Abdülcanbaz, 1957 yılında Turhan Selçuk tarafından Milliyet gazetesi için çizilmeye başlanan çizgi roman ve çizgi romanın baş kahramanıdır.
Abdülcanbaz | |
---|---|
Yayım bilgileri | |
Milliyet gazetesi | |
İlk görünüm | 1957 |
Yaratan | Turhan Selçuk |
Gelişim süreci
O yıllarda Milliyet gazetesinde yarım sayfalık yabancı bir çizgi roman vardır. Abdi İpekçi, Turhan Selçuk'tan ısrarla bu çizgi romanın yerlisini ister. Turhan Selçuk, mizah yazarı Aziz Nesin'den yardım ister.
Aziz Nesin, hilekâr ve düzenbaz bir turist rehberi tipi yaratır. Bu üçkâğıtçı adama "Abdülcanbaz" adını takar. Birinci öykünün yayını bitince Aziz Nesin diziye devam etmek istemez.
Turhan Selçuk, bunun üzerine Rıfat Ilgaz'dan yardım ister. Bir süre sonra Rıfat Ilgaz'dan gelen senaryolar da aksamaya başlayınca Turhan Selçuk, diziyi kendisi yazmaya başlar. Bu, düzenbaz Abdülcanbaz tipinin değişmesine, yeniden yaratılmasına neden olur. Abdülcanbaz, düzenin düzensizliğine ve bu ortamdan doğan ahlaksız, namussuz, utanmaz, arlanmaz tiplere karşı savaşan bir semboldür artık.2
Abdülcanbaz, yaratıldığı tarihsel dönemden de çıkarılır. Artık hikâye, Osmanlı döneminde, Türk Kurtuluş Savaşı'nda, uzayda, Eski Mısır'da geçebilir.
- "Ben Abdülcanbaz'ı kahramanlık ötesi kaba kuvvetten güç alan, yozlaşmış bir çizgi roman türünden ayırıp arıtmak istedim. Bir roman ya da bir hikâye anlatımının sanat değerini katarak bunu grafik sanatın çizgi gücüyle de besleyerek kişiliğini bulması yolunda çalıştım." Milliyet Sanat, Aralık 1972
İçerikte bunlar olurken, Turhan Selçuk'un çizgi üslubunda da belirgin bir farklılaşma başlar. Çizgiler sadeleşir, grafik düzeyi artar.
- "1950 sonrası, Saul Steinberg bir hamle yapmış, grafik mizahı Avrupa'dan Amerika'ya kadar götürmüştü. Avrupalı karikatürcüler, onun açtığı yoldan yeni mesafelere ulaşmaya çalışıyorlardı. Bu yeni yolda kişiliğimi bulma çabasına yönelik çalışmalara başladım. Önceleri yuvarlak çizgilerle çalışıyordum. Sonra çizgilerimi köşeleştirdim. Daha sonra yuvarlak ve köşeli çizgileri birlikte kullanmaya başladım. Bir ara çok sert, çok düz çizgilerle çalıştım. Ama sadelikten hiç ayrılmadım."
Abdülcanbaz, uzun yıllar Milliyet, Cumhuriyet, Akşam ve Yeni İstanbul gazetelerinde yer aldı. Yetmişli yıllarda Mehmet Benli, seksenli yıllarda da Milliyet Yayıncılık tarafından albüm olarak yayınlandı. Turhan Selçuk, 1987'de Abdülcanbaz'ı emekli etti. Ancak 1994 yılında, ısrarlar sonucu tekrar çizmeye başladı. 2003’e kadar devam etti. Turhan Selçuk Abdülcanbaz'ın haklarını 2006 yılında (Osman Uslu'ya - BİZ A.Ş.ye ait) BİZ Karikatür ve çizgi roman Koleksiyonu'na sattı.
