Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Türkiye'deki vergi mükellefiyeti, Türk vergi sisteminde yer alan vergi mükellefiyeti kavramını inceler.
Vergi mükellefiyeti, vergi mükellefi olma durumunu ifade eder. 213 Sayılı Vergi Usul Kanunu'nda, vergi mükellefi, vergi kanunlarına göre kendisine vergi borcu düşen gerçek veya tüzel kişi, olarak tanımlanmıştır. Kişinin, vergi mükellefi olabilmesi için; iki şartın varlığından söz edilmesi gereklidir. Bunlardan ilki; vergiyi doğuran olayın, ilgilinin kendi kişiliğinde gerçekleşmesi, diğeri ise kişinin vergiyi kendi mal varlığından ödemek zorunda olmasıdır. Mükellefiyet, kişilerin başvurusu üzerine açılabileceği gibi, idarenin tespitiyle de tesis edilebilir. Türkiye'de, mükelleflere vergisel konularda hizmet sunan kamu kurumu, Hazine ve Maliye Bakanlığı'na bağlı Gelir İdaresi Başkanlığı'dır. Gelir İdaresi Başkanlığınca her mükellefe, verilir ve bağlı bulundukları vergi dairelerinde vergi kimlik numaraları itibarıyla dosya oluşturularak, mükellefiyet kayıtları tutulur. Günümüzde, teknolojinin ilerlemesine paralel olarak, mükellefler, pek çok işlemini üzerinden de yapabilmektedir.
Vergi Türlerine Göre Mükellefler
Gelir Vergisi Mükellefi
- Türkiye'de yerleşmiş olanlar
- Resmi daire ve müesseselere veya merkezi Türkiye'de bulunan teşekkül ve teşebbüslere bağlı olup adı geçen daire, müessese, teşekkül ve teşebbüslerin işleri dolayısıyla yabancı memleketlerde oturan Türk vatandaşları
Kurumlar Vergisi Mükellefi
- Sermaye şirketleri
- Kooperatifler
- İktisadî kamu kuruluşları
- Dernek veya vakıflara ait iktisadî işletmeler
- İş ortaklıkları
Katma Değer Vergisi Mükellefi
- Mal teslimi ve hizmet ifası hallerinde bu işleri yapanlar
- İthalatta mal ve hizmet ithal edenler
- Transit taşımalarda gümrük veya geçiş işlemine muhatap olanlar
- PTT İşletme Genel Müdürlüğü ve radyo ve televizyon kurumları
- Her türlü şans ve talih oyunlarını tertip edenler
- Profesyonel sanatçıların yer aldığı gösteriler ve konserler ile profesyonel sporcuların katıldığı sportif faaliyetler, maçlar, yarışlar ve yarışmalar tertipleyenler veya gösterenler
- Gelir Vergisi Kanununun 70 inci maddesinde belirtilen mal ve hakları kiraya verenler
- İsteğe bağlı mükellefiyette talepte bulunanlar
Özel Tüketim Vergisi Mükellefi
4760 Sayılı Özel Tüketim Vergisi kanununa ekli;
- (I), (III) ve (IV) sayılı listelerdeki mallar ile (II) sayılı listedeki mallardan kayıt ve tescile tâbi olmayanları imal, inşa veya ithal edenler ile bu malların müzayede yoluyla satışını gerçekleştirenler
- (II) sayılı listedeki mallardan kayıt ve tescile tâbi olanlar için; motorlu araç ticareti yapanlar, kullanmak üzere ithal edenler veya müzayede yoluyla satışını gerçekleştirenler
Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisi Mükellefi
Diğer Vergilerde
- Veraset ve İntikal Vergisi Mükellefi: Veraset tarikiyle veya ivazsız bir tarzda mal iktisabeden şahıs.
- Emlak Vergisi Mükellefi: Binanın maliki, varsa intifa hakkı sahibi, her ikisi de yoksa binaya malik gibi tasarruf eden.
- Motorlu Taşıtlar Vergisi Mükellefi: Trafik sicili ile Ulaştırma Bakanlığınca tutulan sivil hava vasıtaları sicilinde adlarına motorlu taşıt kayıt ve tescil edilmiş olan gerçek ve tüzel kişi.
- Damga Vergisi Mükellefi: Kağıtları imza edenlerdir. Resmi dairelerle kişiler arasındaki işlemlere ait kâğıtların Damga Vergisini kişiler öder.
