Türkmenistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti (Türkmence: Түркменистан Совет Социалистик Республикасы, Türkmenistan Sowet Sotsialistik Respublikasy; Rusça: Туркменская Советская Социалистическая Республика, Turkmenskaya Sovetskaya Sotsialisticheskaya Respublika), kısaca Türkmenistan SSC, 1917 Ekim Devrimi ile kurulan Sovyetler Birliği'nin Orta Asya'daki 5 cumhuriyetinden biriydi. İlk önce 7 Ağustos 1921 tarihinde Türkistan Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'ne bağlı olarak kuruldu. 13 Mayıs 1925 tarihinde ise Türkmenistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti adıyla Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği'ni oluşturan eşit ve egemen cumhuriyetlerden biri halini aldı.
Türkmenistan SSC Туркменская Советская Социалистическая Республика Түркменистан Совет Социалистик Республикасы Türkmenistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti | |||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
13 Mayıs 1925-25 Aralık 1991 | |||||||||||||
Sovyetler Birliği içerisinde Türkmenistan SSC'nin yeri (kırmızı). | |||||||||||||
Başkent | Aşkabat | ||||||||||||
Yaygın dil(ler) | Türkmence Rusça | ||||||||||||
Hükûmet | Eski Sovyet ülkeleri | ||||||||||||
Tarihçe | |||||||||||||
| |||||||||||||
Yüzölçümü | |||||||||||||
• Toplam | 488.100 km2 | ||||||||||||
Nüfus | |||||||||||||
• Sayılan | 3.522.700 | ||||||||||||
|
Türkmenistan Sovyetler Birliği'nin en güneyinde yer alan iki cumhuriyetten biriydi. İran ve Afganistan'a yakınlığının da etkisiyle Sovyet öncesinde oldukça mutaassıp olan Türkmen halkı komünist rejimle birlikte modern bir toplum haline geldi.
Türkmenistan ekonomisi özellikle petrol ve doğalgaz çıkarımı ile pamuk üretimine dayalıydı. Kuzeyindeki Özbekistan'a göre daha az nüfusa sahip olması bu kaynakların daha verimli kullanılmasını ve Türkmen halkının refah seviyesinin daha iyi olmasını sağladı.
Sovyetler Birliği'nin dağıldığı dönemde birliği kurtarmak için 17 Mart 1991'de yapılan referandumda (bkz.1991 Sovyetler Birliği referandumu) Türkmen halkının % 98.26'sı birlikte kalma yönünde oy kullandı. Bu sonuç tüm Sovyet cumhuriyetleri içerisinde Sovyetler Birliği lehine verilen en yüksek oydu (bu oran Rusya'da % 73'tü). Ancak 19 Ağustos 1991'deki askerî darbe girişimi referandum sonucuna göre yapılacak birlik anlaşmasının iptal edilmesine sebep oldu ve darbeden çekinen Türkmenistan da ayrılığa yöneldi.
27 Ekim 1991'de ülke bağımsızlığını ilan eden son cumhuriyetlerden biri oldu ve adı Türkmenistan olarak değiştirildi.
Kaynakça
- ^ "Данков А. Г. Развитие экономики Туркменистана в первые годы независимости (1992—1998 гг.) // Вестник Томского государственного университета. — 2013. — № 374. — С. 88" (PDF). 5 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 6 Ağustos 2017.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Turkmenistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti Turkmence Tүrkmenistan Sovet Socialistik Respublikasy Turkmenistan Sowet Sotsialistik Respublikasy Rusca Turkmenskaya Sovetskaya Socialisticheskaya Respublika Turkmenskaya Sovetskaya Sotsialisticheskaya Respublika kisaca Turkmenistan SSC 1917 Ekim Devrimi ile kurulan Sovyetler Birligi nin Orta Asya daki 5 cumhuriyetinden biriydi Ilk once 7 Agustos 1921 tarihinde Turkistan Ozerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti ne bagli olarak kuruldu 13 Mayis 1925 tarihinde ise Turkmenistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti adiyla Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birligi ni olusturan esit ve egemen cumhuriyetlerden biri halini aldi Turkmenistan SSCTurkmenskaya Sovetskaya Socialisticheskaya Respublika Tүrkmenistan Sovet Socialistik Respublikasy Turkmenistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti13 Mayis 1925 25 Aralik 1991BayrakMilli mars Turkmenistan SSC MarsiSovyetler Birligi icerisinde Turkmenistan SSC nin yeri kirmizi BaskentAskabatYaygin dil ler Turkmence RuscaHukumetEski Sovyet ulkeleriTarihce Kurulusu13 Mayis 1925 Turkmen Oblasti7 Agustos 1921 Dagilisi25 Aralik 1991Yuzolcumu Toplam488 100 km2Nufus Sayilan3 522 700Onculler ArdillarHarezm Sovyet Halk CumhuriyetiBuhara Sovyet Halk CumhuriyetiRusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti Turkmenistan Turkmenistan Sovyetler Birligi nin en guneyinde yer alan iki cumhuriyetten biriydi Iran ve Afganistan a yakinliginin da etkisiyle Sovyet oncesinde oldukca mutaassip olan Turkmen halki komunist rejimle birlikte modern bir toplum haline geldi Turkmenistan ekonomisi ozellikle petrol ve dogalgaz cikarimi ile pamuk uretimine dayaliydi Kuzeyindeki Ozbekistan a gore daha az nufusa sahip olmasi bu kaynaklarin daha verimli kullanilmasini ve Turkmen halkinin refah seviyesinin daha iyi olmasini sagladi Sovyetler Birligi nin dagildigi donemde birligi kurtarmak icin 17 Mart 1991 de yapilan referandumda bkz 1991 Sovyetler Birligi referandumu Turkmen halkinin 98 26 si birlikte kalma yonunde oy kullandi Bu sonuc tum Sovyet cumhuriyetleri icerisinde Sovyetler Birligi lehine verilen en yuksek oydu bu oran Rusya da 73 tu Ancak 19 Agustos 1991 deki askeri darbe girisimi referandum sonucuna gore yapilacak birlik anlasmasinin iptal edilmesine sebep oldu ve darbeden cekinen Turkmenistan da ayriliga yoneldi 27 Ekim 1991 de ulke bagimsizligini ilan eden son cumhuriyetlerden biri oldu ve adi Turkmenistan olarak degistirildi Kaynakca Dankov A G Razvitie ekonomiki Turkmenistana v pervye gody nezavisimosti 1992 1998 gg Vestnik Tomskogo gosudarstvennogo universiteta 2013 374 S 88 PDF 5 Mayis 2017 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 6 Agustos 2017