Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Turhan Selçuk (30 Temmuz 1922,Milas - 11 Mart 2010, İstanbul), Türk karikatürist.
Turhan Selçuk | |
|---|---|
 Karikatürist Turhan Selçuk | |
| Doğum | 30 Temmuz 1922 Milas, Osmanlı İmparatorluğu |
| Ölüm | 11 Mart 2010 (87 yaşında) İstanbul, Türkiye |
| Ölüm sebebi | Aort anevrizması yırtılması (ameliyat sonrası) |
| Milliyet | Türk  |
| Meslek | Karikatürist |
| Dönem | 1950'ler-1980'ler |
| Tanınma nedeni | Abdülcanbaz çizgi karakteri |
| Evlilik | Füruzan Ruhan Selçuk |
| Ödüller | Bordighera Altın Palmiye (1956) Gümüş Hurma (1962) İppocampo Ödülü (1970) Sanatçılar Birliği "Halkın Sanatçısı" Ödülü (1973) Vercelli Ödülü (1975) Gazeteciler Cemiyeti "Yılın Karikatürcüsü" Ödülü (1983) Sedat Semavi Vakfı Görsel Sanatlar Ödülü (1984) Cumhurbaşkanlığı Büyük Sanat Ödülü (1997) |
Sade çizgi ve yazısız karikatürleriyle tanınmıştır. 1953'ten itibaren baş karikatüristi olduğu Milliyet gazetesinde 1959 yılında yayınlamaya başladığı Abdülcanbaz serisinin Türk karikatür tarihinde önemli yeri vardır. Türkiye'de Semih Balcıoğlu ve ile beraber Karikatürcüler Derneği'nin kurucularındandır.
Yaşamı
1922'de Milas'ta ailenin üçüncü oğlu olarak doğdu. Babası Mehmet Kasım Selçuk, annesi Hikmet Selçuk'tur. Şark cephesinde savaşmış, Uşak cephesinde İstiklal Savaşı’na katılmış bir subay olan babasının görevi sebebiyle çocukluğunda Türkiye'nin birçok değişik yerinde bulundu. 1941 yılında Adana Erkek Lisesi'nden mezun oldu.
| “ | Bu çocuğu frenlemek icap ediyor, hem de her zaman... Ama o kadar zeki ve çalışkan ki, onu affetmeye hep meyilim vardır. Sınıfının birincisidir, tarihi çok iyi bilir, su gibi. Kendine güveni tamdır. Boyuna ‘Ben bilirim, ben yaparım’ diyor. Babası veya ben kulaklarını çekiştirdiğimiz zaman kızar, ‘Kaçarım, bir daha gelmem, böyle mi çocuk yola getirilir?’ diyor. | ” |
| — Annesinin 1932'de yazdığı günlüğünden | ||
1942 yılında İstanbul'a giderek Diş Tababet Mektebi'nde başladı ancak bu okuldaki eğitimini yarıda bıraktı. 1948'de İstanbul Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Sanat Tarihi'ne kaydoldu ancak bu okuldaki eğitimini de tamamlamadı.
İlk karikatürleri 1941'de Adana'da yayınlanan gazetesi ile İstanbul'da yayınlanan , spor dergilerinde yayınlandı. İlk olarak 1943'te Akbaba'da düzenli olarak karikatür yayımlayan sanatçı, 1945 yılında bir süre Tasvir gazetesinde karikatürcü ve ressam olarak çalıştı; 1948-1949 yıllarında Refik Halit Karay'ın çıkardığı Aydede'de çalıştı. 1949 yılında Yeni İstanbul gazetesinde baş çizer oldu ve karikatürleri birinci sayfada yayımlandı. Bu yıllarda Saul Steinberg'in yazısız karikatür anlayışına yönelmeye başladı. Aynı gazetede karikatürün tarihsel sürecini irdeleyen ve grafik mizah anlayışını savunan yazılar kaleme aldı.
İlk sergisini 1951 yılında açtı. Kardeşi İlhan Selçuk'la birlikte (1952) adlı dergiyi 15 sayı çıkardı; ardından Karikatür (1953) adlı dergiyi çıkardı.
