Tuz, kimyada, bir asitle bir bazın tepkimeye girmesi neticesinde meydana gelen maddedir. Tuz, asitteki eksi yüklü iyonla (anyon) bazdaki artı yüklü iyondan (katyon) meydana gelir. Asitle baz arasındaki nötralleşme tepkimesi esnasında tuz ve su açığa çıkar. Erimiş tuz veya çözelti halindeki tuzların çoğu eksi ile artı yüklü iyonlarına ayrışır ve elektriği iletir. Tuz adı ayrıca sofra tuzu veya sodyum klorür (NaCl) için de kullanılır.
Tuzları çeşitli şekilde sınıflandırmak mümkündür. Sınıflandırmanın birisi tuzun bünyesinde OH- veya H+ iyonunun olup olmayışına bağlı olandır. Bu sınıflandırmada tuzlar normal, asidik ve bazik tuzlar şeklinde sınıflandırılır. Normal tuz; tam nötralleşme ürünü olup, meydana getirici asit ve baz kuvvet olarak birbirine denktir. NaCl, NH4Cl, Na2SO4, Na2CO3, Na3PO4 ve Ca3(PO4)2 birer normal tuzdur.
Bazik tuzlar
Bazik tuzlar, bünyelerinde en az bir OH iyonu bulunduran tuzlardır. Suda çözündükleri zaman ortamı bazik yaparlar. Pb(OH)Cl, Sn(OH)Cl ve Al(OH)2Cl'de olduğu gibi. Diğer sınıflandırma metodunda ise, basit, çift ve kompleks tuzlar şeklinde sınıflandırılır. NaCl, NaHCO3 ve Pb (OH)Cl gibi tuzlar basit tuzlardır. Asitlerle bazlar karıştığında asidin H+ iyonu ile bazın OH- iyonu birleşir. Bu birleşim sırasında bir molekül su açığa çıkar ve tuz meydana gelir.
Çift tuzlar iki basit tuzdan meydana gelen tuzlardır. Bunlar suda çözündükleri zaman kendilerini meydana getiren iyonlara ayrışır. Şaplar da çift tuzlar sınıfına girer. Na Al(SO4)2 ve wdaNH4Cr(SO4)2 birer çift tuzdur. Kompleks tuzlar, asit kökü aynı olan iki basit tuzun kompleks kök vererek meydana getirdiği tuzlardır.
K4Fe(CN)6, K3Fe(CN)6, birer kompleks tuzdur. Bunlar suda çözündükleri zaman kendini meydana getiren tuzların iyonlarına ayrışmazlar.
Tuzlar, önce metalin ismi, sonra asidin kökü söylenerek adlandırılır. Na2SO4 = sodyum sülfat, KCl= potasyum klorür, KHCO3 = potasyum hidrojen karbonat () gibi.
Bazı tuzlar, kuvvetli asit ve zayıf bazdan veya kuvvetli baz ve zayıf asitten meydana gelmiştir. Bu tuzlar suda çözündükleri zaman hidrolize uğrarlar ve çözeltiyi asidik veya bazik yaparlar
Bazı tuzların elde edilişi
Asit ve bazların nötrleşmesinden elde edilirler:
Metallere asit tesir ettirmekle elde edilirler:
- Metal + Asit → Tuz + H2
Bazik bir oksite anhidrit tesir ettirmekle elde edilirler:
- Bazik Oksit + → Tuz
Elementlerinden elde edilebilirler:
- Metal + Halojen → Tuz
Metallere baz tesir ettirmekle elde edilirler:
- Metal + Baz → Tuz + H2
Bazik bir oksite asit tesir ettirmekle elde edilirler:
- Bazik Oksit + Asit → Tuz + Su
Bir metal (6A grubu) ile bir ametalin (7A grubu) tepkimesiyle elde edilirler:
- Metal + Ametal → Tuz
Kaynakça
Kimya ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Tuz kimyada bir asitle bir bazin tepkimeye girmesi neticesinde meydana gelen maddedir Tuz asitteki eksi yuklu iyonla anyon bazdaki arti yuklu iyondan katyon meydana gelir Asitle baz arasindaki notrallesme tepkimesi esnasinda tuz ve su aciga cikar Erimis tuz veya cozelti halindeki tuzlarin cogu eksi ile arti yuklu iyonlarina ayrisir ve elektrigi iletir Tuz adi ayrica sofra tuzu veya sodyum klorur NaCl icin de kullanilir Tuz kristalleri Tuzlari cesitli sekilde siniflandirmak mumkundur Siniflandirmanin birisi tuzun bunyesinde OH veya H iyonunun olup olmayisina bagli olandir Bu siniflandirmada tuzlar normal asidik ve bazik tuzlar seklinde siniflandirilir Normal tuz tam notrallesme urunu olup meydana getirici asit ve baz kuvvet olarak birbirine denktir NaCl NH4Cl Na2SO4 Na2CO3 Na3PO4 ve Ca3 PO4 2 birer normal tuzdur Bazik tuzlarBazik tuzlar bunyelerinde en az bir OH iyonu bulunduran tuzlardir Suda cozundukleri zaman ortami bazik yaparlar Pb OH Cl Sn OH Cl ve Al OH 2Cl de oldugu gibi Diger siniflandirma metodunda ise basit cift ve kompleks tuzlar seklinde siniflandirilir NaCl NaHCO3 ve Pb OH Cl gibi tuzlar basit tuzlardir Asitlerle bazlar karistiginda asidin H iyonu ile bazin OH iyonu birlesir Bu birlesim sirasinda bir molekul su aciga cikar ve tuz meydana gelir Cift tuzlar iki basit tuzdan meydana gelen tuzlardir Bunlar suda cozundukleri zaman kendilerini meydana getiren iyonlara ayrisir Saplar da cift tuzlar sinifina girer Na Al SO4 2 ve wdaNH4Cr SO4 2 birer cift tuzdur Kompleks tuzlar asit koku ayni olan iki basit tuzun kompleks kok vererek meydana getirdigi tuzlardir K4Fe CN 6 K3Fe CN 6 birer kompleks tuzdur Bunlar suda cozundukleri zaman kendini meydana getiren tuzlarin iyonlarina ayrismazlar Tuzlar once metalin ismi sonra asidin koku soylenerek adlandirilir Na2SO4 sodyum sulfat KCl potasyum klorur KHCO3 potasyum hidrojen karbonat gibi Bazi tuzlar kuvvetli asit ve zayif bazdan veya kuvvetli baz ve zayif asitten meydana gelmistir Bu tuzlar suda cozundukleri zaman hidrolize ugrarlar ve cozeltiyi asidik veya bazik yaparlarBazi tuzlarin elde edilisiAsit ve bazlarin notrlesmesinden elde edilirler Baz Asit Tuz Su Metallere asit tesir ettirmekle elde edilirler Metal Asit Tuz H2 Bazik bir oksite anhidrit tesir ettirmekle elde edilirler Bazik Oksit Tuz Elementlerinden elde edilebilirler Metal Halojen Tuz Metallere baz tesir ettirmekle elde edilirler Metal Baz Tuz H2 Bazik bir oksite asit tesir ettirmekle elde edilirler Bazik Oksit Asit Tuz Su Bir metal 6A grubu ile bir ametalin 7A grubu tepkimesiyle elde edilirler Metal Ametal TuzKaynakca Atkins P W 2015 Chemistry a very short introduction Oxford Oxford University Press ISBN 978 0199683970 Chemistry LibreTexts Ingilizce 2 Ekim 2013 27 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 27 Subat 2022 Kimya ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz