Melanin, suda erimeyen genellikle kahverengi-sarı, fazla yoğunlaştığı bölgelerde kara renkli bir pigmenttir. Doğadaki üç kahverengi pigmentten biridir; öteki ikisi lipofuscin ve hemosiderin’dir. Gözün irisinde mavi ya da yeşil renkli olabilir.
Deride, kıllarda, gözde, leptomenikslerde, adrenal medüllasında, substantia nigra (beyindeki kara renkli çekirdek) gibi sinir hücrelerinde, ağız ve vajina mukozasının deriyle birleşme yerlerinde bulunur. Meme uçları çevresinde (areola), dış üreme (genital) organlarında ve güneş gören yerlerde görece fazladır. Hayvanlarda tüylerin ve kürklerin rengini veren önemli pigmentlerden biridir.
Güneş ışınlarının zararlı komponentlerine karşı koruyucu etkisi vardır. Derideki melaninin niceliği toplumlara, kişilere ve vücut bölgelerine göre değişir. Beyaz tenli insanlarda, doğumda az olan melanin puberteyle birlikte en üst düzeyine ulaşır. Melanin ayrıca, çeşitli inflamatuvar olaylar sonucu ortaya çıkan toksik ürünlerin biyoşimik nötralizasyonunda da rol oynar. Azlığında saçlarda beyazlama görülür.
Başlıca iki melanin tipi vardır: Ömelanin, elips şeklindeki melanozomlarda yapılır ve siyah, kahverengi saç ve deri renginden sorumludur. Feomelanin, küre şeklindeki melanozomlarda yapılır ve sarı, kırmızı saç ve deri renginden sorumludur. Ayrıca feomelaninin zararlı ışınlara karşı daha yüksek bir direnç sağladığı sanılmaktadır.
Melanin pigmenti, derinin epidermis olarak bilinen epitel örtüsünün bazal tabakası içinde serpilmiş olarak bulunan üretilir. Melanositler, saydam sitoplazmalı dendritik uzantıları olan sinirsel kökenli hücrelerdir (bir melanositin dendritleri 30 kadar spinal hücreye bağlanır). Melanositler gözün retinasında da bulunur. Pigment “melanozom” adı verilen organellerde üretilir ve biriktirilir. Dermiste bulunan ve melanin fagosite eden hücrelere melanofor adı verilir. Melanositlerin iyi huylu tümörlerine "Melanotik nevus", kanserlerine "habis melanom (malign melanoma)" adı verilir.
Melanin pigmentinin yokluğuna “albinizm” denir; en belirgin göstergesi deri ve gözlerdeki renksizliktir. Albinizm olgusu yaygın ya da yerel olabilir.
Melanin üretimini (melanojenez) arttıran etkiler
- Östrojen hormonu: gebelik, kanser tedavisinde fazlaca östrojen kullanılması, karaciğer hastalıklarında östrojen inaktivasyonunun azalması [gebelerde genital bölgede, meme areolalarında ve yüz derisinde melanin artar, yüz derisindeki pigment artışına gebelik maskesi (chloasma) adı verilir],
- Güneş ışınları (ultraviole),
- Addison hastalığı (adrenokortikal yetmezlik nedeniyle ACTH düzeyi artar),
- Melanotik tümörler (, malign melanom),
- Çıplak çalışan gemi ateşçilerinin bacaklarında sıcaklığı bağlı melanin lekeleri (erythema ab igne),
- Peutz-Jeghers sendromunda ağız çevresinde,
- Nörofibromatoz ve yer yer melanin lekeleri (café-au-lait),
- Hemokromatoz,
- Deri patolojileri: Kronik kaşıntılı deri hastalıkları, kronik tahriş (iritasyon) alanları, bazal hücreli tümörler, seboreik keratozlar, .
