Vasili Nikitiç Tatişçev (Rusça: Василий Никитич Татищев; 19 Nisan 1686 - 15 Temmuz 1750), Rus İmparatorluk devlet adamı, tarihçi, filozof ve etnograftır. İlk tam ölçekli Rus tarihinin yazarı ve üç Rus kentinin kurucusu olarak tanınır: Stavropol-on-Volga (şimdi Tolyatti), Yekaterinburg ve Perm.
Vasili Tatişçev | |
---|---|
Vasili Nikitiç Tatişçev portresi, 1800'ler | |
Doğum | Vasili Nikitiç Tatişçev 19 Nisan 1686 Boredki, Ostrovsky Uyezd, Pskov Guberniyası |
Ölüm | 15 Temmuz 1750 (64 yaşında) Boldino, Dmitrovsky Uyezd, Moskova Guberniyası |
Milliyet | Rus |
Mezun olduğu okul(lar) | Jacob Bruce Moskova Mühendislik Okulu |
Meslek | tarihçi, etnograf, devlet adamı |
Tanınma nedeni | Rusya tarihi üzerine olan kitabı |
Memleket | Pskov, Rusya |
Evlilik | Anna Vasilyevna Andreyevskaya |
Çocuk(lar) | Eupraksiya Tatişçeva (1715 - 1769) Eugraf Tatişçev (1717- 1781) |
Aile | Tatişçev ailesi, Rurik'in soyundan |
İmza | |
Hayatı
9. yüzyıl prensi Rurik'in soyundan gelen Tatişçev, 19 Nisan 1686'da Pskov yakınlarında doğdu. Moskova'daki Mühendislik okulundan mezun olduktan sonra İsveç ile gerçekleşen 1700-1721 Büyük Kuzey Savaşı'na katıldı. Büyük Petro'nun hizmetinde, Dışişleri Bakanlığı'nda önemli bir görev kazandı ve bunu Yüksek Mahremiyet Konseyi'nin politikalarına karşı çıkmak ve Anna İvanovna'nın 1730'da Rus tahtına yükselişini desteklemek için kullandı.
Anna tarafından Ural fabrikalarının yönetiminin kârlı bir ofisinde görevlendirildi. Bu görevde, o zamandan beri Uralların gerçek başkentleri haline gelen Perm ve Yekaterinburg şehirlerini kurdu. 2003 yılında Perm'de adına bir anıt açıldı. 1735-40 Başkurt Savaşı sırasında, 1736-37 kışından itibaren Sibirya operasyonlarının komutanıydı ve 1737 baharından itibaren tüm operasyonun başındaydı. Mart 1739'dan sonra, sözde yolsuzluk suçlamasıyla, ancak esas olarak çok fazla düşman kazandığı için görevden alındı. Tatişçev, resmi kariyerinin sonuncusu Astrahan valiliğiydi (1741-44). 15 Temmuz 1750'de Moskova yakınlarındaki Boldino malikanesinde öldü.
Çalışmaları
Aktif hizmetten emekli olduğunda kendisini bilimsel uğraşlara adadı. Rus tarih yazımının ihmal edildiğini hissederek, büyük ilgi gören birkaç yasal anıt, örneğin Russkaya Pravda ve 1550 Sudebnik'i keşfetti ve yayımladı. Şaheseri Rus tarihinin ilk krokisi olan Russian History Dating Back to the Most Ancient Times ölümünden sonra 5 cilt halinde yayımlandı. Ayrıca Rus dilinin ilk ansiklopedik sözlüğünü derledi.
Tatişçev'in çalışmalarının bilimsel değeri 18. yüzyılda bile tartışıldı. O zamandan beri kaybolan bazı kronikleri kullanmıştır ve Iakov Lur'e göre, "o tarihçiye özgü veriler" olarak tanımladığı "Tatişçev Bilgileri"ni yazmasına neden olmuştur, ancak bunların çoğu (özellikle Ioachim Chronicle) şüpheli gerçekliğe sahipti. Geçmişine eklenen bazı olaylar kendi hayalinin ürünü olabilirdi. Ancak son zamanlarda bazı önde gelen tarihçiler Tatişçev'in kayıp kaynaklarına gerçekten güvenilebileceğini öne sürdüler.
Anısı
Yerler
- Saratov Oblastı, Samara Oblastı ve Orenburg Oblastı'ndaki birçok yerleşim yeri Tatişçev'in adını almıştır.
- Perm, Yekaterinburg, Çelyabinsk, Kaliningrad, Samara, Buribay ve Astrahan'da Tatişçev Sokakları ve Tolyatti'de Tatişçev Bulvarı vardır.
Anıtlar
- 2003 yılının Eylül ayında, Solneçnogorsk Yerel Tarih Müzesi binasının önüne VN Tatishchev onuruna bir anıt dikildi - cilalı granit bir sütun üzerindeki bir büst;
- 1998'de Tolyatti'de Tatişçev'in büyük bir atlı heykeli kuruldu;
- 2003 yılında Perm'in 280. yıldönümünde şehrin kurucusu Tatişçev için tarihi bir yere anıt dikildi (günümüzde Tatişçev'in adını alan Razgulyayski Meydanı);
- Volga Üniversitesi lobisinde Tatişçev (Tolyatti)'in bir heykeli vardır;
- Astrahan'da Tatişçev'in adını taşıyan bir bahçe vardır ve Astrahan'ın Walk of Fame arazisinde bir büstü vardır;
- 1998'de Yekaterinburg'da Plotinka'da (Iset Nehri üzerindeki şehir göletinin barajı) Yekaterinburg'un kurucuları onuruna "Rusya'nın şanlı oğulları VN Tatişçev ve W. de Gennin, Yekaterinburg minnettar, 1998" başlıklı bir anıt dikildi (rus. Славным сынам России В. Н. Татищеву и В. И. де Геннину Екатеринбург благодарный 1998 год). Anıtın yazarı heykeltıraş Peter Chusovitin'dir.
Diğer
- Yekaterinburg ve Moskova'da adına bir ödül kuruldu.
- Tatişçev Dağı, modern Yekaterinburg topraklarındaki en yüksek noktadır;
- 1985'te Tatişçev'e adanan bir posta zarfı yayınlandı
- 1991'de SSCB'de "Rus tarihçiler pul serisinin" bir parçası olarak Vasili Tatişçev'i tasvir eden bir pul basıldı;
- Küçük bir gezegen, 27 Eylül 1978'de Kırım Astrofizik Gözlemevi'nde Sovyet astronomu Lüdmila Çernıh tarafından keşfedildikten sonra, adını Tatişçev'den aldı (4235 Tatişçev);
- Baltık denizcileri "Vasili Tatişçev" gemisiyle yelken açtılar
- Bir okul yarışması Tatişçev'in adını almıştır;
- Yekaterinburg şehrinin 108 No'lu Gymnasium'u Vasili Tatişçev'in adını aldı.
Kaynakça
- ^ Ia. S. Lur'e, "The Problem of Source Criticism (With Reference to Medieval Russian Documents)," Slavic Review Vol. 27, No. 1. (Mar., 1968), pp. 1-22.
- ^ (Rusça). E1, Yekaterinburg online. 30 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Aralık 2019.
- ^ (İngilizce). 30 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Aralık 2019.
- ^ (Rusça). docs.cntd.ru. 13 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Aralık 2019.
- ^ (Rusça). chrontime.com. 30 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Aralık 2019.
- ^ (Rusça). 30 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Aralık 2019.
- ^ "Russian historian V. N. Tatishchev" (İngilizce). Colnect. Erişim tarihi: 30 Aralık 2019.
- ^ (Rusça). 16 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Aralık 2019.
Konuyla ilgili yayınlar
- Popov N.: Tatischev and His Time. Moscow, 1861.
- Deutch G. M.: Vasily Nikitich Tatischev. Sverdlovsk, 1962.
