Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu maddedeki bilgilerin için ek kaynaklar gerekli. (Şubat 2020) () |
Tyndall efekti (Tyndall dağılımı veya Tyndall olayı olarak da bilinir), ışığın kolloid içindeki parçacıklardan ya da aerosollerdeki, süspansiyonlardaki ve emülsiyonlardaki küçük parçacıklardan saçılmasıdır. Adını 19. yüzyıl fizikçisi olan John Tyndall'dan alır. Dağılan ışık yoğunluğunun frekansın dördüncü kuvvetine bağlı olması ile Rayleigh dağılımına benzer. Bu yüzden mavi ışık kırmızı ışığa göre daha güçlü bir şekilde saçılıma uğrar. Günlük hayattan bir örnek, yanan motor yağının parçacıkları oluşturduğu motosikletlerden çıkan dumanın mavi renkte görülmesidir ayrıca CD'ler ya da sabun köpüklerinin ışığı kırıp renkli görülmesinin sebebi yine Tyndall efektidir.
Tyndall etkisi altında uzun dalga boyu daha çok geçirilir, kısa dalga boyu ise saçılım ile daha çok yansıtılır. Bu dalgaboyu bağlılığına bir benzetme olarak uzun dalga boyundaki elektromanyetik dalgaların, radyo dalgaları gibi, binaların duvarlarından geçebilmesini, kısa dalgaların ise, ışık dalgaları gibi, duvarlardan yansıtılmasını verebiliriz.
Tyndall etkisi, diğer türlü ışığı geçiren bir ortamda ışığı saçan parçacık-madde dağıtıldığında, parçacık tesir kesiti 40-900 nanometre civarı olduğunda(görünür ışığın altı veya yakını dalgaboyunda (400-750 nm) görülür.
Tyndall etkisi aerosollerde ve diğer kolloid maddelerde, parçacık boyut ve yoğunluğunu ölçmek için ticari anlamda kullanılır.
Rayleigh dağılımından farkı
Rayleigh dağılımı ışığı saçan parçacıkların ışık dalgaboyundan çok daha küçük olmasını gerektiren bir formülle tanımlanır. Bir parçacıklar dağılımının Rayleigh formülünü sağlaması için parçacık boyutunun 40 nanometrenin aşağısında olması gerekir ve parçacıklar ayrı moleküller olabilir. Kolloid parçacıklar daha büyüktür ve ışık dalgaboyuna yakın boyuttadır. Dağılım teorisine göre Tyndall dağılımı (kolloid parçacıklardan) Rayleigh dağılımına göre çok daha yoğundur.
Boyut faktörünün yoğunluk için önemi, Rayleigh dağılımı yoğunluğunun matematiksel ifadesindeki üssünün büyük oluşu ile görülebilir. Tyndall etkisi için benzer bir matematiksel ifade yoktur. Fakat, eğer kolloid parçacıklar küresel ise, Tyndall dağılımı Mie teorisi ile analiz edilebilir, ki bu teori parçacık boyutunu ışık dalgaboyuna yakın kabul eder.
Mavi iris
Gözdeki mavi iris, irisin içindeki düzensiz bir tabakada Tyndall saçılımından dolayıdır. Kahverengi ve siyah irisler de aynı tabakaya sahiptir, yalnız daha çok melanin içerir. Melanin ışığı soğurur. Melanin yokluğunda, tabaka yarısaydamdır (içeri giren ışık rastgele saçılır) ve bu tabakaya giren ışığın belirgin bir kısmı saçılma ile yeniden ortaya çıkar. Yani gerisaçılım, ışık dalgalarının havaya geri yönlendirilmesi vardır. Saçılım kısa dalgaboylarında daha çok kendini gösterir. Uzun dalgaboyları düzensiz tabakadan yön değiştirmeden direkt geçer ve iris içinde diğer bir tabakaya gelerek burada soğurulur. Bu yüzden, uzun dalgaboyları kısa olanlar kadar havaya geri yansıtılmaz. Kısa dalgaboyları mavi olduğu için, bu gözden gelen ışıkta mavimsi bir ton oluşturur. Mavi iris pigment renginin aksine yapısal renklere bir örnektir.
Hava durumu
Gökyüzünün kapalı olduğu bir günde, güneş ışığı bulutların düzensiz tabakasından geçer, bu da yerde saçılıma uğrayan yayılmış bir ışık yaratır. Bu durum Tyndall saçılımını göstermez çünkü bulut damlacıkları ışık dalga boyundan daha büyüktür ve her rengi hemen hemen aynı ölçüde saçılıma uğratır. Bulutsuz bir günde gökyüzünün rengi ışık saçılımından dolayı mavidir, fakat Tyndall etkisi değildir çünkü saçılım yapan parçacıklar hava molekülleridir; ki ışık dalga boyundan çok daha küçüktürler. Zaman zaman Tyndall etkisi terim olarak havadaki makroskobik toz parçacıklarının ışığı saçması şeklinde yanlış kullanılır. Halbuki, bu etki saçılmadan daha çok yansımadır, çünkü makroskobik parçacıklar olay sırasında açık olarak görünür olur.
