Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Turbofan, itişi egzoz gazıyla beraber, ön kısımdaki geniş fanla da sağlanan güvenilir ve bakımı kolay jet motoru tipidir. Ön kısmı büyük, arka kısmı koni şeklinde ve daha küçüktür. Genelde yolcu uçaklarında kullanılır.
Ön kısımdaki türbin vasıtasıyla emilen hava kompresör pervaneler tarafından yanma odasına alınır, burada yoğunlaştırılan hava aynı anda yakıt (bazı motorlarda bir miktar su karıştırılır) ile yakıldığında itme kuvveti oluşur. Buna roket ivmelenmesi de diyebiliriz. Oluşan bu itme gücü egzoz çıkışındaki türbinler vasıtasıyla dışarı gönderilir, tüm bu sistem aynı mile bağlı bir düzenektir.
"Turbofan" kelimesi "türbin" ve "fan" kelimelerinin birleşiminden oluşur: türbin, hava akışını sağlayan fanı çalıştırır.
Turbofan motorlar turbojet motorlara benzer, ancak motorun ön tarafında motordan geçen havanın kütle akışını artıran ve üretilen toplam itme gücünü artıran ek bir fan kademesi bulunur. Fan, motorun yanma süreci tarafından üretilen sıcak gazlar tarafından çalıştırılan türbin tarafından tahrik edilir.
Fan tarafından sağlanan artan hava akışı, motora daha fazla miktarda hava çekilmesine ve yanma işleminde kullanılmasına izin verdiği için motorun genel verimliliğini artırmaya yardımcı olur. Bu da yakıt tüketimi ve emisyonlarda azalmanın yanı sıra uçağın menzilinde ve yük kapasitesinde artışa yol açabilir.
Turbofan motorlar iki ana kategoriye ayrılabilir: düşük baypaslı motorlar ve yüksek baypaslı motorlar. Düşük baypaslı motorlarda fandan geçen hava kütlesi daha düşüktür ve toplam hava akışının daha yüksek bir oranı motor çekirdeğine yönlendirilir. Bu da daha yüksek jet hızları ve daha yüksek özgül itiş gücü sağlayarak bu motorları askeri uçaklarda ve yüksek hızlı ticari uçaklarda kullanım için uygun hale getirir.
Öte yandan, yüksek baypaslı motorlarda fandan geçen hava kütlesi daha yüksektir ve toplam hava akışının daha düşük bir oranı motor çekirdeğine yönlendirilir. Bu da daha düşük jet hızları ve daha düşük özgül itiş gücü, ancak daha yüksek bir genel verimlilikle sonuçlanır. Yüksek baypaslı motorlar, iyi bir itme gücü ve verimlilik dengesi sundukları için modern ticari uçaklarda yaygın olarak kullanılmaktadır.
Turbofan motorlar diğer uçak motoru türlerine göre daha yüksek verimlilik, daha düşük gürültü seviyeleri ve daha düşük emisyonlar gibi bir dizi avantaja sahiptir. Ayrıca, diğer jet motoru türlerine kıyasla daha az hareketli parçaya sahip oldukları için bakımları genellikle daha kolaydır.
Genel Prensipler
Bir turbofan motoru, motor içindeki havayı hızlandırmak için bir fan kullanan bir jet motoru türüdür. Fan, gazların motor boyunca genişlemesiyle çalışan bir türbin tarafından tahrik edilir. Fan ve türbin bir şaftla birbirine bağlıdır ve fan motorun ön tarafında, türbin ise arka tarafında yer alır.
Bypass oranı
Bir turbofan motorun bypass oranı, çekirdek motoru bypass eden havanın kütle akış hızının çekirdek motordan geçen havanın kütle akış hızına oranıdır. Yüksek bir bypass oranı, motora giren havanın daha büyük bir kısmının çekirdeği bypass ettiği anlamına gelirken, düşük bir bypass oranı havanın daha küçük bir kısmının çekirdeği bypass ettiği anlamına gelir.
Verimlilik
Turbofan motorlar, yakıttan daha fazla enerji elde etme kabiliyetleri nedeniyle genellikle turbojetler gibi diğer jet motoru türlerinden daha verimlidir. Bunun nedeni, baypas havasının çekirdek motordan gelen sıcak egzoz gazlarıyla karıştırılarak motorun genel verimliliğini artırmasıdır.
İtme gücü
İtiş gücü, bir hava aracını ileri doğru iten motor tarafından üretilen kuvvettir. Turbofan motorlar, fanın ve çekirdek motordan çıkan egzoz gazlarının etkisiyle itme kuvveti üretir. Bir turbofan motor tarafından üretilen itme gücü miktarı fanın boyutuna, dönme hızına ve çekirdek motorda yakılan hava ve yakıt miktarına bağlıdır.
Nozullar ve Gürültü
Bir turbofan motorun nozulu, motorun arkasında bulunan ve egzoz gazlarının dışarı atıldığı açıklıktır. Nozulun şekli motorun performansını ve gürültüsünü etkileyebilir. Turbofan motorlar, egzoz gazlarının gürültüsünü azaltmaya yardımcı olan bypass havasının varlığı nedeniyle genellikle diğer jet motoru türlerinden daha sessizdir. Bununla birlikte, bir turbofan motor tarafından üretilen gürültü, özellikle kalkışta ve yüksek hızlı uçuş sırasında hala önemli olabilir.
Tarihi
Turbofan motorunun geçmişi, Daimler-Benz'deki Alman mühendislerin konsepti denemeye başladığı 1940'lı yılların başlarına kadar uzanmaktadır. olarak bilinen ilk prototipleri 1943 yılında bir test yatağında çalıştırıldı, ancak o dönemde teknolojinin zorlukları ve sınırlamaları nedeniyle geliştirilmesinden vazgeçildi. İngilizler 1943 yılında turbofan'ın testlerini de gerçekleştirmişlerdir; bu turbofan turbojet şeklinde bir gaz jeneratörü ve iki eş eksenli kontra dönen fanı tahrik eden kontra dönen düşük basınçlı türbin sisteminden oluşan bir arka fan modülü kullanmıştır.
1950'ler ve 1960'lar boyunca, malzemelerdeki gelişmeler ve ve gibi motorlarda ikiz kompresörlerin kullanılmaya başlanması, motorların toplam basınç oranını ve termodinamik verimliliğini arttırmıştır. Bununla birlikte, bu ilk motorlar, yüksek özgül itme kuvveti ve süpersonik uçuş için daha uygun olan yüksek hızlı egzozları nedeniyle hala nispeten düşük itme verimliliğine sahipti.
İtiş verimliliğini artırmak amacıyla mühendisler, egzoz hızını uçağınkine daha yakın bir değere düşüren düşük baypaslı turbofan motorlar geliştirmeye başladılar. Dünyanın ilk üretim turbofanı olan 'in bypass oranı 0,3 iken, ve gibi 1960'ların sivil turbofan motorlarının bypass oranları 1'e yakındı. 1962'de tanıtılan Tupolev Tu-124, 'yi kullanan turbofan motorlarla çalışan ilk Sovyet uçağıydı.
İlk arka fanlı turbofan motor olan 'ü, bypass oranı 2.0 olan izledi. CF700, ve Dassault Falcon 20'de kullanıldı ve Federal Havacılık İdaresi (FAA) tarafından onaylanan ilk küçük turbofan oldu. Ayrıca Project Apollo programında astronotların eğitimi için 'da da kullanılmıştır.
Genel olarak turbofan, yüksek itiş gücü ve yakıt verimliliği kombinasyonu sayesinde modern uçaklarda kullanılan baskın jet motoru türü haline gelmiştir. Son birkaç on yılda bir dizi şirket ve mühendis tarafından geliştirilmiş ve rafine edilmiştir ve teknoloji ilerledikçe gelişmeye devam etmektedir.
Yaygın tipler
Düşük baypaslı turbofan
Düşük baypaslı turbofanlar en temel turbofan motor türüdür ve baypas hava akışının çekirdek hava akışına oranının düşük olmasıyla karakterize edilir. Bu, nispeten az miktarda havanın motor çekirdeğinin etrafına yönlendirildiği ve havanın büyük kısmının itiş gücü sağlamak için motordan geçtiği anlamına gelir.
Düşük baypaslı turbofanlar tipik olarak bölgesel jetler gibi daha küçük uçaklarda kullanılır ve yüksek itme/ağırlık oranları ve yüksek hızlarda iyi yakıt verimlilikleri ile bilinirler.