“ | Başından düşürmediği fesi, ucu yukarı kalkık bıyıkları, setre pantolonu ile tam bir İstanbul beyefendisi olan Abdülcanbaz, meşhur Osmanlı tokadıyla vurduğunu devirirken, sadece mecbur kaldığında kullandığı tabancasıyla da attığını vurur. Yani tam anlamıyla ideal bir kahraman olan Abdülcanbaz ezilenin, haklının ve halkının yanında, sıkı bir millicidir. Abdülcanbaz, Selçuk’un inandığı değerlerin de bir simgesi gibidir. Hayattaki iyiler ve kötüler arasındaki savaşta iyilerden biridir Abdülcanbaz. | ” |
— Olcay Bağır köşe yazısında,Abdülcanbaz'ı tariflerken |
Abdülcanbaz karakterleri
Abdülcanbaz
O her çağda halkın özlemini duyduğu, hayallerinde yaşattığı efsanevi bir tiptir. Bazen masal dünyalarında, bazen günümüzde sürdürür yaşantısını, bazen de uzayı adımlar...
Halkını seven her dürüst ve namuslu kişide az çok Abdülcanbaz'lık vardır. Dürüsttür, cesurdur, akıllı ve zekidir. Yakışıklıdır, çelikten kaslara sahiptir. Bu üstün niteliklerini daima iyinin, haklının, ezilenin yanında; sömürücülere, zalimlere, namussuzlara karşı kullanır. "Osmanlı tokadı" ile ün salmıştır.
Karanfil Hoca
Doğu'nun yetiştirdiği en büyük ilim adamıdır. İlmi Simya, İlmi Kimya ve keşif dünyasındaki yeri, İbn-i Sina, İbn-i Batuta gibi doğulu ilim adamlarından çok daha önemlidir. Biraz sinirli ve mütecaviz olmasına rağmen iyi kalpli, dürüst, kişilik sahibi bir adamdır. Minaretül Füze-tül Kamer, Sefine-i Hava, El Kabili Sevk-ül Karakuş, Vel Kebir-ül Köstebek gibi önemli buluşların sahibidir.
Tarzan
Tarsus'ta doğmuştur. Saf ve temiz yürekli bir Anadolu çocuğudur. Heybetli bir yapısı, ilahi bir gücü vardır. Cesareti ile ün salmıştır.
Fettah
Abdülcanbaz'ın arkadaşlarındandır. Hoşsohbet, muzip, kolayca gönlünü kaptıran, başından büyük işlere girişen, sevimli bir adamdır.
Fayrabi
Pehlivani gözbağcılıkta üstüne yoktur. Hatta bu marifetleri sanat hâline getiren tek adamdır denilebilir. Abdülcanbaz ile İsfahan'da tanışmış, bir daha ayrılmamışlar, arkadaşlıklarını, toz kondurmadan sürdürmüşlerdir.
Gözlüklü Sami Bey
Osmanlı sarayına mensup bir mirasyedi... Şeytani bir zekâya ve süngülü bir bastona sahiptir. İşrete, kadına düşkün, düzenbaz bir adamdır. Hazırlopçudur.
Sürmegöz İhsan Bey
Gözlüklü Sami'nin dostu ve dalkavuğudur. Çıkar uğruna yapmayacağı şey yoktur.
Kaynakça
- ^ Fuat, Memed, (Ed.) (Aralık 1985). "Turhan". . 1 (1). İstanbul: Anadolu Yayıncılık. s. 16. ISSN 1300-154X. OCLC 813737208.
- ^ Başaran, Ezgi (25 Şubat 2007). "Dürüst tabiatlı İstanbul efendisi Abdülcanbaz". Hürriyet. Kelebek. 19 Aralık 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Aralık 2021.
- ^ . abdulcanbaz.biz. DipNot Tablet. 3 Ekim 2014. 19 Ekim 2015 tarihinde kaynağından (röportaj) arşivlendi.
- ^ "Abdülcanbaz geri dönüyor!". Cumhuriyet. 23 Mayıs 2010. 19 Aralık 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Aralık 2021.
- ^ Bağır, Olcay (30 Temmuz 2019). "Abdülcanbaz'ın babası: Turhan Selçuk". Olaylar Görüşler. Cumhuriyet Gazetesi. 19 Aralık 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Aralık 2021.
- ^ . 21 Nisan 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2011.
- Turhan Selçuk, "ABDÜLCANBAZ VE ARKADAŞLARININ HARİKULADE SERÜVENLERİ", 1. kitap, 1972
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Abdulcanbaz 1957 yilinda Turhan Selcuk tarafindan Milliyet gazetesi icin cizilmeye baslanan cizgi roman ve cizgi romanin bas kahramanidir AbdulcanbazYayim bilgileriYayimciMilliyet gazetesiIlk gorunum1957YaratanTurhan SelcukGelisim sureciKadikoy deki Karikatur Evi nde yer alan Abdulcanbaz heykeli Mart 2023 O yillarda Milliyet gazetesinde yarim sayfalik yabanci bir cizgi roman vardir Abdi Ipekci Turhan Selcuk tan israrla bu cizgi romanin yerlisini ister Turhan Selcuk mizah yazari Aziz Nesin den yardim ister Aziz Nesin hilekar ve duzenbaz bir turist rehberi tipi yaratir Bu uckagitci adama Abdulcanbaz adini takar Birinci oykunun yayini bitince Aziz Nesin diziye devam etmek istemez Turhan Selcuk bunun uzerine Rifat Ilgaz dan yardim ister Bir sure sonra Rifat Ilgaz dan gelen senaryolar da aksamaya baslayinca Turhan Selcuk diziyi kendisi yazmaya baslar Bu duzenbaz Abdulcanbaz tipinin degismesine yeniden yaratilmasina neden olur Abdulcanbaz duzenin duzensizligine ve bu ortamdan dogan ahlaksiz namussuz utanmaz arlanmaz tiplere karsi savasan bir semboldur artik 2 Abdulcanbaz yaratildigi tarihsel donemden de cikarilir Artik hikaye Osmanli doneminde Turk Kurtulus Savasi nda uzayda Eski Misir da gecebilir Ben Abdulcanbaz i kahramanlik otesi kaba kuvvetten guc alan yozlasmis bir cizgi roman turunden ayirip aritmak istedim Bir roman ya da bir hikaye anlatiminin sanat degerini katarak bunu grafik sanatin cizgi gucuyle de besleyerek kisiligini bulmasi yolunda calistim Milliyet Sanat Aralik 1972 Icerikte bunlar olurken Turhan Selcuk un cizgi uslubunda da belirgin bir farklilasma baslar Cizgiler sadelesir grafik duzeyi artar 1950 sonrasi Saul Steinberg bir hamle yapmis grafik mizahi Avrupa dan Amerika ya kadar goturmustu Avrupali karikaturculer onun actigi yoldan yeni mesafelere ulasmaya calisiyorlardi Bu yeni yolda kisiligimi bulma cabasina yonelik calismalara basladim Onceleri yuvarlak cizgilerle calisiyordum Sonra cizgilerimi koselestirdim Daha sonra yuvarlak ve koseli cizgileri birlikte kullanmaya basladim Bir ara cok sert cok duz cizgilerle calistim Ama sadelikten hic ayrilmadim Abdulcanbaz uzun yillar Milliyet Cumhuriyet Aksam ve Yeni Istanbul gazetelerinde yer aldi Yetmisli yillarda Mehmet Benli seksenli yillarda da Milliyet Yayincilik tarafindan album olarak yayinlandi Turhan Selcuk 1987 de Abdulcanbaz i emekli etti Ancak 1994 yilinda israrlar sonucu tekrar cizmeye basladi 2003 e kadar devam etti Turhan Selcuk Abdulcanbaz in haklarini 2006 yilinda Osman Uslu ya BIZ A S ye ait BIZ Karikatur ve cizgi roman Koleksiyonu na satti Basindan dusurmedigi fesi ucu yukari kalkik biyiklari setre pantolonu ile tam