Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu madde, uygun değildir. (Ekim 2022) |
V. James, (10 Nisan 1512 Linlithgow Palace - 14 Aralık 1542 Falkland Palace ;), 9 Eylül 1513'ten ölümüne kadar İskoçya kralıdır. V. James'in babası IV. James (İskoç Kralı) Annesi ise Margaret Tudor (İngiltere Prensesi ve İskoç Kraliçesi) dur. V. James üçüncü oğulları olarak dünyaya gelmişti. Bu birliğin bebeklik döneminde ölmeyen tek soyundandı.İlk karısı düğünden birkaç ay sonra öldü. İkinci karısı ile bebeklik döneminde ölen iki oğlu ve tahtını devralacak bir kızı Mary Stuart vardı. İskoçya'yı Fransız-Papalık kampına sokma kararlılığı, İngiltere Kralı amcası Henry VIII'e karşı savaşa yol açtı. James V, İskoçlar tarafından Solway Moss Savaşı'nda ezici bir yenilgiden kısa bir süre sonra öldü.
| V. James | |
|---|---|
 | |
| İskoçya kralı | |
| Hüküm süresi | 9 Eylül 1513 - 14 Aralık 1542 |
| Taç giymesi | 21 Eylül 1513 |
| Önce gelen | IV. James (İskoçya) |
| Sonra gelen | Mary Stuart |
| Doğum | 10 Nisan 1512 , , İskoçya |
| Ölüm | 14 Aralık 1542 (30 yaşında) , Fife, İskoçya |
| Hanedan | |
| Babası | IV. James (İskoçya) |
| Annesi | Margaret Tudor |
Kral oluşu
James, babasının yerine James V olarak geçtiğinde sadece 17 aylıktı. Taç giyme töreni 21 Eylül 1513'te 'nde gerçekleşti. Çocukluğu boyunca ülke vekiller tarafından yönetildi: ilk olarak, annesi Margaret Tudor (VIII. Henry'nin Kız kardeşi), ta ki ertesi yıla kadar Archibald Douglas ile evlendi.
1525'te Archibald Douglas naipliği devraldı ve üvey oğlu Jakob'u Edinburgh Kalesi'nde kendi iktidar iddialarını uygulamak için pratikte bir mahkûm olarak tuttu. Ancak, o zamandan beri Archibald Douglas'tan boşanmış olan annesi, 1528'de kaçmasına yardım etti ve saltanatı devraldı.
Hüküm Süresi
James'in kral olarak ilk eylemi, daha sonra İngiltere'ye kaçan Archibald Douglas'ı devirmek oldu. Güney sınırında bir isyancı ayaklanmasını bastırdı ve Dış Hebridleri yöneten güçlü MacDonald Klanı ile kanlı çatışmalara girdi. Kraliyet mülklerini sıkı bir şekilde kontrol ederek gelirini artırdı. Kendi cebine önemli kilise fonları koyarak gayri meşru oğullarına kazançlı yardımlar verdi. Servetinin büyük bir bölümünü Stirling Kalesi, Falkland Sarayı, Linlithgow Sarayı ve Holyrood Sarayı'na genişletmek için kullandı.
James V'nin saltanatı, Henry VIII'in Roma Katolik Kilisesi'nden ayrılışını ve İngiltere Kilisesi'nin kuruluşunu gördü. Roma, İskoçya'yı İngiliz sapkınlarına karşı önemli bir müttefik olarak gördü ve İngiltere, İskoçya'yı Roma'ya karşı bir müttefik olarak aradı. Henry bu nedenle genç James V'e kızı Mary'yi (daha sonra Mary I "Katolik" veya "Kanlı Mary") evlenme teklif etti. James, bunu ve diğer tüm İngiliz tekliflerini reddetti, bunun yerine Auld Alliance'ı yenilemeyi ve İskoçya'yı Franco-Papal kampına getirmeyi seçti. Bu onun zengin bir çeyiz arayışının yanındaydı.
James kinci, açgözlü ve acımasız olarak görülüyordu. Rahatsız edici konulardaki acımasız baskısı ve güvensizliği ulusu böldü. Kral sapkınlığa müsamaha göstermedi ve Reformasyon'un sayısız önde gelen savunucusu saltanatı sırasında idam edildi. En iyi bilineni, 1528'de St Andrews'de kazıkta yakılan Patrick Hamilton'du.
1 Ocak 1537'de Notre-Dame de Paris katedralinde Fransız Kralı I. Francis'in kızı Fransalı Madeleine ile evlendi ve aynı yılın Temmuz ayında çocuksuz öldü. Kısa bir süre sonra James, ikinci evliliğinde Marie de Guise ile evlendi. Düğün 18 Mayıs 1538'de yine Notre-Dame de Paris katedralinde gerçekleşti. De Guise ailesi, Fransa ve hatta Avrupa'daki en güçlü ve etkili prens evlerinden birini temsil ediyordu. Marie de Guise, ikisi de genç yaşta ölen iki erkek çocuk doğurdu.
Ancak ilk başta James, amcası Henry VIII ile papaya karşı aynı kartı ustaca oynadı. Kilise vergileri şeklinde çok büyük bir mali paketi minnetle kabul etti ve vadedilen haçlı seferini üstlenmek yerine 1532'de Edinburgh'da Adalet Koleji'ni kurarak akıllıca kullandı. 1541'de annesinin ölümünden sonra James, İngiltere ile barışı korumak için hiçbir neden görmedi. Çatışma 24 Kasım 1542'de Solway Moss Savaşı ile sona erdi. Fransız desteği olmadan ve İngiliz kuvvetlerinin büyüklüğü düşünüldüğünde, İskoç ordusunun ezildiği tamamen gülünç bir kampanyaydı. Bu savaştan birkaç gün sonra James, kalp hastalığından muzdarip, yenilginin yasını tutan ve ateşler içinde kalarak Falkland Sarayı'nda yatıyordu. Sonra kraliçenin umduğu erkek varisi değil, bir kızı doğurduğu haberini aldı. O kadar hayal kırıklığına uğradı ve tedirgin oldu ki kısa bir süre sonra 14 Aralık 1542'de öldü. Edinburgh'daki 'na gömüldü.
Ölüm döşeğindeyken, "Bir kadınla Stuart'lar yükseldi ve bir kadınla birlikte yok olacaklar" dediği bildiriliyor. Bu, Robert I'in kızı Marjorie Bruce tarafından kurulan Stuart hanedanına bir göndermeydi. Onun tek meşru çocuğu, henüz altı günlük olan Mary Stuart, onun yerini aldı. Ancak daha sonra uzak bir akraba olan Lord Darnley ile evlendiği için Stuart Hanedanı devam etti. Muhtemelen James V, Mary'nin ya çocuksuz kalacağını ve Stuart'ların onunla birlikte öleceğini ya da İskoçya'yı kendi ülkesine dahil edecek olan tahtın yabancı bir varisi ile evleneceğini düşündü.
Ailesi
İlk evliliğinde çocuksuz ölen ile evlendi. İkinci evliliğinde ile evlendi ve iki oğlu ve bir kızı oldu:
James (22 Mayıs 1540 - Nisan 1541), Rothesay Dükü
Arthur (*/† Nisan 1541), Rothesay Dükü
Mary Stuart (8 Aralık 1542 - 8 Şubat 1587), İskoçya ve Fransa Kraliçesi
Ayrıca birkaç gayri meşru çocuğun babasıydı:
Robert († 1581), Whithorn Başrahibesi
Margaret
Lennox'un 3. Kontu John Stewart'ın kızı Elizabeth (yaklaşık 1520-1564) ile bağlantısından
Adam († 1600), Charterhouse Öncesi, ⚭ Janet Ruthven
Christine Barclay ile olan bağlantısından
Yakup († 1581)
2. Creich'li John Bethune'un kızı Elizabeth ile bağlantısından
Jean († 1587/1588), ⚭ 1553 - 1573 Archibald Campbell, Argyll'in 5. Kontu ile
Elizabeth Shaw ile olan bağlantısından
James (1529 - 1558), Kelso ve Melrose'un Başrahibi
Lord Erskine, John Erskine'in kızı Margaret Erskine ile evlilikten
James (1531 - 23 Ocak 1570), Moray Kontu, Mary Stuart ve VI.
Sir John Carmichael'ın kızı Elizabeth ile olan bağlantısından
John (1531 - 1563), Coldinghame Başrahibesi, 1. Lord Darnley
Lord Elphinstone Alexander Elphinstone'un kızı Euphemia ile bağlantısından
Robert (1533 - 1591), Orkney'in 1. Kontu 1581
Dış bağlantılar
![image]()
Wikimedia Commons'ta James V of Scotland ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur
V. James Doğumu: 10 April 1512 Ölümü: 14 December 1542 | ||
| Resmî unvanlar | ||
|---|---|---|
| Önce gelen IV. James | 9 September 1513 – 14 December 1542 | Sonra gelen Mary I |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu madde Vikipedi bicem el kitabina uygun degildir Maddeyi Vikipedi standartlarina uygun bicimde duzenleyerek Vikipedi ye katkida bulunabilirsiniz Gerekli duzenleme yapilmadan bu sablon kaldirilmamalidir Ekim 2022 V James 10 Nisan 1512 Linlithgow Palace 14 Aralik 1542 Falkland Palace 9 Eylul 1513 ten olumune kadar Iskocya kralidir V James in babasi IV James Iskoc Krali Annesi ise Margaret Tudor Ingiltere Prensesi ve Iskoc Kralicesi dur V James ucuncu ogullari olarak dunyaya gelmisti Bu birligin bebeklik doneminde olmeyen tek soyundandi Ilk karisi dugunden birkac ay sonra oldu Ikinci karisi ile bebeklik doneminde olen iki oglu ve tahtini devralacak bir kizi Mary Stuart vardi Iskocya yi Fransiz Papalik kampina sokma kararliligi Ingiltere Krali amcasi Henry VIII e karsi savasa yol acti James V Iskoclar tarafindan Solway Moss Savasi nda ezici bir yenilgiden kisa bir sure sonra oldu V JamesIskocya kraliHukum suresi9 Eylul 1513 14 Aralik 1542Tac giymesi21 Eylul 1513Once gelenIV James Iskocya Sonra gelenMary StuartDogum10 Nisan 1512 1512 04 10 IskocyaOlum14 Aralik 1542 30 yasinda Fife IskocyaHanedanBabasiIV James Iskocya AnnesiMargaret TudorKral olusuJames babasinin yerine James V olarak gectiginde sadece 17 aylikti Tac giyme toreni 21 Eylul 1513 te nde gerceklesti Cocuklugu boyunca ulke vekiller tarafindan yonetildi ilk olarak annesi Margaret Tudor VIII Henry nin Kiz kardesi ta ki ertesi yila kadar Archibald Douglas ile evlendi 1525 te Archibald Douglas naipligi devraldi ve uvey oglu Jakob u Edinburgh Kalesi nde kendi iktidar iddialarini uygulamak icin pratikte bir mahkum olarak tuttu Ancak o zamandan beri Archibald Douglas tan bosanmis olan annesi 1528 de kacmasina yardim etti ve saltanati devraldi Hukum SuresiJames in kral olarak ilk eylemi daha sonra Ingiltere ye kacan Archibald Douglas i devirmek oldu Guney sinirinda bir isyanci ayaklanmasini bastirdi ve Dis Hebridleri yoneten guclu MacDonald Klani ile kanli catismalara girdi Kraliyet mulklerini siki bir sekilde kontrol ederek gelirini artirdi Kendi cebine onemli kilise fonlari koyarak gayri mesru ogullarina kazancli yardimlar verdi Servetinin buyuk bir bolumunu Stirling Kalesi Falkland Sarayi Linlithgow Sarayi ve Holyrood Sarayi na genisletmek icin kullandi James V nin saltanati Henry VIII in Roma Katolik Kilisesi nden ayrilisini ve Ingiltere Kilisesi nin kurulusunu gordu Roma Iskocya yi Ingiliz sapkinlarina karsi onemli bir muttefik olarak gordu ve Ingiltere Iskocya yi Roma ya karsi bir muttefik olarak aradi Henry bu nedenle genc James V e kizi Mary yi daha sonra Mary I Katolik veya Kanli Mary evlenme teklif etti James bunu ve diger tum Ingiliz tekliflerini reddetti bunun yerine Auld Alliance i yenilemeyi ve Iskocya yi Franco Papal kampina getirmeyi secti Bu onun zengin bir ceyiz arayisinin yanindaydi James kinci acgozlu ve acimasiz olarak goruluyordu Rahatsiz edici konulardaki acimasiz baskisi ve guvensizligi ulusu boldu Kral sapkinliga musamaha gostermedi ve Reformasyon un sayisiz onde gelen savunucusu saltanati sirasinda idam edildi En iyi bilineni 1528 de St Andrews de kazikta yakilan Patrick Hamilton du 1 Ocak 1537 de Notre Dame de Paris katedralinde Fransiz Krali I Francis in kizi Fransali Madeleine ile evlendi ve ayni yilin Temmuz ayinda cocuksuz oldu Kisa bir sure sonra James ikinci evliliginde Marie de Guise ile evlendi Dugun 18 Mayis 1538 de yine Notre Dame de Paris katedralinde gerceklesti De Guise ailesi Fransa ve hatta Avrupa daki en guclu ve etkili prens evlerinden birini temsil ediyordu Marie de Guise ikisi de genc yasta olen iki erkek cocuk dogurdu Ancak ilk basta James amcasi Henry VIII ile papaya karsi ayni karti ustaca oynadi Kilise vergileri seklinde cok buyuk bir mali paketi minnetle kabul etti ve vadedilen hacli seferini ustlenmek yerine 1532 de Edinburgh da Adalet Koleji ni kurarak akillica kullandi 1541 de annesinin olumunden sonra James Ingiltere ile barisi korumak icin hicbir neden gormedi Catisma 24 Kasim 1542 de Solway Moss Savasi ile sona erdi Fransiz destegi olmadan ve Ingiliz kuvvetlerinin buyuklugu dusunuldugunde Iskoc ordusunun ezildigi tamamen gulunc bir kampanyaydi Bu savastan birkac gun sonra James kalp hastaligindan muzdarip yenilginin yasini tutan ve atesler icinde kalarak Falkland Sarayi nda yatiyordu Sonra kralicenin umdugu erkek varisi degil bir kizi dogurdugu haberini aldi O kadar hayal kirikligina ugradi ve tedirgin oldu ki kisa bir sure sonra 14 Aralik 1542 de oldu Edinburgh daki na gomuldu Olum dosegindeyken Bir kadinla Stuart lar yukseldi ve bir kadinla birlikte yok olacaklar dedigi bildiriliyor Bu Robert I in kizi Marjorie Bruce tarafindan kurulan Stuart hanedanina bir gondermeydi Onun tek mesru cocugu henuz alti gunluk olan Mary Stuart onun yerini aldi Ancak daha sonra uzak bir akraba olan Lord Darnley ile evlendigi icin Stuart Hanedani devam etti Muhtemelen James V Mary nin ya cocuksuz kalacagini ve Stuart larin onunla birlikte olecegini ya da Iskocya yi kendi ulkesine dahil edecek olan tahtin yabanci bir varisi ile evlenecegini dusundu AilesiIlk evliliginde cocuksuz olen ile evlendi Ikinci evliliginde ile evlendi ve iki oglu ve bir kizi oldu James 22 Mayis 1540 Nisan 1541 Rothesay Duku Arthur Nisan 1541 Rothesay Duku Mary Stuart 8 Aralik 1542 8 Subat 1587 Iskocya ve Fransa Kralicesi Ayrica birkac gayri mesru cocugun babasiydi Robert 1581 Whithorn Basrahibesi Margaret Lennox un 3 Kontu John Stewart in kizi Elizabeth yaklasik 1520 1564 ile baglantisindan Adam 1600 Charterhouse Oncesi Janet Ruthven Christine Barclay ile olan baglantisindan Yakup 1581 2 Creich li John Bethune un kizi Elizabeth ile baglantisindan Jean 1587 1588 1553 1573 Archibald Campbell Argyll in 5 Kontu ile Elizabeth Shaw ile olan baglantisindan James 1529 1558 Kelso ve Melrose un Basrahibi Lord Erskine John Erskine in kizi Margaret Erskine ile evlilikten James 1531 23 Ocak 1570 Moray Kontu Mary Stuart ve VI Sir John Carmichael in kizi Elizabeth ile olan baglantisindan John 1531 1563 Coldinghame Basrahibesi 1 Lord Darnley Lord Elphinstone Alexander Elphinstone un kizi Euphemia ile baglantisindan Robert 1533 1591 Orkney in 1 Kontu 1581Dis baglantilarWikimedia Commons ta James V of Scotland ile ilgili coklu ortam belgeleri bulunurV JamesDogumu 10 April 1512 Olumu 14 December 1542Resmi unvanlarOnce gelen IV James 9 September 1513 14 December 1542 Sonra gelen Mary I