Kaynakça
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu maddedeki bilgilerin dogrulanabilmesi icin ek kaynaklar gerekli Lutfen guvenilir kaynaklar ekleyerek maddenin gelistirilmesine yardimci olun Kaynaksiz icerik itiraz konusu olabilir ve kaldirilabilir Kaynak ara Tyndall etkisi haber gazete kitap akademik JSTOR Subat 2020 Bu sablonun nasil ve ne zaman kaldirilmasi gerektigini ogrenin Tyndall efekti Tyndall dagilimi veya Tyndall olayi olarak da bilinir isigin kolloid icindeki parcaciklardan ya da aerosollerdeki suspansiyonlardaki ve emulsiyonlardaki kucuk parcaciklardan sacilmasidir Adini 19 yuzyil fizikcisi olan John Tyndall dan alir Dagilan isik yogunlugunun frekansin dorduncu kuvvetine bagli olmasi ile Rayleigh dagilimina benzer Bu yuzden mavi isik kirmizi isiga gore daha guclu bir sekilde sacilima ugrar Gunluk hayattan bir ornek yanan motor yaginin parcaciklari olusturdugu motosikletlerden cikan dumanin mavi renkte gorulmesidir ayrica CD ler ya da sabun kopuklerinin isigi kirip renkli gorulmesinin sebebi yine Tyndall efektidir Suda suspansiyon halinde bulunan un mavi gorunur cunku sadece sacilan isik gozlemciye ulasir un parcaciklari mavi isigi kirmiziya gore daha guclu bir sekilde sacar Tyndall etkisi altinda uzun dalga boyu daha cok gecirilir kisa dalga boyu ise sacilim ile daha cok yansitilir Bu dalgaboyu bagliligina bir benzetme olarak uzun dalga boyundaki elektromanyetik dalgalarin radyo dalgalari gibi binalarin duvarlarindan gecebilmesini kisa dalgalarin ise isik dalgalari gibi duvarlardan yansitilmasini verebiliriz Tyndall etkisi diger turlu isigi geciren bir ortamda isigi sacan parcacik madde dagitildiginda parcacik tesir kesiti 40 900 nanometre civari oldugunda gorunur isigin alti veya yakini dalgaboyunda 400 750 nm gorulur Tyndall etkisi aerosollerde ve diger kolloid maddelerde parcacik boyut ve yogunlugunu olcmek icin ticari anlamda kullanilir Rayleigh dagilimindan farkiOpelesan camda Tyndall etkisi yandan mavi gorunuyor fakat iceriden turuncu isik geciyor Rayleigh dagilimi isigi sacan parcaciklarin isik dalgaboyundan cok daha kucuk olmasini gerektiren bir formulle tanimlanir Bir parcaciklar dagiliminin Rayleigh formulunu saglamasi icin parcacik boyutunun 40 nanometrenin asagisinda olmasi gerekir ve parcaciklar ayri molekuller olabilir Kolloid parcaciklar daha buyuktur ve isik dalgaboyuna yakin boyuttadir Dagilim teorisine gore Tyndall dagilimi kolloid parcaciklardan Rayleigh dagilimina gore cok daha yogundur Boyut faktorunun yogunluk icin onemi Rayleigh dagilimi yogunlugunun matematiksel ifadesindeki ussunun buyuk olusu ile gorulebilir Tyndall etkisi icin benzer bir matematiksel ifade yoktur Fakat eger kolloid parcaciklar kuresel ise Tyndall dagilimi Mie teorisi ile analiz edilebilir ki bu teori parcacik boyutunu isik dalgaboyuna yakin kabul eder Mavi irisMavi iris Gozdeki mavi iris irisin icindeki duzensiz bir tabakada Tyndall sacilimindan dolayidir Kahverengi ve siyah irisler de ayni tabakaya sahiptir yalniz daha cok melanin icerir Melanin isigi sogurur Melanin yoklugunda tabaka yarisaydamdir iceri giren isik rastgele sacilir ve bu tabakaya giren isigin belirgin bir kismi sacilma ile yeniden ortaya cikar Yani gerisacilim isik dalgalarinin havaya geri yonlendirilmesi vardir Sacilim kisa dalgaboylarinda daha cok kendini gosterir Uzun dalgaboylari duzensiz tabakadan yon degistirmeden direkt gecer ve iris icinde diger bir tabakaya gelerek burada sogurulur Bu yuzden uzun dalgaboylari kisa olanlar kadar havaya geri yansitilmaz Kisa dalgaboylari mavi oldugu icin bu gozden gelen isikta mavimsi bir ton olusturur Mavi iris pigment renginin aksine yapisal renklere bir ornektir Hava durumuTyndall sacilimiyla olusan isik seritleri Gokyuzunun kapali oldugu bir gunde gunes isigi bulutlarin duzensiz tabakasindan gecer bu da yerde sacilima ugrayan yayilmis bir isik yaratir Bu durum Tyndall sacilimini gostermez cunku bulut damlaciklari isik dalga boyundan daha buyuktur ve her rengi hemen hemen ayni olcude sacilima ugratir Bulutsuz bir gunde gokyuzunun rengi isik sacilimindan dolayi mavidir fakat Tyndall etkisi degildir cunku sacilim yapan parcaciklar hava molekulleridir ki isik dalga boyundan cok daha kucukturler Zaman zaman Tyndall etkisi terim olarak havadaki makroskobik toz parcaciklarinin isigi sacmasi seklinde yanlis kullanilir Halbuki bu etki sacilmadan daha cok yansimadir cunku makroskobik parcaciklar olay sirasinda acik olarak gorunur olur Kaynakca Arsivlenmis kopya 5 Nisan 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 27 Ocak 2012 uni hannover de tyndalleffekt 2 Mayis 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 27 Ocak 2012