Tuleyha bin Huveylid bin Nevfel el-Esedî (Arapça: طليحة بن خويلد بن نوفل الأسدي), peygamber olduğunu iddia etmiş Arap şair.
Hayatı
Gerçek adı Talha'dır. Peygamberlik iddia ettiği için aşağılama kastıyla Talhacık manasına gelen Tuleyha denilmiştir. Beni Esed kabilesinin ileri gelenlerinden olup savaşçı özellikleriyle ve şairliği ile tanınırdı. 625 yılında Muhammed'e karşı savaşmak için Esed ve Fezâre kabilelerinden bir birlik oluşturdu. Muhammed, Ebu Seleme'yi bu birlik üzerine gönderdi. Katan Seferi denilen harekette savaş olmadan birlik dağıldı ve pek çok ganimet alındı.
Hendek Muharebesi'nde kabilesiyle birlikte Kureyşlilerin safında yer aldı. 630 yılında Muhammed'in yanına gelerek İslam'ı kabul ettiğini söyledi. Ancak bir süre sonra Necid bölgesinde Muhammed ölmeden peygamberlik iddiasında bulundu. Muhammed'in üzerine gönderdiği Dırar bin Ezved ile mücadele ederken Muhammed öldü.
Tuleyha, namazdaki rüku ve secdeyi kaldırarak Allah'ı oturarak ve ayakta anmalarını ve kendisine vahiy geldiğini iddia ederek kafiyeli sözler söylüyordu. Halid bin Velid 6000 kişilik kuvvetle Tuleyha'nın üzerine yürüdü. Büzaha mevkiinde yapılan savaşta Fezâre kabilesi birlikleri Tuleyha'yı terk edince geri kalanlar bozguna uğradı. Tuleyha kaçarak Suriye'ye gitti. Daha sonra Esed kabilesinin Müslüman olmasının ardından Tuleyha da Müslüman oldu. Ömer devrinde halifeye biat ederek Kadisiye Muharebesi ve Nihavend Savaşı'nda tecrübelerinden yararlanıldı, büyük faydaları oldu. Bir rivayete göre Nihavend Savaşı'nda ölmüştür, diğer bir rivayete göre ise kabilesinin yanında ölmüştür.
Tuleyha'nın Aleyhinde Söylenmiş Şiirler
Tuleyha'nın döneminde yaşamış bazı Müslüman şairler, Tuleyha'yı nazmettikleri hicviyelerinde yermişlerdir. Örneğin; , kabilelerinde ortaya çıkan sahte peygamberi şu dizeleriyle hicvetmektedir:
“Benû Esed! Yaptığınız şey beni rahatsız etti. Allah’la savaşan
bir kavmin kutsalı olmaz!
Çok iyi biliyorum ki, siz sapıtmışsınız. Benû Esed! Ya (bu
sapkınlığınızı) yavaştan alın ya da geliverin de (sizi mahvedelim!)
Sadakalarınızı gasp etmenize mani oldum ve size dedim ki: Ey
Sa‘lebe ailesi! Biliniz…
…Siz akıl sahibi olanlarınıza isyan ettiniz ve kusurlu bir adama
itaat ettiniz. Soysuz kadının oğlunun (yani Ṭuleyḥa el-Esedî’nin) işi en
uğursuz iştir.”
Kaynakça
- ^ Mehmet Salih Arı, TDV İslâm Ansiklopedisi, cilt: 41, sayfa: 363
- ^ Esat Ayyıldız, Klasik Arap Şiirinde Emevî Dönemine Kadar Hiciv. Ankara: Gece Kitaplığı, 2020. s.290-291.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Tuleyha bin Huveylid bin Nevfel el Esedi Arapca طليحة بن خويلد بن نوفل الأسدي peygamber oldugunu iddia etmis Arap sair HayatiGercek adi Talha dir Peygamberlik iddia ettigi icin asagilama kastiyla Talhacik manasina gelen Tuleyha denilmistir Beni Esed kabilesinin ileri gelenlerinden olup savasci ozellikleriyle ve sairligi ile taninirdi 625 yilinda Muhammed e karsi savasmak icin Esed ve Fezare kabilelerinden bir birlik olusturdu Muhammed Ebu Seleme yi bu birlik uzerine gonderdi Katan Seferi denilen harekette savas olmadan birlik dagildi ve pek cok ganimet alindi Hendek Muharebesi nde kabilesiyle birlikte Kureyslilerin safinda yer aldi 630 yilinda Muhammed in yanina gelerek Islam i kabul ettigini soyledi Ancak bir sure sonra Necid bolgesinde Muhammed olmeden peygamberlik iddiasinda bulundu Muhammed in uzerine gonderdigi Dirar bin Ezved ile mucadele ederken Muhammed oldu Tuleyha namazdaki ruku ve secdeyi kaldirarak Allah i oturarak ve ayakta anmalarini ve kendisine vahiy geldigini iddia ederek kafiyeli sozler soyluyordu Halid bin Velid 6000 kisilik kuvvetle Tuleyha nin uzerine yurudu Buzaha mevkiinde yapilan savasta Fezare kabilesi birlikleri Tuleyha yi terk edince geri kalanlar bozguna ugradi Tuleyha kacarak Suriye ye gitti Daha sonra Esed kabilesinin Musluman olmasinin ardindan Tuleyha da Musluman oldu Omer devrinde halifeye biat ederek Kadisiye Muharebesi ve Nihavend Savasi nda tecrubelerinden yararlanildi buyuk faydalari oldu Bir rivayete gore Nihavend Savasi nda olmustur diger bir rivayete gore ise kabilesinin yaninda olmustur Tuleyha nin Aleyhinde Soylenmis SiirlerTuleyha nin doneminde yasamis bazi Musluman sairler Tuleyha yi nazmettikleri hicviyelerinde yermislerdir Ornegin kabilelerinde ortaya cikan sahte peygamberi su dizeleriyle hicvetmektedir Benu Esed Yaptiginiz sey beni rahatsiz etti Allah la savasan bir kavmin kutsali olmaz Cok iyi biliyorum ki siz sapitmissiniz Benu Esed Ya bu sapkinliginizi yavastan alin ya da geliverin de sizi mahvedelim Sadakalarinizi gasp etmenize mani oldum ve size dedim ki Ey Sa lebe ailesi Biliniz Siz akil sahibi olanlariniza isyan ettiniz ve kusurlu bir adama itaat ettiniz Soysuz kadinin oglunun yani Ṭuleyḥa el Esedi nin isi en ugursuz istir Kaynakca Mehmet Salih Ari TDV Islam Ansiklopedisi cilt 41 sayfa 363 Esat Ayyildiz Klasik Arap Siirinde Emevi Donemine Kadar Hiciv Ankara Gece Kitapligi 2020 s 290 291