Biyokimya ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
Kaynakça
- ^ a b c d e Tahsinoğlu M, Çöloğlu AS, Erseven G. Dişhekimleri için Genel Patoloji, Altın Matbaacılık, İstanbul, 1981
- ^ a b c d e f Goljan EF. Rapid Review Pathology. 5th edt., Elsevier, Philadelphia, 2019
- ^ a b c d e f Kumar V, Abbas AK, Aster JC. Robbins and Cotran Pathologic Basis of Disease. 9th edt., Elsevier Saunders, Philadelphia, 2015
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Melanin suda erimeyen genellikle kahverengi sari fazla yogunlastigi bolgelerde kara renkli bir pigmenttir Dogadaki uc kahverengi pigmentten biridir oteki ikisi lipofuscin ve hemosiderin dir Gozun irisinde mavi ya da yesil renkli olabilir 4 gunluk Zebra baligi embriyolari Alttaki embriyo melanin biyosentezini engelleyen bir mutasyon tasimaktadir Deride killarda gozde leptomenikslerde adrenal medullasinda substantia nigra beyindeki kara renkli cekirdek gibi sinir hucrelerinde agiz ve vajina mukozasinin deriyle birlesme yerlerinde bulunur Meme uclari cevresinde areola dis ureme genital organlarinda ve gunes goren yerlerde gorece fazladir Hayvanlarda tuylerin ve kurklerin rengini veren onemli pigmentlerden biridir Gunes isinlarinin zararli komponentlerine karsi koruyucu etkisi vardir Derideki melaninin niceligi toplumlara kisilere ve vucut bolgelerine gore degisir Beyaz tenli insanlarda dogumda az olan melanin puberteyle birlikte en ust duzeyine ulasir Melanin ayrica cesitli inflamatuvar olaylar sonucu ortaya cikan toksik urunlerin biyosimik notralizasyonunda da rol oynar Azliginda saclarda beyazlama gorulur Baslica iki melanin tipi vardir Omelanin elips seklindeki melanozomlarda yapilir ve siyah kahverengi sac ve deri renginden sorumludur Feomelanin kure seklindeki melanozomlarda yapilir ve sari kirmizi sac ve deri renginden sorumludur Ayrica feomelaninin zararli isinlara karsi daha yuksek bir direnc sagladigi sanilmaktadir Malign Melanoma Cok hizli gelisen cok sayida organa yayilabilen tedavisi guc bir kanser turudur Resimdeki hastada satelit tumorlerin cok sayida oldugu kahverengi olusumlar izlenmektedir Deri Melanositler ve melanin pigmenti Melanin pigmenti derinin epidermis olarak bilinen epitel ortusunun bazal tabakasi icinde serpilmis olarak bulunan uretilir Melanositler saydam sitoplazmali dendritik uzantilari olan sinirsel kokenli hucrelerdir bir melanositin dendritleri 30 kadar spinal hucreye baglanir Melanositler gozun retinasinda da bulunur Pigment melanozom adi verilen organellerde uretilir ve biriktirilir Dermiste bulunan ve melanin fagosite eden hucrelere melanofor adi verilir Melanositlerin iyi huylu tumorlerine Melanotik nevus kanserlerine habis melanom malign melanoma adi verilir Melanin pigmentinin yokluguna albinizm denir en belirgin gostergesi deri ve gozlerdeki renksizliktir Albinizm olgusu yaygin ya da yerel olabilir Yaygin generalize albinizm de deride iriste ve killarda melanin yoktur albino Derinin gunes goren yerlerinde kanserler olusur Lokalize albinizm vitiligo da deride beyaz lekeler saptanir Yanik nedbelerdeki ve leprali hastalardaki pigmentsiz deri lekeleri en iyi orneklerdir Melanin uretimini melanojenez arttiran etkilerOstrojen hormonu gebelik kanser tedavisinde fazlaca ostrojen kullanilmasi karaciger hastaliklarinda ostrojen inaktivasyonunun azalmasi gebelerde genital bolgede meme areolalarinda ve yuz derisinde melanin artar yuz derisindeki pigment artisina gebelik maskesi chloasma adi verilir Gunes isinlari ultraviole Addison hastaligi adrenokortikal yetmezlik nedeniyle ACTH duzeyi artar Melanotik tumorler malign melanom Ciplak calisan gemi atescilerinin bacaklarinda sicakligi bagli melanin lekeleri erythema ab igne Peutz Jeghers sendromunda agiz cevresinde Norofibromatoz ve yer yer melanin lekeleri cafe au lait Hemokromatoz Deri patolojileri Kronik kasintili deri hastaliklari kronik tahris iritasyon alanlari bazal hucreli tumorler seboreik keratozlar Biyokimya ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz Kaynakca a b c d e Tahsinoglu M Cologlu AS Erseven G Dishekimleri icin Genel Patoloji Altin Matbaacilik Istanbul 1981 a b c d e f Goljan EF Rapid Review Pathology 5th edt Elsevier Philadelphia 2019 a b c d e f Kumar V Abbas AK Aster JC Robbins and Cotran Pathologic Basis of Disease 9th edt Elsevier Saunders Philadelphia 2015