Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
İyon ya da yerdeş (Fransızca kökenli ion), bir veya daha çok elektron kazanmış ya da yitirmiş bir atomdan (veya bir atom grubundan) oluşmuş elektrik yüklü parçacıktır. Atomlar kararsız yapılarından kurtulmak ve kararlı hale gelebilmek için elektron alırlar ya da kaybederler. Bunun için de başka bir atomla ya da kökle bağ kurarlar.
Katyon, protonlardan daha az elektronu olan pozitif (+) yüklü bir iyondur, anyon ise protonlardan daha çok elektronu olan negatif (–) yüklü bir iyondur. Zıt elektrik yükleri elektrostatik kuvvetle birbirine doğru çekilir, böylece katyonlar ve anyonlar birbirini çeker ve kolayca iyonik bileşikler oluşturur.
Anyon ve katyon iyonların bağ yapma şekilleri farklı olabilir. Anyonlar elektron ortaklaşmasıyla ve elektron alış-verişiyle bağ kurarken katyon olan iyonlar yalnızca elektron alış-verişiyle bağ kurar. Bir hidrojen atomu kararlı hale geçmek istediğinde 1 elektron alarak anyon haline gelir. Fakat Lityum atomu ise kararlı hale geçerken 1 elektron vererek katyon haline gelir.
Örnek olarak;
- H+ (1 elektron vermiş atom)
- OH– (1 elektron almış atom grubu)
- (SO4)2– (2 elektron almış atom grubu)
Yalnızca tek bir atomdan oluşan iyonlara atomik veya tek atomlu iyonlar adı verilirken, iki veya daha fazla atom moleküler iyonları veya çok atomlu iyonları oluşturur. Bir akışkanda (gaz veya sıvı) fiziksel iyonlaşmada, kendiliğinden molekül çarpışmaları ile "iyon çiftleri" oluşturulur ve üretilen her çift, bir serbest elektron ve bir pozitif iyondan oluşur. İyonlar aynı zamanda bir tuzun sıvılarda çözünmesi gibi kimyasal etkileşimlerle veya iletken bir çözeltiden doğru akımın geçirilmesi, bir anotun iyonlaşma yoluyla çözülmesi gibi başka yollarla da oluşturulur.
Keşif tarihçe
İyon kelimesi, Yunanca ἰέναι (ienai) kelimesinin "gitmek" anlamına gelen nötr şimdiki zaman katılımcısından türetilmiştir. Katyon aşağı doğru hareket eden (Yunanca: κάτω, romanize: aşağı, kato, "aşağı" anlamına gelir) ve anyon ise yukarı doğru hareket eden şeydir (Yunanca: ἄνω, romanize: yukarı, ano, "yukarı" anlamına gelir). İyonların zıt yüklü elektroda doğru hareket etmesi nedeniyle bu şekilde adlandırılırlar. Bu terim (İngiliz bilge William Whewell'in önerisinden sonra) İngiliz fizikçi ve kimyager Michael Faraday tarafından 1834 yılında sulu bir ortam aracılığıyla bir elektrottan diğerine giden o zamanlar bilinmeyen türler için kullanılmıştır. Faraday bu türlerin doğasını bilmiyordu ama metallerin bir elektrotta eriyip çözeltiye girdiğini ve diğer elektrottaki çözeltiden yeni metalin çıktığını yani bir tür maddenin bir akım içinde çözeltiden geçtiği biliyordu. Bu, maddeyi bir yerden diğerine taşır. Faraday ile yazışmalarında Whewell ayrıca anot ve katot sözcüklerinin yanı sıra ilgili elektrotlara çekilen iyonlar olarak anyon ve katyon kelimelerini de icat etti.
Svante Arrhenius, 1884 tarihli tezinde, katı kristal tuzların çözündüğünde eşleştirilmiş yüklü parçacıklara ayrıştığı gerçeğini açıklamadı ve bu sayede 1903 Nobel Kimya Ödülü'nü kazandı. Arrhenius'un açıklaması, bir çözelti oluştururken tuzun Faraday iyonlarına ayrıştığı yönündeydi; iyonların elektrik akımı olmadığında bile oluştuğunu öne sürdü.