Art yanmalı turbofan
Artırılmış turbofanlar olarak da bilinen art yakıcılı turbofanlar, art yakıcı içeren bir turbofan motor türüdür. Art yakıcı, itiş gücünü artırmak için egzoz akımına ilave yakıt enjekte eden motorun bir bölümüdür.
Art yakıcılı turbofanlar tipik olarak askeri uçaklarda kullanılır; burada art yakıcı tarafından sağlanan ilave itme gücü yüksek hızlı manevra ve süpersonik uçuş için faydalıdır.
Yüksek baypaslı turbofan
Yüksek baypaslı turbofanlar ticari uçaklarda kullanılan en yaygın turbofan motor türüdür ve baypas hava akışının çekirdek hava akışına oranının yüksek olmasıyla karakterize edilir. Bu, büyük miktarda havanın motor çekirdeğinin etrafına yönlendirildiği ve itiş gücü sağlamak için sadece küçük bir miktarın motordan geçtiği anlamına gelir.
Yüksek baypaslı turbofanlar iyi yakıt verimliliği ve düşük gürültü seviyeleri ile bilinir, bu da onları ticari uçaklarda kullanım için ideal hale getirir.
Üreticiler
Üretimde olan birkaç büyük ticari turbofan üreticisi vardır:
Üretimdeki ticari turbofanlar
Şu anda üretimde olan ticari turbofanlardan bazıları şunlardır:
- : Boeing 737 ve Airbus A320 dahil olmak üzere çeşitli ticari uçaklara güç sağlayan yaygın olarak kullanılan bir turbofan.
- : Airbus A320neo ve diğer uçaklara güç veren yüksek verimli bir turbofan.
- : Boeing 787 Dreamliner ve diğer uçaklarda kullanılan bir turbofan.
- : Airbus A320neo ve diğer uçaklarda kullanılan bir turbofan.
- : Airbus A320 ve diğer uçaklarda kullanılan bir turbofan.
Ayrıca bakınız
Kullanılan araçlar
Kaynakça
- ^ a b c . www.grc.nasa.gov. 16 Ağustos 2000 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Aralık 2022.
- ^ a b . www.sciencedirect.com. 4 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Aralık 2022.
- ^ . www.aviationpros.com. 22 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Aralık 2022.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Turbofan itisi egzoz gaziyla beraber on kisimdaki genis fanla da saglanan guvenilir ve bakimi kolay jet motoru tipidir On kismi buyuk arka kismi koni seklinde ve daha kucuktur Genelde yolcu ucaklarinda kullanilir Turbofan motorun calisma sekliKapaklari acilmis bir yolcu ucagi turbofaniTurbofan motora ait bir diyagram On kisimdaki turbin vasitasiyla emilen hava kompresor pervaneler tarafindan yanma odasina alinir burada yogunlastirilan hava ayni anda yakit bazi motorlarda bir miktar su karistirilir ile yakildiginda itme kuvveti olusur Buna roket ivmelenmesi de diyebiliriz Olusan bu itme gucu egzoz cikisindaki turbinler vasitasiyla disari gonderilir tum bu sistem ayni mile bagli bir duzenektir Turbofan kelimesi turbin ve fan kelimelerinin birlesiminden olusur turbin hava akisini saglayan fani calistirir Turbofan motorlar turbojet motorlara benzer ancak motorun on tarafinda motordan gecen havanin kutle akisini artiran ve uretilen toplam itme gucunu artiran ek bir fan kademesi bulunur Fan motorun yanma sureci tarafindan uretilen sicak gazlar tarafindan calistirilan turbin tarafindan tahrik edilir Fan tarafindan saglanan artan hava akisi motora daha fazla miktarda hava cekilmesine ve yanma isleminde kullanilmasina izin verdigi icin motorun genel verimliligini artirmaya yardimci olur Bu da yakit tuketimi ve emisyonlarda azalmanin yani sira ucagin menzilinde ve yuk kapasitesinde artisa yol acabilir Turbofan motorlar iki ana kategoriye ayrilabilir dusuk baypasli motorlar ve yuksek baypasli motorlar Dusuk baypasli motorlarda fandan gecen hava kutlesi daha dusuktur ve toplam hava akisinin daha yuksek bir orani motor cekirdegine yonlendirilir Bu da daha yuksek jet hizlari ve daha yuksek ozgul itis gucu saglayarak bu motorlari askeri ucaklarda ve yuksek hizli ticari ucaklarda kullanim icin uygun hale getirir Ote yandan yuksek baypasli motorlarda fandan gecen hava kutlesi daha yuksektir ve toplam hava akisinin daha dusuk bir orani motor cekirdegine yonlendirilir Bu da daha dusuk jet hizlari ve daha dusuk ozgul itis gucu ancak daha yuksek bir genel verimlilikle sonuclanir Yuksek baypasli motorlar iyi bir itme gucu ve verimlilik dengesi sunduklari icin modern ticari ucaklarda yaygin olarak kullanilmaktadir Turbofan motorlar diger ucak motoru turlerine gore daha yuksek verimlilik daha dusuk gurultu seviyeleri ve daha dusuk emisyonlar gibi bir dizi avantaja sahiptir Ayrica diger jet motoru turlerine kiyasla daha az hareketli parcaya sahip olduklari icin bakimlari genellikle daha kolaydir Genel PrensiplerBir turbofan motoru motor icindeki havayi hizlandirmak icin bir fan kullanan bir jet motoru turudur Fan gazlarin motor boyunca genislemesiyle calisan bir turbin tarafindan tahrik edilir Fan ve turbin bir saftla birbirine baglidir ve fan motorun on tarafinda turbin ise arka tarafinda yer alir Bypass orani Bir turbofan motorun bypass orani cekirdek motoru bypass eden havanin kutle akis hizinin cekirdek motordan gecen havanin kutle akis hizina oranidir Yuksek bir bypass orani motora giren havanin daha buyuk bir kisminin cekirdegi bypass ettigi anlamina gelirken dusuk bir bypass orani havanin daha kucuk bir kisminin cekirdegi bypass ettigi anlamina gelir Verimlilik Turbofan motorlar yakittan daha fazla enerji elde etme kabiliyetleri nedeniyle genellikle turbojetler gibi diger jet motoru turlerinden daha verimlidir Bunun nedeni baypas havasinin cekirdek motordan gelen sicak egzoz gazlariyla karistirilarak motorun genel verimliligini artirmasidir Itme gucu Itis gucu bir hava aracini ileri dogru iten motor tarafindan uretilen kuvvettir Turbofan motorlar fanin ve cekirdek motordan cikan egzoz gazlarinin etkisiyle itme kuvveti uretir Bir turbofan motor tarafindan uretilen itme gucu miktari fanin boyutuna donme hizina ve cekirdek motorda yakilan hava ve yakit miktarina baglidir Nozullar ve Gurultu Bir turbofan motorun nozulu motorun arkasinda bulunan ve egzoz gazlarinin disari atildigi acikliktir Nozulun sekli motorun performansini ve gurultusunu etkileyebilir Turbofan motorlar egzoz gazlarinin gurultusunu azaltmaya yardimci olan bypass havasinin varligi nedeniyle genellikle diger jet motoru turlerinden daha sessizdir Bununla birlikte bir turbofan motor tarafindan uretilen gurultu ozellikle kalkista ve yuksek hizli ucus sirasinda hala onemli olabilir TarihiTurbofan motorunun gecmisi Daimler Benz deki Alman muhendislerin konsepti denemeye basladigi 1940 li yillarin baslarina kadar uzanmaktadir olarak bilinen ilk prototipleri 1943 yilinda bir test yataginda calistirildi ancak o donemde teknolojinin zorluklari ve sinirlamalari nedeniyle gelistirilmesinden vazgecildi Ingilizler 1943 yilinda turbofan in testlerini de gerceklestirmislerdir bu turbofan turbojet seklinde bir gaz jeneratoru ve iki es eksenli kontra donen fani tahrik eden kontra donen dusuk basincli turbin sisteminden olusan bir arka fan modulu kullanmistir 1950 ler ve 1960 lar boyunca malzemelerdeki gelismeler ve ve Pratt amp Whitney JT3C gibi motorlarda ikiz kompresorlerin kullanilmaya baslanmasi motorlarin toplam basinc oranini ve termodinamik verimliligini arttirmistir Bununla birlikte bu ilk motorlar yuksek ozgul itme kuvveti ve supersonik ucus icin daha uygun olan yuksek hizli egzozlari nedeniyle hala nispeten dusuk itme verimliligine sahipti Itis verimliligini artirmak amaciyla muhendisler egzoz hizini ucaginkine daha yakin bir degere dusuren dusuk baypasli turbofan motorlar gelistirmeye basladilar Dunyanin ilk uretim turbofani olan in bypass orani 0 3 iken Pratt amp Whitney JT8D ve gibi 1960 larin sivil turbofan motorlarinin bypass oranlari 1 e yakindi 1962 de tanitilan Tupolev Tu 124 yi kullanan turbofan motorlarla calisan ilk Sovyet ucagiydi Ilk arka fanli turbofan motor olan u bypass orani 2 0 olan izledi CF700 ve Dassault Falcon 20 de kullanildi ve Federal Havacilik Idaresi FAA tarafindan onaylanan ilk kucuk turbofan oldu Ayrica Project Apollo programinda astronotlarin egitimi icin da da kullanilmistir Genel olarak turbofan yuksek itis gucu ve yakit verimliligi kombinasyonu sayesinde modern ucaklarda kullanilan baskin jet motoru turu haline gelmistir Son birkac on yilda bir dizi sirket ve muhendis tarafindan gelistirilmis ve rafine edilmistir ve teknoloji ilerledikce gelismeye devam etmektedir Yaygin tiplerDusuk baypasli turbofan Dusuk baypasli turbofanlar en temel turbofan motor turudur ve baypas hava akisinin cekirdek hava akisina oraninin dusuk olmasiyla karakterize edilir Bu nispeten az miktarda havanin motor cekirdeginin etrafina yonlendirildigi ve havanin buyuk kisminin itis gucu saglamak icin motordan gectigi anlamina gelir Dusuk baypasli turbofanlar tipik olarak bolgesel jetler gibi daha kucuk ucaklarda kullanilir ve yuksek itme agirlik oranlari ve yuksek hizlarda iyi yakit verimlilikleri ile bilinirler Art yanmali turbofan Artirilmis turbofanlar olarak da bilinen art yakicili turbofanlar art yakici iceren bir turbofan motor turudur Art yakici itis gucunu artirmak icin egzoz akimina ilave yakit enjekte eden motorun bir bolumudur Art yakicili turbofanlar tipik olarak askeri ucaklarda kullanilir burada art yakici tarafindan saglanan ilave itme gucu yuksek hizli manevra ve supersonik ucus icin faydalidir Yuksek baypasli turbofan Yuksek baypasli turbofanlar ticari ucaklarda kullanilan en yaygin turbofan motor turudur ve baypas hava akisinin cekirdek hava akisina oraninin yuksek olmasiyla karakterize edilir Bu buyuk miktarda havanin motor cekirdeginin etrafina yonlendirildigi ve itis gucu saglamak icin sadece kucuk bir miktarin motordan gectigi anlamina gelir Yuksek baypasli turbofanlar iyi yakit verimliligi ve dusuk gurultu seviyeleri ile bilinir bu da onlari ticari ucaklarda kullanim icin ideal hale getirir UreticilerUretimde olan birkac buyuk ticari turbofan ureticisi vardir General Electric Pratt amp Whitney Rolls Royce SafranUretimdeki ticari turbofanlar Su anda uretimde olan ticari turbofanlardan bazilari sunlardir Boeing 737 ve Airbus A320 dahil olmak uzere cesitli ticari ucaklara guc saglayan yaygin olarak kullanilan bir turbofan Pratt amp Whitney PW1000G Airbus A320neo ve diger ucaklara guc veren yuksek verimli bir turbofan Boeing 787 Dreamliner ve diger ucaklarda kullanilan bir turbofan Airbus A320neo ve diger ucaklarda kullanilan bir turbofan Airbus A320 ve diger ucaklarda kullanilan bir turbofan Ayrica bakinizJet motoru Turbojet Turboprop Turbosaft Gaz turbiniKullanilan araclarThrust SSCKaynakca a b c www grc nasa gov 16 Agustos 2000 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Aralik 2022 a b www sciencedirect com 4 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Aralik 2022 www aviationpros com 22 Haziran 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Aralik 2022