Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu madde, uygun değildir. (Ocak 2022) |
Bu madde önerilmeyen biçimde kaynaklandırılmıştır. () |
VRLA akü, yalıtılmış (kapalı) akü veya bakımsız akü olarak bilinen, şarj edilebilir kurşun asit akülerin bir çeşidi. Yapısal özelliğinden dolayı, havalandırmaya (ventilation) ihtiyaç duymaz, herhangi bir yönde herhangi bir şekilde monte edilebilir, sürekli bir bakım gerektirmez. (1) Bu akülerin havalandırmaya ihtiyaç duymaması özelliği sayesinde, kapalı, az havalandırılan ortamlarda kullanılabilmektedir. (2) Bu aküler taşınabilir elektrikli makine ve aletlerde, şebeke bağımsız güç sistemlerinde ve benzeri işlevlerde kullanılmaktadır. Lityum İyon akülerde yine az bakım gerektirir fakat büyük kapasitelerde fiyatın aşırı artması sebebiyle VRLA aküler Lityum İyon yerine tercih edilmektedir. (3)
VRLA akülerin, Jel ve AGM olmak üzere iki tipi mevcuttur. (4) Jel akülerde elektrolit sıvısına silis tozları eklenir ve böylece kalın macun kıvamını alır. (5)Bu aküler silikon aküler olarak da adlandırılır. AGM ise, Absorbed Glass Mat teknolojisinin kısaltmasıdır, bu akülerde asit plakalar arasında emdirilmiştir ve çok ince bir fiberglas mat yüzey ile hareketsiz hale getirilmiştir. Bu glass mat yüzey asidi emerek hareketsiz hale getirirken, plakalar için gerekli olan bu asidi sağlamaktadır da. (6)Her iki tasarımda sıradan akülerle ve birbirleriyle kıyaslandığında çeşitli avantaj ve dezavantajlara sahiptirler. (7)
Kurşun asit akülerin temel tasarımı
Kurşun asit akü hücreleri, sulu düşük konsantrasyonlu (genellikle %29-32) bir sülfürik asit çözeltisinin oluşturduğu bir elektrolitin içerisinde askıda bulunan iki kuşun plakadan oluşur. (8) Bir akü ise tek bir mahfaza içerisinde seri olarak bağlanan birden çok hücreden oluşur. Akünün pozitif plakasında(anot) kurşun dioksit varken, negatif plakada(katot) süngersi bir kurşun vardır. (9) Akü deşarj olurken, pozitif plakada kurşun dioksit kurşun sülfata dönüşür, negatif plakada kurşunda kurşun sülfata dönüşür. Bu sırada elektrolit sülfürik asidini kaybederken su kazanır. Bu işlemlerin sonucunda elektrik enerjisi oluşur. Plakalarda meydana gelen tepkimeler aşağıdadır.
Negatif plaka reaksiyonu:
- Pb(s) + HSO−4(aq) → PbSO4(s) + H+(aq) + 2e−
Pozitif plaka reaksiyonu:
- PbO2(s) + HSO−4(aq) + 3 H+(aq) + 2 e− → PbSO4(s) + 2 H2O(l)
Toplam reaksiyon:
- Pb(s) + PbO2(s) + 2 H2SO4(aq) → 2 PbSO4(s) + 2 H2O(l)
Akü şarj olurken bu işlemlerin tersi meydana gelmektedir. Plakalar eski haline dönerken elektrolitte sülfürik asit yeniden oluşturulmaktadır.
Negatif plaka reaksiyonu:
- PbSO4(s) + H+(aq) + 2e− → Pb(s) + HSO−4(aq)
Pozitif plaka reaksiyonu:
- PbSO4(s) + 2H2O(l) → PbO2(s) + HSO−4(aq) + 3H+(aq) + 2e−
Bu çevrim kayıpsız değildir yani hidrojen gazı, çoğu kez tekrar suya birleşmesi gerekirken tepkimeye girmeyerek elektrolite dönmeyebilir. Yanıcı bir gaz olan hidrojenin tehlikeli seviyelerde birikmesini engellemek için, akünün içerisinde ve akünün bulunduğu ortamda gaz tahliyesinin delikler ile yapılması gerekmektedir. (10) Akünün üzerinde bulunan bu tahliye delikleri, akünün devrilmesi durumunda elektrolitin dökülebileceği manasına gelmektedir, bu durum nakliye süresince tehlike oluşturmaktadır ve taşınabilir elektrikli makine uygulamalarında kullanışsız olmaktadır. Üstelik hidrojenin devamlı olarak kaybedilmesi, elektrolitteki suyun azalmasına neden olacaktır ve akünün açılarak suyun tamamlanması gerekmektedir. Günümüzdeki çoğu aküde akünün üzerinde elektrolit seviyesini görmeyi sağlayan seviye göstergeleri bulunmaktadır, seviye düştüğü zaman tekrar doldurmayı sağlayan açılır kapağı bulunmaktadır. (4)
VRLA aküler sıradan kurşun asit akülerin yaşadığı bu sıkıntıları elektroliti hareketsiz hale getirerek ortadan kaldırmaya çalışmaktadır. Bu işlem sırasında, akü deşarj olurken hidrojen plakanın yakınında kıstırılır, akü tekrar şarj edildiği zaman hidrojen tekrar birleşerek suya dönüşür. Bu sayede su kaybı azalmaktadır, tekrar su ekleme gereksinimi olmadığı için bakımsız olarak adlandırılmaktadır. Böylece biriken hidrojen miktarının azalmasıyla, tahliyeye ihtiyaç azalmıştır ve aküler tamamen kapalı olabilir, bu sayede herhangi bir şekilde dökülme korkusu olmadan kullanılabilecektir. VRLA aküler de sulu kurşun asit akülerle kıyaslandığında az bir miktar gaz çıkışı olur. (10)
Hızlı olarak şarj etme süresince, elektrolit kaynayıp kabarabilir ve kabına basınç uygulayabilir veya gaz birikmesi tekrar birleşme için çok hızlı olabilir. Bu etkiler valf düzenlemesini(ayarlamasını kaçınılmaz kılmaktadır. Bu valf tek yönlü birden boşaltma valfi şeklindedir, sadece basınç oluştuğu durumda açılmaktadır. Valf birden açıldığı zaman dahi, akünün içerisinde bulunan hareketsiz hale getiren etken, oluşabilecek herhangi bir asit kaçağını engeller. Akü tasarımlarının bazıları o kadar kararlıdır ki, çok az elektrolit içerir, akünün ikiye ayrılması durumunda bile asit sızıntısı oluşmaz. (4)
