Varlık Dayalı Menkul Kıymetleştirme (securitization), borçlanma aracı olarak banka kredilerinin yerini alan ciro edilebilir enstrümanların gelişimidir. Tasarruf kurumlarının ve diğer aracıların likit olmayan aktiflerinin paketlenerek menkul kıymetlere dönüştürülmesi işlemidir.
1980’lerde büyük bir ivme kazanan menkul kıymetleştirme işleminin doğuşu ABD ipotek piyasasının gelişimine dayanmaktadır. İpotek finansmanındaki arz ve talepteki bölgesel dengesizlikleri ortadan kaldırmak gereği ile bir devlet kurumu olan GNMA menkul kıymet programını başlatmıştır. GNMA, çeşitli devlet kurumlarının garanti verdiği ipotek kredilerine dayalı olarak ihraç edilen menkul kıymetlerin faizine ve anaparasına garanti vermeye yetkili kılınmıştı. Bir devlet kurumunun garanti vermesi ile bu menkul kıymetlerin geniş yatırımcı tabanına ulaşması ve yatırımcılar açısından cazip olmasıdır.
Gerçekleşme aşamaları
Kredileri portföyünde bulunduran kurum, bu kredileri bir fona satar. Bu kredilerin meydana getirdiği varlık havuzuna, kredilerin geri dönmemesi durumunda menkul kıymet sahiplerine ödemelerin yapılabilmesi için garanti sağlanır. Kredi garantisi, ihraç gününde ilgili aktiflerin belirli bir oranını kapsar. Bu oran derecelendirme kuruluşu tarafından saptanır. Kredi ödemelerinde geri dönmeme söz konusu olursa, kredi garantisi veren kurum, menkul kıymete yapılacak ödemeyi garanti kapsamında yerine getirir ve ilgili kredi kontratını tüm hakları ile birlikte alır.
Menkul kıymetleştirme başlıca iki değişik yapıda şekillenmektedir; pass-through (ödeme aktarmalı sertifikalar) ve pay-through (nakit aktarmalı sertifikalar).
Pass-through’da alacaklar garantör yeddi emine satılır. Alacakları satan kurumun aktifinden çıkan kredilerin yerine bilançoya nakit girişi olur. Yeddi emin aktifler üzerinde bölünemez hakkı temsil eden sertifikalar çıkarıp satar. Bu tip sertifikalar en yaygın olandır.
Pay-through’da, menkul kıymetin teminatı olan varlık havuzu bilançoda kalmakta ve bu havuza dayalı olarak ihraç edilen menkul kıymetler, bunu çıkaranların finansal tablolarında borç olarak gösterilmektedir.
Varlığa dayalı menkul kıymet (VDMK) ihracı, Türkiye’de 31 Temmuz 1992 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanan, Sermaye Piyasası Kurulu'nun Seri III., No.14 “Varlığa Dayalı Menkul Kıymetlerin Kurul Kaydına Alınmasına ve Genel Finans Ortaklarının Kuruluş ve Faaliyet İlkelerine Dair Esaslar Tebliği” ile uygulamaya girmiştir. VDMK ihraç etmelerine izin verilen kuruluşlar şunlardır; bankalar, finansal kiralama şirketleri ve genel finans ortaklıkları.
VDMK çıkarılmasında işleme konu olabilecek alacak türleri tebliğde şu şekilde açıklanmıştır:
- Tüketici Kredileri: Bankaların gerçek kişilere mal ve hizmet alımları için açmış oldukları bireysek krediler ile finansman şirketlerinin gerçek ve tüzel kişilere açmış oldukları krediler.
- Konut Kredileri: 2985 sayılı kanun çerçevesinde, Toplu Konut İdaresi Başkanlığı ile yapılan anlaşma hükümlerine göre bankaların kendi kaynaklarından hazır konut alan kişilere açtıkları bireysel krediler ile ipoteğe dayalı bireysel konut kredileri ve konut sektörünü kredilendirmeye yetkili Kamu İktisadi teşebbüsü (KİT) statüsündeki bankaların kendi mevzuatları çerçevesinde açmış oldukları krediler.
- Finansal Kiralama Sözleşmesinden Doğan Alacaklar: Finansal kiralamaya yetkili kuruluşların yaptıkları finansal kiralama sözleşmelerinde doğan alacaklar.
- İhracat İşlemlerinden Doğan Alacaklar: Bankalar ve ÖFK’ların fiilen ihracatta kullandırdıkları krediler ile factoring işlemleri yapan anonim ortaklıklarca temellük edilen ihracat karşılığındaki belgeye dayalı alacaklar.
- Diğer Alacaklar: Bankalar dışındaki, mal ve hizmet üretimi faaliyetlerinde bulunan anonim ortaklıklar ile özelleştirme kapsamına alınanlar dahil olmak üzere KİT’lerin müşterilerine yaptıkları taksitli satışlardan doğan, senede bağlanmış alacaklar.
- aracılığıyla verilen bireysel kredilere ilişkin olarak T.C. Ziraat Bankası’nın senede bağlanmış alacakları.
- Türkiye Halk Bankası’nca esnaf ve sanatkarlarla küçük işletmelere açılan ihtisas kredileri.
VDMK’nın ihracı iki şekilde yapılmaktadır; kendi ticari işlemlerinden doğmuş alacaklar karşılığında doğrudan ve devraldıkları alacakları karşılığında dolaylı olarak. Bankalar gerek doğrudan ve gerekse dolaylı ihraç yapabilirken, finansal kiralama şirketleri yalnız kendi alacakları, genel finans ortakları da yalnızca devraldıkları alacaklar karşılığında VDMK çıkarabilir. Çıkarılacak VDMK’nın nominal değer toplamı, her bir tertip için, bu tertibin dayalı olduğu alacakların ihraç tarihindeki toplam tutarının % 90’ını aşamayacaktır.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Varlik Dayali Menkul Kiymetlestirme securitization borclanma araci olarak banka kredilerinin yerini alan ciro edilebilir enstrumanlarin gelisimidir Tasarruf kurumlarinin ve diger aracilarin likit olmayan aktiflerinin paketlenerek menkul kiymetlere donusturulmesi islemidir 1980 lerde buyuk bir ivme kazanan menkul kiymetlestirme isleminin dogusu ABD ipotek piyasasinin gelisimine dayanmaktadir Ipotek finansmanindaki arz ve talepteki bolgesel dengesizlikleri ortadan kaldirmak geregi ile bir devlet kurumu olan GNMA menkul kiymet programini baslatmistir GNMA cesitli devlet kurumlarinin garanti verdigi ipotek kredilerine dayali olarak ihrac edilen menkul kiymetlerin faizine ve anaparasina garanti vermeye yetkili kilinmisti Bir devlet kurumunun garanti vermesi ile bu menkul kiymetlerin genis yatirimci tabanina ulasmasi ve yatirimcilar acisindan cazip olmasidir Gerceklesme asamalariKredileri portfoyunde bulunduran kurum bu kredileri bir fona satar Bu kredilerin meydana getirdigi varlik havuzuna kredilerin geri donmemesi durumunda menkul kiymet sahiplerine odemelerin yapilabilmesi icin garanti saglanir Kredi garantisi ihrac gununde ilgili aktiflerin belirli bir oranini kapsar Bu oran derecelendirme kurulusu tarafindan saptanir Kredi odemelerinde geri donmeme soz konusu olursa kredi garantisi veren kurum menkul kiymete yapilacak odemeyi garanti kapsaminda yerine getirir ve ilgili kredi kontratini tum haklari ile birlikte alir Menkul kiymetlestirme baslica iki degisik yapida sekillenmektedir pass through odeme aktarmali sertifikalar ve pay through nakit aktarmali sertifikalar Pass through da alacaklar garantor yeddi emine satilir Alacaklari satan kurumun aktifinden cikan kredilerin yerine bilancoya nakit girisi olur Yeddi emin aktifler uzerinde bolunemez hakki temsil eden sertifikalar cikarip satar Bu tip sertifikalar en yaygin olandir Pay through da menkul kiymetin teminati olan varlik havuzu bilancoda kalmakta ve bu havuza dayali olarak ihrac edilen menkul kiymetler bunu cikaranlarin finansal tablolarinda borc olarak gosterilmektedir Varliga dayali menkul kiymet VDMK ihraci Turkiye de 31 Temmuz 1992 tarihli Resmi Gazete de yayimlanan Sermaye Piyasasi Kurulu nun Seri III No 14 Varliga Dayali Menkul Kiymetlerin Kurul Kaydina Alinmasina ve Genel Finans Ortaklarinin Kurulus ve Faaliyet Ilkelerine Dair Esaslar Tebligi ile uygulamaya girmistir VDMK ihrac etmelerine izin verilen kuruluslar sunlardir bankalar finansal kiralama sirketleri ve genel finans ortakliklari VDMK cikarilmasinda isleme konu olabilecek alacak turleri tebligde su sekilde aciklanmistir Tuketici Kredileri Bankalarin gercek kisilere mal ve hizmet alimlari icin acmis olduklari bireysek krediler ile finansman sirketlerinin gercek ve tuzel kisilere acmis olduklari krediler Konut Kredileri 2985 sayili kanun cercevesinde Toplu Konut Idaresi Baskanligi ile yapilan anlasma hukumlerine gore bankalarin kendi kaynaklarindan hazir konut alan kisilere actiklari bireysel krediler ile ipotege dayali bireysel konut kredileri ve konut sektorunu kredilendirmeye yetkili Kamu Iktisadi tesebbusu KIT statusundeki bankalarin kendi mevzuatlari cercevesinde acmis olduklari krediler Finansal Kiralama Sozlesmesinden Dogan Alacaklar Finansal kiralamaya yetkili kuruluslarin yaptiklari finansal kiralama sozlesmelerinde dogan alacaklar Ihracat Islemlerinden Dogan Alacaklar Bankalar ve OFK larin fiilen ihracatta kullandirdiklari krediler ile factoring islemleri yapan anonim ortakliklarca temelluk edilen ihracat karsiligindaki belgeye dayali alacaklar Diger Alacaklar Bankalar disindaki mal ve hizmet uretimi faaliyetlerinde bulunan anonim ortakliklar ile ozellestirme kapsamina alinanlar dahil olmak uzere KIT lerin musterilerine yaptiklari taksitli satislardan dogan senede baglanmis alacaklar araciligiyla verilen bireysel kredilere iliskin olarak T C Ziraat Bankasi nin senede baglanmis alacaklari Turkiye Halk Bankasi nca esnaf ve sanatkarlarla kucuk isletmelere acilan ihtisas kredileri VDMK nin ihraci iki sekilde yapilmaktadir kendi ticari islemlerinden dogmus alacaklar karsiliginda dogrudan ve devraldiklari alacaklari karsiliginda dolayli olarak Bankalar gerek dogrudan ve gerekse dolayli ihrac yapabilirken finansal kiralama sirketleri yalniz kendi alacaklari genel finans ortaklari da yalnizca devraldiklari alacaklar karsiliginda VDMK cikarabilir Cikarilacak VDMK nin nominal deger toplami her bir tertip icin bu tertibin dayali oldugu alacaklarin ihrac tarihindeki toplam tutarinin 90 ini asamayacaktir