Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Tırmanış 1977 SSCB yapımı dramatik savaş filmidir. Özgün adı Voskhozhdeniye (Восхождение) olan film uluslararası festivallerde ve ABD'de The Ascent adıyla gösterime sunulmuştu.
| Voskhozhdeniye (Восхождение) | |
 "Tırmanış" (Voskhozhdeniye) filminin İngilizce sinema afişi | |
| Yönetmen | |
|---|---|
| Yapımcı | |
| Senarist | Yuri Klepikov (roman) |
| Oyuncular | Boris Plotnikov |
| Müzik | |
| Görüntü yönetmeni | |
| Stüdyo | Mosfilm |
| Dağıtıcı | The Criterion Collection (DVD) |
| Cinsi | Sinema filmi |
| Türü | Savaş, psikolojik dram |
| Renk | Siyah-beyaz |
| Yapım yılı | 1977 |
| Çıkış tarih(ler)i | 2 Nisan 1977, SSCB Haziran 1977, Berlin Uluslararası Film Festivali 22 Aralık 1978, ABD |
| Süre | 111 dakika |
| Ülke |  Sovyetler Birliği |
| Dil | Rusça, Almanca |
| Diğer adları | Tırmanış (Türkiye) The Ascent (ABD) Ascent (alternatif isim) L'ascesa (İtalya) La Ascensión (İspanya) Aufstieg (Doğu Almanya) |
Senaryosunu Vasil Bikov'un Sotnikov (Türkçede Darağacı, 1980, Yar Yay.) adlı kısa romanından Yuri Klepikov'un uyarlayıp yazdığı filmi Sovyet kadın sinemacı yönetmişti. Şepitko'nun senaryoda da imzası vardır. Siyah beyaz görüntülerini Vladimir Chukhnov'un çektiği film Mosfilm stüdyolarında yapılmıştır. Şepitko'nun tamamlanmış son filmi olan "Tırmanış" aynı zamanda onun Batı Dünyasında en çok tanınan filmiydi. Genel kanıya göre kısa filmografisinin başyapıtıydı.
Bu II. Dünya Savaşı dramında, 1942 yılının kara kışında Belarus'un ormanlık bir bölgesinde işgalci Alman birlikleri ve onlarla işbirliği yapan Ruslardan kaçan bir grup partizan ve köylünün hem düşmanla, hem de açlık ve soğukla mücadelesi çarpıcı bir dille anlatılır. Savaşın kendisinden daha çok karakterlerin iç dünyalarına yoğunlaşan bu psikolojik dram direnişin, kahramanlığın ve ihanetin öyküsünü anlatmaktadır.
Larisa Şepitko, Andrey Tarkovski ile aşağı yukarı aynı yıllarda (1958) Moskova'da yönetmenlik eğitimi almıştı. 1979 yılında mesleğinin zirvesindeyken, bir sonraki filminin hazırlıkları sırasında geçirdiği trajik bir araba kazasında hayatını kaybetti. Kocası Elem Klimov da kendisi gibi bir film yönetmeniydi. 1960'lı ve 1970'li yıllarda adı Tarkovski ve Andrzej Wajda gibi yönetmenlerle birlikte anılan bu güzel sinemacı, zamansız ölümünün de etkisiyle günümüzde unutulmaya yüz tutmuştur. Topu topu 4 uzun metrajlı tamamlanmış sinema filmi vardı.
"Tırmanış" 1977'de Berlin Uluslararası Film Festivali'nde yarışmanın büyük ödülü olan Altın Ayı'nın yanı sıra FIPRESCI ve ödülleri ile "Interfilm Özel Mansiyon" ödülünü de kazanmıştı.
Konusu
Film II. Dünya Savaşı'nın bütün hızıyla sürdüğü dondurucu 1942 kışında Belarus'un karlarla kaplı ormanlık bir bölgesinde başlar. Bir grup direnişçi partizan ve beraberlerindeki Rus köylüleri, peşlerindeki Alman askerlerinden kaçmaktadırlar. Sivillerin arasında yaşlılar, kadınlar ve çocuklar da vardır. Çatışarak ormanın içlerine doğru çekilirlerken bir yandan soğukla bir yandan da yorgunluk ve açlıkla mücadele ederler.
Refakat ettikleri sivillere yiyecek bulabilmek için gönüllü olan iki partizan, Rybak (Vladimir Gostyukhin) ve Sotnikov (Boris Plotnikov), gruptan ayrılarak Nazi'lerin kontrolündeki tehlikeli bölgeye doğru riskli bir keşif gezisine çıkarlar. Birbirleriyle pek de uyumlu olmayan bu çiftten daha yaşlı, becerikli ve deneyimli olan Rybak gerçekçi ve katı bir kişiliğe sahipken, daha genç ve fiziksel olarak zayıf, hastalıklı bir genç olan Sotnikov daha düşünceli ve içine kapanıktır, bu yolculuk sırasında bronşiti azdığı gibi bir de bacağından vurularak yaralanır.
Yol boyunca düşman askerleriyle, sıradan köylülerle ve Nazi işbirlikçileriyle karşılaşırlar. Yaralarını sarmak ve ısınmak için verdikleri molalar onları hedeflerinden daha da uzaklaştırır ve başlarını derde sokar. Sonunda kulübesine sığındıkları üç çocuk annesi Demchika (Lyudmila Polyakova) ile birlikte Almanların eline esir düşerler. Tutuldukları rutubetli mahzende başka mahkûmlar da vardır, bunlardan biri birkaç gün önce uğradıkları köy evinde Alman işbirlikçisi zannettikleri ama buna rağmen öldürmekten vazgeçtikleri 'yaşlı adam' (Sergei Yakovlev), diğeri de Yahudi kız Basya'dır (Victoria Goldentul). Beş mahkûm da buraya nasıl düştüklerini sorgulamaya başlarlar ve sonunda ne olacağı hakkında fikir yürütürler.
Güçlü gibi gözükenin o kadar da güçlü ve dirayetli olmadığı, zayıf gibi gözükenin de o kadar zayıf olmadığı ortaya çıkar, Sotnikov, Nazi işbirlikçisi Rus sorgucu Portnov'un (Anatoli Solonitsyn) ağır işkenceli sorgusuna direnir ve partizan yoldaşlarına ihanet etmez, tek kelime bile söylemez. Oysa hemen onun arkasından sorguya alınan Rybak karşı tarafa rahatça ve çok fazla bilgi verir, kendini kurtarmak için yalvararak onlarla işbirliği yapmaya hazır olduğunu da söyler.
Mahzende geçirdikleri son gecede işkenceden bitkin düşmüş, yaralı ve saçı sakalı uzamış Sotnikov tıpkı çarmıha gerilmiş İsa figürü gibi durmaktadır, Rybak'ın tavırları ve dış görünüşü de tıpkı ona ihanet eden Havari Judas gibidir. Yaşlı adamın Sotnikov'a günahlarını itiraf ettiği bile görülür. Arka planda duyulan psychedelic müzik ve başvurulan ışık oyunları bu alegoriyi fazlasıyla güçlendirir. Küçük kız Basya, işkenceci Portnov'un savaştan önce kendisinin koro şefi olduğunu hatırlarken mutlulukla gülümser, ama sonra ona işkence yaptığı hatırlatılınca da hıçkırarak ağlar.
Ertesi sabah Sotnikov yöneltilen bütün suçları üstüne alarak diğer dört mahkûmu serbest bıraktırmaya çalışırken, Rybak yalvararak onların tarafına geçmek istediğini beyan eder ve isteği kabul edilir. Diğer dördü asılarak idam edilirler. İdam sırasında meydanda hazır bulunan köy ahalisinin arasından geçen Rybak'a kadının biri "Judas" diye seslenir. Utanç ve pişmanlık duyguları içerisindeki Rybak tuvalette kendini asmaya çalışır ama başaramaz.
Oyuncu kadrosu
| Aktör/Aktris | Rolü |
|---|---|
| Boris Plotnikov | Sotnikov, Partizan |
| Vladimir Gostyukhin | Rybak, Partizan |
| Sergei Yakovlev | Köyün yaşlısı |
| Lyudmila Polyakova | Demchikha, üç çocuğun annesi |
| Viktoriya Goldentul | Basya, küçük Yahudi kız |
| Anatoli Solonitsyn | Portnov, Nazi işbirlikçisi Rus sorgucu |
| Mariya Vinogradova | Köyün yaşlısının karısı |
| Nikolai Sektimenko | Stas', Portnov'un yardımcısı |
| Sergei Kanishchev | Kızıl Ordu kepi giyen köylü çocuk |
Film hakkında notlar
- Tırmanış, Larisa Şepitko'nun diğer bir önemli filmi, 'le (Krylya (Крылья), 1966) birlikte The Criterion Collection firması tarafından 2008 yılında 2 DVD'lik bir "box set" halinde piyasaya verildi. Daha önce bu filmler ancak sinemateklerde veya tek tük rastlanan VHS kopyalarından seyredilebiliyordu. (Wings: Kanatlar veya Uçuş brövesi anlamına gelmektedir ve sivil hayata uyum sağlayamamış eski bir kadın savaş pilotunun dramını anlatmaktadır)
- Filmde Nazi işbirlikçisi işkenceci sorgucuyu canlandıran aktör Anatoli Solonitsyn, Andrey Tarkovski'nin gedikli oyuncularından biridir ve daha çok onun Andrey Rublyov filmindeki Andrei Rublev rolüyle hatırlanır.
- Sovyetler Birliği'nde Kruşçev'in Batıyla aralarındaki buzları eritmeye başladığı bir dönemde , kocası Elem Klimov'la birlikte Sovyet Yeni Dalgası olarak adlandırılabilecek bir sinema akımının öncülüğünü yapmışlardı.
- Filmin son bölümünde göze çarpan dini sembolizmin ve İncil'e yapılan göndermenin (Sotnikov'un İsa'ya, Rybak'ın ise ona ihanet eden Havari Judas'a benzetilmesi) o dönem Sovyet sansürünün gözünden nasıl kaçtığı her zaman merak konusu olmuştur
Kaynakça
- ^ Ölmeden Önce Görmeniz Gereken 1001 Film (kitap) s. 619.Türkçe isim için referans
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 21 Haziran 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mart 2009.
- ^ http://www.sover.net/~ozus/ascent.htm []
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 28 Mart 2009 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Mart 2009.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 5 Mart 2009 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Mart 2009.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 25 Aralık 2008 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Mart 2009.
- ^ a b . 2 Nisan 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mart 2009.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 3 Şubat 2009 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Mart 2009.
- ^ . 18 Kasım 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mart 2009.
Dış bağlantılar
- IMDb'de Tırmanış
- allmovie.com'da "Voskhozhdeniye"26 Nisan 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- sover.net'te filmin bir eleştirisi[]
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Tirmanis 1977 SSCB yapimi dramatik savas filmidir Ozgun adi Voskhozhdeniye Voshozhdenie olan film uluslararasi festivallerde ve ABD de The Ascent adiyla gosterime sunulmustu TirmanisVoskhozhdeniye Voshozhdenie Tirmanis Voskhozhdeniye filminin Ingilizce sinema afisiYonetmenYapimciSenaristYuri Klepikov roman OyuncularBoris PlotnikovMuzikGoruntu yonetmeniStudyoMosfilmDagiticiThe Criterion Collection DVD CinsiSinema filmiTuruSavas psikolojik dramRenkSiyah beyazYapim yili1977Cikis tarih ler i2 Nisan 1977 SSCB Haziran 1977 Berlin Uluslararasi Film Festivali 22 Aralik 1978 ABDSure111 dakikaUlkeSovyetler BirligiDilRusca AlmancaDiger adlariTirmanis Turkiye The Ascent ABD Ascent alternatif isim L ascesa Italya La Ascension Ispanya Aufstieg Dogu Almanya Senaryosunu Vasil Bikov un Sotnikov Turkcede Daragaci 1980 Yar Yay adli kisa romanindan Yuri Klepikov un uyarlayip yazdigi filmi Sovyet kadin sinemaci yonetmisti Sepitko nun senaryoda da imzasi vardir Siyah beyaz goruntulerini Vladimir Chukhnov un cektigi film Mosfilm studyolarinda yapilmistir Sepitko nun tamamlanmis son filmi olan Tirmanis ayni zamanda onun Bati Dunyasinda en cok taninan filmiydi Genel kaniya gore kisa filmografisinin basyapitiydi Bu II Dunya Savasi draminda 1942 yilinin kara kisinda Belarus un ormanlik bir bolgesinde isgalci Alman birlikleri ve onlarla isbirligi yapan Ruslardan kacan bir grup partizan ve koylunun hem dusmanla hem de aclik ve sogukla mucadelesi carpici bir dille anlatilir Savasin kendisinden daha cok karakterlerin ic dunyalarina yogunlasan bu psikolojik dram direnisin kahramanligin ve ihanetin oykusunu anlatmaktadir Larisa Sepitko Andrey Tarkovski ile asagi yukari ayni yillarda 1958 Moskova da yonetmenlik egitimi almisti 1979 yilinda mesleginin zirvesindeyken bir sonraki filminin hazirliklari sirasinda gecirdigi trajik bir araba kazasinda hayatini kaybetti Kocasi Elem Klimov da kendisi gibi bir film yonetmeniydi 1960 li ve 1970 li yillarda adi Tarkovski ve Andrzej Wajda gibi yonetmenlerle birlikte anilan bu guzel sinemaci zamansiz olumunun de etkisiyle gunumuzde unutulmaya yuz tutmustur Topu topu 4 uzun metrajli tamamlanmis sinema filmi vardi Tirmanis 1977 de Berlin Uluslararasi Film Festivali nde yarismanin buyuk odulu olan Altin Ayi nin yani sira FIPRESCI ve odulleri ile Interfilm Ozel Mansiyon odulunu de kazanmisti KonusuFilm II Dunya Savasi nin butun hiziyla surdugu dondurucu 1942 kisinda Belarus un karlarla kapli ormanlik bir bolgesinde baslar Bir grup direnisci partizan ve beraberlerindeki Rus koyluleri peslerindeki Alman askerlerinden kacmaktadirlar Sivillerin arasinda yaslilar kadinlar ve cocuklar da vardir Catisarak ormanin iclerine dogru cekilirlerken bir yandan sogukla bir yandan da yorgunluk ve aclikla mucadele ederler Refakat ettikleri sivillere yiyecek bulabilmek icin gonullu olan iki partizan Rybak Vladimir Gostyukhin ve Sotnikov Boris Plotnikov gruptan ayrilarak Nazi lerin kontrolundeki tehlikeli bolgeye dogru riskli bir kesif gezisine cikarlar Birbirleriyle pek de uyumlu olmayan bu ciftten daha yasli becerikli ve deneyimli olan Rybak gercekci ve kati bir kisilige sahipken daha genc ve fiziksel olarak zayif hastalikli bir genc olan Sotnikov daha dusunceli ve icine kapaniktir bu yolculuk sirasinda bronsiti azdigi gibi bir de bacagindan vurularak yaralanir Yol boyunca dusman askerleriyle siradan koylulerle ve Nazi isbirlikcileriyle karsilasirlar Yaralarini sarmak ve isinmak icin verdikleri molalar onlari hedeflerinden daha da uzaklastirir ve baslarini derde sokar Sonunda kulubesine sigindiklari uc cocuk annesi Demchika Lyudmila Polyakova ile birlikte Almanlarin eline esir duserler Tutulduklari rutubetli mahzende baska mahkumlar da vardir bunlardan biri birkac gun once ugradiklari koy evinde Alman isbirlikcisi zannettikleri ama buna ragmen oldurmekten vazgectikleri yasli adam Sergei Yakovlev digeri de Yahudi kiz Basya dir Victoria Goldentul Bes mahkum da buraya nasil dustuklerini sorgulamaya baslarlar ve sonunda ne olacagi hakkinda fikir yuruturler Guclu gibi gozukenin o kadar da guclu ve dirayetli olmadigi zayif gibi gozukenin de o kadar zayif olmadigi ortaya cikar Sotnikov Nazi isbirlikcisi Rus sorgucu Portnov un Anatoli Solonitsyn agir iskenceli sorgusuna direnir ve partizan yoldaslarina ihanet etmez tek kelime bile soylemez Oysa hemen onun arkasindan sorguya alinan Rybak karsi tarafa rahatca ve cok fazla bilgi verir kendini kurtarmak icin yalvararak onlarla isbirligi yapmaya hazir oldugunu da soyler Mahzende gecirdikleri son gecede iskenceden bitkin dusmus yarali ve saci sakali uzamis Sotnikov tipki carmiha gerilmis Isa figuru gibi durmaktadir Rybak in tavirlari ve dis gorunusu de tipki ona ihanet eden Havari Judas gibidir Yasli adamin Sotnikov a gunahlarini itiraf ettigi bile gorulur Arka planda duyulan psychedelic muzik ve basvurulan isik oyunlari bu alegoriyi fazlasiyla guclendirir Kucuk kiz Basya iskenceci Portnov un savastan once kendisinin koro sefi oldugunu hatirlarken mutlulukla gulumser ama sonra ona iskence yaptigi hatirlatilinca da hickirarak aglar Ertesi sabah Sotnikov yoneltilen butun suclari ustune alarak diger dort mahkumu serbest biraktirmaya calisirken Rybak yalvararak onlarin tarafina gecmek istedigini beyan eder ve istegi kabul edilir Diger dordu asilarak idam edilirler Idam sirasinda meydanda hazir bulunan koy ahalisinin arasindan gecen Rybak a kadinin biri Judas diye seslenir Utanc ve pismanlik duygulari icerisindeki Rybak tuvalette kendini asmaya calisir ama basaramaz Oyuncu kadrosuBes mahkum kaderlerine dogru giderlerken soldan saga Rybak Sotnikov Demchikha Basya ve yasli adam Aktor Aktris RoluBoris Plotnikov Sotnikov PartizanVladimir Gostyukhin Rybak PartizanSergei Yakovlev Koyun yaslisiLyudmila Polyakova Demchikha uc cocugun annesiViktoriya Goldentul Basya kucuk Yahudi kizAnatoli Solonitsyn Portnov Nazi isbirlikcisi Rus sorgucuMariya Vinogradova Koyun yaslisinin karisiNikolai Sektimenko Stas Portnov un yardimcisiSergei Kanishchev Kizil Ordu kepi giyen koylu cocukFilm hakkinda notlarTirmanis Larisa Sepitko nun diger bir onemli filmi le Krylya Krylya 1966 birlikte The Criterion Collection firmasi tarafindan 2008 yilinda 2 DVD lik bir box set halinde piyasaya verildi Daha once bu filmler ancak sinemateklerde veya tek tuk rastlanan VHS kopyalarindan seyredilebiliyordu Wings Kanatlar veya Ucus brovesi anlamina gelmektedir ve sivil hayata uyum saglayamamis eski bir kadin savas pilotunun dramini anlatmaktadir Filmde Nazi isbirlikcisi iskenceci sorgucuyu canlandiran aktor Anatoli Solonitsyn Andrey Tarkovski nin gedikli oyuncularindan biridir ve daha cok onun Andrey Rublyov filmindeki Andrei Rublev roluyle hatirlanir Sovyetler Birligi nde Kruscev in Batiyla aralarindaki buzlari eritmeye basladigi bir donemde kocasi Elem Klimov la birlikte Sovyet Yeni Dalgasi olarak adlandirilabilecek bir sinema akiminin onculugunu yapmislardi Filmin son bolumunde goze carpan dini sembolizmin ve Incil e yapilan gondermenin Sotnikov un Isa ya Rybak in ise ona ihanet eden Havari Judas a benzetilmesi o donem Sovyet sansurunun gozunden nasil kactigi her zaman merak konusu olmusturKaynakca Olmeden Once Gormeniz Gereken 1001 Film kitap s 619 Turkce isim icin referans Arsivlenmis kopya 21 Haziran 2008 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 5 Mart 2009 http www sover net ozus ascent htm olu kirik baglanti Arsivlenmis kopya 28 Mart 2009 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Mart 2009 Arsivlenmis kopya 5 Mart 2009 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Mart 2009 Arsivlenmis kopya 25 Aralik 2008 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Mart 2009 a b 2 Nisan 2009 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 5 Mart 2009 Arsivlenmis kopya 3 Subat 2009 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Mart 2009 18 Kasim 2008 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 6 Mart 2009 Dis baglantilarIMDb de Tirmanis allmovie com da Voskhozhdeniye 26 Nisan 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde sover net te filmin bir elestirisi olu kirik baglanti