Ural Nehri veya Yayık Nehri (Rusça: Урал; Kazakça: Жайық, Jayıq veya Zhayyq; 1775'ten önce Yaik, Rusça: Яик), Rusya ve Kazakistan topraklarından geçen nehir.
Ural Nehri | |
---|---|
Yayık Nehri | |
Konum | |
Ülke(ler) | Rusya - Kazakistan |
Genel bilgiler | |
Kaynak | Sakmara |
Ağız | Hazar Denizi |
Uzunluk | 2.428 km |
Havza alanı | 237.000 km² |
Debi | 400 m³/s |
Ural Dağları'nın güneybatı yönündeki yamaçlarından doğar ve güneybatı yönünde ilerleyerek Kazakistan'ın batısındaki Atyrau şehrinden Hazar Denizi'ne dökülür. Uzunluğu 2.428 km, havzası 237.000 km².
Hidroloji ve havza
Avrupa ve Asya'nın coğrafi sınırından doğan ve Rus topraklarından ilerleyerek Kazakistan'a ulaşan nehrin akışının yüzde 72'si Rus tarafındaki havzayı oluşturur. bu dikkate değer su seviyesi ve akışı yıl içinde dalgalanmalar yaşar. bahar taşkınları bu akımın yüzde 65-70'lik payını oluşturur. Toplam 2428 km'lik uzunluğunun 1082 km'si Kazakistan sınırlarında akar. Ural havzasında 240 göl ve 1 yapay çok amaçlı rezervuar yer alır ve toplamda 3260 km^3 su hacmine ve 260 km^2 su yüzeyine sahiptir. Havzanın Rusya Federasyonu tarafından kalan bölümünde kirlilik oluşumu gözlemlenmektedir ve bu kirlilik sorununun kaynağı Magnitogorsk ve Orenburg şehirlerindeki sanayi atılımlarıdır. Kazakistan'da ise Uralsk ve Atyrau şehirleri atık sularını (organik atık ve besin kalıntısı içeren sular) Ural nehrine boşaltıyorlar. Diğer kirlilik sebebi de yüzey suyu akışıdır. bu durum genelde lağım sularının filtre alanlarından sel taşkınlarıyla ural havzasına taşınmasıyla oluşabilir. hazar denizi kıyılarındaki petrol sahaları da yüzey suyu akışı sebebiyle Ural havzasını kirletmektedir. Fenol, ağır metaller ve petrol ürünleri Ural havzasının en büyük kirlilik etmenleridir. Kazakistan çevre bakanlığı tarafından yapılan araştırmaya göre, sınırdaki Yanvartsevo köyü dahilinde 1990-1999 arasındaki su numunesi incelemeleri üzerine elde edilen bazı ağır metal ve atık değerleri maksimum legal sınırı aşmıştır. Kazakistan'dan kaynaklanan fosfor ve lindan atıkları sırasıyla havzada yüzde 13 ve yüzde 30 artmıştır, Rusya-Kazakistan sınırındaki kirlilik verilerine göre. Yine Yanvartsevo köyünde bakır izin verilen ölçülerin neredeyse 10 kat üzerindedir.
Kuraklık
Ural nehri, oldukça karlı bir kışa ve taşkın tahminlerine rağmen 2019 yılı verilerinde su seviyesini beklendiği gibi yükseltememiştir. Bölge insanları da oldukça şaşkın ve nehir ortalarındaki adaların görünmesini kastedip böyle bir şeye şahit olmadıklarını söylemektedirler. Çevreciler 2018 yılındaki su seviyesiyle ilgili rekor bir düşüş açıklaması yapmışlardır, ancak 2019 tahminlerini daha düşük olarak bekliyorlardı. Özellikle içme, kullanma ve sulama suyu konusunda nehre bağlı olan pek çok şehir vardır ve bu kuraklık etkisi ciddi bir probleme gebe olmaktadır. 2019 sonbaharında, Batı Kazakistan bölgesi yönetim merkezi Uralsk şehri susuz kaldı, zira nehirde su seviyesi düştü ve su pompaları çalışmadı. Nehir tabanında yapılan taramalarla şehir kısa süre için nefes alabildi. Şehrin su işleri yetkilileri yer altı suyu kaynaklarının nehre aktarmakta kullanılabileceğini söylemektedirler, zira nehirde su seviyesi düşük ve suyu kirli olduğu bilinmektedir. Nehrin problemleri üzerine yerel çözümlerin çok azı hayata geçirilebildi, ancak Rus-Kazak işbirliği nehrin ekosistemi ve hidrolojisi üzerine bir komisyon kurmak kararı almıştır. ilk oturum kasım 2018'de yapıldı ve çalışmalar devam etmektedir. bu komisyonun diğer oturumu 2019 temmuz'unda yapıldı. Uzmanların ortak görüşü ise ilk etapta Ural nehri üzerindeki rezervuarların sayısını azaltmak olarak belirlenmiştir.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ a b Editors of UNECE, Editors of UNECE. "DRAINAGE BASIN OF THE CASPIAN SEA" (PDF). www.unece.com. UNECE. 2 Haziran 2013 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 14 Haziran 2020.
- ^ Trotsenko, Pyotr. "Falling Water Levels Point To Deeper Ecological Malaise On Ural River". www.rferl.org/. Radio Free Europe. 28 Kasım 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Haziran 2020.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ural Nehri veya Yayik Nehri Rusca Ural Kazakca Zhajyk Jayiq veya Zhayyq 1775 ten once Yaik Rusca Yaik Rusya ve Kazakistan topraklarindan gecen nehir Ural NehriYayik NehriKonumUlke ler Rusya KazakistanGenel bilgilerKaynak SakmaraAgiz Hazar DeniziUzunluk 2 428 kmHavza alani 237 000 km Debi 400 m s Ural Daglari nin guneybati yonundeki yamaclarindan dogar ve guneybati yonunde ilerleyerek Kazakistan in batisindaki Atyrau sehrinden Hazar Denizi ne dokulur Uzunlugu 2 428 km havzasi 237 000 km Ural Nehri Ucali ilindeHidroloji ve havzaAvrupa ve Asya nin cografi sinirindan dogan ve Rus topraklarindan ilerleyerek Kazakistan a ulasan nehrin akisinin yuzde 72 si Rus tarafindaki havzayi olusturur bu dikkate deger su seviyesi ve akisi yil icinde dalgalanmalar yasar bahar taskinlari bu akimin yuzde 65 70 lik payini olusturur Toplam 2428 km lik uzunlugunun 1082 km si Kazakistan sinirlarinda akar Ural havzasinda 240 gol ve 1 yapay cok amacli rezervuar yer alir ve toplamda 3260 km 3 su hacmine ve 260 km 2 su yuzeyine sahiptir Havzanin Rusya Federasyonu tarafindan kalan bolumunde kirlilik olusumu gozlemlenmektedir ve bu kirlilik sorununun kaynagi Magnitogorsk ve Orenburg sehirlerindeki sanayi atilimlaridir Kazakistan da ise Uralsk ve Atyrau sehirleri atik sularini organik atik ve besin kalintisi iceren sular Ural nehrine bosaltiyorlar Diger kirlilik sebebi de yuzey suyu akisidir bu durum genelde lagim sularinin filtre alanlarindan sel taskinlariyla ural havzasina tasinmasiyla olusabilir hazar denizi kiyilarindaki petrol sahalari da yuzey suyu akisi sebebiyle Ural havzasini kirletmektedir Fenol agir metaller ve petrol urunleri Ural havzasinin en buyuk kirlilik etmenleridir Kazakistan cevre bakanligi tarafindan yapilan arastirmaya gore sinirdaki Yanvartsevo koyu dahilinde 1990 1999 arasindaki su numunesi incelemeleri uzerine elde edilen bazi agir metal ve atik degerleri maksimum legal siniri asmistir Kazakistan dan kaynaklanan fosfor ve lindan atiklari sirasiyla havzada yuzde 13 ve yuzde 30 artmistir Rusya Kazakistan sinirindaki kirlilik verilerine gore Yine Yanvartsevo koyunde bakir izin verilen olculerin neredeyse 10 kat uzerindedir KuraklikUral nehri oldukca karli bir kisa ve taskin tahminlerine ragmen 2019 yili verilerinde su seviyesini beklendigi gibi yukseltememistir Bolge insanlari da oldukca saskin ve nehir ortalarindaki adalarin gorunmesini kastedip boyle bir seye sahit olmadiklarini soylemektedirler Cevreciler 2018 yilindaki su seviyesiyle ilgili rekor bir dusus aciklamasi yapmislardir ancak 2019 tahminlerini daha dusuk olarak bekliyorlardi Ozellikle icme kullanma ve sulama suyu konusunda nehre bagli olan pek cok sehir vardir ve bu kuraklik etkisi ciddi bir probleme gebe olmaktadir 2019 sonbaharinda Bati Kazakistan bolgesi yonetim merkezi Uralsk sehri susuz kaldi zira nehirde su seviyesi dustu ve su pompalari calismadi Nehir tabaninda yapilan taramalarla sehir kisa sure icin nefes alabildi Sehrin su isleri yetkilileri yer alti suyu kaynaklarinin nehre aktarmakta kullanilabilecegini soylemektedirler zira nehirde su seviyesi dusuk ve suyu kirli oldugu bilinmektedir Nehrin problemleri uzerine yerel cozumlerin cok azi hayata gecirilebildi ancak Rus Kazak isbirligi nehrin ekosistemi ve hidrolojisi uzerine bir komisyon kurmak karari almistir ilk oturum kasim 2018 de yapildi ve calismalar devam etmektedir bu komisyonun diger oturumu 2019 temmuz unda yapildi Uzmanlarin ortak gorusu ise ilk etapta Ural nehri uzerindeki rezervuarlarin sayisini azaltmak olarak belirlenmistir Ayrica bakinizDunyanin en uzun nehirleriKaynakca a b Editors of UNECE Editors of UNECE DRAINAGE BASIN OF THE CASPIAN SEA PDF www unece com UNECE 2 Haziran 2013 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 14 Haziran 2020 KB1 bakim Fazladan yazi yazar listesi link Trotsenko Pyotr Falling Water Levels Point To Deeper Ecological Malaise On Ural River www rferl org Radio Free Europe 28 Kasim 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Haziran 2020