Yeni Gazete, Akşam gazetelerinin ardından 1953 yılında Milliyet gazetesinde çalışmaya başladı. Aynı yıl ilk karikatür albümünü "Karikatür" adıyla yayımladı. 1954 yılı sonunda Milliyet gazetesinin baş karikatüristi oldu. Bu dönemde çizgi tarzını geometrik formlara dönüştürdü. 1954-1961 arasında Akis için de karikatürler çizdi. Kardeşi İlhan Selçuk ile Dolmuş (1956) mizah dergisini dönemin yeni yazısız karikatür anlayışıyla çıkardı. 1960`larda İtalyan mizah dergisi `nun kadrosuna dahil oldu. 1961`de haftalık politika dergisi Yön`de çizmeye başladı; 1962`de Turhan 62, 1964`te ise Hiyeroglif, 1969`da Hal ve Gidiş Sıfır karikatür derlemelerini yayımladı.
| “ | Zannederim ki Turhan şöhretini en çok hak etmiş tek beynelmilel kıymetimizdir. Nasıl da sessiz, nasıl da sakin, nasıl da rahat ve iddiasız görünüşlüdür. Aşamadıkları duvarları aşmış gibi görünmek için küstahlık zırhına bürünen ve boyuna namus lafı ederek piyasaya işporta malı yaveler sokan şamatacı cüceler yanında; onun sessizliği devliğinin alâmetifarikasıdır. Türkiye ötesi bir işi, Türkiye’nin içinde yapmanın zorluğunu takdir edersiniz. Turhan bu zorluğu dize getirmiş insandır. | ” |
| — Çetin Altan, Turhan Selçuk hakkında değerlendirme yapıyor | ||
Cumhuriyet gazetelerinde , Devrim, Toplum dergilerinde çizdi.
1957'de Milliyet gazetesinde çizmeye başladığı Abdülcanbaz dizisi ile tanınan sanatçının bu karakteri tiyatro ve sinemada da canlandırıldı. Ayrıca Abdülcanbaz 1991 yılında PTT tarafından bir posta pulu üzerinde resmedildi. Türkiye ve Avrupa'da birçok müzede karikatürleri sergilenen sanatçının "İnsan Hakları" konulu karikatür sergisi Avrupa Konseyi'nin önerisiyle ilk kez Strazburg’da açıldı ve dünyanın birçok ülkesinde sergilendi (1992-1997). "Barış ve Kitap" konulu karikatürü 1992'de Avrupa Konseyi'nin başlattığı kitap okuma kampanyasının afiş ve logolarında kullanıldı.
Çizer Turhan Selçuk, en son Cumhuriyet gazetesinde çizmekteydi. Acıbadem Maslak Hastanesi'nde karın içindeki aort damarının yırtılması nedeniyle ameliyat oldu. Bu ameliyat sonrasında yoğun bakıma kaldırılan Selçuk, 11 Mart 2010 tarihinde İstanbul'da yaşamını yitirdi. Milas Belediyesi tarafından Turhan Selçuk anısına, "Uluslararası Turhan Selçuk Karikatür Yarışması" adı altında her yıl düzenli olarak ödüller verilmektedir.
Ödüller
- 1956: Bordighera Altın Palmiye
- 1962: Gümüş Hurma
- 1970: İppocampo Ödülü
- 1973: Sanatçılar Birliği "Halkın Sanatçısı" Ödülü
- 1975: Vercelli Ödülü
- 1983: Gazeteciler Cemiyeti "Yılın Karikatürcüsü" Ödülü
- 1984: Sedat Simavi Vakfı Görsel Sanatlar Ödülü
- 1997: Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Büyük Ödülü
Albümleri
- 1954: Turhan Selçuk Karikatür Albümü
- 1959: 140 Karikatür
- 1962: Turhan 62
- 1964: Hiyeroglif
- 1969: Hal ve Gidiş Sıfır
- 1979: Söz Çizginin
Kaynakça
- ^ . 23 Haziran 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Haziran 2014.
- ^ "97'inci yaşında Turhan Selçuk'un anısına saygıyla..." Cunmhuriyet gazetesi, 30 Temmuz 2020. 9 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Temmuz 2020.
- ^ "Hürriyet gazetesi". 14 Mart 2010 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Mart 2010.
- ^ a b c . T24.com. 12 Mart 2010. 20 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Aralık 2021.
- ^ a b c d Aslan, Gonca Begüm. "Türkiye'de çizgi roman sanatının gelişim süreci içerisinde Turhan Selçuk'un yeri ve Abdülcanbaz". Haliç Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Grafik Tasarımı Anasanat Dalı yüksek lisans tezi, 2019. Erişim tarihi: 30 Temmuz 2020.
- ^ a b c Cumhuriyet Ansiklopedisi 1941-1960 s.299
- ^ Girgin, Çetin (11 Mart 2010). . odatv.com. 19 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Aralık 2021.
- ^ Altan, Çetin (17 Ağustos 1959). "Taş". köşeyazısı. Milliyet Gazetesi. s. 2. 20 Aralık 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Aralık 2021.
- ^ 6. Uluslararası Turhan Selçuk ödülleri belli oldu 26 Mayıs 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Cumhuriyet, Erişim tarihi: 21 Mayıs 2016
- ^ . 21 Nisan 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mart 2010.
- ^ . 14 Mart 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mart 2010.
Dış bağlantılar
- Selçuk Turhan Lambiek sayfası8 Aralık 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Google, Selçuk'un 98. doğum günü olan 30 Temmuz 2020 tarihinde Türkiye'den erişilen ana sayfasında onun çizgilerini 18 Aralık 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Google Doodle'a taşımıştır.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Turhan Selcuk 30 Temmuz 1922 Milas 11 Mart 2010 Istanbul Turk karikaturist Turhan SelcukKarikaturist Turhan SelcukDogum30 Temmuz 1922 Milas Osmanli ImparatorluguOlum11 Mart 2010 87 yasinda Istanbul TurkiyeOlum sebebiAort anevrizmasi yirtilmasi ameliyat sonrasi MilliyetTurkMeslekKarikaturistDonem1950 ler 1980 lerTaninma nedeniAbdulcanbaz cizgi karakteriEvlilikFuruzan Ruhan SelcukOdullerBordighera Altin Palmiye 1956 Gumus Hurma 1962 Ippocampo Odulu 1970 Sanatcilar Birligi Halkin Sanatcisi Odulu 1973 Vercelli Odulu 1975 Gazeteciler Cemiyeti Yilin Karikaturcusu Odulu 1983 Sedat Semavi Vakfi Gorsel Sanatlar Odulu 1984 Cumhurbaskanligi Buyuk Sanat Odulu 1997 Sade cizgi ve yazisiz karikaturleriyle taninmistir 1953 ten itibaren bas karikaturisti oldugu Milliyet gazetesinde 1959 yilinda yayinlamaya basladigi Abdulcanbaz serisinin Turk karikatur tarihinde onemli yeri vardir Turkiye de Semih Balcioglu ve ile beraber Karikaturculer Dernegi nin kurucularindandir Yasami1922 de Milas ta ailenin ucuncu oglu olarak dogdu Babasi Mehmet Kasim Selcuk annesi Hikmet Selcuk tur Sark cephesinde savasmis Usak cephesinde Istiklal Savasi na katilmis bir subay olan babasinin gorevi sebebiyle cocuklugunda Turkiye nin bircok degisik yerinde bulundu 1941 yilinda Adana Erkek Lisesi nden mezun oldu Bu cocugu frenlemek icap ediyor hem de her zaman Ama o kadar zeki ve caliskan ki onu affetmeye hep meyilim vardir Sinifinin birincisidir tarihi cok iyi bilir su gibi Kendine guveni tamdir Boyuna Ben bilirim ben yaparim diyor Babasi veya ben kulaklarini cekistirdigimiz zaman kizar Kacarim bir daha gelmem boyle mi cocuk yola getirilir diyor Annesinin 1932 de yazdigi gunlugunden 1942 yilinda Istanbul a giderek Dis Tababet Mektebi nde basladi ancak bu okuldaki egitimini yarida birakti 1948 de Istanbul Universitesi Fen Edebiyat Fakultesi Sanat Tarihi ne kaydoldu ancak bu okuldaki egitimini de tamamlamadi Ilk karikaturleri 1941 de Adana da yayinlanan gazetesi ile Istanbul da yayinlanan spor dergilerinde yayinlandi Ilk olarak 1943 te Akbaba da duzenli olarak karikatur yayimlayan sanatci 1945 yilinda bir sure Tasvir gazetesinde karikaturcu ve ressam olarak calisti 1948 1949 yillarinda Refik Halit Karay in cikardigi Aydede de calisti 1949 yilinda Yeni Istanbul gazetesinde bas cizer oldu ve karikaturleri birinci sayfada yayimlandi Bu yillarda Saul Steinberg in yazisiz karikatur anlayisina yonelmeye basladi Ayni gazetede karikaturun tarihsel surecini irdeleyen ve grafik mizah anlayisini savunan yazilar kaleme aldi Ilk sergisini 1951 yilinda acti Kardesi Ilhan Selcuk la birlikte 1952 adli dergiyi 15 sayi cikardi ardindan Karikatur 1953 adli dergiyi cikardi Yeni Gazete Aksam gazetelerinin ardindan 1953 yilinda Milliyet gazetesinde calismaya basladi Ayni yil ilk karikatur albumunu Karikatur adiyla yayimladi 1954 yili sonunda Milliyet gazetesinin bas karikaturisti oldu Bu donemde cizgi tarzini geometrik formlara donusturdu 1954 1961 arasinda Akis icin de karikaturler cizdi Kardesi Ilhan Selcuk ile Dolmus 1956 mizah dergisini donemin yeni yazisiz karikatur anlayisiyla cikardi 1960 larda Italyan mizah dergisi nun kadrosuna dahil oldu 1961 de haftalik politika dergisi Yon de cizmeye basladi 1962 de Turhan 62 1964 te ise Hiyeroglif 1969 da Hal ve Gidis Sifir karikatur derlemelerini yayimladi Zannederim ki Turhan sohretini en cok hak etmis tek