bir Istanbul beyefendisi olan Abdulcanbaz meshur Osmanli tokadiyla vurdugunu devirirken sadece mecbur kaldiginda kullandigi tabancasiyla da attigini vurur Yani tam anlamiyla ideal bir kahraman olan Abdulcanbaz ezilenin haklinin ve halkinin yaninda siki bir millicidir Abdulcanbaz Selcuk un inandigi degerlerin de bir simgesi gibidir Hayattaki iyiler ve kotuler arasindaki savasta iyilerden biridir Abdulcanbaz Olcay Bagir kose yazisinda Abdulcanbaz i tariflerkenAbdulcanbaz karakterleriPTT nin 1991 yilinda Turk Karikatur Sanati baslikli seri kapsaminda cikarttigi Abdulcanbaz cizgi karakterini konu alan posta pulu Abdulcanbaz O her cagda halkin ozlemini duydugu hayallerinde yasattigi efsanevi bir tiptir Bazen masal dunyalarinda bazen gunumuzde surdurur yasantisini bazen de uzayi adimlar Halkini seven her durust ve namuslu kiside az cok Abdulcanbaz lik vardir Durusttur cesurdur akilli ve zekidir Yakisiklidir celikten kaslara sahiptir Bu ustun niteliklerini daima iyinin haklinin ezilenin yaninda somuruculere zalimlere namussuzlara karsi kullanir Osmanli tokadi ile un salmistir Karanfil Hoca Dogu nun yetistirdigi en buyuk ilim adamidir Ilmi Simya Ilmi Kimya ve kesif dunyasindaki yeri Ibn i Sina Ibn i Batuta gibi dogulu ilim adamlarindan cok daha onemlidir Biraz sinirli ve mutecaviz olmasina ragmen iyi kalpli durust kisilik sahibi bir adamdir Minaretul Fuze tul Kamer Sefine i Hava El Kabili Sevk ul Karakus Vel Kebir ul Kostebek gibi onemli buluslarin sahibidir Tarzan Tarsus ta dogmustur Saf ve temiz yurekli bir Anadolu cocugudur Heybetli bir yapisi ilahi bir gucu vardir Cesareti ile un salmistir Fettah Abdulcanbaz in arkadaslarindandir Hossohbet muzip kolayca gonlunu kaptiran basindan buyuk islere girisen sevimli bir adamdir Fayrabi Pehlivani gozbagcilikta ustune yoktur Hatta bu marifetleri sanat haline getiren tek adamdir denilebilir Abdulcanbaz ile Isfahan da tanismis bir daha ayrilmamislar arkadasliklarini toz kondurmadan surdurmuslerdir Gozluklu Sami Bey Osmanli sarayina mensup bir mirasyedi Seytani bir zekaya ve sungulu bir bastona sahiptir Isrete kadina duskun duzenbaz bir adamdir Hazirlopcudur Surmegoz Ihsan Bey Gozluklu Sami nin dostu ve dalkavugudur Cikar ugruna yapmayacagi sey yoktur Kaynakca Fuat Memed Ed Aralik 1985 Turhan 1 1 Istanbul Anadolu Yayincilik s 16 ISSN 1300 154X OCLC 813737208 Basaran Ezgi 25 Subat 2007 Durust tabiatli Istanbul efendisi Abdulcanbaz Hurriyet Kelebek 19 Aralik 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Aralik 2021 abdulcanbaz biz DipNot Tablet 3 Ekim 2014 19 Ekim 2015 tarihinde kaynagindan roportaj arsivlendi Abdulcanbaz geri donuyor Cumhuriyet 23 Mayis 2010 19 Aralik 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Aralik 2021 Bagir Olcay 30 Temmuz 2019 Abdulcanbaz in babasi Turhan Selcuk Olaylar Gorusler Cumhuriyet Gazetesi 19 Aralik 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Aralik 2021 21 Nisan 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2011 Turhan Selcuk ABDULCANBAZ VE ARKADASLARININ HARIKULADE SERUVENLERI 1 kitap 1972