Özellikler
Gaz benzeri hallerindeki iyonlar oldukça reaktiftir ve nötr moleküller veya iyonik tuzlar vermek üzere zıt yüklü iyonlarla hızla etkileşime girerler. İyonlar sıvıyla etkileşime girmek için birbirlerinden uzaklaşırken enerji ve entropi değişiklik birleşimi içeren nedenlerden dolayı, tuzlar çözücülerle (örneğin su) etkileşime girdiğinde daha kararlı çözünmüş iyonlar ürettiğinde iyonlar sıvı veya katı halde de üretilir. Bu kararlı türler, çevrede düşük sıcaklıklarda daha yaygın bulunur. Buna bir örnek, deniz suyunda bulunan ve çözünmüş tuzlardan türetilen iyonlardır.
Yüklü nesneler olarak iyonlar zıt elektrik yüklerine (pozitiften negatife ve tersi) çekilir ve benzer yükler tarafından itilir. Hareket ettiklerinde yörüngeleri manyetik alan tarafından saptırılabilir.
Elektronlar, daha küçük kütleleri ve dolayısıyla madde dalgaları gibi daha büyük boşluk doldurma özellikleri nedeniyle, herhangi bir elektronlu atomların ve moleküllerin boyutunu belirler. Bu nedenle, anyonlar (negatif yüklü iyonlar), fazla elektronu (ları) birbirini ittiğinden ve iyonun fiziksel boyutuna katkıda bulunduğundan ana molekül veya atomdan daha büyüktür, çünkü boyutu elektron bulutu tarafından belirlenir. Katyonlar, elektron bulutunun daha küçük boyutundan dolayı karşılık gelen ana atom veya molekülden daha küçüktür. Belirli bir katyon (hidrojenin katyonu) hiç elektron içermez ve bu nedenle ana hidrojen atomundan – çok daha küçük tek protondan oluşur.
Anyonlar ve katyonlar
Anyon (-) ve katyon (+), bir iyonun üzerindeki net elektrik yükünü gösterir. Elektronları protonlardan daha çok olan ve ona net negatif yük veren iyona anyon denir ve eksi göstergesi "Anyon (-)" negatif yükü belirtir. Katyonda durum tam tersidir: protonlardan daha az elektronludur, bu ise katyona net pozitif yük verir, dolayısıyla "Katyon (+)" göstergelidir.
Protonun elektrik yükünün büyüklüğü elektronun yüküne eşit olduğundan, iyonun net elektrik yükü iyondaki proton sayısından elektron sayısının çıkarılmasına eşittir.
Anyon (-) (/, Yunanca "yukarı" anlamına gelen ἄνω (ánō) kelimesinden gelir), protonlardan daha çok elektronu olan ve anyona net negatif yük veren iyondur (elektronlar negatif yüklü ve protonlar pozitif yüklü olduğundan).
Katyon (+) (/, Yunanca "aşağı" anlamına gelen κάτω (katot) kelimesinden gelir), protonlardan daha az elektronlu ve katyona pozitif yük veren bir iyondur.
Katyonlar ve anyonlar iyon yarıçaplarına göre ölçülür ve göreceli büyüklükleri farklıdır: "Katyonlar küçüktür, çoğunun yarıçapı 10−10 m'den (10−8 cm) küçüktür. Ancak tıpkı en yaygın Dünya anyonu olan oksijen gibi anyonların çoğu büyüktür. Bu gerçekten, bir kristalin boşluğunun çoğunun anyonlar tarafından işgal edildiği ve katyonların bunların arasındaki boşluklara yerleştiği açıktır."
Doğal oluşumlar
İyonlar doğada her yerde bulunur ve Güneş'in ışıltısından Dünya'nın iyonosfer varlığına kadar çeşitli olaylardan sorumludurlar. İyonik durumdaki atomların rengi, nötr atomlarınkinden farklı olabilir ve bu nedenle metal iyonları tarafından ışık emilimi, değerli taşların rengini verir. Hem inorganik hem de organik kimyada (biyokimya dahil), su ve iyonların etkileşimi çok önemlidir; Adenozin trifosfatın (ATP) parçalanmasını sağlayan enerji buna bir örnektir.
