Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Türkiye Petrol Rafinerileri veya kısaca TÜPRAŞ, 1983'te Batman, İzmir, İzmit ve Kırıkkale'deki devlete ait 4 petrol rafinerisinin birleştirilmesiyle çatı şirket olarak kurulan ve 2006'da özelleştirilerek Koç Holding'e devredilen anonim şirket. Akaryakıt ürünleri, bitüm, fuel oil, jet yakıtı, gaz yağı, LPG, motor yağı gibi petrol türevlerini üretir.
 | |
| Tip | Anonim Şirket |
|---|---|
| Menkul değer sembolü | BİST:TUPRS |
| Kuruluş | 20 Mayıs 1983) |
| Kurucu | Türkiye hükûmeti  |
| Genel merkezi | , |
| Önemli kişiler | İbrahim Yelmenoğlu (Genel Müdür) |
| Ürün | Akaryakıt, Bitüm, Fuel oil, Gaz yağı, LPG, Motor yağı |
| Gelir |  88,5 Milyar ₺ (2018) |
| Net gelir | 3,76 Milyar ₺ (2018) |
| Sahibi | Koç Holding: %53,2 Halka açık: %46,8 |
| Çalışan sayısı | 5.952 (2018) |
| Web sitesi | tupras.com.tr |
Tarihçe
20 Mayıs 1983 tarihinde yayınlanan kamu iktisadî teşebbüsleri hakkındaki 60 sayılı KHK ile Türkiye Petrol Kurumu (PETKUR) kuruldu. Aynı KHK ile TÜPRAŞ'ın da kurulmasına karar verildi. Böylece TÜPRAŞ, PETKUR'un bağlı ortaklığında bir kamu iktisadî teşebbüsü olarak faaliyetine başladı.
18 Haziran 1984 tarihinde yayımlanan 233 sayılı KHK ile PETKUR'nun varlığına son verildi. TPAO, bağlı ortaklık statüsünden yükseltilerek PETKUR'un yerini aldı. Bu sefer TÜPRAŞ, TPAO'nun bağlı ortaklığında bir KİT olarak faaliyetini sürdürdü.
TÜPRAŞ, 5 Temmuz 1990 yılında Kamu Ortaklığı İdaresi Başkanlığı'na bağlandı ve böylece özelleştirmesi yolunda ilk adım atıldı.
28 Ekim 1983'te yayınlanan kanunla İPRAŞ, Batman Rafinerisi, İzmir Rafinerisi ve yapımı devam etmekte olan Kırıkkale Rafinerisinin TÜPRAŞ'a bağlanmasına karar verildi. 16 Kasım 1983'te TÜPRAŞ, TPAO'dan ayrılarak Enerji Bakanlığı'na bağlı yarı-özel bir şirket olarak faaliyetine başladı.
28 Mayıs 1991'de Tüpraş'ın ilk halka arzı gerçekleşti ve %2,5 oranında hisseyle İMKB'de işlem görmeye başladı. 1999'da halka açıklık oranı %3,58'e ulaştı.
13 Ocak 2004'te yapılan özelleştirme ihalesini Tatneft - Zorlu Grubu 1,3 milyar dolarla kazandı, ancak 'nın açtığı iptal davası Danıştay'ca onaylandı ve satış iptal edildi. 12 Eylül 2005'te yapılan ikinci ihalede 4,14 milyar Dolar ile en yüksek teklifi veren Koç-Shell Grubu, ihaleyi kazandı. 26 Ocak 2006'da TÜPRAŞ yönetimi Koç-Shell ortaklığına devredildi.
Kasım 2005'te, özelleştirme tamamlanmadan önce Shell'in payının %10'dan %2'ye düşeceği açıklandı. Koç Holding, Aralık 2013'te Shell'in geri kalan %2 hissesini de satın alarak halka kapalı kısmının tek başına sahibi hâline geldi.
Şirketin genel merkezi 2021 yılında Kocaeli'den İstanbul'a taşınmıştır.
Tesisler
Batman Rafinerisi
Türkiye'nin ilk petrol rafinerisi olan Batman Rafinerisi, TPAO tarafından 1955 yılında yıllık 330 bin ton ham petrol damıtma kapasitesiyle Batman'da kuruldu. 1983'te TÜPRAŞ'ın parçası hâline geldi.
İzmir Rafinerisi
1972'de yıllık 3 milyon ton kapasiteli İzmir Rafinerisi açıldı.
İzmit Rafinerisi
1961 tarihinde ise Kocaeli'nin İzmit ilçesinde TPAO ve Amerikan Caltex ortaklığında yılda 1 milyon ton kapasiteyle İzmit Rafinerisi (İPRAŞ) kuruldu. 1972 yılında Caltex, tüm hisselerini TPAO'ya sattı. Mayıs 1983'te TPAO, PETKUR'a bağlı bir alt şirkete dönüştürülünce İPRAŞ da PETKUR'a bağlanmış oldu. Ancak 28 Ekim 1983'te İPRAŞ feshedildi ve TÜPRAŞ'ın bir parçası hâline geldi.
Eylül 2014'te İzmit Rafinerisi'nin bulunduğu bölgede Fuel Oil Dönüşüm Tesisi faliyete geçmiştir. Bu tesiste katma değeri düşük olan fuel oilin benzin, motorin, LPG gibi değerli akaryakıtlara ve petrokok ile kükürt gibi maddelere dönüşümü sağlanmaktadır.
Kırıkkale Rafinerisi
1986 yılında yıllık 5 milyon ton kapasiteli Kırıkkale Rafinerisi açıldı.
2001'de iş çeşitlemesi kapsamında satın alınan İzmit Rafinerisinin bitişiğindeki Petkim Yarımca Tesisleri'nin bulunduğu bulunduğu alanda, rafinerilerin ülke motorin açığını optimum düzeyde karşılamasını sağlamak üzere, en gelişmiş rafinaj teknolojileri kullanılarak tasarlanan 3 milyar dolarlık Fuel Oil Dönüşüm Tesisi tamamlanarak üretime başlamıştır.
Teknik derecelendirmesi
Rafineri teknik derecelendirilmesinde kullanılan 'ne göre Tüpraş'ın mevcut rafineri kompleksite değeri Fransa'nın Akdeniz kıyılarındaki rafinerilerinin kompleksite değerleri ile eştir. Tüpraş'ın hâlen 7,25 düzeyinde olan rafineri kompleksitesi, 5,95 olan Akdeniz Rafineri Kompleksitesi ortalaması üzerindedir. Fuel Oil Dönüşüm Tesisi'nin devreye girmesi ile İzmit Rafineris'nin Nelson Kompleksite endeksi 14,5'e yükselirken Tüpraş'ın ortalama kompleksitesi 9,5'a yükselmiştir.
| Rafineri Adı | Üretim | Depolama Kapasitesi | Nelson Kompleksitesi | Personel Sayısı |
|---|---|---|---|---|
| Batman Rafinerisi | 1,4 Milyon Ton | 268 Bin m3 | 1,83 | 510 |
| İzmir Rafinerisi | 11,9 Milyon Ton | 2,5 Milyon m³ | 7,66 | 1.437 |
| Kocaeli Rafineri | 11,3 Milyon Ton | 3 Milyon m³ | 14,5 | 2.100 |
| Kırıkkale Rafinerisi | 5,4 Milyon Ton | 1,3 Milyon m3 | 6,32 | 969 |
| Toplam | 30 Milyon Ton | 7.068 Milyon m³ | - | 5.016 |
Üyelik
- TÜMAKÜDER 18 Ocak 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Tüm Akü İthalatçıları ve Üreticileri Derneği
Kaynakça
- ^ . tupras.com.tr. TÜPRAŞ. 17 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ocak 2020.
- ^ . tupras.com.tr. TÜPRAŞ. 20 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ocak 2020.
- ^ "2018 Konsolide Finansal Tablolar" (PDF). TÜPRAŞ. 23 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 29 Ocak 2020.
- ^ . tupras.com.tr. TÜPRAŞ. 7 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Aralık 2022.
- ^ "İktisadî Devlet Teşekkülleri ve Kamu İktisadî Kuruluşları Hakkında Kanun Hükmünde Kararname" (PDF). resmigazete.gov.tr. 20 Mayıs 1983. s. 26. 23 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 30 Ocak 2020.
- ^ (PDF). mevzuat.gov.tr. T.C. Cumhurbaşkanlığı İdari İşler Başkanlığı. 18 Haziran 1984. s. 317. 24 Ekim 2018 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ocak 2020.
- ^ "Petrol Ürünleri Özel İhtisas Komisyonu Raporu" (PDF). Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı. 9 Mart 2000. s. 12. 23 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 30 Ocak 2020.
- ^ "Türkiye Petrol Kurumu Kuruluşu Hakkında Kanun Hükmünde Kararname (KHK/98)" (PDF). resmigazete.gov.tr. T.C. Cumhurbaşkanlığı İdari İşler Başkanlığı. 28 Ekim 1983. 23 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 30 Ocak 2020.
- ^ . cumhuriyetarsivi.com. Cumhuriyet Gazetesi. 28 Mayıs 1991. s. 13. 23 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ocak 2020.
- ^ "Tüpraş'ta Koç'un payı yüzde 98'e çıktı". Hürriyet. 2 Mart 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Kasım 2005.
- ^ "Koç, Tüpraş'taki payını artırdı". Dünya. 2 Şubat 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Aralık 2013.
- ^ "TÜPRAŞ fuel oil dönüşüm tesislerinin açılışı". Hürriyet. 15 Aralık 2014. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Aralık 2014.
- ^ . tupras.com.tr. TÜPRAŞ. 2 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ocak 2020.
- ^ . TÜPRAŞ resmî internet sitesi. 25 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ağustos 2012.
- ^ (PDF). 1 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Nisan 2020.
Dış bağlantılar
- Resmî site
- Özelleştirme İdaresi - TÜPRAŞ 14 Aralık 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Tüpraş'ın 2008 sonunda 22 milyar lira olan cirosunun 19 Ocak 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Turkiye Petrol Rafinerileri veya kisaca TUPRAS 1983 te Batman Izmir Izmit ve Kirikkale deki devlete ait 4 petrol rafinerisinin birlestirilmesiyle cati sirket olarak kurulan ve 2006 da ozellestirilerek Koc Holding e devredilen anonim sirket Akaryakit urunleri bitum fuel oil jet yakiti gaz yagi LPG motor yagi gibi petrol turevlerini uretir Turkiye Petrol Rafinerileri A S TipAnonim SirketMenkul deger semboluBIST TUPRSKurulus20 Mayis 1983 41 yil once 1983 05 20 KurucuTurkiye hukumeti Genel merkeziSisli Istanbul TurkiyeOnemli kisilerIbrahim Yelmenoglu Genel Mudur UrunAkaryakit Bitum Fuel oil Gaz yagi LPG Motor yagiGelir88 5 Milyar 2018 Net gelir3 76 Milyar 2018 SahibiKoc Holding 53 2 Halka acik 46 8Calisan sayisi5 952 2018 Web sitesitupras com trTarihce20 Mayis 1983 tarihinde yayinlanan kamu iktisadi tesebbusleri hakkindaki 60 sayili KHK ile Turkiye Petrol Kurumu PETKUR kuruldu Ayni KHK ile TUPRAS in da kurulmasina karar verildi Boylece TUPRAS PETKUR un bagli ortakliginda bir kamu iktisadi tesebbusu olarak faaliyetine basladi 18 Haziran 1984 tarihinde yayimlanan 233 sayili KHK ile PETKUR nun varligina son verildi TPAO bagli ortaklik statusunden yukseltilerek PETKUR un yerini aldi Bu sefer TUPRAS TPAO nun bagli ortakliginda bir KIT olarak faaliyetini surdurdu TUPRAS 5 Temmuz 1990 yilinda Kamu Ortakligi Idaresi Baskanligi na baglandi ve boylece ozellestirmesi yolunda ilk adim atildi 28 Ekim 1983 te yayinlanan kanunla IPRAS Batman Rafinerisi Izmir Rafinerisi ve yapimi devam etmekte olan Kirikkale Rafinerisinin TUPRAS a baglanmasina karar verildi 16 Kasim 1983 te TUPRAS TPAO dan ayrilarak Enerji Bakanligi na bagli yari ozel bir sirket olarak faaliyetine basladi 28 Mayis 1991 de Tupras in ilk halka arzi gerceklesti ve 2 5 oraninda hisseyle IMKB de islem gormeye basladi 1999 da halka aciklik orani 3 58 e ulasti 13 Ocak 2004 te yapilan ozellestirme ihalesini Tatneft Zorlu Grubu 1 3 milyar dolarla kazandi ancak nin actigi iptal davasi Danistay ca onaylandi ve satis iptal edildi 12 Eylul 2005 te yapilan ikinci ihalede 4 14 milyar Dolar ile en yuksek teklifi veren Koc Shell Grubu ihaleyi kazandi 26 Ocak 2006 da TUPRAS yonetimi Koc Shell ortakligina devredildi Kasim 2005 te ozellestirme tamamlanmadan once Shell in payinin 10 dan 2 ye dusecegi aciklandi Koc Holding Aralik 2013 te Shell in geri kalan 2 hissesini de satin alarak halka kapali kisminin tek basina sahibi haline geldi Sirketin genel merkezi 2021 yilinda Kocaeli den Istanbul a tasinmistir TesislerBatman Rafinerisi Turkiye nin ilk petrol rafinerisi olan Batman Rafinerisi TPAO tarafindan 1955 yilinda yillik 330 bin ton ham petrol damitma kapasitesiyle Batman da kuruldu 1983 te TUPRAS in parcasi haline geldi Izmir Rafinerisi 1972 de yillik 3 milyon ton kapasiteli Izmir Rafinerisi acildi Izmit Rafinerisi 1961 tarihinde ise Kocaeli nin Izmit ilcesinde TPAO ve Amerikan Caltex ortakliginda yilda 1 milyon ton kapasiteyle Izmit Rafinerisi IPRAS kuruldu 1972 yilinda Caltex tum hisselerini TPAO ya satti Mayis 1983 te TPAO PETKUR a bagli bir alt sirkete donusturulunce IPRAS da PETKUR a baglanmis oldu Ancak 28 Ekim 1983 te IPRAS feshedildi ve TUPRAS in bir parcasi haline geldi Eylul 2014 te Izmit Rafinerisi nin bulundugu bolgede Fuel Oil Donusum Tesisi faliyete gecmistir Bu tesiste katma degeri dusuk olan fuel oilin benzin motorin LPG gibi degerli akaryakitlara ve petrokok ile kukurt gibi maddelere donusumu saglanmaktadir Kirikkale Rafinerisi 1986 yilinda yillik 5 milyon ton kapasiteli Kirikkale Rafinerisi acildi 2001 de is cesitlemesi kapsaminda satin alinan Izmit Rafinerisinin bitisigindeki Petkim Yarimca Tesisleri nin bulundugu bulundugu alanda rafinerilerin ulke motorin acigini optimum duzeyde karsilamasini saglamak uzere en gelismis rafinaj teknolojileri kullanilarak tasarlanan 3 milyar dolarlik Fuel Oil Donusum Tesisi tamamlanarak uretime baslamistir Teknik derecelendirmesiRafineri teknik derecelendirilmesinde kullanilan ne gore Tupras in mevcut rafineri kompleksite degeri Fransa nin Akdeniz kiyilarindaki rafinerilerinin kompleksite degerleri ile estir Tupras in halen 7 25 duzeyinde olan rafineri kompleksitesi 5 95 olan Akdeniz Rafineri Kompleksitesi ortalamasi uzerindedir Fuel Oil Donusum Tesisi nin devreye girmesi ile Izmit Rafineris nin Nelson Kompleksite endeksi 14 5 e yukselirken Tupras in ortalama kompleksitesi 9 5 a yukselmistir Rafineri Adi Uretim Depolama Kapasitesi Nelson Kompleksitesi Personel SayisiBatman Rafinerisi 1 4 Milyon Ton 268 Bin m3 1 83 510Izmir Rafinerisi 11 9 Milyon Ton 2 5 Milyon m 7 66 1 437Kocaeli Rafineri 11 3 Milyon Ton 3 Milyon m 14 5 2 100Kirikkale Rafinerisi 5 4 Milyon Ton 1 3 Milyon m3 6 32 969Toplam 30 Milyon Ton 7 068 Milyon m 5 016UyelikTUMAKUDER 18 Ocak 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde Tum Aku Ithalatcilari ve Ureticileri DernegiKaynakca tupras com tr TUPRAS 17 Agustos 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Ocak 2020 tupras com tr TUPRAS 20 Agustos 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Ocak 2020 2018 Konsolide Finansal Tablolar PDF TUPRAS 23 Subat 2020 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 29 Ocak 2020 tupras com tr TUPRAS 7 Temmuz 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Aralik 2022 Iktisadi Devlet Tesekkulleri ve Kamu Iktisadi Kuruluslari Hakkinda Kanun Hukmunde Kararname PDF resmigazete gov tr 20 Mayis 1983 s 26 23 Subat 2020 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 30 Ocak 2020 PDF mevzuat gov tr T C Cumhurbaskanligi Idari Isler Baskanligi 18 Haziran 1984 s 317 24 Ekim 2018 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 30 Ocak 2020 Petrol Urunleri Ozel Ihtisas Komisyonu Raporu PDF Cumhurbaskanligi Strateji ve Butce Baskanligi 9 Mart 2000 s 12 23 Subat 2020 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 30 Ocak 2020 Turkiye Petrol Kurumu Kurulusu Hakkinda Kanun Hukmunde Kararname KHK 98 PDF resmigazete gov tr T C Cumhurbaskanligi Idari Isler Baskanligi 28 Ekim 1983 23 Subat 2020 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 30 Ocak 2020 cumhuriyetarsivi com Cumhuriyet Gazetesi 28 Mayis 1991 s 13 23 Subat 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 30 Ocak 2020 Tupras ta Koc un payi yuzde 98 e cikti Hurriyet 2 Mart 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Kasim 2005 Koc Tupras taki payini artirdi Dunya 2 Subat 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Aralik 2013 TUPRAS fuel oil donusum tesislerinin acilisi Hurriyet 15 Aralik 2014 4 Mart 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Aralik 2014 tupras com tr TUPRAS 2 Temmuz 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 30 Ocak 2020 TUPRAS resmi internet sitesi 25 Aralik 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 25 Agustos 2012 PDF 1 Temmuz 2016 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 14 Nisan 2020 Dis baglantilarResmi site Ozellestirme Idaresi TUPRAS 14 Aralik 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde Tupras in 2008 sonunda 22 milyar lira olan cirosunun 19 Ocak 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde