Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Papa V. Paulus (İtalyanca: Paulo V; İngilizce ve Fransızca: Paul V), asıl adı Camillo Borghese (17 Eylül 1552 Roma, Papalık Devletleri, (günümüzde İtalya)– 28 Ocak 1621 Roma, Papalık Devletleri), 16 Mayıs 1605 – 28 Ocak 1621 döneminde papa.
V. Paulus | |
|---|---|
 V. Paulus portresi Ressam:Cravaggoio | |
| Doğum | Camillo Borghese 17 Eylül 1552 Roma, Papalık Devletleri, (günümüzde İtalya) |
| Ölüm | 28 Ocak 1621 (68 yaşında) Roma, Papalık Devletleri, (günümüzde İtalya) |
| Etkin yıllar | 16 Mayıs 1605 – 28 Ocak 1621 |
| Yerine geldiği | XI. Leo |
| Yerine gelen | XV. Gregorius |
| Din | Hristiyanlık (Katolik) |
Hayatı
15 Eylül 1552'de Sienna şehrinden Roma'ya göçmüş ve orada yerleşmiş olan soylu Borghese sülalesinin bir mensubu olarak doğdu. Camillo Borghese yüksek eğitim için İtalya'nın o zaman çok prestijli yüksek eğitim kurumları olan ve Padova Üniversitesi'nde hukuk eğitimi yaptı. Papalık hukuk alanında çok yetenekli olduğu için Papalık devletinin yüksek idarecilik hiyerarşisi içinde hukukçu olarak kariyerde ilerledi. 1596'da Papa VIII. Clemens tarafından Sant'Eusibio Kardinali olarak atandı ve Roma Şehir Papazı yapıldı. Bu görevde iken sekreteri Niccolò Alamanni oldu. Bundan sonra cemaatle yakından ilişkisi olmayan isimsel papazlık unvanları taşıdı: 1597-15099 döneminde Jesi Piskoposu; 1602-1605 döneminde San Crisogno Kardinali; 1599-1602 döneminde Santi Giovanni e Paolo Kardinali unvanlarını taşıdı. Bu dönemlerde İtalyan Katolik Kilisesi ve İtalyan Cumhuriyetleri arasında çıkan çeşitli anlaşmazlıklara hiç karışmadan tarafsız bir tutum aldı.
1605'te Papa XI. Leo öldüğünde kurulan papa seçimi Kardinaller Konsil'inde bulunan hizipler birbirleriyle mücadeleye girdikleri zaman Borghese'nin tarafsızlığı ve dinsel doktrin işlerinde de bir diplomat gibi esnek değil de gayet katı hukukçu olarak tutumu onun papa seçilmesine büyük destek oldu.
Papalığının ilk önemli karar Trent Ekümenik Konsil'in aldığı karara uyarak Kilise hiyerarşisi içinde taşrada kilise unvanı taşıyanların hemen Roma'dan ayrılarak kendilerine verilmiş olan mevkilerin bulunduğu yöreye gitmelerini emretmek oldu.
V. Paul'ün papa olarak çok sıkı hiç değişmez doktriner tutumu 17. yüzyıl başında Katolik Kilisesi'nin hiç tolerans sağlamayan görüşüne örnek olarak tarihlere geçen Katolik Kilisesi ile bir bilim insanı olan Galileo Galilei arasındaki çatışmalarda açıkça görülmektedir. Papa V. Paul kilise doktrini olarak kainat sisteminin dünya merkezi olarak dönmesi doktrinine karşı olan Kopernik tarafından ortaya atılan güneş merkezli sistemin savunucusu olan Galileo'ya Papa V. Paul bir kardinali vasıtası ile bu fikirlerden vazgeçmesini tavsiye etmiş bu güneş merkezli teorilerin savunmasını yasakladığını bildirmiştir. 1606'da Papa V, Paul Galileo ile şahsen bir konuşma yapmış ve ihtarlarını yenilemiştir. Bundan sonra 1616'da Papa V. Paul ve Katolik Kilisesi Galileo'nun açıkladığı Kopernik teorilerini Engizisyon Mahkemesi kararı ile yasaklamıştır. Bu teoriler ile bulguları açıklayan ve yeni çözümleme neticelerini sunan makaleler ve kitaplara da sansür koymuştur. Bundan sonra Galileo yıllarca yeni teoriler hakkında susmuştur.
Dış işlerinde ise İtalyan devletleri, özellikle Venedik Cumhuriyeti ile devlet Katolik kilise ilişkileri ve yetkileri konularındaki anlaşmazlık yeniden ortaya çıkmıştır. Papa V. Paulüs katı bir hukukçu olarak Katolik Kilisesi'nin kayıtsız şartsız üstünlüğü doktrininin savunucu rolünü almıştır. Venedik Cumhuriyeti Senatosu 1605'te kilise yetkilerinin gayrimenkul araziler üzerindeki haklarını daraltan ve ayrıca kilise inşaat ve yeniden yapımlarında Venedik Devleti'in fikir bildirme ve bunları yaptırım uygulayarak kabul ettirme hakkı olduğuna dair iki kanun çıkartmaya hazırlanmakta iken Papa bunlara itiraz etmiştir. Fakat bu karşılıklı düşmanca durum devam etmekte iken iki Katolik Kilisesi papazının ahlaksızlık, kişileri zehirleme ve kişileri öldürme suçlarından Venedik hükûmeti tarafından zindana atılıp yargılanmaları ve suçlu oldukları yargısının verilmesine doğrudan doğruya Papa protesto edip bu Katolik Papazları bir sivil devletin suçlayıp yargılayamayacağını bildirmiştir. Bundan dolayı Nisan 1606'da Papa Venedik hükûmetini aforoz etmiş ve Venedik şehri ve cumhuriyet devleti ile yapılan her türlü hukuki işlemlerin kilise yönünden geçersizliğini ilan etmiştir. Venedik Cumhuriyeti'nin hukuki durumunu savunan kilise hukuk uzmanı papaz Paolo Sarpi Venedik Devleti'ne bunun hukuken yanlış olduğunu ve kabul edilmemesi gerektiğini; Papa'nın Venedik Devleti işlerine karşımaya hiçbir dinsel hakkı olmadığını ve bu türlü sorunlarda Venedik Devleti ile Tanrı arasında bir Katolik kilisesi olamayacağı fikirlerini savunup tavsiye etti. Venedik Devleti, Papa'nın hakları olduğunu kabul eden tüm Katolik papazların Venedik Devleti sınırlarından dışarı çıkmalarını emretti. Cizvitler, Theatinler ve Capucinler tarikatlara dahil olan papazlar Papanın iddialarını kabul etmeyip kilise ayinlerini yine idare ettiler. Venedik'te kiliselerinde "Mass" ayinleri devam etti ve bu devletinin geleneksel resmi en büyük "Corpuş Cristi" ayını yine eskisi gibi büyük bir ihtişam ile yapıldı. Mart 1607'de Fransa ve İspanya'nın aracılığı ile Papalık ile Venedik Cumhuriyeti arasındaki ihtilaf, Venedik Cumhuriyeti'nin iddialarına daha uyar bir şekilde çözüldü. Venedik hükûmetine aforoz ve yasaklar kaldırıldı.
Fakat Papa bundan hoşlanmamıştı. 1607'de Papa V. Paulus Venedik Cumhuriyeti danışmanı olan keşiş Paolo Sarpi'yi Roma'ya davet etti. Sarpi Papa'nin kendine inanç ve garanti vermediği nedeni ile bu daveti kabul etmedi. Modern tarihçilerin inceledikleri papalık belgelerine göre Papa, bunu n üzerine Sarpi'yi öldürtmek için suikastçılar kiraladı. Bunlar kiralık katiller Eylül ve Ekim aylarında Venedik'te Sarpi'ye kama ile hücum edip ikinci seferde ona 15 kama darbesi indirip onu öldürmeye çalışmışlardı. Ama Sarpi bu darbelerden sonra yine yaşayıp iyileşmişti. Papanın suikastçı katilleri ise Paplık devletine sığınmışlardı.)
Kasım 1616'da Roma'ya Japonya'dan Hasekura Tsünenağa adlı bir samuray bir elçilik mektubu ile geldi. Bu elçi Japonya'da Date Masamüne adlı bir bölgesel liderden ticaret anlaşması yapılması ve Hristiyan misyonerlerin Japonya'ya gönderilmesi isteklerini belirtmekte idi. Papa Japonya'ya Katolik papaz misyoner göndermeyi kabul etti ve ticaret için İspanya Kralı'nın imtiyazlı olduğunu bildirdi.
Papa V. Paul 28 Ocak 1621'de Vatikan Quirinal Papalık Sarayı'nda bir kalp krizinden öldü.
Kaynakça
- ^ Watson, J. Henry, (1911) The History of Fra Paolo Sarpi, New York: La Croce
Dış bağlantılar
| Wikimedia Commons'ta V. Paulus ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- "Catholic Encyclopedia" websitesinde "Pope Paul V" maddesi CATHOLIC ENCYCLOPEDIA: Pope Paul V6 Temmuz 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce)
| Katolik Kilisesi unvanları | ||
|---|---|---|
| Önce gelen: XI. Leo |  Papa 16 Mayıs 1605 – 28 Ocak 1621 | Sonra gelen: XV. Gregorius |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Papa V Paulus Italyanca Paulo V Ingilizce ve Fransizca Paul V asil adi Camillo Borghese 17 Eylul 1552 Roma Papalik Devletleri gunumuzde Italya 28 Ocak 1621 Roma Papalik Devletleri 16 Mayis 1605 28 Ocak 1621 doneminde papa V PaulusV Paulus portresi Ressam CravaggoioDogumCamillo Borghese 17 Eylul 1552 Roma Papalik Devletleri gunumuzde Italya Olum28 Ocak 1621 68 yasinda Roma Papalik Devletleri gunumuzde Italya Etkin yillar16 Mayis 1605 28 Ocak 1621Yerine geldigiXI LeoYerine gelenXV GregoriusDinHristiyanlik Katolik Papa V Paulus un armasiHayati15 Eylul 1552 de Sienna sehrinden Roma ya gocmus ve orada yerlesmis olan soylu Borghese sulalesinin bir mensubu olarak dogdu Camillo Borghese yuksek egitim icin Italya nin o zaman cok prestijli yuksek egitim kurumlari olan ve Padova Universitesi nde hukuk egitimi yapti Papalik hukuk alaninda cok yetenekli oldugu icin Papalik devletinin yuksek idarecilik hiyerarsisi icinde hukukcu olarak kariyerde ilerledi 1596 da Papa VIII Clemens tarafindan Sant Eusibio Kardinali olarak atandi ve Roma Sehir Papazi yapildi Bu gorevde iken sekreteri Niccolo Alamanni oldu Bundan sonra cemaatle yakindan iliskisi olmayan isimsel papazlik unvanlari tasidi 1597 15099 doneminde Jesi Piskoposu 1602 1605 doneminde San Crisogno Kardinali 1599 1602 doneminde Santi Giovanni e Paolo Kardinali unvanlarini tasidi Bu donemlerde Italyan Katolik Kilisesi ve Italyan Cumhuriyetleri arasinda cikan cesitli anlasmazliklara hic karismadan tarafsiz bir tutum aldi 1605 te Papa XI Leo oldugunde kurulan papa secimi Kardinaller Konsil inde bulunan hizipler birbirleriyle mucadeleye girdikleri zaman Borghese nin tarafsizligi ve dinsel doktrin islerinde de bir diplomat gibi esnek degil de gayet kati hukukcu olarak tutumu onun papa secilmesine buyuk destek oldu Papaliginin ilk onemli karar Trent Ekumenik Konsil in aldigi karara uyarak Kilise hiyerarsisi icinde tasrada kilise unvani tasiyanlarin hemen Roma dan ayrilarak kendilerine verilmis olan mevkilerin bulundugu yoreye gitmelerini emretmek oldu V Paul un papa olarak cok siki hic degismez doktriner tutumu 17 yuzyil basinda Katolik Kilisesi nin hic tolerans saglamayan gorusune ornek olarak tarihlere gecen Katolik Kilisesi ile bir bilim insani olan Galileo Galilei arasindaki catismalarda acikca gorulmektedir Papa V Paul kilise doktrini olarak kainat sisteminin dunya merkezi olarak donmesi doktrinine karsi olan Kopernik tarafindan ortaya atilan gunes merkezli sistemin savunucusu olan Galileo ya Papa V Paul bir kardinali vasitasi ile bu fikirlerden vazgecmesini tavsiye etmis bu gunes merkezli teorilerin savunmasini yasakladigini bildirmistir 1606 da Papa V Paul Galileo ile sahsen bir konusma yapmis ve ihtarlarini yenilemistir Bundan sonra 1616 da Papa V Paul ve Katolik Kilisesi Galileo nun acikladigi Kopernik teorilerini Engizisyon Mahkemesi karari ile yasaklamistir Bu teoriler ile bulgulari aciklayan ve yeni cozumleme neticelerini sunan makaleler ve kitaplara da sansur koymustur Bundan sonra Galileo yillarca yeni teoriler hakkinda susmustur Dis islerinde ise Italyan devletleri ozellikle Venedik Cumhuriyeti ile devlet Katolik kilise iliskileri ve yetkileri konularindaki anlasmazlik yeniden ortaya cikmistir Papa V Paulus kati bir hukukcu olarak Katolik Kilisesi nin kayitsiz sartsiz ustunlugu doktrininin savunucu rolunu almistir Venedik Cumhuriyeti Senatosu 1605 te kilise yetkilerinin gayrimenkul araziler uzerindeki haklarini daraltan ve ayrica kilise insaat ve yeniden yapimlarinda Venedik Devleti in fikir bildirme ve bunlari yaptirim uygulayarak kabul ettirme hakki olduguna dair iki kanun cikartmaya hazirlanmakta iken Papa bunlara itiraz etmistir Fakat bu karsilikli dusmanca durum devam etmekte iken iki Katolik Kilisesi papazinin ahlaksizlik kisileri zehirleme ve kisileri oldurme suclarindan Venedik hukumeti tarafindan zindana atilip yargilanmalari ve suclu olduklari yargisinin verilmesine dogrudan dogruya Papa protesto edip bu Katolik Papazlari bir sivil devletin suclayip yargilayamayacagini bildirmistir Bundan dolayi Nisan 1606 da Papa Venedik hukumetini aforoz etmis ve Venedik sehri ve cumhuriyet devleti ile yapilan her turlu hukuki islemlerin kilise yonunden gecersizligini ilan etmistir Venedik Cumhuriyeti nin hukuki durumunu savunan kilise hukuk uzmani papaz Paolo Sarpi Venedik Devleti ne bunun hukuken yanlis oldugunu ve kabul edilmemesi gerektigini Papa nin Venedik Devleti islerine karsimaya hicbir dinsel hakki olmadigini ve bu turlu sorunlarda Venedik Devleti ile Tanri arasinda bir Katolik kilisesi olamayacagi fikirlerini savunup tavsiye etti Venedik Devleti Papa nin haklari oldugunu kabul eden tum Katolik papazlarin Venedik Devleti sinirlarindan disari cikmalarini emretti Cizvitler Theatinler ve Capucinler tarikatlara dahil olan papazlar Papanin iddialarini kabul etmeyip kilise ayinlerini yine idare ettiler Venedik te kiliselerinde Mass ayinleri devam etti ve bu devletinin geleneksel resmi en buyuk Corpus Cristi ayini yine eskisi gibi buyuk bir ihtisam ile yapildi Mart 1607 de Fransa ve Ispanya nin araciligi ile Papalik ile Venedik Cumhuriyeti arasindaki ihtilaf Venedik Cumhuriyeti nin iddialarina daha uyar bir sekilde cozuldu Venedik hukumetine aforoz ve yasaklar kaldirildi Fakat Papa bundan hoslanmamisti 1607 de Papa V Paulus Venedik Cumhuriyeti danismani olan kesis Paolo Sarpi yi Roma ya davet etti Sarpi Papa nin kendine inanc ve garanti vermedigi nedeni ile bu daveti kabul etmedi Modern tarihcilerin inceledikleri papalik belgelerine gore Papa bunu n uzerine Sarpi yi oldurtmek icin suikastcilar kiraladi Bunlar kiralik katiller Eylul ve Ekim aylarinda Venedik te Sarpi ye kama ile hucum edip ikinci seferde ona 15 kama darbesi indirip onu oldurmeye calismislardi Ama Sarpi bu darbelerden sonra yine yasayip iyilesmisti Papanin suikastci katilleri ise Paplik devletine siginmislardi Kasim 1616 da Roma ya Japonya dan Hasekura Tsunenaga adli bir samuray bir elcilik mektubu ile geldi Bu elci Japonya da Date Masamune adli bir bolgesel liderden ticaret anlasmasi yapilmasi ve Hristiyan misyonerlerin Japonya ya gonderilmesi isteklerini belirtmekte idi Papa Japonya ya Katolik papaz misyoner gondermeyi kabul etti ve ticaret icin Ispanya Krali nin imtiyazli oldugunu bildirdi Papa V Paul 28 Ocak 1621 de Vatikan Quirinal Papalik Sarayi nda bir kalp krizinden oldu Kaynakca Watson J Henry 1911 The History of Fra Paolo Sarpi New York La CroceDis baglantilarWikimedia Commons ta V Paulus ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Catholic Encyclopedia websitesinde Pope Paul V maddesi CATHOLIC ENCYCLOPEDIA Pope Paul V6 Temmuz 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce Katolik Kilisesi unvanlariOnce gelen XI Leo Papa 16 Mayis 1605 28 Ocak 1621 Sonra gelen XV Gregorius