İlgili teknoloji
İyonlar, genellikle yüksek voltaj veya sıcaklık içeren çeşitli iyon kaynakları kullanılarak kimyasal olmayan bir şekilde hazırlanabilir. Bunlar kütle spektrometreleri, optik emisyon spektrometreleri, parçacık hızlandırıcıları, iyon implanterleri ve iyon motorları gibi çok sayıda cihazda kullanılır.
Reaktif yüklü parçacıklar olarak mikropları parçalayarak hava temizlemede ve duman dedektörleri gibi bina içi cihazlarda da kullanılırlar.
Organizmalardaki sinyalleşme ve metabolizma, zarlar arasındaki kesin bir iyonik değişim tarafından kontrol edildiğinden, bu değişimin bozulması hücre ölümüne katkıda bulunur. Bu, iyon kanalları gramisidin ve amfoterisin (bir mantar ilacı) dahil olmak üzere doğal ve yapay biyositler tarafından kullanılan yaygın bir mekanizmadır.
İnorganik çözünmüş iyonlar, su kalitesinin yaygın bilinen göstergesi toplam çözünmüş katıların bir bileşenidir.
İyonlaştırıcı radyasyonun tespiti
Radyasyonun bir gaz üzerindeki iyonlaştırıcı etkisi, alfa, beta, gama ve X ışınları gibi radyasyonun tespitinde yaygın kullanılır. Bu aletlerdeki orijinal iyonizasyon, gaz molekülleri üzerindeki radyasyonun iyon etkisiyle pozitif iyon ve serbest elektron olarak bir "iyon çifti" oluşmasıyla sonuçlanır. İyonizasyon odası bu dedektörlerin en basitidir ve gazın içindeki doğrudan iyonlaşmanın yarattığı tüm yükleri bir elektrik alanının uygulanması yoluyla toplar.
Geiger-Müller tüpü ve orantısal sayacın her ikisi de, Townsend çığı denilen olguyu kullanarak orijinal iyonlaşmanın etkisini, serbest elektronlara iyon çarpmasıyla daha çok elektron salmaları için elektrik alanınca yeterli enerjinin verildiği kademeli bir etki yoluyla çarpmak için kullanır.
Kimya
Yüklü durumu belirtme
Bir iyonun kimyasal formülü yazılırken, molekülün/atomun kimyasal yapısından hemen sonra iyonun net yükü üst simge olarak yazılır. Net yük işaretinden önceki büyüklükle yazılır; yani çift yüklü bir katyon +2 yerine 2+ olarak gösterilir. Bununla birlikte, tek yüklü moleküller/atomlar için yükün büyüklüğü ihmal edilir; örneğin, sodyum katyonu Na1+ olarak değil Na+
olarak gösterilir.
Çoklu yüke sahip bir molekülü/atomu göstermenin alternatif (ve kabul edilebilir) bir yolu, işaretlerin birden çok kez çizilmesidir; bu genellikle geçiş metallerinde görülür. Kimyacılar bazen işareti daire içine alır; bu sadece süs amaçlıdır ve kimyasal anlamını değiştirmez. Dolayısıyla şekilde gösterilen Fe2+, Fe++
ve Fe⊕⊕
'nin üç gösterimi de eşdeğerdir .
 | Fiziksel kimya ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
Kaynakça
- ^ "cation". Merriam-Webster Dictionary. . 6 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mayıs 2024..
- ^ "anion". Merriam-Webster Dictionary. . 6 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mayıs 2024..
- ^ a b c Knoll, Glenn F. (1999). Radiation Detection and Measurement (3cü bas.). New York: Wiley. ISBN .
- ^ a b c Frank A. J. L. James, (Ed.) (1991). The Correspondence of Michael Faraday, Vol. 2: 1832–1840. s. 183. ISBN . 14 Nisan 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Ekim 2020.
- ^ Michael Faraday (1791–1867). Birleşik Krallık: BBC. 25 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Mayıs 2024.
- ^ "Online etymology dictionary". 14 Mayıs 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Ocak 2011.
- ^ "The Nobel Prize in Chemistry 1903". nobelprize.org. 8 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Haziran 2017.
- ^ Harris, William; Levey, Judith, (Ed.) (1976). The New Columbia Encyclopedia (4cü bas.). New York City: Columbia Üniversitesi. s. 155. ISBN .
- ^ Goetz, Philip W. (1992). McHenry, Charles (Ed.). The New Encyclopædia Britannica. Chicago: Encyclopaedia Britannica Inc. 1 (15 bas.). Chicago: Encyclopædia Britannica, Inc. s. 587. Bibcode:1991neb..book.....G. ISBN .
- ^ Cillispie, Charles, (Ed.) (1970). Dictionary of Scientific Biography (1 bas.). New York City: Charles Scribner's Sons. ss. 296-302. ISBN .
- ^ Oxford University Press (2013). "Oxford Reference: OVERVIEW anion". oxfordreference.com. 18 Ocak 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Ocak 2017.
- ^ University of Colorado Boulder (21 Kasım 2013). "Atoms and Elements, Isotopes and Ions". colorado.edu. 2 Şubat 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Kasım 2013.
- ^ Oxford University Press (2013). "Oxford Reference: OVERVIEW cation". oxfordreference.com. 18 Ocak 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Ocak 2017.
- ^ Douglas W. Haywick, Ph.D.; University of South Alabama (2 Temmuz 2008). "Elemental Chemistry" (PDF). usouthal.edu. 4 Aralık 2011 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 22 Kasım 2013.
- ^ Press, Frank; Siever, Raymond (1986). Earth (14cü bas.). New York: W. H. Freeman and Company. s. 63. ISBN . OCLC 12556840.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Iyon ya da yerdes Fransizca kokenli ion bir veya daha cok elektron kazanmis ya da yitirmis bir atomdan veya bir atom grubundan olusmus elektrik yuklu parcaciktir Atomlar kararsiz yapilarindan kurtulmak ve kararli hale gelebilmek icin elektron alirlar ya da kaybederler Bunun icin de baska bir atomla ya da kokle bag kurarlar Lityum ve Flor arasinda elektron transferi Lityum ve Flor atomlari iyonik bag kurarak Li ve F iyonlarina donusurler Katyon protonlardan daha az elektronu olan pozitif yuklu bir iyondur anyon ise protonlardan daha cok elektronu olan negatif yuklu bir iyondur Zit elektrik yukleri elektrostatik kuvvetle birbirine dogru cekilir boylece katyonlar ve anyonlar birbirini ceker ve kolayca iyonik bilesikler olusturur Anyon ve katyon iyonlarin bag yapma sekilleri farkli olabilir Anyonlar elektron ortaklasmasiyla ve elektron alis verisiyle bag kurarken katyon olan iyonlar yalnizca elektron alis verisiyle bag kurar Bir hidrojen atomu kararli hale gecmek istediginde 1 elektron alarak anyon haline gelir Fakat Lityum atomu ise kararli hale gecerken 1 elektron vererek katyon haline gelir Ornek olarak H 1 elektron vermis atom OH 1 elektron almis atom grubu SO4 2 2 elektron almis atom grubu Yalnizca tek bir atomdan olusan iyonlara atomik veya tek atomlu iyonlar adi verilirken iki veya daha fazla atom molekuler iyonlari veya cok atomlu iyonlari olusturur Bir akiskanda gaz veya sivi fiziksel iyonlasmada kendiliginden molekul carpismalari ile iyon ciftleri olusturulur ve uretilen her cift bir serbest elektron ve bir pozitif iyondan olusur Iyonlar ayni zamanda bir tuzun sivilarda cozunmesi gibi kimyasal etkilesimlerle veya iletken bir cozeltiden dogru akimin gecirilmesi bir anotun iyonlasma yoluyla cozulmesi gibi baska yollarla da olusturulur Kesif tarihceIyon kelimesi Yunanca ἰenai ienai kelimesinin gitmek anlamina gelen notr simdiki zaman katilimcisindan turetilmistir Katyon asagi dogru hareket eden Yunanca katw romanize asagi kato asagi anlamina gelir ve anyon ise yukari dogru hareket eden seydir Yunanca ἄnw romanize yukari ano yukari anlamina gelir Iyonlarin zit yuklu elektroda dogru hareket etmesi nedeniyle bu sekilde adlandirilirlar Bu terim Ingiliz bilge William Whewell in onerisinden sonra Ingiliz fizikci ve kimyager Michael Faraday tarafindan 1834 yilinda sulu bir ortam araciligiyla bir elektrottan digerine giden o zamanlar bilinmeyen turler icin kullanilmistir Faraday bu turlerin dogasini bilmiyordu ama metallerin bir elektrotta eriyip cozeltiye girdigini ve diger elektrottaki cozeltiden yeni metalin ciktigini yani bir tur maddenin bir akim icinde cozeltiden gectigi biliyordu Bu maddeyi bir yerden digerine tasir Faraday ile yazismalarinda Whewell ayrica anot ve katot sozcuklerinin yani sira ilgili elektrotlara cekilen iyonlar olarak anyon ve katyon kelimelerini de icat etti Svante Arrhenius 1884 tarihli tezinde kati kristal tuzlarin cozundugunde eslestirilmis yuklu parcaciklara ayristigi gercegini aciklamadi ve bu sayede 1903 Nobel Kimya Odulu nu kazandi Arrhenius un aciklamasi bir cozelti olustururken tuzun Faraday iyonlarina ayristigi yonundeydi iyonlarin elektrik akimi olmadiginda bile olustugunu one surdu OzelliklerGaz benzeri hallerindeki iyonlar oldukca reaktiftir ve notr molekuller veya iyonik tuzlar vermek uzere zit yuklu iyonlarla hizla etkilesime girerler Iyonlar siviyla etkilesime girmek icin birbirlerinden uzaklasirken enerji ve entropi degisiklik birlesimi iceren nedenlerden dolayi tuzlar cozuculerle ornegin su etkilesime girdiginde daha kararli cozunmus iyonlar urettiginde iyonlar sivi veya kati halde de uretilir Bu kararli turler cevrede dusuk sicakliklarda daha yaygin bulunur Buna bir ornek deniz suyunda bulunan ve cozunmus tuzlardan turetilen iyonlardir Yuklu nesneler olarak iyonlar zit elektrik yuklerine pozitiften negatife ve tersi cekilir ve benzer yukler tarafindan itilir Hareket ettiklerinde yorungeleri manyetik alan tarafindan saptirilabilir Elektronlar daha kucuk kutleleri ve dolayisiyla madde dalgalari gibi daha buyuk bosluk doldurma ozellikleri nedeniyle herhangi bir elektronlu atomlarin ve molekullerin boyutunu belirler Bu nedenle anyonlar negatif yuklu iyonlar fazla elektronu lari birbirini ittiginden ve iyonun fiziksel boyutuna katkida bulundugundan ana molekul veya atomdan daha buyuktur cunku boyutu elektron bulutu tarafindan belirlenir Katyonlar elektron bulutunun daha kucuk boyutundan dolayi karsilik gelen ana atom veya molekulden daha kucuktur Belirli bir katyon hidrojenin katyonu hic elektron icermez ve bu nedenle ana hidrojen atomundan cok daha kucuk tek protondan olusur Anyonlar ve katyonlar Hidrojen atomu ortada bir proton ve bir elektron icerir Elektronun cikarilmasi bir katyon soldaki verirken elektronun eklenmesi anyon sagdaki verir Gevsek tutulan iki elektronlu bulutla hidrojen anyonu notr atomdan daha buyuk yaricaplidir ve notr atom katyonun ciplak protonundan cok daha buyuktur Hidrojen sadece elektronsuz yuk 1 katyonu olusturur ancak hidrojenin aksine bir veya daha cok elektronu tutan katyonlar bile turetildikleri notr atomlardan veya molekullerden gene de daha kucuktur Anyon ve katyon bir iyonun uzerindeki net elektrik yukunu gosterir Elektronlari protonlardan daha cok olan ve ona net negatif yuk veren iyona anyon denir ve eksi gostergesi Anyon negatif yuku belirtir Katyonda durum tam tersidir protonlardan daha az elektronludur bu ise katyona net pozitif yuk verir dolayisiyla Katyon gostergelidir Protonun elektrik yukunun buyuklugu elektronun yukune esit oldugundan iyonun net elektrik yuku iyondaki proton sayisindan elektron sayisinin cikarilmasina esittir Anyon Yunanca yukari anlamina gelen ἄnw anō kelimesinden gelir protonlardan daha cok elektronu olan ve anyona net negatif yuk veren iyondur elektronlar negatif yuklu ve protonlar pozitif yuklu oldugundan Katyon Yunanca asagi anlamina gelen katw katot kelimesinden gelir protonlardan daha az elektronlu ve katyona pozitif yuk veren bir iyondur Katyonlar ve anyonlar iyon yaricaplarina gore olculur ve goreceli buyuklukleri farklidir Katyonlar kucuktur cogunun yaricapi 10 10 m den 10 8 cm kucuktur Ancak tipki en yaygin Dunya anyonu olan oksijen gibi anyonlarin cogu buyuktur Bu gercekten bir kristalin boslugunun cogunun anyonlar tarafindan isgal edildigi ve katyonlarin bunlarin arasindaki bosluklara yerlestigi aciktir Dogal olusumlar Iyonlar dogada her yerde bulunur ve Gunes in isiltisindan Dunya nin iyonosfer varligina kadar cesitli olaylardan sorumludurlar Iyonik durumdaki atomlarin rengi notr atomlarinkinden farkli olabilir ve bu nedenle metal iyonlari tarafindan isik emilimi degerli taslarin rengini verir Hem inorganik hem de organik kimyada biyokimya dahil su ve iyonlarin etkilesimi cok onemlidir Adenozin trifosfatin ATP parcalanmasini saglayan enerji buna bir ornektir Ilgili teknolojiIyonlar genellikle yuksek voltaj veya sicaklik iceren cesitli iyon kaynaklari kullanilarak kimyasal olmayan bir sekilde hazirlanabilir Bunlar kutle spektrometreleri optik emisyon spektrometreleri parcacik hizlandiricilari iyon implanterleri ve iyon motorlari gibi cok sayida cihazda kullanilir Reaktif yuklu parcaciklar olarak mikroplari parcalayarak hava temizlemede ve duman dedektorleri gibi bina ici cihazlarda da kullanilirlar Organizmalardaki sinyallesme ve metabolizma zarlar arasindaki kesin bir iyonik degisim tarafindan kontrol edildiginden bu degisimin bozulmasi hucre olumune katkida bulunur Bu iyon kanallari gramisidin ve amfoterisin bir mantar ilaci dahil olmak uzere dogal ve yapay biyositler tarafindan kullanilan yaygin bir mekanizmadir Inorganik cozunmus iyonlar su kalitesinin yaygin bilinen gostergesi toplam cozunmus katilarin bir bilesenidir Iyonlastirici radyasyonun tespiti Iyonlarin suruklenmesini gosteren iyon odasi semasi Elektronlar kutlelerinin cok daha kucuk olmasi nedeniyle pozitif iyonlardan daha hizli suruklenir Iki elektrot arasinda cig etkisi Orijinal iyonlasma olayi bir elektronu serbest birakir ve sonraki her carpisma baska elektronu serbest birakir boylece her carpismadan iyonlasan elektron ve serbest kalan elektron olarak iki elektron ortaya cikar Radyasyonun bir gaz uzerindeki iyonlastirici etkisi alfa beta gama ve X isinlari gibi radyasyonun tespitinde yaygin kullanilir Bu aletlerdeki orijinal iyonizasyon gaz molekulleri uzerindeki radyasyonun iyon etkisiyle pozitif iyon ve serbest elektron olarak bir iyon cifti olusmasiyla sonuclanir Iyonizasyon odasi bu dedektorlerin en basitidir ve gazin icindeki dogrudan iyonlasmanin yarattigi tum yukleri bir elektrik alaninin uygulanmasi yoluyla toplar Geiger Muller tupu ve orantisal sayacin her ikisi de Townsend cigi denilen olguyu kullanarak orijinal iyonlasmanin etkisini serbest elektronlara