- Peshtich S. L.: Russian historiography of the 18th century, vol. 1-2. Leningrad, 1961, 1965.
- Anikin, Andréi : Los Pensadores Rusos. Ideas Socioeconómicas en la Rusia de los Siglos XVIII y XIX,Editorial Progreso, pp. 34–37,URRSS, Moscú, 1990.
Dış bağlantılar
- Portre ile Rus biyografisi 18 Nisan 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (PDF )
- Perm tarihi
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Vasili Nikitic Tatiscev Rusca Vasilij Nikitich Tatishev 19 Nisan 1686 15 Temmuz 1750 Rus Imparatorluk devlet adami tarihci filozof ve etnograftir Ilk tam olcekli Rus tarihinin yazari ve uc Rus kentinin kurucusu olarak taninir Stavropol on Volga simdi Tolyatti Yekaterinburg ve Perm Vasili TatiscevVasili Nikitic Tatiscev portresi 1800 lerDogumVasili Nikitic Tatiscev 19 Nisan 1686 Boredki Ostrovsky Uyezd Pskov GuberniyasiOlum15 Temmuz 1750 64 yasinda Boldino Dmitrovsky Uyezd Moskova GuberniyasiMilliyetRusMezun oldugu okul lar Jacob Bruce Moskova Muhendislik OkuluMeslektarihci etnograf devlet adamiTaninma nedeniRusya tarihi uzerine olan kitabiMemleketPskov RusyaEvlilikAnna Vasilyevna AndreyevskayaCocuk lar Eupraksiya Tatisceva 1715 1769 Eugraf Tatiscev 1717 1781 AileTatiscev ailesi Rurik in soyundanImzaHayati9 yuzyil prensi Rurik in soyundan gelen Tatiscev 19 Nisan 1686 da Pskov yakinlarinda dogdu Moskova daki Muhendislik okulundan mezun olduktan sonra Isvec ile gerceklesen 1700 1721 Buyuk Kuzey Savasi na katildi Buyuk Petro nun hizmetinde Disisleri Bakanligi nda onemli bir gorev kazandi ve bunu Yuksek Mahremiyet Konseyi nin politikalarina karsi cikmak ve Anna Ivanovna nin 1730 da Rus tahtina yukselisini desteklemek icin kullandi Anna tarafindan Ural fabrikalarinin yonetiminin karli bir ofisinde gorevlendirildi Bu gorevde o zamandan beri Urallarin gercek baskentleri haline gelen Perm ve Yekaterinburg sehirlerini kurdu 2003 yilinda Perm de adina bir anit acildi 1735 40 Baskurt Savasi sirasinda 1736 37 kisindan itibaren Sibirya operasyonlarinin komutaniydi ve 1737 baharindan itibaren tum operasyonun basindaydi Mart 1739 dan sonra sozde yolsuzluk suclamasiyla ancak esas olarak cok fazla dusman kazandigi icin gorevden alindi Tatiscev resmi kariyerinin sonuncusu Astrahan valiligiydi 1741 44 15 Temmuz 1750 de Moskova yakinlarindaki Boldino malikanesinde oldu CalismalariAktif hizmetten emekli oldugunda kendisini bilimsel ugraslara adadi Rus tarih yaziminin ihmal edildigini hissederek buyuk ilgi goren birkac yasal anit ornegin Russkaya Pravda ve 1550 Sudebnik i kesfetti ve yayimladi Saheseri Rus tarihinin ilk krokisi olan Russian History Dating Back to the Most Ancient Times olumunden sonra 5 cilt halinde yayimlandi Ayrica Rus dilinin ilk ansiklopedik sozlugunu derledi Tatiscev in calismalarinin bilimsel degeri 18 yuzyilda bile tartisildi O zamandan beri kaybolan bazi kronikleri kullanmistir ve Iakov Lur e gore o tarihciye ozgu veriler olarak tanimladigi Tatiscev Bilgileri ni yazmasina neden olmustur ancak bunlarin cogu ozellikle Ioachim Chronicle supheli gerceklige sahipti Gecmisine eklenen bazi olaylar kendi hayalinin urunu olabilirdi Ancak son zamanlarda bazi onde gelen