Uluburun batığı, M.Ö. 14. yüzyılın sonlarına tarihlenen, Uluburun'un doğu kıyısına ve Kaş'ın yaklaşık 10 km güneydoğusuna yakın bir yerde bulunmuş bir Geç Tunç Çağı gemi enkazı.Batık, 1982 yazında, Bodrum, Yalıkavak'tan bir sünger dalgıcı olan Mehmed Çakır tarafından keşfedildi.
![]() Geminin tahtadan bir modeli | |
![]() Batığın bulunduğu bölge | |
Tür | Gemi enkazı |
---|---|
Tarihçe | |
Kurucu | Bilinmiyor. Taşınmış yükler büyük olasılıkla Miken kökenlidir. |
Kuruluş | MÖ 1305 yılından sonra |
Terk ediliş | MÖ 1300'lerin sonu |
Devir(ler) | Geç Bronz Çağı |
Kültür(ler) | Miken, Kıbrıs |
Sit ayrıntıları | |
Arkeologlar | , Cemal Pulak |
Resmî site | . 28 Ocak 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2019. |
1984-1994 tarihleri arasında, her biri üç ila dört ay sürmüş ve toplamda 22.413 dalışı barındıran 11 kampanya sonucunda Akdeniz'in en önemli Geç Tunç Çağı buluntularından biri olarak nitelendirilen batık açığa çıkarılmıştır.
Keşif
Batık alanı, 1982 yazında, Mehmet Çakır'ın öküz gönü külçeleri olarak bilinen metal külçelerinin taslağını çizmesi sonucunda keşfedildi. Türk sünger dalgıçlarına genellikle Deniz Arkeolojisi Enstitüsü (INA) araştırma ekipleri tarafından süngerler için dalış yaparken eski enkazların nasıl tanımlanacağı konusunda eğitim verilirdi. Çakır'ın bulguları, Bodrum Sualtı Arkeoloji Müzesi Müdürü Oğuz Alpözen'in enkaz yerini tespit etmek için müze ve INA arkeologlarından oluşan bir inceleme ekibi göndermesine yol açtı. Keşif ekibi, Uluburun sahiline sadece 50 metre mesafede birkaç miktar bakır külçe buldu.
Batık
![image](https://www.wikipedia.tr-tr.nina.az/image/aHR0cHM6Ly93d3cud2lraXBlZGlhLnRyLXRyLm5pbmEuYXovaW1hZ2UvYUhSMGNITTZMeTkxY0d4dllXUXVkMmxyYVcxbFpHbGhMbTl5Wnk5M2FXdHBjR1ZrYVdFdlkyOXRiVzl1Y3k5MGFIVnRZaTltTDJZMUwxUjFjbXRsZVM1Q2IyUnlkVzB3T1RFdWFuQm5Mekl3TUhCNExWUjFjbXRsZVM1Q2IyUnlkVzB3T1RFdWFuQm4uanBn.jpg)
Enkazın ve çevreye dağılmış kargonun dağılımı, geminin 15-16 metre uzunluğunda olduğunu göstermektedir ve sonraki yüzyıllardaki Greko-Romen gemilerininkine benzer zıvana eklemleri ile inşa edilmiştir.
Gemi Lübnan sediri ve meşeden inşa edilmiştir.Lübnan sediri, Lübnan, Güney Türkiye ve Kıbrıs dağlarına özgüdür. Gemi 24 tane taştan çapa taşımıştır. Taşın türü, Ege'de neredeyse tamamen bilinmeyen bir türdür, ancak genellikle Suriye-Filistin tapınaklarında ve Kıbrıs'ta yapı malzemesi olarak kullanılmıştır.
Kargo
Geminin taşıdığı yük, çoğunlukla gemi keşfedilmeden önce eski metinlerden veya Mısır mezar resimlerinden bilinen ticari hammaddelerden oluşuyordu. Yük, Mısır, El-Amarna'da bulunan Amarna mektuplarında listelenen birçok kraliyet armağanı ile eşleşmektedir.
- Bakır ve kalay külçeleri
- Öküz gönü tipinde toplam 354 külçeden oluşan 10 ton ham bakır.
- 121 bakır topuz ve oval külçe..
- Yaklaşık bir ton kalay (bakırla alaşımlandığında yaklaşık 11 ton bronz yapar).
- Kalay külçeleri öküz gönü ve topuz şeklindeydi.
- Kenan kavanozları ve Menengiç reçinesi
- En az 149 Kenan kökenli kavanoz (Yunanistan, Kıbrıs, Suriye-Filistin ve Mısır'da yaygın olarak bulunur).
- Kavanozlar kuzey tipi olarak sınıflandırılmıştır ve günümüz İsrail'inin kuzey kesiminde bir bölgede üretilmiştir.
- Kavanozlardan biri cam boncuklarla, birçoğu zeytinle ancak çoğunluğu eski bir terebentin türü olan Pistacia (Menengiç) reçinesi ile doldurulmuştur.
- Cam külçeler
- Kobalt mavisi, turkuaz ve lavanta renklerinde yaklaşık 175 cam külçe bulunmuştur (bilinen en eski cam külçeler).
- Kobalt mavisi cam külçelerinin kimyasal bileşimi, Mısır ve Miken kökenli cam işleri ile eşleşir.
![image](https://www.wikipedia.tr-tr.nina.az/image/aHR0cHM6Ly93d3cud2lraXBlZGlhLnRyLXRyLm5pbmEuYXovaW1hZ2UvYUhSMGNITTZMeTkxY0d4dllXUXVkMmxyYVcxbFpHbGhMbTl5Wnk5M2FXdHBjR1ZrYVdFdlkyOXRiVzl1Y3k5MGFIVnRZaTltTDJZMkwxUjFjbXRsZVM1Q2IyUnlkVzB3T1RVdWFuQm5MekkxTUhCNExWUjFjbXRsZVM1Q2IyUnlkVzB3T1RVdWFuQm4uanBn.jpg)
1) Altın disk şeklinde kolye 2. Altın şahin kolye 3. Altın tanrıça kolye 4. Fayans boncuklar 5. Kaya kristali boncuklar 6. Akik boncuklar 7. Fayans boncuklar 8. Devekuşu yumurtası kabuğundan boncuklar 9. Gümüş bilezikler 10. Hurda altın 11. Altın kadeh 12. Küçük fayans boncuklarının topaklanmış kütlesi 13. Gümüş hurda
- Diğer yükler
- Afrika'dan gelen kütükleri (Mısırlılar tarafından abanoz denir)
- Fildişi
- Bir düzineden fazla su aygırı dişi
- Kaplumbağa kabuğu
- Murex opercula (tütsü için olası bileşen)
- Devekuşu yumurtası kabuğu
- Kıbrıs seramikleri
- Kıbrıs kandilleri
- Bronz ve bakır kaplar (keçi başı şeklinde dört, kadın başı şeklinde bir adet olmak üzere bardaklar)
- İki adet ördek şeklinde fildişi makyaj kutusu
- Fildişi kaşık
- Trompet
- İki düzineden fazla deniz kabuğu yüzüğü
- Kehribar boncuklar (Baltık kökenli)
- Akik
- Karnelyan
- Kuvars
- Altın
- Fayans
- Cam
- Mücevher, altın ve gümüş
- Altın ve gümüş Kenan kökenli takı koleksiyonu
- Bulunmuş 37 altın parçanın arasında pektoraller, madalyonlar, kolyeler, boncuklar, küçük bir halka ve çeşitli parçalar bulunur.
- Bikonik kadeh (enkazdaki en büyük altın nesne)
- Mısır kökenli altın, elektrum, gümüş ve steatit (sabun taşı) nesneler
- Üzerindi Nefertiti yazan altından bokböceği
- Bronz dişi heykelcik (baş, boyun, eller ve ayaklar altın tabakayala örtülmüş)
- Silah ve aletler
- Ok uçları
- Mızrak uçları
- Gürzler
- Hançer
- Balta
- Yakın Doğu tipinde zırh
- Dört kılıç (Kenan, Miken ve İtalyan tipinde)
- Çok sayıda alet: oraklar, bızlar, matkap uçları, testere, bir çift maşa, keskiler, baltalar, bileme taşı ve zımparalar
- Ağırlıklar
- 19 zoomorfik ağırlık (Uluburun'dan çıkartılmış ağırlık seti, çağdaş Geç Bronz Çağı ağırlıklarının en büyük ve en eksiksiz setlerinden biridir)
- 120 geometrik şekilli ağırlık
- Besin maddeleri
- Badem
- Çam fıstığı
- İncir
- Zeytin
- Üzüm
- Aspir
- Çörek otu
- Sumak
- Kişniş
- Nar
- Birkaç adet buğday ve arpa tanesi
Atıflar
Kaynakça
- Bass, George F (1986). "A Bronze Age Shipwreck at Ulu Burun (Kas): 1984 Campaign". American Journal of Archaeology. 90 (3). ss. 269-296. doi:10.2307/505687. JSTOR 505687.
- Pulak, Cemal. "Discovering a Royal Ship from the Age of King Tut: Uluburun, Turkey". In Beneath the Seven Seas, edited by George F. Bass, 34–47. New York, Thames & Hudson Inc., 2005.
- Pulak, Cemal (1988). "The Bronze Age Shipwreck at Ulu Burun, Turkey: 1985 Campaign". American Journal of Archaeology. 92 (1). ss. 1-37. doi:10.2307/505868. JSTOR 505868.
- Pulak, Cemal (1998). "The Uluburun Shipwreck: An Overview". The International Journal of Nautical Archaeology. 27 (3). ss. 188-224. doi:10.1111/j.1095-9270.1998.tb00803.x.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Uluburun batigi M O 14 yuzyilin sonlarina tarihlenen Uluburun un dogu kiyisina ve Kas in yaklasik 10 km guneydogusuna yakin bir yerde bulunmus bir Gec Tunc Cagi gemi enkazi Batik 1982 yazinda Bodrum Yalikavak tan bir sunger dalgici olan Mehmed Cakir tarafindan kesfedildi Uluburun batigiGeminin tahtadan bir modeliBatigin bulundugu bolgeTurGemi enkaziTarihceKurucuBilinmiyor Tasinmis yukler buyuk olasilikla Miken kokenlidir KurulusMO 1305 yilindan sonraTerk edilisMO 1300 lerin sonuDevir ler Gec Bronz CagiKultur ler Miken KibrisSit ayrintilariArkeologlar Cemal PulakResmi site 28 Ocak 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 26 Agustos 2019 1984 1994 tarihleri arasinda her biri uc ila dort ay surmus ve toplamda 22 413 dalisi barindiran 11 kampanya sonucunda Akdeniz in en onemli Gec Tunc Cagi buluntularindan biri olarak nitelendirilen batik aciga cikarilmistir KesifBatik alani 1982 yazinda Mehmet Cakir in okuz gonu kulceleri olarak bilinen metal kulcelerinin taslagini cizmesi sonucunda kesfedildi Turk sunger dalgiclarina genellikle Deniz Arkeolojisi Enstitusu INA arastirma ekipleri tarafindan sungerler icin dalis yaparken eski enkazlarin nasil tanimlanacagi konusunda egitim verilirdi Cakir in bulgulari Bodrum Sualti Arkeoloji Muzesi Muduru Oguz Alpozen in enkaz yerini tespit etmek icin muze ve INA arkeologlarindan olusan bir inceleme ekibi gondermesine yol acti Kesif ekibi Uluburun sahiline sadece 50 metre mesafede birkac miktar bakir kulce buldu BatikBodrum Sualti Arkeolojisi Muzesi nde geminin gercek boyutlarinda kopyasi Enkazin ve cevreye dagilmis kargonun dagilimi geminin 15 16 metre uzunlugunda oldugunu gostermektedir ve sonraki yuzyillardaki Greko Romen gemilerininkine benzer zivana eklemleri ile insa edilmistir Gemi Lubnan sediri ve meseden insa edilmistir Lubnan sediri Lubnan Guney Turkiye ve Kibris daglarina ozgudur Gemi 24 tane tastan capa tasimistir Tasin turu Ege de neredeyse tamamen bilinmeyen bir turdur ancak genellikle Suriye Filistin tapinaklarinda ve Kibris ta yapi malzemesi olarak kullanilmistir Kargo Geminin tasidigi yuk cogunlukla gemi kesfedilmeden once eski metinlerden veya Misir mezar resimlerinden bilinen ticari hammaddelerden olusuyordu Yuk Misir El Amarna da bulunan Amarna mektuplarinda listelenen bircok kraliyet armagani ile eslesmektedir Bakir ve kalay kulceleri Okuz gonu tipinde toplam 354 kulceden olusan 10 ton ham bakir 121 bakir topuz ve oval kulce Yaklasik bir ton kalay bakirla alasimlandiginda yaklasik 11 ton bronz yapar Kalay kulceleri okuz gonu ve topuz seklindeydi Kenan kavanozlari ve Menengic recinesi En az 149 Kenan kokenli kavanoz Yunanistan Kibris Suriye Filistin ve Misir da yaygin olarak bulunur Kavanozlar kuzey tipi olarak siniflandirilmistir ve gunumuz Israil inin kuzey kesiminde bir bolgede uretilmistir Kavanozlardan biri cam boncuklarla bircogu zeytinle ancak cogunlugu eski bir terebentin turu olan Pistacia Menengic recinesi ile doldurulmustur Cam kulceler Kobalt mavisi turkuaz ve lavanta renklerinde yaklasik 175 cam kulce bulunmustur bilinen en eski cam kulceler Kobalt mavisi cam kulcelerinin kimyasal bilesimi Misir ve Miken kokenli cam isleri ile eslesir Misir takilari 1 Altin disk seklinde kolye 2 Altin sahin kolye 3 Altin tanrica kolye 4 Fayans boncuklar 5 Kaya kristali boncuklar 6 Akik boncuklar 7 Fayans boncuklar 8 Devekusu yumurtasi kabugundan boncuklar 9 Gumus bilezikler 10 Hurda altin 11 Altin kadeh 12 Kucuk fayans boncuklarinin topaklanmis kutlesi 13 Gumus hurdaDiger yukler Afrika dan gelen kutukleri Misirlilar tarafindan abanoz denir Fildisi Bir duzineden fazla su aygiri disi Kaplumbaga kabugu Murex opercula tutsu icin olasi bilesen Devekusu yumurtasi kabugu Kibris seramikleri Kibris kandilleri Bronz ve bakir kaplar keci basi seklinde dort kadin basi seklinde bir adet olmak uzere bardaklar Iki adet ordek seklinde fildisi makyaj kutusu Fildisi kasik Trompet Iki duzineden fazla deniz kabugu yuzugu Kehribar boncuklar Baltik kokenli Akik Karnelyan Kuvars Altin Fayans Cam Mucevher altin ve gumus Altin ve gumus Kenan kokenli taki koleksiyonu Bulunmus 37 altin parcanin arasinda pektoraller madalyonlar kolyeler boncuklar kucuk bir halka ve cesitli parcalar bulunur Bikonik kadeh enkazdaki en buyuk altin nesne Misir kokenli altin elektrum gumus ve steatit sabun tasi nesneler Uzerindi Nefertiti yazan altindan bokbocegi Bronz disi heykelcik bas boyun eller ve ayaklar altin tabakayala ortulmus Silah ve aletler Ok uclari Mizrak uclari Gurzler Hancer Balta Yakin Dogu tipinde zirh Dort kilic Kenan Miken ve Italyan tipinde Cok sayida alet oraklar bizlar matkap uclari testere bir cift masa keskiler baltalar bileme tasi ve zimparalar Agirliklar 19 zoomorfik agirlik Uluburun dan cikartilmis agirlik seti cagdas Gec Bronz Cagi agirliklarinin en buyuk ve en eksiksiz setlerinden biridir 120 geometrik sekilli agirlik Besin maddeleri Badem Cam fistigi Incir Zeytin Uzum Aspir Corek otu Sumak Kisnis Nar Birkac adet bugday ve arpa tanesiAtiflar Pulak 2005 p 34 Pulak 1998 p 188 Pulak 1998 p 188 Bass 1986 p 269 Bass 1986 pp 269 270 Pulak 1998 p 210 Pulak 1998 p 213 Pulak 2005 p 43 Pulak 2005 p 46KaynakcaBass George F 1986 A Bronze Age Shipwreck at Ulu Burun Kas 1984 Campaign American Journal of Archaeology 90 3 ss 269 296 doi 10 2307 505687 JSTOR 505687 Pulak Cemal Discovering a Royal Ship from the Age of King Tut Uluburun Turkey In Beneath the Seven Seas edited by George F Bass 34 47 New York Thames amp Hudson Inc 2005 Pulak Cemal 1988 The Bronze Age Shipwreck at Ulu Burun Turkey 1985 Campaign American Journal of Archaeology 92 1 ss 1 37 doi 10 2307 505868 JSTOR 505868 Pulak Cemal 1998 The Uluburun Shipwreck An Overview The International Journal of Nautical Archaeology 27 3 ss 188 224 doi 10 1111 j 1095 9270 1998 tb00803 x