Ebû Hammâd Ukbe b. Âmir b. Abs El-Cüheynî (Arapça: عقبة بن عامر, d. ? - 678), Ashab-ı Suffa, Mısır valisi.
Ukbe bin Amir | |
---|---|
Mısır Valisi | |
Görev süresi 658-664 | |
Yerine geldiği | Utbe bin Ebu Süfyan |
Yerine gelen | |
Kişisel bilgiler | |
Doğum | Bilinmiyor |
Ölüm | 678 Mısır |
Çocuk(lar) | |
Ebeveyn(ler) | |
Dini | İslam |
Askerî hizmeti | |
Takma adı | Ebû Hammâd |
Bağlılığı | Râşidîn Halifeliği Emevîler Halifeliği |
Çatışma/savaşları | Müslümanların Mısır'ı fethi |
Pek çok künyesi bulunmakla beraber arasındaki en meşhuru Ebû Hammâd’dır. Müslüman olmadan önce Mekke'de, çölde, koyun çobanlığı yapardı. Muhammed’in hicret ettiğini duyunca doğruca Mekke'den Medine’ye gitti. İrade tercihi kendisine bırakıldığı halde bedevîler gibi sadece bağlılık yeminiyle kalmayıp bir muhacir gibi hicret biadı etti. Kısa bir süre Mekke'ye geri döndüyse de arkasından Ashab-ı Suffa arasına katıldı ve dinî bilgisini büyük ölçüde ilerletti.
Ashab-ı Suffa'nın pek çok üyesinden biri olmakla beraber naklettiği 55 hadis bulunmaktadır. Ayrıca kendisinin askerî alanda birikimli olduğu ve ok talimi yaptığı hakkında bilgiler bulunmaktadır. Kaynaklarda kendi el yazması olan bir Kur'an olduğu belirtilmektedir.
Hayatı
Üsdü'l Gabe'de hayatı hakkında şu bilgiler geçmektedir: "Ukbe bir koyun çobanıydı. Medine otlaklarında koyun güderdi. Peygamberin Mekke'den Medine’ye hicret ettiğini de dağdayken haber almıştı. Artık orada yerinde duramazdı. Gidecek ve o Peygamber’i bizzat görecekti. Koyunlarını Mekke civarlarında bıraktı ve doğruca Medine’nin yolunu tuttu. Geldi, Peygamber'i sordu. Kendisinin misafir kaldığı evi öğrendiği gibi doğruca kendisini Peygamber'in karşısında buldu.
Fahr-i Alem'i karşısında görünce çok sevindi, birden dünyası genişledi, yüreği aydınlandı. Havalanacak gibiydi, içi içine sığmıyordu. O dönemlere kadar böyle bir heyecan hiç yaşamamış ve hayatında hiç bu kadar sevinmemişti. Yüreğinde ve ruhundaki değişikliklere kendisi de inanamıyordu.
Resûl-i Ekrem hakikat nurlarından bir bir inciler saçtı önüne, o dinin esaslarını ve hakikatini öğretti. Ukbe, en ufak bir tereddüt bile göstermedi, müminler arasında yer almakta hiç gecikmedi. Ukbe, artık Peygamber'in sahabisiydi. Hem de Suffe Ashabı'nın içinde yer alan..."
Müslüman oluşu
"İnsanlardan uzak, çöllerde küçük sürülerinin peşinde hayatımı geçiriyordu. Mekke'de yeni dinin ve son Peygamberin geldiğini daha sonra Medine'ye hicret edeceğini öğrendi. Kısa bir zaman sonra da Medine'ye hicret ettiği haberini aldı. Bütün Medineli müslümanların sevinç haberleri geliyordu. Doğruca sürülerini Mekke'de bırakıp Medine'ye doğru yol aldı. Misafir kaldığı evde huzuruna vardı ve: "Ya Resûlallah! Ben size bey'at edeceğim" dedim. Peygamber: "Sen kimsin?" dedi. Ben de: "Ukbe Bin Amir el-Cuhenî'yim" dedim. Bana: "Sence hangisi daha iyi. Bedevi bey'atı mı, yoksa hicret bey'atı mı?" dedi. Ben de: "Hicret bey'atı yapmak istiyorum. Yani, Medine'de kalmak üzere bey'at ediyorum dedim." Daha sonra Muhacirlerle beraber yanında bir gece kaldı. Ertesi gün küçük sürüsünün yanına döndü."
Yaşamı
Muhammed döneminde gazvelere iştirak etti ve zekât toplama göreviyle çeşitli kabilelere gönderildi. Muhammed’in ölümünden sonra da fetihlere katıldı. Dımaşk’ın fethedildiği haberini Medine’de olan Ömer’e haber vermek için Medine'ye gönderildi. Dımaşk’ın doğu tarafında Sinan Köprüsü civarında ’na yakın bir yerde kendisine ev edindi. Ardından Mısır’ın fethinde yer edindi. Halife Osman zamanında bir süre Mısır Valisi Abdullah b. Sa‘d’ın yerine vekâlet ettiği kaydedilmektedir.Sıffîn Savaşı’nda Muâviye’nin yanında yer aldı. Hicri 44. (664) yılında Muâviye tarafından Mısır valiliğine tayin edildi. Üç yıl sonra (667) Rodos adasına gönderilen donanmada görevlendirildi, ancak Rodos yolunda iken valilik görevinden azledildiğini öğrendi. Görevden alınmış olması onu fazlasıyla gücendirdi ve Mısır’a yerleşti. Ebu Eyyûb el-Ensarî ile birlikte İstanbul kuşatmasında yer aldı. Mısır’da ölen Ukbe b. Amir, ’na defnedildi. 1066 (1655) yılında Osmanlı İmparatorluğu'nun Mısır valisi Silahdar Mehmed Paşa, Ukbe’nin kabrinin yanında onun yine onun adını taşıyan küçük bir mescid inşa ettirdi. Kabri bugün de ziyaret edilmeye devam edilmektedir.
Kaynakça
- ^ a b TDV İslam Ansiklopedisi, Cilt 42 s. 62-63, 2012, İstanbul. 9 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 9 Mayıs 2022.
- ^ Mustafa Eriş, Altınoluk Dergisi, 1998 - Ocak, Sayı: 143, Sayfa: 023
- ^ Üsdü’l-Gâbe, 3: 417; Tabakât, 4: 344.
- ^ "Mustafa Eriş, Altınoluk Dergisi, 1998 - Ocak, Sayı: 143, s. 23-24".
- ^ DİA, XXX, 519.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ebu Hammad Ukbe b Amir b Abs El Cuheyni Arapca عقبة بن عامر d 678 Ashab i Suffa Misir valisi Ukbe bin AmirMisir ValisiGorev suresi 658 664Yerine geldigi Utbe bin Ebu SufyanYerine gelenKisisel bilgilerDogum BilinmiyorOlum 678 MisirCocuk lar Ebeveyn ler Dini IslamAskeri hizmetiTakma adi Ebu HammadBagliligi Rasidin Halifeligi Emeviler HalifeligiCatisma savaslari Muslumanlarin Misir i fethi Pek cok kunyesi bulunmakla beraber arasindaki en meshuru Ebu Hammad dir Musluman olmadan once Mekke de colde koyun cobanligi yapardi Muhammed in hicret ettigini duyunca dogruca Mekke den Medine ye gitti Irade tercihi kendisine birakildigi halde bedeviler gibi sadece baglilik yeminiyle kalmayip bir muhacir gibi hicret biadi etti Kisa bir sure Mekke ye geri donduyse de arkasindan Ashab i Suffa arasina katildi ve dini bilgisini buyuk olcude ilerletti Ashab i Suffa nin pek cok uyesinden biri olmakla beraber naklettigi 55 hadis bulunmaktadir Ayrica kendisinin askeri alanda birikimli oldugu ve ok talimi yaptigi hakkinda bilgiler bulunmaktadir Kaynaklarda kendi el yazmasi olan bir Kur an oldugu belirtilmektedir HayatiUsdu l Gabe de hayati hakkinda su bilgiler gecmektedir Ukbe bir koyun cobaniydi Medine otlaklarinda koyun guderdi Peygamberin Mekke den Medine ye hicret ettigini de dagdayken haber almisti Artik orada yerinde duramaz di Gidecek ve o Peygamber i bizzat gorecekti Koyunlarini Mekke civarlarinda birakti ve dogruca Medine nin yo lunu tuttu Geldi Peygamber i sordu Kendisinin misafir kaldigi evi ogrendigi gibi dogruca kendisini Peygamber in karsisinda buldu Fahr i Alem i karsisinda gorunce cok sevindi birden dunyasi genisle di yuregi aydinlandi Havalanacak gibiydi ici icine sigmiyordu O donemlere kadar boyle bir heyecan hic ya samamis ve hayatinda hic bu kadar sevinmemisti Yureginde ve ruhundaki degisiklikle re kendisi de inanamiyordu Resul i Ekrem hakikat nurlarindan bir bir inciler sacti onune o dinin esaslari ni ve hakikatini ogretti Ukbe en ufak bir tereddut bile gostermedi muminler arasin da yer almakta hic ge cikmedi Ukbe artik Peygamber in sahabisiydi Hem de Suffe Ashabi nin icinde yer alan Musluman olusu Insanlardan uzak collerde kucuk surulerinin pesinde hayatimi geciriyordu Mekke de yeni dinin ve son Peygamberin geldigini daha sonra Medine ye hicret edecegini ogrendi Kisa bir zaman sonra da Medine ye hicret ettigi haberini aldi Butun Medineli muslumanlarin sevinc haberleri geliyordu Dogruca surulerini Mekke de birakip Medine ye dogru yol aldi Misafir kaldigi evde huzuruna vardi ve Ya Resulallah Ben size bey at edecegim dedim Peygamber Sen kimsin dedi Ben de Ukbe Bin Amir el Cuheni yim dedim Bana Sence hangisi daha iyi Bedevi bey ati mi yoksa hicret bey ati mi dedi Ben de Hicret bey ati yapmak istiyorum Yani Medine de kalmak uzere bey at ediyorum dedim Daha sonra Muhacirlerle beraber yaninda bir gece kaldi Ertesi gun kucuk surusunun yanina dondu Yasami Muhammed doneminde gazvelere istirak etti ve zekat toplama goreviyle cesitli kabilelere gonderildi Muhammed in olumunden sonra da fetihlere katildi Dimask in fethedildigi haberini Medine de olan Omer e haber vermek icin Medine ye gonderildi Dimask in dogu tarafinda Sinan Koprusu civarinda na yakin bir yerde kendisine ev edindi Ardindan Misir in fethinde yer edindi Halife Osman zamaninda bir sure Misir Valisi Abdullah b Sa d in yerine vekalet ettigi kaydedilmektedir Siffin Savasi nda Muaviye nin yaninda yer aldi Hicri 44 664 yilinda Muaviye tarafindan Misir valiligine tayin edildi Uc yil sonra 667 Rodos adasina gonderilen donanmada gorevlendirildi ancak Rodos yolunda iken valilik gorevinden azledildigini ogrendi Gorevden alinmis olmasi onu fazlasiyla gucendirdi ve Misir a yerlesti Ebu Eyyub el Ensari ile birlikte Istanbul kusatmasinda yer aldi Misir da olen Ukbe b Amir na defnedildi 1066 1655 yilinda Osmanli Imparatorlugu nun Misir valisi Silahdar Mehmed Pasa Ukbe nin kabrinin yaninda onun yine onun adini tasiyan kucuk bir mescid insa ettirdi Kabri bugun de ziyaret edilmeye devam edilmektedir Kaynakca a b TDV Islam Ansiklopedisi Cilt 42 s 62 63 2012 Istanbul 9 Mayis 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 9 Mayis 2022 Mustafa Eris Altinoluk Dergisi 1998 Ocak Sayi 143 Sayfa 023 Usdu l Gabe 3 417 Tabakat 4 344 Mustafa Eris Altinoluk Dergisi 1998 Ocak Sayi 143 s 23 24 DIA XXX 519