tarihciler Tatiscev in kayip kaynaklarina gercekten guvenilebilecegini one surduler AnisiYerler Saratov Oblasti Samara Oblasti ve Orenburg Oblasti ndaki bircok yerlesim yeri Tatiscev in adini almistir Perm Yekaterinburg Celyabinsk Kaliningrad Samara Buribay ve Astrahan da Tatiscev Sokaklari ve Tolyatti de Tatiscev Bulvari vardir Anitlar 2003 yilinin Eylul ayinda Solnecnogorsk Yerel Tarih Muzesi binasinin onune VN Tatishchev onuruna bir anit dikildi cilali granit bir sutun uzerindeki bir bust 1998 de Tolyatti de Tatiscev in buyuk bir atli heykeli kuruldu 2003 yilinda Perm in 280 yildonumunde sehrin kurucusu Tatiscev icin tarihi bir yere anit dikildi gunumuzde Tatiscev in adini alan Razgulyayski Meydani Volga Universitesi lobisinde Tatiscev Tolyatti in bir heykeli vardir Astrahan da Tatiscev in adini tasiyan bir bahce vardir ve Astrahan in Walk of Fame arazisinde bir bustu vardir 1998 de Yekaterinburg da Plotinka da Iset Nehri uzerindeki sehir goletinin baraji Yekaterinburg un kuruculari onuruna Rusya nin sanli ogullari VN Tatiscev ve W de Gennin Yekaterinburg minnettar 1998 baslikli bir anit dikildi rus Slavnym synam Rossii V N Tatishevu i V I de Genninu Ekaterinburg blagodarnyj 1998 god Anitin yazari heykeltiras Peter Chusovitin dir Diger Yekaterinburg ve Moskova da adina bir odul kuruldu Tatiscev Dagi modern Yekaterinburg topraklarindaki en yuksek noktadir 1985 te Tatiscev e adanan bir posta zarfi yayinlandi 1991 de SSCB de Rus tarihciler pul serisinin bir parcasi olarak Vasili Tatiscev i tasvir eden bir pul basildi Kucuk bir gezegen 27 Eylul 1978 de Kirim Astrofizik Gozlemevi nde Sovyet astronomu Ludmila Cernih tarafindan kesfedildikten sonra adini Tatiscev den aldi 4235 Tatiscev Baltik denizcileri Vasili Tatiscev gemisiyle yelken actilar Bir okul yarismasi Tatiscev in adini almistir Yekaterinburg sehrinin 108 No lu Gymnasium u Vasili Tatiscev in adini aldi Kaynakca Ia S Lur e The Problem of Source Criticism With Reference to Medieval Russian Documents Slavic Review Vol 27 No 1 Mar 1968 pp 1 22 Rusca E1 Yekaterinburg online 30 Aralik 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 30 Aralik 2019 Ingilizce 30 Aralik 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 30 Aralik 2019 Rusca docs cntd ru 13 Ocak 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 30 Aralik 2019 Rusca chrontime com 30 Aralik 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 30 Aralik 2019 Rusca 30 Aralik 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 30 Aralik 2019 Russian historian V N Tatishchev Ingilizce Colnect Erisim tarihi 30 Aralik 2019 Rusca 16 Ekim 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 30 Aralik 2019 Konuyla ilgili yayinlarPopov N Tatischev and His Time Moscow 1861 Deutch G M Vasily Nikitich Tatischev Sverdlovsk 1962 Peshtich S L Russian historiography of the 18th century vol 1 2 Leningrad 1961 1965 Anikin Andrei Los Pensadores Rusos Ideas Socioeconomicas en la Rusia de los Siglos XVIII y XIX Editorial Progreso pp 34 37 URRSS Moscu 1990 Dis baglantilarPortre ile Rus biyografisi 18 Nisan 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde PDF Perm tarihi