Mükellefiyet Türleri
Gelir Vergisi Kanunu, gelir vergisi mükelleflerini Türkiye içinde ve dışında elde ettikleri gelirlerin tamamı üzerinden vergilendirilecek, tam mükellefler, ile; sadece Türkiye'de elde ettikleri kazançlar üzerinden vergilendirilecek, dar mükellefler, olmak üzere ikiye ayırmıştır.
Tam Mükellefiyet
Gelir Vergisi Kanunu'na göre; Türkiye'de yerleşmiş olanlar, Türkiye'de yerleşmiş sayılanlar ve resmi daire ve müesseselere veya merkezi Türkiye'de bulunan teşekkül ve teşebbüslere bağlı olup adı geçen daire, müessese, teşekkül ve teşebbüslerin işleri dolayısıyla yabancı memleketlerde oturan Türk vatandaşları elde ettikleri kazançların tamamı üzerinden vergilendirilirler.
Kurumlar Vergisi Kanunu'na göre; Sermaye şirketleri. kooperatifler, iktisadî kamu kuruluşları, dernek veya vakıflara ait iktisadî işletmeler, iş ortaklıklarından kanunî veya iş merkezi Türkiye'de bulunanlar, gerek Türkiye içinde gerekse Türkiye dışında elde ettikleri kazançların tamamı üzerinden vergilendirilirler.
Dar Mükellefiyet
Gelir Vergisi Kanunu'na göre; Türkiye'de yerleşmiş olmayan gerçek kişiler sadece Türkiye'de elde ettikleri kazanç ve iratlar üzerinden vergilendirilirler.
Kurumlar Vergisi Kanunu'na göre; Sermaye şirketleri. kooperatifler, iktisadî kamu kuruluşları, dernek veya vakıflara ait iktisadî işletmeler, iş ortaklıklarından kanunî ve iş merkezlerinin her ikisi de Türkiye'de bulunmayanlar, sadece Türkiye'de elde ettikleri kazançları üzerinden vergilendirilirler.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
Dış bağlantılar
- Gelir İdaresi Başkanlığı 14 Ağustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- İnternet Vergi Dairesi 9 Şubat 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Maliye Bakanlığı 10 Mayıs 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Turkiye deki vergi mukellefiyeti Turk vergi sisteminde yer alan vergi mukellefiyeti kavramini inceler Vergi mukellefiyeti vergi mukellefi olma durumunu ifade eder 213 Sayili Vergi Usul Kanunu nda vergi mukellefi vergi kanunlarina gore kendisine vergi borcu dusen gercek veya tuzel kisi olarak tanimlanmistir Kisinin vergi mukellefi olabilmesi icin iki sartin varligindan soz edilmesi gereklidir Bunlardan ilki vergiyi doguran olayin ilgilinin kendi kisiliginde gerceklesmesi digeri ise kisinin vergiyi kendi mal varligindan odemek zorunda olmasidir Mukellefiyet kisilerin basvurusu uzerine acilabilecegi gibi idarenin tespitiyle de tesis edilebilir Turkiye de mukelleflere vergisel konularda hizmet sunan kamu kurumu Hazine ve Maliye Bakanligi na bagli Gelir Idaresi Baskanligi dir Gelir Idaresi Baskanliginca her mukellefe verilir ve bagli bulunduklari vergi dairelerinde vergi kimlik numaralari itibariyla dosya olusturularak mukellefiyet kayitlari tutulur Gunumuzde teknolojinin ilerlemesine paralel olarak mukellefler pek cok islemini uzerinden de yapabilmektedir Vergi Turlerine Gore MukelleflerGelir Vergisi Mukellefi Turkiye de yerlesmis olanlar Resmi daire ve muesseselere veya merkezi Turkiye de bulunan tesekkul ve tesebbuslere bagli olup adi gecen daire muessese tesekkul ve tesebbuslerin isleri dolayisiyla yabanci memleketlerde oturan Turk vatandaslariKurumlar Vergisi Mukellefi Sermaye sirketleri Kooperatifler Iktisadi kamu kuruluslari Dernek veya vakiflara ait iktisadi isletmeler Is ortakliklariKatma Deger Vergisi Mukellefi Mal teslimi ve hizmet ifasi hallerinde bu isleri yapanlar Ithalatta mal ve hizmet ithal edenler Transit tasimalarda gumruk veya gecis islemine muhatap olanlar PTT Isletme Genel Mudurlugu ve radyo ve televizyon kurumlari Her turlu sans ve talih oyunlarini tertip edenler Profesyonel sanatcilarin yer aldigi gosteriler ve konserler ile profesyonel sporcularin katildigi sportif faaliyetler maclar yarislar ve yarismalar tertipleyenler veya gosterenler Gelir Vergisi Kanununun 70 inci maddesinde belirtilen mal ve haklari kiraya verenler Istege bagli mukellefiyette talepte bulunanlarOzel Tuketim Vergisi Mukellefi 4760 Sayili Ozel Tuketim Vergisi kanununa ekli I III ve IV sayili listelerdeki mallar ile II sayili listedeki mallardan kayit ve tescile tabi olmayanlari imal insa veya ithal edenler ile bu mallarin muzayede yoluyla satisini gerceklestirenler II sayili listedeki mallardan kayit ve tescile tabi olanlar icin motorlu arac ticareti yapanlar kullanmak uzere ithal edenler veya muzayede yoluyla satisini gerceklestirenlerBanka ve Sigorta Muameleleri Vergisi Mukellefi Bankalar Sigorta sirketleri Bankerler Ikraz isleriyle ugrasanlarDiger Vergilerde Veraset ve Intikal Vergisi Mukellefi Veraset tarikiyle veya ivazsiz bir tarzda mal iktisabeden sahis Emlak Vergisi Mukellefi Binanin maliki varsa intifa hakki sahibi her ikisi de yoksa binaya malik gibi tasarruf eden Motorlu Tasitlar Vergisi Mukellefi Trafik sicili ile Ulastirma Bakanliginca tutulan sivil hava vasitalari sicilinde adlarina motorlu tasit kayit ve tescil edilmis olan gercek ve tuzel kisi Damga Vergisi Mukellefi Kagitlari imza edenlerdir Resmi dairelerle kisiler arasindaki islemlere ait kagitlarin Damga Vergisini kisiler oder Mukellefiyet TurleriGelir Vergisi Kanunu gelir vergisi mukelleflerini Turkiye icinde ve disinda elde ettikleri gelirlerin tamami uzerinden vergilendirilecek tam mukellefler ile sadece Turkiye de elde ettikleri kazanclar uzerinden vergilendirilecek dar mukellefler olmak uzere ikiye ayirmistir Tam Mukellefiyet Gelir Vergisi Kanunu na gore Turkiye de yerlesmis olanlar Turkiye de yerlesmis sayilanlar ve resmi daire ve muesseselere veya merkezi Turkiye de bulunan tesekkul ve tesebbuslere bagli olup adi gecen daire muessese tesekkul ve tesebbuslerin isleri dolayisiyla yabanci memleketlerde oturan Turk vatandaslari elde ettikleri kazanclarin tamami uzerinden vergilendirilirler Kurumlar Vergisi Kanunu na gore Sermaye sirketleri kooperatifler iktisadi kamu kuruluslari dernek veya vakiflara ait iktisadi isletmeler is ortakliklarindan kanuni veya is merkezi Turkiye de bulunanlar gerek Turkiye icinde gerekse Turkiye disinda elde ettikleri kazanclarin tamami uzerinden vergilendirilirler Dar Mukellefiyet Gelir Vergisi Kanunu na gore Turkiye de yerlesmis olmayan gercek kisiler sadece Turkiye de elde ettikleri kazanc ve iratlar uzerinden vergilendirilirler Kurumlar Vergisi Kanunu na gore Sermaye sirketleri kooperatifler iktisadi kamu kuruluslari dernek veya vakiflara ait iktisadi isletmeler is ortakliklarindan kanuni ve is merkezlerinin her ikisi de Turkiye de bulunmayanlar sadece Turkiye de elde ettikleri kazanclari uzerinden vergilendirilirler Ayrica bakinizVergi Hazine ve Maliye Bakanligi Gelir Idaresi BaskanligiKaynakca Selcuk Buyrukoglu ve Irem Erasa Vergi Bilincinin Olusmasinda Mukellef Haklarinin Yeri ve Onemi Vergi Dunyasi Kasim 2012 Sayi 375 sf 116 117 Maliye Hesap Uzmanlari Dernegi Beyanname Duzenleme Kilavuzu 2009 sf 4 Dis baglantilarGelir Idaresi Baskanligi 14 Agustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Internet Vergi Dairesi 9 Subat 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde Maliye Bakanligi 10 Mayis 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde