Vali ya da ilbay bir ili ya da federal devletlerde bir eyaleti devlet tüzel kişisini temsilen yöneten en üst düzey idari amirdir. Valiler, yürütme erkinin bir organı olup, devlet hiyerarşisinde devlet başkanının hemen ardından gelir. Belediye başkanı gibi kendi özerk tüzel kişiliği yoktur, onun yerine devlet tüzel kişisine bağlıdır. Bir vali, seçimle ya da atamayla göreve gelebilir. Valilerin yetki alanları ülkeden ülkeye değişiklik gösterir. Bazı valiler, bölgesel hükûmetin tümü üzerinde topyekün kontrole sahipken kimilerinin göreviyse tamamen semboliktir. Kavram olarak eski Türklerdeki İlteber kavramı ile benzerlik göstermektedir.
Türkiye Cumhuriyeti'nde vali
Valiler, doğrudan cumhurbaşkanı tarafından, cumhurbaşkanı kararı ile atanırlar.
Vali, ilde Cumhurbaşkanının temsilcisi ve idari yürütme vasıtasıdır.
Cumhuriyet tarihinde bugüne kadar sekiz kadın vali atanmıştır. 1991-1995 yılları arasında Muğla valiliği yapan Lale Aytaman vali olarak atanan ilk kadın olmuştur. 2011 yılında Yalova valiliğine atanan ve bu görevi 2014 yılına kadar sürdüren Esengül Civelek ikinci kadın vali olurken, 2014 yılında Kırklareli valiliğine, 2017 yılında ise Muğla valiliğine atanmıştır. 19 Şubat 2015 valiler kararnamesi ile Sinop valiliğine atanan Yasemin Özata Çetinkaya'nın ardından 31 Mayıs 2016 tarihinde açıklanan yeni valiler kararnamesi ile de Tuğba Yılmaz Yalova valisi olarak atanmış ve cumhuriyetin dördüncü kadın valisi olmuştur.
Afyonkarahisar valisi olarak atanan Aile ve Sosyal Hizmetler Bakan Yardımcısı Kübra Güran Yiğitbaşı, ilk başörtülü ve 5. kadın vali oldu.
Vali yardımcısı
Vali yardımcısı veya vali muavini, il idaresi kanunu çerçevesinde ilde valinin işlerini vali adına yapan mülki idare sınıfına mensup görevdeki kişilere verilen unvandır.
İl özel idaresi ve vali
Vali, bir birimi olan il özel idaresinin başıdır.
Dünyada vali kavramı
Valiler her ülkede olmamakla birlikte aşağıdaki ülkelerde belirtilen şekilde görev yaparlar:
- ABD'nin eyaletlerini
- Rusya'da 89 federal bölgeyi
- Arjantin'de illeri
- Brezilya'da eyaletleri
- Japonya'da illeri
- Meksika'nın eyaletlerini
- Türkiye'de illeri
valiler yönetir.
- İngiliz Milletler Topluluğu'nda İngiltere dışındaki ülkelerde kraliçe bir genel vali tarafından temsil edilir.
Hitaplarda vali kavramı
(X) Vilayet-i celilesi, Vali-i alisi (x Bey)
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 29 Aralık 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Ocak 2024.
- ^ "ilteber ne demek?". 4 Aralık 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Aralık 2022.
- ^ Bilge Kağan Yazıtı, D37
- ^ "Ethno Cultural Dictionary, TÜRIK BITIG". 1 Mart 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Şubat 2016.
- ^ "ÜST KADEME KAMU YÖNETİCİLERİ İLE KAMU KURUM VE KURULUŞLARINDA ATAMA USÛLLERİNE DAİR CUMHURBAŞKANLIĞI KARARNAMESİ". 6 Kasım 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Mart 2021.
- ^ "İL İDARESİ KANUNU". 16 Ocak 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Mart 2021.
- ^ Türkiye'nin ikinci kadın Valisi
- ^ "Jet valiler kararnamesi". milliyet.com.tr. 2 Haziran 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Haziran 2016.
Dış bağlantılar
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Vali ya da ilbay bir ili ya da federal devletlerde bir eyaleti devlet tuzel kisisini temsilen yoneten en ust duzey idari amirdir Valiler yurutme erkinin bir organi olup devlet hiyerarsisinde devlet baskaninin hemen ardindan gelir Belediye baskani gibi kendi ozerk tuzel kisiligi yoktur onun yerine devlet tuzel kisisine baglidir Bir vali secimle ya da atamayla goreve gelebilir Valilerin yetki alanlari ulkeden ulkeye degisiklik gosterir Bazi valiler bolgesel hukumetin tumu uzerinde topyekun kontrole sahipken kimilerinin goreviyse tamamen semboliktir Kavram olarak eski Turklerdeki Ilteber kavrami ile benzerlik gostermektedir Turkiye Cumhuriyeti nde valiValiler dogrudan cumhurbaskani tarafindan cumhurbaskani karari ile atanirlar Vali ilde Cumhurbaskaninin temsilcisi ve idari yurutme vasitasidir Cumhuriyet tarihinde bugune kadar sekiz kadin vali atanmistir 1991 1995 yillari arasinda Mugla valiligi yapan Lale Aytaman vali olarak atanan ilk kadin olmustur 2011 yilinda Yalova valiligine atanan ve bu gorevi 2014 yilina kadar surduren Esengul Civelek ikinci kadin vali olurken 2014 yilinda Kirklareli valiligine 2017 yilinda ise Mugla valiligine atanmistir 19 Subat 2015 valiler kararnamesi ile Sinop valiligine atanan Yasemin Ozata Cetinkaya nin ardindan 31 Mayis 2016 tarihinde aciklanan yeni valiler kararnamesi ile de Tugba Yilmaz Yalova valisi olarak atanmis ve cumhuriyetin dorduncu kadin valisi olmustur Afyonkarahisar valisi olarak atanan Aile ve Sosyal Hizmetler Bakan Yardimcisi Kubra Guran Yigitbasi ilk basortulu ve 5 kadin vali oldu Vali yardimcisi Vali yardimcisi veya vali muavini il idaresi kanunu cercevesinde ilde valinin islerini vali adina yapan mulki idare sinifina mensup gorevdeki kisilere verilen unvandir Il ozel idaresi ve vali Vali bir birimi olan il ozel idaresinin basidir Dunyada vali kavramiValiler her ulkede olmamakla birlikte asagidaki ulkelerde belirtilen sekilde gorev yaparlar ABD nin eyaletlerini Rusya da 89 federal bolgeyi Arjantin de illeri Brezilya da eyaletleri Japonya da illeri Meksika nin eyaletlerini Turkiye de illeri valiler yonetir Ingiliz Milletler Toplulugu nda Ingiltere disindaki ulkelerde kralice bir genel vali tarafindan temsil edilir Hitaplarda vali kavrami X Vilayet i celilesi Vali i alisi x Bey Ayrica bakinizTurkiye de gorevde olan valilerin listesiKaynakca Arsivlenmis kopya 29 Aralik 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Ocak 2024 ilteber ne demek 4 Aralik 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Aralik 2022 Bilge Kagan Yaziti D37 Ethno Cultural Dictionary TURIK BITIG 1 Mart 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Subat 2016 UST KADEME KAMU YONETICILERI ILE KAMU KURUM VE KURULUSLARINDA ATAMA USULLERINE DAIR CUMHURBASKANLIGI KARARNAMESI 6 Kasim 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Mart 2021 IL IDARESI KANUNU 16 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Mart 2021 Turkiye nin ikinci kadin Valisi Jet valiler kararnamesi milliyet com tr 2 Haziran 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Haziran 2016 Dis baglantilar