beynelmilel kiymetimizdir Nasil da sessiz nasil da sakin nasil da rahat ve iddiasiz gorunusludur Asamadiklari duvarlari asmis gibi gorunmek icin kustahlik zirhina burunen ve boyuna namus lafi ederek piyasaya isporta mali yaveler sokan samataci cuceler yaninda onun sessizligi devliginin alametifarikasidir Turkiye otesi bir isi Turkiye nin icinde yapmanin zorlugunu takdir edersiniz Turhan bu zorlugu dize getirmis insandir Cetin Altan Turhan Selcuk hakkinda degerlendirme yapiyor Cumhuriyet gazetelerinde Devrim Toplum dergilerinde cizdi 1957 de Milliyet gazetesinde cizmeye basladigi Abdulcanbaz dizisi ile taninan sanatcinin bu karakteri tiyatro ve sinemada da canlandirildi Ayrica Abdulcanbaz 1991 yilinda PTT tarafindan bir posta pulu uzerinde resmedildi Turkiye ve Avrupa da bircok muzede karikaturleri sergilenen sanatcinin Insan Haklari konulu karikatur sergisi Avrupa Konseyi nin onerisiyle ilk kez Strazburg da acildi ve dunyanin bircok ulkesinde sergilendi 1992 1997 Baris ve Kitap konulu karikaturu 1992 de Avrupa Konseyi nin baslattigi kitap okuma kampanyasinin afis ve logolarinda kullanildi Cizer Turhan Selcuk en son Cumhuriyet gazetesinde cizmekteydi Acibadem Maslak Hastanesi nde karin icindeki aort damarinin yirtilmasi nedeniyle ameliyat oldu Bu ameliyat sonrasinda yogun bakima kaldirilan Selcuk 11 Mart 2010 tarihinde Istanbul da yasamini yitirdi Milas Belediyesi tarafindan Turhan Selcuk anisina Uluslararasi Turhan Selcuk Karikatur Yarismasi adi altinda her yil duzenli olarak oduller verilmektedir OdullerPTT 1991 yilinda Turk Karikatur Sanati baslikli seri kapsaminda Turhan Selcuk un yarattigi Abdulcanbaz cizgi karakterini konu alan bir posta pulu cikarmisti 1956 Bordighera Altin Palmiye 1962 Gumus Hurma 1970 Ippocampo Odulu 1973 Sanatcilar Birligi Halkin Sanatcisi Odulu 1975 Vercelli Odulu 1983 Gazeteciler Cemiyeti Yilin Karikaturcusu Odulu 1984 Sedat Simavi Vakfi Gorsel Sanatlar Odulu 1997 Cumhurbaskanligi Kultur ve Sanat Buyuk OduluAlbumleri1954 Turhan Selcuk Karikatur Albumu 1959 140 Karikatur 1962 Turhan 62 1964 Hiyeroglif 1969 Hal ve Gidis Sifir 1979 Soz CizgininKaynakca 23 Haziran 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 22 Haziran 2014 97 inci yasinda Turhan Selcuk un anisina saygiyla Cunmhuriyet gazetesi 30 Temmuz 2020 9 Agustos 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Temmuz 2020 Hurriyet gazetesi 14 Mart 2010 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Mart 2010 a b c T24 com 12 Mart 2010 20 Aralik 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 19 Aralik 2021 a b c d Aslan Gonca Begum Turkiye de cizgi roman sanatinin gelisim sureci icerisinde Turhan Selcuk un yeri ve Abdulcanbaz Halic Universitesi Sosyal Bilimler Enstitusu Grafik Tasarimi Anasanat Dali yuksek lisans tezi 2019 Erisim tarihi 30 Temmuz 2020 a b c Cumhuriyet Ansiklopedisi 1941 1960 s 299 Girgin Cetin 11 Mart 2010 odatv com 19 Aralik 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 19 Aralik 2021 Altan Cetin 17 Agustos 1959 Tas koseyazisi Milliyet Gazetesi s 2 20 Aralik 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Aralik 2021 6 Uluslararasi Turhan Selcuk odulleri belli oldu 26 Mayis 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Cumhuriyet Erisim tarihi 21 Mayis 2016 21 Nisan 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Mart 2010 14 Mart 2010 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 11 Mart 2010 Dis baglantilarSelcuk Turhan Lambiek sayfasi8 Aralik 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde Google Selcuk un 98 dogum gunu olan 30 Temmuz 2020 tarihinde Turkiye den erisilen ana sayfasinda onun cizgilerini 18 Aralik 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde Google Doodle a tasimistir