VRLA tasarımın temel dezavantajı, hareketsiz hale getiren etken aynı zamanda gücü oluşturan kimyasal reaksiyonları da hareketsiz hale getirir. Bu sebepten dolayı, VRLA aküler, sıradan tasarımlara göre daha düşük tepe güç değerlerine sahiptirler. Bu durum otomobil başlatma akülerine ait kullanım şekline yani kısa yüksek akım atmaları ile başlayıp uzun yavaş şarj etme çevrimleri ile devam eden çalışma şekline pek uymamaktadır. VRLA aküler çoğunlukla şarj/deşarj çevrimlerinin yavaş olduğu alanlarda örneğin güç depolama uygulamalarında kullanılmaktadır. (4)
Yapı
VRLA aküler genellikle hücre başına 2.30 volttan daha fazla bir aşırı voltaj değerinde tekrar şarj edilmesi sonucunda, akünün oluşturduğu hidrojen gazı basıncını yok etmek için, basınç tahliye valfini aktif hale getirir. Valfin aktif hale gelmesi, bir miktar gaz veya elektrolitin çıkışına izin verir, böylece akünün toplam kapasitesinde azalma olur. Dikdörtgen hücreler en düşük 1 veya 2 psi değerindeki basınç değerine ayarlanmış valflere sahip olabilirken, metal dış mahfazalı spiral hücreler 40 psi değerine kadar ayarlanabilen valflere sahiptir. (1)
Hücre genellikle aşırı şarj durumunda oluşabilecek aşırı hidrojeni güvenli bir şekilde dağıtıp yaymasına imkân veren dâhili gaz dağıtıcı(difüzör)’ya sahiptir. Aküler kalıcı olarak sızdırmaz değildir, fakat bakımsız olarak isimlendirilmiştir. VRLA aküler herhangi bir şekilde yönlendirilebilir, normal kurşun asit akülerin aksine plakaların yönelimini dikey olarak tutma mecburiyeti yoktur. Hücreler yatay olarak(gözleme stilinde) plakalar ile çalışarak çevrim ömrü artırabilir. (1)
VRLA hücreler düz plakalardan yapılmış olabilir, aynı sıradan sulu kurşun asit akü gibi veya silindirik hücreler oluşturmak için spiral rulo biçiminde yapılabilir.
Yüksek aşırı şarj akımlarında, suyun elektrolizi meydana gelir, hidrojen ve oksijen gazını akünün valflerinden atar. Kısa devrelerin ve hızlı şarj etmenin engellenebilmesi için önlemler alınmalıdır. Sabit voltaj şarj etme, VRLA aküler için en yaygın, en verimli ve en hızlı şarj etme yöntemidir. VRLA aküler devamlı olarak hücre başına 25 santigrat derecede 2.35 volt civarında şarj edebilir. Bazı tasarımlar 1 saat gibi yüksek oranlarda hızlı şarj edilebilir. Hücre başına 2.7 V değerinde devamlı şarj hücrelere zarar verebilir. Yüksek oranlarda(üç saat içinde hesaplanmış kapasiteyi restore etmesinden daha hızlı oranlarda) sabit akım şarj etme hücrenin hidrojen ve oksijeni birleştirme kapasitesini aşacaktır. (1)
Tarihi
İlk AGM hücre Cyclon’dur, 1972 yılında Gates Rubb şirketi tarafından patenti alınmıştır ve günümüzde Enersys 21 Ekim 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde . firması tarafından üretilmektedir. (11)Cyclon spiral olarak sarılmış ince kurşun kenar yuvalı elektrotlu hücredir. (11)
Bazı üreticiler sıradan düz plakalı hücrelerin içinde bu teknolojiyi kullanabilmek için çalışmalar yaptılar.
Önemli bir pazar pozisyonunu ele geçiren ilk üretici muhtemelen Japon Yuasa 2 Mart 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde .’ydı. Onların düşük kapasiteli hafif aküleri ikaz ve acil aydınlatma sektörlerinde 1980’lerde çok hızlı yayıldı ve ayrıca UPS ve PABX’lerde enerji kaynağı olarak kullanıldı. (4)
1980’lerin ortalarında, iki Birleşik Krallık şirketi, Chloride ve Tungstone, eş zamanlı olarak 400 Ah kapasiteye kadar 10 yıl ömürlü AGM aküleri piyasaya sürdüler, bu atılım İngiliz Telekomünikasyon şartnamesinde yeni dijital santrallerin besleneceği akülerin tanımlarıyla sağlandı. Aynı dönemde, Gates bir başka İngiliz şirketi Varley’i ele geçirdi, bu şirket uçak ve askeri aküler üzerine uzmanlaşmıştı. Varley kurşun yuva teknolojisini Cyclon’a adapte ederek eşine az rastlanır yüksek oranlı çıkışlı düz plaka aküler üretti. Bu aküler bir dizi uçaktan onay aldılar, içlerinde BAe 125 ve 146 iş jetleri, Harrier türevi AV8B ve bazı F16 çeşitlerinde normal NiCd akülere ilk alternatif olarak kullanıldılar. (4)
AGM aküleri daha yüksek kapasitelere taşıma işi GNB’nin Absolyte’i tarafından başarıldı. VRLA AGM teknolojisi günümüzde hem sabit hem de hareketli araç aküleri olarak yaygın bir şekilde kullanılmaktadır. (4)<
AGM (Absorbed Glass Mat)
AGM aküler sulu kurşun asit akülerden elektrolitin serbestçe dolaşmasının aksine elektroliti cam mat içinde tutmasıyla ayrışır. Çok ince mikrometre mertebesindeki cam fiberler hücrelerin üzerinde cam mat ayırıcıları oluşturur. Bu mat yüzey sülfürik asit ile çok iyi bir şekilde ıslatılmıştır. Mat yüzeydeki ince gözeneklerde elektrolit emilir fakat büyük gözenekler açıktır. Hem elektroliti tutarken hem de büyük gözeneklerle gaz transferine imkân tanır. (12) (13)
AGM akünün içindeki plakalar herhangi bir şekilde olabilir. Bazıları düzdür, bazıları köşeli veya sarılmıştır. AGM aküler, hem derin çevrime hem de başlatma için, dikdörtgen bir mahfaza içindedir. (4)
Jel akü
Jel bir akü(aynı zamanda jel hücre olarak da bilinmektedir) jelleştirilmiş elektrolitli bir VRLA aküdür; sülfürik asit silis buharı ile karıştırılarak, katı jel biçimli hareketsiz olarak çıkar. Bu akülerin de sulu kurşun asit aküler gibi dik tutulma zorunluluğu yoktur. Jel aküler elektrolit buharlaşmasını, dökülmesini (ve bunu izleyen paslanma problemlerini), ki bu sorunlar sulu aküler de ortak problemlerdir, azaltmışlardır ve çok yüksek sıcaklıklar için, sarsıntı veya darbe için yüksek direnç göstermektedir. (4)
Kimyasal olarak jel aküler sulu akülerle neredeyse aynıdır fakat aralarındaki fark kurşun plakalarda antimon, kalsiyum ile yer değiştirmiştir ve gazın tekrar birleşimi meydana gelebilmektedir. Modern jel formülü ve büyük ölçekli üretim Otto Jache ve Heinz Schreoder’in <US Patent 4,414,302> patenti ile German Co. Accumobterenfabrik GMBH’ye resmi olarak aittir. (4)
Jel elektrolitten dolayı ayırıcıların önemi çok kritik değildir, yapımı zor bir malzeme değildir ve çevrim ömrü artmıştır. Daha önemlisi, gerçek gaz yeniden birleşimi kullanıldığı için aküleri susuz yapmaktadır ve bakımsız olarak adlandırılmaktadır. Tek yönlü valfler 2 psi değerine ayarlanmıştır ve bu tam tekrar birleşmenin gerçekleşmesi için yeterlidir. Şarjın sonunda aşırı şarjdan dolayı pozitif plakada oksijen oluştuğu zaman, jelin içinde “shrink crack” boyunca doğrudan negatif plakaya ki negatif plaka yüksek yüzey alanı saf kurşundan yapılmıştır ve olabildiğince hızlı yanıp bitmektedir. Bu oksijen ve hidrojen negatif plakanın sünger kurşun metal yüzeyinin üzerinde emilir ve su olarak birleşir ve hücre içerisinde alıkonulur.
Bu kapalı, sızdırmazlık teknolojisi gelişen taşınabilir elektronik marketine uygun çok küçük VRLA akülerin (1-12 amper saat) yapılmasını mümkün kılmıştır. Pahalı olmayan küçük kapalı kurşun/asit aküler için büyük bir pazar oluştu. Taşınabilir TV, haber kameraları için aydınlatma, oyuncak sürme arabaları, acil durum aydınlatma ve bilgisayar ups sistemleri için gelişen pazar küçük sızdırmaz VRLA aküler ile enerjilendirilmiştir. (4)
Uygulamalar
Çoğu modern motosiklet ve ATV’ler AGM aküler kullanırlar, böylece muhtemel sarsıntı ve kaza durumlarında asit dökülmesini azaltmaktadır. Motosiklet tasarımında gerekli görülürse küçük aküler açılı olarak monte edilebilmektedir. (4)
Sulu kurşun asit akülerle kıyaslandığında yüksek imalat masrafları sebebiyle, AGM aküler günümüzde özel araçlarda kullanılmaktadır. Taşıtlar ağırlaşıp elektronik cihazlarla (örneğin navigasyon, denge kontrolü, park sensörü, hız sabitleyici, ses sistemleri gibi) donatıldığında AGM aküler taşıtın ağırlığını düşürmek için kullanıldılar. AGM aküler sulu kurşun asit akülere göre daha iyi elektriksel güvenlik sağlamaktadır. (4)
Yeni 5 serisi BMW’lerde Mart 2007’den beri fren enerjisini geri dönüştüren yeniden üretimli fren ve araba yavaşladığında alternatörün aküyü şarj etmesini temin eden bilgisayar kontrolü ile ilişkili cihazlarda AGM aküleri kullanmaktadır. (4)
Derin çevrim AGM genellikle şebekeden bağımsız güneş enerjisi ve rüzgâr enerjisi kurulumlarında enerji depolama bankı ve büyük ölçekli amatör robotik çalışmaları FIRST ve IGCV yarışlarında kullanılmaktadır. (4)
AGM aküler kutuplarda buz görüntüleme istasyonlarında uzaktan kumanda sensörleri için seçilmektedir. Soğuk ortamlarda AGM akülerin sızdırmaz olası sebebiyle kırılma ve sızıntı yaşanmamaktadır. (4)
VRLA aküler elektrikli tekerlekli sandalyelerde yaygın bir şekilde kullanılmaktadır, düşük gaz ve asit çıkışı iç mekân kullanımlarını daha güvenli yapmaktadır. VRLA aküler UPS’lerde yedekleme(destek) olarak elektrik kesintisi durumlarında kullanılmaktadır. (4)
VRLA aküler deniz uçaklarında standart güç kaynağı olarak da bir takım uçuş davranışlarına karşı koyma kabiliyetinden dolayı ve geniş bir sıcaklık aralığında çalışabilmesi sebebiyle kullanılabilmektedir. Bununla birlikte, şarj düzeni değişken sıcaklıklara adapte edilmelidir. (1)
AGM ve jel aküler marina ve denizcilik sektöründe kullanılmaktadır, AGM’lerin kullanımı daha yaygındır. AGM derin çevrim aküleri de bazı tedarikçiler tarafından sağlanmaktadır. Bu aküler az bakım gerektirmeleri ve sızdırmaz özelliklerinden dolayı tercih edilmektedirler fakat sulu akülere göre daha pahalı bir çözümdür.
Telekomünikasyon uygulamalarında, VRLA aküler Telcordia Technology gereksinimleri belgesi GR-4228’deki kriterlere uyum sağlamaktadır, VRLA akü güvenlik ve performans için belirlenen bir dizi sertifikasyon seviyelerinde, saha kurulumlarında(telekom kutuları), ortam sıcaklık ve neminin kontrol altında tutulduğu mekanlar, elektronik ekipman kabinleri ve camlı ve raflı kabinlerde önerilmektedir. (14)
Telekomünikasyondaki VRLA’larla ilgili olarak, VRLA omik ölçme tipi ekipmanı(OMTE) ve OMTE gibi ölçü ekipmanları telekomünikasyon akü kurulumlarında tamamen yeni bir süreçtir. Omik test ekipmanının düzgün kullanımı akülerin hizmetten alınmasına gerek olmadan test edilmesini böylece masraflı ve zaman alan deşarj tutulmasına gerek bırakmadan test işleminin gerçekleştirilmesini mümkün kılmıştır. (14)
Sulu kurşun asit akülerle kıyaslanması
VRLA aküler sulu kurşun asit hücrelerle kıyaslandığında bazı avantajlar sunarlar. Akü herhangi bir şekilde monte edilebilir, çünkü valfler sadece yüksek basınç hatalarında çalışmaktadır. Akü sistemi tekrar birleşimli ve aşırı şarjdan dolayı oluşan gaz emisyonlarını bertaraf edecek şekilde tasarlandığından, oda havalandırma gereksinimleri azaltılmıştır ve normal çalışma sırasında asit buharı yayılmamaktadır. (15)
Bir darbe durumunda salınabilecek serbest elektrolit hacmi çok azdır. Elektrolit seviyesini kontrol etme ihtimali veya ihtiyacı yoktur veya elektroliz sebebiyle kaybolan suyu tamamlamaya ihtiyacı yoktur, denetleme ve bakım gereksinimleri azalmıştır. Plakalara kalsiyum eklenmesi sebebiyle su kaybı azalmıştır, sızdırmaz(mühürlü) kapalı bir akü sulu kurşun asit akülere göre daha hızlı şarj olur. (16) (17) Standart bir arabada, 4x4’te veya kamyon alternatörü 2 ila 4 saat civarında tamamen boş halden tam şarj konumuna ulaştırabilir. Derin çevrim sulu hücre aküleri şarj potansiyellerinin %70 ile %80’nini şarj etmeleri 8-12 saat arasında sürmektedir. (18) VRLA aküler yanlı süresince meydana gelen termal kaçağa karşı daha savunmasızdırlar. (1) Akü ömrünü azaltan yanlış şarjı teşhis eden hidrometer tarafından elektrolit test edilemez. (19) (20) BCI (Battery Council International) boyut grubuna göre AGM otomobil aküleri sulu akülere göre iki kat daha pahalıdır, jel aküler beş kat daha pahalıdır.
Kaynakça
1. David Linden, Thomas B. Reddy. Handbook Of Batteries 3rd Edition. McGraw-Hill, New York, 2002 , Chapter 24.
2. Clark, M.S. (Steve) (2008). . "Lead-Antimony, Lead-Calcium, Lead-Selenium, VRLA, NI-CD. What's In A Name?". [Çevrimiçi]
3. Greg Albright, Jake Edie, Said Al-Hallaj. www.altenergymag.com. [Çevrimiçi] http://www.altenergymag.com/emagazine/2012/04/a-comparison-of-lead-acid-to-lithium-ion-in-stationary-storage-applications/1884 15 Ekim 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde ..
4. http://en.wikipedia.org/wiki/VRLA_battery 12 Eylül 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. [Çevrimiçi]
5. www.batterystuff.com. [Çevrimiçi] http://www.batterystuff.com/kb/articles/battery-articles/gel-vs-agm.html 12 Kasım 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde ..
6. Proceedings: September 18 - 22, 2005 in Berlin ; Www.intelec2005.de. [Çevrimiçi] http://books.google.com.tr/books?id=vJt-KgwFwncC&pg=RA1-PA14&dq=absorbent+glass+mat&hl=tr&sa=X&ei=aB8sU9eECsqg7Abj7oDQCg&ved=0CCsQ6AEwAA#v=onepage&q=absorbent%20glass%20mat&f=false 12 Kasım 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde ..
7. http://www.throttlexbatteries.com. [Çevrimiçi] 12 Kasım 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde ..
8. http://en.wikipedia.org/wiki/Battery_acid#Grades_of_sulfuric_acid 11 Kasım 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. [Çevrimiçi] http://en.wikipedia.org/wiki/Battery_acid#Grades_of_sulfuric_acid 11 Kasım 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi..
9. Kurşun Asit Piller. [yazan] John Lowry James Larminie. Elektrikli Araç Teknolojisi, sayfa 44.
10. http://www.battcon.com 22 Aralık 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. [Çevrimiçi] Aralık 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde ..
11. (1997), John Devitt. "An account of the development of the first valve-regulated lead/acid cell". [Çevrimiçi] http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0378775396025165?via=ihub.
12. [Çevrimiçi] http://books.google.com.tr/books?id=vJt-KgwFwncC&pg=RA1-PA14&dq=absorbent+glass+mat&hl=tr&sa=X&ei=aB8sU9eECsqg7Abj7oDQCg&ved=0CCsQ6AEwAA#v=onepage&q=absorbent%20glass%20mat&f=false 12 Kasım 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde ..
13. [Çevrimiçi] http://books.google.com.tr/books?id=0uAkvnwTO1IC&pg=PA530&dq=absorbent+glass+mat&hl=tr&sa=X&ei=MvQzU5jhPIGKhQeJwICQBA&ved=0CFAQ6AEwAw#v=onepage&q=absorbent%20glass%20mat&f=false 12 Kasım 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde ..
14. GR-3169-CORE,Generic Requirements for Valve-Regulated Lead-Acid (VRLA) Battery Ohmic Measurement Type Equipment (OMTE).
15. [yazan] Donald G. Fink and H. Wayne Beaty. Standard Handbook for Electrical Engineers, Eleventh Edition,McGraw-Hill, New York, 1978, pages 11–116.
16. [yazan] Harold (1997). Barre. Managing 12 Volts: How to Upgrade, Operate and Troubleshoot 12 Volt Electrical Systems. Summer Breeze Publishing. p. 44. .(stating sealed battery plates are hardened with calcium to reduce water loss which "raises t.
17. "FAQ: What Is The Best Battery System to Use for an Auxiliary Charging System". [Çevrimiçi] .
18. First Start. "Frequently Asked Questions". Retrieved 21 August 2013.(Discussing AGM Facts and Questions.). [Çevrimiçi] .
19. Sterling, Charles (2009). "FAQ: What Is The Best Battery System to Use for an Auxiliary Charging System". Retrieved 2 February 2012.(discussing excessive cost and poor performance of newer sealed gel or AGM batteries versus regular lead-acid flooded batt. [Çevrimiçi] .
20. HandyBob (2004 revised 2010). "The RV Battery Charging Puzzle". Retrieved 1 February 2012. (noting that with sealed batteries, you "can’t check the electrolyte to monitor their condition" and they give you "less power in the same amount of space and weigh. [Çevrimiçi] http://handybobsolar.wordpress.com/the-rv-battery-charging-puzzle-2/ 21 Ekim 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde ..
.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu madde Vikipedi bicem el kitabina uygun degildir Maddeyi Vikipedi standartlarina uygun bicimde duzenleyerek Vikipedi ye katkida bulunabilirsiniz Gerekli duzenleme yapilmadan bu sablon kaldirilmamalidir Ocak 2022 Bu madde onerilmeyen bicimde kaynaklandirilmistir Gosterilen kaynaklar kaynak gosterme sablonlari kullanilarak dipnot belirtme bicemine uygun olarak duzenlenmelidir Bu sablonun nasil ve ne zaman kaldirilmasi gerektigini ogrenin VRLA aku yalitilmis kapali aku veya bakimsiz aku olarak bilinen sarj edilebilir kursun asit akulerin bir cesidi Yapisal ozelliginden dolayi havalandirmaya ventilation ihtiyac duymaz herhangi bir yonde herhangi bir sekilde monte edilebilir surekli bir bakim gerektirmez 1 Bu akulerin havalandirmaya ihtiyac duymamasi ozelligi sayesinde kapali az havalandirilan ortamlarda kullanilabilmektedir 2 Bu akuler tasinabilir elektrikli makine ve aletlerde sebeke bagimsiz guc sistemlerinde ve benzeri islevlerde kullanilmaktadir Lityum Iyon akulerde yine az bakim gerektirir fakat buyuk kapasitelerde fiyatin asiri artmasi sebebiyle VRLA akuler Lityum Iyon yerine tercih edilmektedir 3 12V VRLA Aku VRLA akulerin Jel ve AGM olmak uzere iki tipi mevcuttur 4 Jel akulerde elektrolit sivisina silis tozlari eklenir ve boylece kalin macun kivamini alir 5 Bu akuler silikon akuler olarak da adlandirilir AGM ise Absorbed Glass Mat teknolojisinin kisaltmasidir bu akulerde asit plakalar arasinda emdirilmistir ve cok ince bir fiberglas mat yuzey ile hareketsiz hale getirilmistir Bu glass mat yuzey asidi emerek hareketsiz hale getirirken plakalar icin gerekli olan bu asidi saglamaktadir da 6 Her iki tasarimda siradan akulerle ve birbirleriyle kiyaslandiginda cesitli avantaj ve dezavantajlara sahiptirler 7 Kursun asit akulerin temel tasarimi Kursun asit aku hucreleri sulu dusuk konsantrasyonlu genellikle 29 32 bir sulfurik asit cozeltisinin olusturdugu bir elektrolitin icerisinde askida bulunan iki kusun plakadan olusur 8 Bir aku ise tek bir mahfaza icerisinde seri olarak baglanan birden cok hucreden olusur Akunun pozitif plakasinda anot kursun dioksit varken negatif plakada katot sungersi bir kursun vardir 9 Aku desarj olurken pozitif plakada kursun dioksit kursun sulfata donusur negatif plakada kursunda kursun sulfata donusur Bu sirada elektrolit sulfurik asidini kaybederken su kazanir Bu islemlerin sonucunda elektrik enerjisi olusur Plakalarda meydana gelen tepkimeler asagidadir Negatif plaka reaksiyonu Pb s HSO 4 aq PbSO4 s H aq 2e dd Pozitif plaka reaksiyonu PbO2 s HSO 4 aq 3 H aq 2 e PbSO4 s 2 H2O l dd Toplam reaksiyon Pb s PbO2 s 2 H2SO4 aq 2 PbSO4 s 2 H2O l dd Aku sarj olurken bu islemlerin tersi meydana gelmektedir Plakalar eski haline donerken elektrolitte sulfurik asit yeniden olusturulmaktadir Negatif plaka reaksiyonu PbSO4 s H aq 2e Pb s HSO 4 aq dd Pozitif plaka reaksiyonu PbSO4 s 2H2O l PbO2 s HSO 4 aq 3H aq 2e dd Bu cevrim kayipsiz degildir yani hidrojen gazi cogu kez tekrar suya birlesmesi gerekirken tepkimeye girmeyerek elektrolite donmeyebilir Yanici bir gaz olan hidrojenin tehlikeli seviyelerde birikmesini engellemek icin akunun icerisinde ve akunun bulundugu ortamda gaz tahliyesinin delikler ile yapilmasi gerekmektedir 10 Akunun uzerinde bulunan bu tahliye delikleri akunun devrilmesi durumunda elektrolitin dokulebilecegi manasina gelmektedir bu durum nakliye suresince tehlike olusturmaktadir ve tasinabilir elektrikli makine uygulamalarinda kullanissiz olmaktadir Ustelik hidrojenin devamli olarak kaybedilmesi elektrolitteki suyun azalmasina neden olacaktir ve akunun acilarak suyun tamamlanmasi gerekmektedir Gunumuzdeki cogu akude akunun uzerinde elektrolit seviyesini gormeyi saglayan seviye gostergeleri bulunmaktadir seviye dustugu zaman tekrar doldurmayi saglayan acilir kapagi bulunmaktadir 4 VRLA akuler siradan kursun asit akulerin yasadigi bu sikintilari elektroliti hareketsiz hale getirerek ortadan kaldirmaya calismaktadir Bu islem sirasinda aku desarj olurken hidrojen plakanin yakininda kistirilir aku tekrar sarj edildigi zaman hidrojen tekrar birleserek suya donusur Bu sayede su kaybi azalmaktadir tekrar su ekleme gereksinimi olmadigi icin bakimsiz olarak adlandirilmaktadir Boylece biriken hidrojen miktarinin azalmasiyla tahliyeye ihtiyac azalmistir ve akuler tamamen kapali olabilir bu sayede herhangi bir sekilde dokulme korkusu olmadan kullanilabilecektir VRLA akuler de sulu kursun asit akulerle kiyaslandiginda az bir miktar gaz cikisi olur 10 Hizli olarak sarj etme suresince elektrolit kaynayip kabarabilir ve kabina basinc uygulayabilir veya gaz birikmesi tekrar birlesme icin cok hizli olabilir Bu etkiler valf duzenlemesini ayarlamasini kacinilmaz kilmaktadir Bu valf tek yonlu birden bosaltma valfi seklindedir sadece basinc olustugu durumda acilmaktadir Valf birden acildigi zaman dahi akunun icerisinde bulunan hareketsiz hale getiren etken olusabilecek herhangi bir asit kacagini engeller Aku tasarimlarinin bazilari o kadar kararlidir ki cok az elektrolit icerir akunun ikiye ayrilmasi durumunda bile asit sizintisi olusmaz 4 VRLA tasarimin temel dezavantaji hareketsiz hale getiren etken ayni zamanda gucu olusturan kimyasal reaksiyonlari da hareketsiz hale getirir Bu sebepten dolayi VRLA akuler siradan tasarimlara gore daha dusuk tepe guc degerlerine sahiptirler Bu durum otomobil baslatma akulerine ait kullanim sekline yani kisa yuksek akim atmalari ile baslayip uzun yavas sarj etme cevrimleri ile devam eden calisma sekline pek uymamaktadir VRLA akuler cogunlukla sarj desarj cevrimlerinin yavas oldugu alanlarda ornegin guc depolama uygulamalarinda kullanilmaktadir 4 Yapi VRLA akuler genellikle hucre basina 2 30 volttan daha fazla bir asiri voltaj degerinde tekrar sarj edilmesi sonucunda akunun olusturdugu hidrojen gazi basincini yok etmek icin basinc tahliye valfini aktif hale getirir Valfin aktif hale gelmesi bir miktar gaz veya elektrolitin cikisina izin verir boylece akunun toplam kapasitesinde azalma olur Dikdortgen hucreler en dusuk 1 veya 2 psi degerindeki basinc degerine ayarlanmis valflere sahip olabilirken metal dis mahfazali spiral hucreler 40 psi degerine kadar ayarlanabilen valflere sahiptir 1 Hucre genellikle asiri sarj durumunda olusabilecek asiri hidrojeni guvenli bir sekilde dagitip yaymasina imkan veren dahili gaz dagitici difuzor ya sahiptir Akuler kalici olarak sizdirmaz degildir fakat bakimsiz olarak isimlendirilmistir VRLA akuler herhangi bir sekilde yonlendirilebilir normal kursun asit akulerin aksine plakalarin yonelimini dikey olarak tutma mecburiyeti yoktur Hucreler yatay olarak gozleme stilinde plakalar ile calisarak cevrim omru artirabilir 1 VRLA hucreler duz plakalardan yapilmis olabilir ayni siradan sulu kursun asit aku gibi veya silindirik hucreler olusturmak icin spiral rulo biciminde yapilabilir Yuksek asiri sarj akimlarinda suyun elektrolizi meydana gelir hidrojen ve oksijen gazini akunun valflerinden atar Kisa devrelerin ve hizli sarj etmenin engellenebilmesi icin onlemler alinmalidir Sabit voltaj sarj etme VRLA akuler icin en yaygin en verimli ve en hizli sarj etme yontemidir VRLA akuler devamli olarak hucre basina 25 santigrat derecede 2 35 volt civarinda sarj edebilir Bazi tasarimlar 1 saat gibi yuksek oranlarda hizli sarj edilebilir Hucre basina 2 7 V degerinde devamli sarj hucrelere zarar verebilir Yuksek oranlarda uc saat icinde hesaplanmis kapasiteyi restore etmesinden daha hizli oranlarda sabit akim sarj etme hucrenin hidrojen ve oksijeni birlestirme kapasitesini asacaktir 1 Tarihi Ilk AGM hucre Cyclon dur 1972 yilinda Gates Rubb sirketi tarafindan patenti alinmistir ve gunumuzde Enersys 21 Ekim 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde firmasi tarafindan uretilmektedir 11 Cyclon spiral olarak sarilmis ince kursun kenar yuvali elektrotlu hucredir 11 Bazi ureticiler siradan duz plakali hucrelerin icinde bu teknolojiyi kullanabilmek icin calismalar yaptilar Onemli bir pazar pozisyonunu ele geciren ilk uretici muhtemelen Japon Yuasa 2 Mart 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde ydi Onlarin dusuk kapasiteli hafif akuleri ikaz ve acil aydinlatma sektorlerinde 1980 lerde cok hizli yayildi ve ayrica UPS ve PABX lerde enerji kaynagi olarak kullanildi 4 1980 lerin ortalarinda iki Birlesik Krallik sirketi Chloride ve Tungstone es zamanli olarak 400 Ah kapasiteye kadar 10 yil omurlu AGM akuleri piyasaya surduler bu atilim Ingiliz Telekomunikasyon sartnamesinde yeni dijital santrallerin beslenecegi akulerin tanimlariyla saglandi Ayni donemde Gates bir baska Ingiliz sirketi Varley i ele gecirdi bu sirket ucak ve askeri akuler uzerine uzmanlasmisti Varley kursun yuva teknolojisini Cyclon a adapte ederek esine az rastlanir yuksek oranli cikisli duz plaka akuler uretti Bu akuler bir dizi ucaktan onay aldilar iclerinde BAe 125 ve 146 is jetleri Harrier turevi AV8B ve bazi F16 cesitlerinde normal NiCd akulere ilk alternatif olarak kullanildilar 4 AGM akuleri daha yuksek kapasitelere tasima isi GNB nin Absolyte i tarafindan basarildi VRLA AGM teknolojisi gunumuzde hem sabit hem de hareketli arac akuleri olarak yaygin bir sekilde kullanilmaktadir 4 lt AGM Absorbed Glass Mat Parcalanmis bir AGM aku Soldan pozitif plaka glass mat ayirici negatif plaka Sagda kalan bes hucre alti hucreli akunun AGM akuler sulu kursun asit akulerden elektrolitin serbestce dolasmasinin aksine elektroliti cam mat icinde tutmasiyla ayrisir Cok ince mikrometre mertebesindeki cam fiberler hucrelerin uzerinde cam mat ayiricilari olusturur Bu mat yuzey sulfurik asit ile cok iyi bir sekilde islatilmistir Mat yuzeydeki ince gozeneklerde elektrolit emilir fakat buyuk gozenekler aciktir Hem elektroliti tutarken hem de buyuk gozeneklerle gaz transferine imkan tanir 12 13 AGM akunun icindeki plakalar herhangi bir sekilde olabilir Bazilari duzdur bazilari koseli veya sarilmistir AGM akuler hem derin cevrime hem de baslatma icin dikdortgen bir mahfaza icindedir 4 Jel aku Jel bir aku ayni zamanda jel hucre olarak da bilinmektedir jellestirilmis elektrolitli bir VRLA akudur sulfurik asit silis buhari ile karistirilarak kati jel bicimli hareketsiz olarak cikar Bu akulerin de sulu kursun asit akuler gibi dik tutulma zorunlulugu yoktur Jel akuler elektrolit buharlasmasini dokulmesini ve bunu izleyen paslanma problemlerini ki bu sorunlar sulu akuler de ortak problemlerdir azaltmislardir ve cok yuksek sicakliklar icin sarsinti veya darbe icin yuksek direnc gostermektedir 4 Kimyasal olarak jel akuler sulu akulerle neredeyse aynidir fakat aralarindaki fark kursun plakalarda antimon kalsiyum ile yer degistirmistir ve gazin tekrar birlesimi meydana gelebilmektedir Modern jel formulu ve buyuk olcekli uretim Otto Jache ve Heinz Schreoder in lt US Patent 4 414 302 gt patenti ile German Co Accumobterenfabrik GMBH ye resmi olarak aittir 4 Jel elektrolitten dolayi ayiricilarin onemi cok kritik degildir yapimi zor bir malzeme degildir ve cevrim omru artmistir Daha onemlisi gercek gaz yeniden birlesimi kullanildigi icin akuleri susuz yapmaktadir ve bakimsiz olarak adlandirilmaktadir Tek yonlu valfler 2 psi degerine ayarlanmistir ve bu tam tekrar birlesmenin gerceklesmesi icin yeterlidir Sarjin sonunda asiri sarjdan dolayi pozitif plakada oksijen olustugu zaman jelin icinde shrink crack boyunca dogrudan negatif plakaya ki negatif plaka yuksek yuzey alani saf kursundan yapilmistir ve olabildigince hizli yanip bitmektedir Bu oksijen ve hidrojen negatif plakanin sunger kursun metal yuzeyinin uzerinde emilir ve su olarak birlesir ve hucre icerisinde alikonulur Bu kapali sizdirmazlik teknolojisi gelisen tasinabilir elektronik marketine uygun cok kucuk VRLA akulerin 1 12 amper saat yapilmasini mumkun kilmistir Pahali olmayan kucuk kapali kursun asit akuler icin buyuk bir pazar olustu Tasinabilir TV haber kameralari icin aydinlatma oyuncak surme arabalari acil durum aydinlatma ve bilgisayar ups sistemleri icin gelisen pazar kucuk sizdirmaz VRLA akuler ile enerjilendirilmistir 4 Uygulamalar Cogu modern motosiklet ve ATV ler AGM akuler kullanirlar boylece muhtemel sarsinti ve kaza durumlarinda asit dokulmesini azaltmaktadir Motosiklet tasariminda gerekli gorulurse kucuk akuler acili olarak monte edilebilmektedir 4 Sulu kursun asit akulerle kiyaslandiginda yuksek imalat masraflari sebebiyle AGM akuler gunumuzde ozel araclarda kullanilmaktadir Tasitlar agirlasip elektronik cihazlarla ornegin navigasyon denge kontrolu park sensoru hiz sabitleyici ses sistemleri gibi donatildiginda AGM akuler tasitin agirligini dusurmek icin kullanildilar AGM akuler sulu kursun asit akulere gore daha iyi elektriksel guvenlik saglamaktadir 4 Yeni 5 serisi BMW lerde Mart 2007 den beri fren enerjisini geri donusturen yeniden uretimli fren ve araba yavasladiginda alternatorun akuyu sarj etmesini temin eden bilgisayar kontrolu ile iliskili cihazlarda AGM akuleri kullanmaktadir 4 Derin cevrim AGM genellikle sebekeden bagimsiz gunes enerjisi ve ruzgar enerjisi kurulumlarinda enerji depolama banki ve buyuk olcekli amator robotik calismalari FIRST ve IGCV yarislarinda kullanilmaktadir 4 AGM akuler kutuplarda buz goruntuleme istasyonlarinda uzaktan kumanda sensorleri icin secilmektedir Soguk ortamlarda AGM akulerin sizdirmaz olasi sebebiyle kirilma ve sizinti yasanmamaktadir 4 VRLA akuler elektrikli tekerlekli sandalyelerde yaygin bir sekilde kullanilmaktadir dusuk gaz ve asit cikisi ic mekan kullanimlarini daha guvenli yapmaktadir VRLA akuler UPS lerde yedekleme destek olarak elektrik kesintisi durumlarinda kullanilmaktadir 4 VRLA akuler deniz ucaklarinda standart guc kaynagi olarak da bir takim ucus davranislarina karsi koyma kabiliyetinden dolayi ve genis bir sicaklik araliginda calisabilmesi sebebiyle kullanilabilmektedir Bununla birlikte sarj duzeni degisken sicakliklara adapte edilmelidir 1 AGM ve jel akuler marina ve denizcilik sektorunde kullanilmaktadir AGM lerin kullanimi daha yaygindir AGM derin cevrim akuleri de bazi tedarikciler tarafindan saglanmaktadir Bu akuler az bakim gerektirmeleri ve sizdirmaz ozelliklerinden dolayi tercih edilmektedirler fakat sulu akulere gore daha pahali bir cozumdur Telekomunikasyon uygulamalarinda VRLA akuler Telcordia Technology gereksinimleri belgesi GR 4228 deki kriterlere uyum saglamaktadir VRLA aku guvenlik ve performans icin belirlenen bir dizi sertifikasyon seviyelerinde saha kurulumlarinda telekom kutulari ortam sicaklik ve neminin kontrol altinda tutuldugu mekanlar elektronik ekipman kabinleri ve camli ve rafli kabinlerde onerilmektedir 14 Telekomunikasyondaki VRLA larla ilgili olarak VRLA omik olcme tipi ekipmani OMTE ve OMTE gibi olcu ekipmanlari telekomunikasyon aku kurulumlarinda tamamen yeni bir surectir Omik test ekipmaninin duzgun kullanimi akulerin hizmetten alinmasina gerek olmadan test edilmesini boylece masrafli ve zaman alan desarj tutulmasina gerek birakmadan test isleminin gerceklestirilmesini mumkun kilmistir 14 Sulu kursun asit akulerle kiyaslanmasi VRLA akuler sulu kursun asit hucrelerle kiyaslandiginda bazi avantajlar sunarlar Aku herhangi bir sekilde monte edilebilir cunku valfler sadece yuksek basinc hatalarinda calismaktadir Aku sistemi tekrar birlesimli ve asiri sarjdan dolayi olusan gaz emisyonlarini bertaraf edecek sekilde tasarlandigindan oda havalandirma gereksinimleri azaltilmistir ve normal calisma sirasinda asit buhari yayilmamaktadir 15 Bir darbe durumunda salinabilecek serbest elektrolit hacmi cok azdir Elektrolit seviyesini kontrol etme ihtimali veya ihtiyaci yoktur veya elektroliz sebebiyle kaybolan suyu tamamlamaya ihtiyaci yoktur denetleme ve bakim gereksinimleri azalmistir Plakalara kalsiyum eklenmesi sebebiyle su kaybi azalmistir sizdirmaz muhurlu kapali bir aku sulu kursun asit akulere gore daha hizli sarj olur 16 17 Standart bir arabada 4x4 te veya kamyon alternatoru 2 ila 4 saat civarinda tamamen bos halden tam sarj konumuna ulastirabilir Derin cevrim sulu hucre akuleri sarj potansiyellerinin 70 ile 80 nini sarj etmeleri 8 12 saat arasinda surmektedir 18 VRLA akuler yanli suresince meydana gelen termal kacaga karsi daha savunmasizdirlar 1 Aku omrunu azaltan yanlis sarji teshis eden hidrometer tarafindan elektrolit test edilemez 19 20 BCI Battery Council International boyut grubuna gore AGM otomobil akuleri sulu akulere gore iki kat daha pahalidir jel akuler bes kat daha pahalidir Kaynakca1 David Linden Thomas B Reddy Handbook Of Batteries 3rd Edition McGraw Hill New York 2002 ISBN 0 07 135978 8 Chapter 24 2 Clark M S Steve 2008 Lead Antimony Lead Calcium Lead Selenium VRLA NI CD What s In A Name Cevrimici 3 Greg Albright Jake Edie Said Al Hallaj www altenergymag com Cevrimici http www altenergymag com emagazine 2012 04 a comparison of lead acid to lithium ion in stationary storage applications 1884 15 Ekim 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde 4 http en wikipedia org wiki VRLA battery 12 Eylul 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Cevrimici 5 www batterystuff com Cevrimici http www batterystuff com kb articles battery articles gel vs agm html 12 Kasim 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde 6 Proceedings September 18 22 2005 in Berlin Www intelec2005 de Cevrimici http books google com tr books id vJt KgwFwncC amp pg RA1 PA14 amp dq absorbent glass mat amp hl tr amp sa X amp ei aB8sU9eECsqg7Abj7oDQCg amp ved 0CCsQ6AEwAA v onepage amp q absorbent 20glass 20mat amp f false 12 Kasim 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde 7 http www throttlexbatteries com Cevrimici 12 Kasim 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde 8 http en wikipedia org wiki Battery acid Grades of sulfuric acid 11 Kasim 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Cevrimici http en wikipedia org wiki Battery acid Grades of sulfuric acid 11 Kasim 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi 9 Kursun Asit Piller yazan John Lowry James Larminie Elektrikli Arac Teknolojisi sayfa 44 10 http www battcon com 22 Aralik 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde Cevrimici Aralik 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde 11 1997 John Devitt An account of the development of the first valve regulated lead acid cell Cevrimici http www sciencedirect com science article pii S0378775396025165 via ihub 12 Cevrimici http books google com tr books id vJt KgwFwncC amp pg RA1 PA14 amp dq absorbent glass mat amp hl tr amp sa X amp ei aB8sU9eECsqg7Abj7oDQCg amp ved 0CCsQ6AEwAA v onepage amp q absorbent 20glass 20mat amp f false 12 Kasim 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde 13 Cevrimici http books google com tr books id 0uAkvnwTO1IC amp pg PA530 amp dq absorbent glass mat amp hl tr amp sa X amp ei MvQzU5jhPIGKhQeJwICQBA amp ved 0CFAQ6AEwAw v onepage amp q absorbent 20glass 20mat amp f false 12 Kasim 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde 14 GR 3169 CORE Generic Requirements for Valve Regulated Lead Acid VRLA Battery Ohmic Measurement Type Equipment OMTE 15 yazan Donald G Fink and H Wayne Beaty Standard Handbook for Electrical Engineers Eleventh Edition McGraw Hill New York 1978 ISBN 0 07 020974 X pages 11 116 16 yazan Harold 1997 Barre Managing 12 Volts How to Upgrade Operate and Troubleshoot 12 Volt Electrical Systems Summer Breeze Publishing p 44 ISBN 0 9647386 1 9 stating sealed battery plates are hardened with calcium to reduce water loss which raises t 17 FAQ What Is The Best Battery System to Use for an Auxiliary Charging System Cevrimici 18 First Start Frequently Asked Questions Retrieved 21 August 2013 Discussing AGM Facts and Questions Cevrimici 19 Sterling Charles 2009 FAQ What Is The Best Battery System to Use for an Auxiliary Charging System Retrieved 2 February 2012 discussing excessive cost and poor performance of newer sealed gel or AGM batteries versus regular lead acid flooded batt Cevrimici 20 HandyBob 2004 revised 2010 The RV Battery Charging Puzzle Retrieved 1 February 2012 noting that with sealed batteries you can t check the electrolyte to monitor their condition and they give you less power in the same amount of space and weigh Cevrimici http handybobsolar wordpress com the rv battery charging puzzle 2 21 Ekim 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde