Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Kurşun (Pb) atom numarası 82, atom kütlesi 207,19 olan mavi-gümüş rengi karışımı bir elementtir. 327,5 °C'ta erir ve 1740 °C'ta kaynar. Doğada, kütle numaraları 208, 206, 207 ve 204 olmak üzere 4 kararlı izotopu vardır.
 Elektrolizle arıtılmış ve yüzeysel olarak yükseltgenmiş %99,989 saflıktaki kurşun parçaları ile %99,989 saflıktaki 1 cm3 hacmindeki bir kurşun küp | ||||||||||||||||||||||||||
| Görünüş | Metalik gri | |||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Standart atom ağırlığı Ar, std(Pb) | 207,2(1) | |||||||||||||||||||||||||
| Periyodik tablodaki yeri | ||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||
| Atom numarası (Z) | 82 | |||||||||||||||||||||||||
| Grup | 14. grup (karbon grubu) | |||||||||||||||||||||||||
| Periyot | 6. periyot | |||||||||||||||||||||||||
| Blok | (p bloku) | |||||||||||||||||||||||||
| Elektron dizilimi | [Xe] 4f14 5d10 6s2 6p2 | |||||||||||||||||||||||||
| Kabuk başına elektron | 2, 8, 18, 32, 18, 4 | |||||||||||||||||||||||||
| Fiziksel özellikler | ||||||||||||||||||||||||||
| Faz (SSB'de) | Katı | |||||||||||||||||||||||||
| Erime noktası | 600,61 K (327,46 °C, 621,43 °F) | |||||||||||||||||||||||||
| Kaynama noktası | 2022 K (1749 °C; 3180,2 °F) | |||||||||||||||||||||||||
| Yoğunluk (OS) | 11,34 g/cm3 | |||||||||||||||||||||||||
| sıvıyken (en'de) | 10,66 g/cm3 | |||||||||||||||||||||||||
| 4,77 | ||||||||||||||||||||||||||
| Buharlaşma entalpisi | 179,5 kJ/mol | |||||||||||||||||||||||||
| Molar ısı kapasitesi | 26,650 J/(mol·K) | |||||||||||||||||||||||||
Buhar basıncı
| ||||||||||||||||||||||||||
| Atom özellikleri | ||||||||||||||||||||||||||
| Yükseltgenme durumları | -4, -2, -1, +1, +2, +3, +4 (amfoter oksit) | |||||||||||||||||||||||||
| Elektronegatiflik | Pauling ölçeği: 2,33 (+4'te), 1,87 (+2'de) | |||||||||||||||||||||||||
| İyonlaşma enerjileri |
| |||||||||||||||||||||||||
| Atom yarıçapı | Deneysel: 175 pm | |||||||||||||||||||||||||
| Kovalent yarıçapı | 146±5 pm | |||||||||||||||||||||||||
| Van der Waals yarıçapı | 202 pm | |||||||||||||||||||||||||
 | ||||||||||||||||||||||||||
| Diğer özellikleri | ||||||||||||||||||||||||||
| Kristal yapı | Yüzey merkezli kübik (ymk) | |||||||||||||||||||||||||
| Ses hızı çubukta | 1190 m/s (oda sıcaklığında) (tavlanmış) | |||||||||||||||||||||||||
| Isı iletkenliği | 35,3 W/(m·K) | |||||||||||||||||||||||||
| 28,9 mm2/s (300 K'de) | ||||||||||||||||||||||||||
| Elektrik direnci | 208 Ω·m (20 °C'de) | |||||||||||||||||||||||||
| Manyetik düzen | Diyamanyetik | |||||||||||||||||||||||||
| Manyetik alınganlık | -23,0×10-6 cm3/mol (298 K'de) | |||||||||||||||||||||||||
| Young modülü | 16 GPa | |||||||||||||||||||||||||
| Kayma modülü | 5,6 GPa | |||||||||||||||||||||||||
| Hacim modülü | 46 GPa | |||||||||||||||||||||||||
| Poisson oranı | 0,44 | |||||||||||||||||||||||||
| Mohs sertliği | 1,5 | |||||||||||||||||||||||||
| Brinell sertliği | 38-50 MPa | |||||||||||||||||||||||||
| CAS Numarası | 7439-92-1 | |||||||||||||||||||||||||
| Tarihi | ||||||||||||||||||||||||||
| Orta Doğu'da keşfedildi (MÖ 7000) | ||||||||||||||||||||||||||
| Ana izotopları | ||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||
Kurşunun son katmanında 4 açık elektron olmasına rağmen, genellikle bileşiklerinde +4 yerine +2 değerlik alır. Çünkü kalan son 2 elektron kolayca iyonize olabilir. Nitrattan ve klorattan farklı olarak kurşun (II) tuzları suda çok daha az çözünür.
Kurşunun kararlı bileşiklerinde ( veya gibi) kurşun direkt olarak bir karbon atomuna bağlanmıştır. Bu bileşikler kaynama noktaları, sırasıyla 110 °C ve 200 °C olan renksiz sıvılardır.
Yer kabuğunda bulunma sıklığı 12,5 g/t'dur. Nabit (doğal) olarak bulunabilen metaller arasında yer alır. Kurşunun en çok rastlanılan cevherleri, sülfür minerali galen (PbS) ve onun oksitlenmiş ürünleri olan (PbCO3) ve (PbSO4). Bu mineraller arasında en önemli olanı galendir. Genel olarak (ZnS), gümüş ve pirit (FeS2) ile birleşik halde bulunur.
Bulunuşu
Kullanılmakta olan en eski metallerden biridir. Simyacılar kurşunu, en eski metal olarak düşünüp Satürn gezegeniyle özdeşleştirmişler ve onun simgesiyle göstermişlerdir. Abidos antik şehrinde bulunan bir figür MÖ 3000 yılına aittir. İlk üretim yapılan kurşun madenlerinden en iyi bilineni Balıkesir'de Balya- madenidir. Mısır'da eski Mısır medeniyetine ait kurşun borular bulunmuş ve kurşun lehimlerin çeşitli alanlarda kullanıldığı saptanmıştır. Fenikeliler Kıbrıs, Sardinya ve İspanya'da kurşun madenleri işletmişlerdir.
Elde edilişi
Kurşun cevherleri yer altından kazma, patlatma, kırma ve öğütme aşamalarından geçirilerek çıkarılır ve daha sonra ekstraktif metalurji yöntemleriyle işlenirler. prosesi, kurşunun, beraberinde bulunan kaya ve toprak parçalarından ayrılarak, %65-80 Pb içeren bir toplanmasını sağlar. Kurşun konsantresi kurutulduktan sonra pirometalurjik işlemlerle önce sinterlenir ve sonra da %97 Pb içerecek şekilde ergitilir. Ürün aşamalı bir şekilde soğutularak, kurşundan daha hafif (safsızlıklar) tabakası oluşturacak şekilde yüzeyde toplanması ve uzaklaştırılmaları sağlanır. Ergimiş kurşun bulyonunda kalan empüritelerin de bir sonraki aşamada, üzerinden hava geçirilen bir ergitme işlemiyle curuf fazında toplanarak ayrışmaları ve kurşunun safiyetinin de %99,9'a çıkması sağlanır.
Kullanım alanları
Çevre (kurşun zehirlenmesi)
Kurşunun kolay işlenebilen, yaygın bir metal olması ve ergime derecesinin düşüklüğü (327,5 °C) nedeniyle iş yaşamında çok yaygın olarak kullanılır.
- 550 °C'un üstünde ortam havasında buharlaşır ve kondanse olmuş, kurşun oksit partikülleri olarak yayılır.
Kurşun, hava, su ve toprak yoluyla, solunumla ve besinlere karışarak biyolojik sistemlere giren son derece zehirleyici özelliklere sahip bir metaldir. Yüzbinlerce ton kurşun, kurşunlu petrolden elde edilen ve kurşun tetra-etil ((CH3CH2)4Pb) eklenerek oktan sayısı artırılan yakıtlarla çalışan içten yanmalı motorlardan çıkan gazlarla dünya atmosferine boşaltılmaktadır. Atmosferden kurşun (büyük oranda metal oksitleri ve tuzları şeklinde) yağmurla tekrar yeryüzüne inerek çevremize her geçen gün daha fazla yayılmaktadır. Kurşun madenleri ve metal endüstrileri, akü ve pil fabrikaları, petrol rafinerileri, boya endüstrisi ve patlayıcı sanayii atık sularında da istenmeyen konsantrasyonlarda kurşun kirliliğine rastlanır. Pil fabrikası atık sularında 5,66 mg/l, asidik maden drenajlarında 0,02-2,5 mg/l, tetraetil kurşun üreten fabrika atık sularında 120–150 mg/l organik, 66–85 mg/l inorganik kurşun kirliliğine rastlanmıştır.
-
![image]()
Galen (PbS) minerali. -
![image]()
Seruzit (PbCO3) minerali.
Kaynakça
- ^ Weast, Astle & Beyer 1983, s. E110.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kursun Pb atom numarasi 82 atom kutlesi 207 19 olan mavi gumus rengi karisimi bir elementtir 327 5 C ta erir ve 1740 C ta kaynar Dogada kutle numaralari 208 206 207 ve 204 olmak uzere 4 kararli izotopu vardir Kursun 82PbElektrolizle aritilmis ve yuzeysel olarak yukseltgenmis 99 989 safliktaki kursun parcalari ile 99 989 safliktaki 1 cm3 hacmindeki bir kursun kupGorunusMetalik griStandart atom agirligi Ar std Pb 207 2 1 Periyodik tablodaki yeriHidrojen HelyumLityum Berilyum Bor Karbon Azot Oksijen Flor NeonSodyum Magnezyum Aluminyum Silisyum Fosfor Kukurt Klor ArgonPotasyum Kalsiyum Skandiyum Titanyum Vanadyum Krom Manganez Demir Kobalt Nikel Bakir Cinko Galyum Germanyum Arsenik Selenyum Brom KriptonRubidyum Stronsiyum Itriyum Zirkonyum Niyobyum Molibden Teknesyum Rutenyum Rodyum Paladyum Gumus Kadmiyum Indiyum Kalay Antimon Tellur Iyot KsenonSezyum Baryum Lantan Seryum Praseodim Neodimyum Prometyum Samaryum Evropiyum Gadolinyum Terbiyum Disprozyum Holmiyum Erbiyum Tulyum Iterbiyum Lutesyum Hafniyum Tantal Tungsten Renyum Osmiyum Iridyum Platin Altin Civa Talyum Kursun Bizmut Polonyum Astatin RadonFransiyum Radyum Aktinyum Toryum Protaktinyum Uranyum Neptunyum Plutonyum Amerikyum Kuriyum Berkelyum Kaliforniyum Aynstaynyum Fermiyum Mendelevyum Nobelyum Lavrensiyum Rutherfordiyum Dubniyum Seaborgiyum Bohriyum Hassiyum Meitneriyum Darmstadtiyum Rontgenyum Kopernikyum Nihoniyum Flerovyum Moskovyum Livermoryum Tennesin Oganesson Sn Pb Fltalyum Kursun bizmutAtom numarasi Z 82Grup14 grup karbon grubu Periyot6 periyotBlok p blokuElektron dizilimi Xe 4f14 5d10 6s2 6p2Kabuk basina elektron2 8 18 32 18 4Fiziksel ozelliklerFaz SSB de KatiErime noktasi600 61 K 327 46 C 621 43 F Kaynama noktasi2022 K 1749 C 3180 2 F Yogunluk OS 11 34 g cm3siviyken en de 10 66 g cm34 77 Buharlasma entalpisi179 5 kJ molMolar isi kapasitesi26 650 J mol K Buhar basinciP Pa 1 10 100 1 k 10 k 100 kT K 978 1088 1229 1412 1660 2027Atom ozellikleriYukseltgenme durumlari 4 2 1 1 2 3 4 amfoter oksit ElektronegatiflikPauling olcegi 2 33 4 te 1 87 2 de Iyonlasma enerjileri1 715 6 kJ mol2 1450 5 kJ mol3 3081 5 kJ molAtom yaricapiDeneysel 175 pmKovalent yaricapi146 5 pmVan der Waals yaricapi202 pmBir spektrum araligindaki renk cizgileriElementin spektrum cizgileriDiger ozellikleriKristal yapi Yuzey merkezli kubik ymk Ses hizi cubukta1190 m s oda sicakliginda tavlanmis Isi iletkenligi35 3 W m K 28 9 mm2 s 300 K de Elektrik direnci208 W m 20 C de Manyetik duzenDiyamanyetikManyetik alinganlik 23 0 10 6 cm3 mol 298 K de Young modulu16 GPaKayma modulu5 6 GPaHacim modulu46 GPaPoisson orani0 44Mohs sertligi1 5Brinell sertligi38 50 MPaCAS Numarasi7439 92 1TarihiOrta Dogu da kesfedildi MO 7000 Ana izotoplariIzotop Bolluk Yari omur t1 2 Bozunma turu Urun204Pb 1 4 kararli206Pb 24 1 kararli207Pb 22 1 kararli208Pb 52 4 kararli Kursunun son katmaninda 4 acik elektron olmasina ragmen genellikle bilesiklerinde 4 yerine 2 degerlik alir Cunku kalan son 2 elektron kolayca iyonize olabilir Nitrattan ve klorattan farkli olarak kursun II tuzlari suda cok daha az cozunur Kursunun kararli bilesiklerinde veya gibi kursun direkt olarak bir karbon atomuna baglanmistir Bu bilesikler kaynama noktalari sirasiyla 110 C ve 200 C olan renksiz sivilardir Yer kabugunda bulunma sikligi 12 5 g t dur Nabit dogal olarak bulunabilen metaller arasinda yer alir Kursunun en cok rastlanilan cevherleri sulfur minerali galen PbS ve onun oksitlenmis urunleri olan PbCO3 ve PbSO4 Bu mineraller arasinda en onemli olani galendir Genel olarak ZnS gumus ve pirit FeS2 ile birlesik halde bulunur BulunusuSaturn un simgesi Kullanilmakta olan en eski metallerden biridir Simyacilar kursunu en eski metal olarak dusunup Saturn gezegeniyle ozdeslestirmisler ve onun simgesiyle gostermislerdir Abidos antik sehrinde bulunan bir figur MO 3000 yilina aittir Ilk uretim yapilan kursun madenlerinden en iyi bilineni Balikesir de Balya madenidir Misir da eski Misir medeniyetine ait kursun borular bulunmus ve kursun lehimlerin cesitli alanlarda kullanildigi saptanmistir Fenikeliler Kibris Sardinya ve Ispanya da kursun madenleri isletmislerdir Elde edilisiKursun cevherleri yer altindan kazma patlatma kirma ve ogutme asamalarindan gecirilerek cikarilir ve daha sonra ekstraktif metalurji yontemleriyle islenirler prosesi kursunun beraberinde bulunan kaya ve toprak parcalarindan ayrilarak 65 80 Pb iceren bir toplanmasini saglar Kursun konsantresi kurutulduktan sonra pirometalurjik islemlerle once sinterlenir ve sonra da 97 Pb icerecek sekilde ergitilir Urun asamali bir sekilde sogutularak kursundan daha hafif safsizliklar tabakasi olusturacak sekilde yuzeyde toplanmasi ve uzaklastirilmalari saglanir Ergimis kursun bulyonunda kalan empuritelerin de bir sonraki asamada uzerinden hava gecirilen bir ergitme islemiyle curuf fazinda toplanarak ayrismalari ve kursunun safiyetinin de 99 9 a cikmasi saglanir Kullanim alanlariAku imali Kablo izolasyonu Madde ve diger urunler Muhimmat Alasimlar Kimyasal maddeler ve pigmentler Benzin katkisi artik cogu ulkede yasak Cevre kursun zehirlenmesi Kursunun kolay islenebilen yaygin bir metal olmasi ve ergime derecesinin dusuklugu 327 5 C nedeniyle is yasaminda cok yaygin olarak kullanilir 550 C un ustunde ortam havasinda buharlasir ve kondanse olmus kursun oksit partikulleri olarak yayilir Kursun hava su ve toprak yoluyla solunumla ve besinlere karisarak biyolojik sistemlere giren son derece zehirleyici ozelliklere sahip bir metaldir Yuzbinlerce ton kursun kursunlu petrolden elde edilen ve kursun tetra etil CH3CH2 4Pb eklenerek oktan sayisi artirilan yakitlarla calisan icten yanmali motorlardan cikan gazlarla dunya atmosferine bosaltilmaktadir Atmosferden kursun buyuk oranda metal oksitleri ve tuzlari seklinde yagmurla tekrar yeryuzune inerek cevremize her gecen gun daha fazla yayilmaktadir Kursun madenleri ve metal endustrileri aku ve pil fabrikalari petrol rafinerileri boya endustrisi ve patlayici sanayii atik sularinda da istenmeyen konsantrasyonlarda kursun kirliligine rastlanir Pil fabrikasi atik sularinda 5 66 mg l asidik maden drenajlarinda 0 02 2 5 mg l tetraetil kursun ureten fabrika atik sularinda 120 150 mg l organik 66 85 mg l inorganik kursun kirliligine rastlanmistir Galen PbS minerali Seruzit PbCO3 minerali Kaynakca Weast Astle amp Beyer 1983 s E110