iyon carpmasiyla daha cok elektron salmalari icin elektrik alaninca yeterli enerjinin verildigi kademeli bir etki yoluyla carpmak icin kullanir KimyaYuklu durumu belirtme Iki elektron kaybetmis demir atomu Fe icin esdeger gosterimler demir iceren olarak anilir Bir iyonun kimyasal formulu yazilirken molekulun atomun kimyasal yapisindan hemen sonra iyonun net yuku ust simge olarak yazilir Net yuk isaretinden onceki buyuklukle yazilir yani cift yuklu bir katyon 2 yerine 2 olarak gosterilir Bununla birlikte tek yuklu molekuller atomlar icin yukun buyuklugu ihmal edilir ornegin sodyum katyonu Na1 olarak degil Na olarak gosterilir Coklu yuke sahip bir molekulu atomu gostermenin alternatif ve kabul edilebilir bir yolu isaretlerin birden cok kez cizilmesidir bu genellikle gecis metallerinde gorulur Kimyacilar bazen isareti daire icine alir bu sadece sus amaclidir ve kimyasal anlamini degistirmez Dolayisiyla sekilde gosterilen Fe2 Fe ve Fe nin uc gosterimi de esdegerdir Uranil iyonu icin karisik Roma rakamlari ve yuk gosterimleri Metalin oksidasyon durumu ust simge Romen rakamlariyla gosterilirken tum kompleksin yuku net yukun buyuklugu ve isaretiyle birlikte aci semboluyle gosterilir Fiziksel kimya ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz Kaynakca cation Merriam Webster Dictionary Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link 6 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 2 Mayis 2024 anion Merriam Webster Dictionary Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link 6 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 2 Mayis 2024 a b c Knoll Glenn F 1999 Radiation Detection and Measurement 3cu bas New York Wiley ISBN 978 0 471 07338 3 a b c Frank A J L James Ed 1991 The Correspondence of Michael Faraday Vol 2 1832 1840 s 183 ISBN 9780863412493 14 Nisan 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Ekim 2020 Michael Faraday 1791 1867 Birlesik Krallik BBC 25 Agustos 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Mayis 2024 Online etymology dictionary 14 Mayis 2011 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Ocak 2011 The Nobel Prize in Chemistry 1903 nobelprize org 8 Temmuz 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Haziran 2017 Harris William Levey Judith Ed 1976 The New Columbia Encyclopedia 4cu bas New York City Columbia Universitesi s 155 ISBN 978 0 231 03572 9 Goetz Philip W 1992 McHenry Charles Ed The New Encyclopaedia Britannica Chicago Encyclopaedia Britannica Inc 1 15 bas Chicago Encyclopaedia Britannica Inc s 587 Bibcode 1991neb book G ISBN 978 0 85229 553 3 Cillispie Charles Ed 1970 Dictionary of Scientific Biography 1 bas New York City Charles Scribner s Sons ss 296 302 ISBN 978 0 684 10112 5 Oxford University Press 2013 Oxford Reference OVERVIEW anion oxfordreference com 18 Ocak 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Ocak 2017 University of Colorado Boulder 21 Kasim 2013 Atoms and Elements Isotopes and Ions colorado edu 2 Subat 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Kasim 2013 Oxford University Press 2013 Oxford Reference OVERVIEW cation oxfordreference com 18 Ocak 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Ocak 2017 Douglas W Haywick Ph D University of South Alabama 2 Temmuz 2008 Elemental Chemistry PDF usouthal edu 4 Aralik 2011 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 22 Kasim 2013 Press Frank Siever Raymond 1986 Earth 14cu bas New York W H Freeman and Company s 63 ISBN 0 7167 1743 3 OCLC 12556840