Azərbaycanca
Deutsch
日本語
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
United State
Vedat Nedim Tör, (1897 - 8 Nisan 1985), Türk siyasetçi, yazar ve gazeteci.
| Vedat Nedim Tör | |
|---|---|
 | |
| Doğum | 1897 İstanbul, Osmanlı İmparatorluğu |
| Ölüm | 8 Nisan 1985 (88 yaşında) İstanbul |
| Meslek | |
| Vatandaşlık | Osmanlı İmparatorluğu, Türkiye |
| Eğitim | Galatasaray Lisesi |
| Alma mater | Berlin Humboldt Üniversitesi |
| Önemli eser | Yıllar Böyle Geçti (Anı, 1976), Kemalizmin Dramı (1980), Atatürk Olmasaydı (1982) |
| Akrabalar | Ahmet Nedim Servet Tör (babası), Edip Servet Tör (amcası) |
Türkiye'de Cumhuriyet döneminin tanınmış kültür ve sanat adamıdır. Yapı Kredi Bankası'nın sanat müşavirliğini yaptığı 25 yıl boyunca düzenlediği büyük çaplı yarışmalar, folklor alanında başlattığı araştırma ve derleme çalışmalar, yetişkinlere ve çocuklara hitap eden yayınları ile kültür alanında önemli hizmetler verdi, cumhuriyet değerlerinin topluma mal olması için çalıştı. Tiyatro oyunu ve roman gibi kurmaca eserler de kaleme aldı.
Hayatı
1897 yılında İstanbul'da doğdu. Babası yazar ve bürokrat Ahmet Nedim Servet Tör, annesi Behice Hanım'dır. 1916 yılında Galatasaray Lisesini bitirdi. Ticaret Nezareti'nin açtığı sınavı kazanarak Berlin Yüksek Ticaret Okulu'nda (Berlin Humboldt Üniversitesi) yükseköğrenim görmek üzere Almanya'ya gitti. İktisat alanında doktorasını "Türkiye Nasıl Bir Emperyalizm Konusu Oldu?" başlıklı çalışması ile tamamladı.
Berlin'deki öğrenciliği sırasında Alice Hanım’la evlendi ve bu evliliğinden Engin ve Manuella olmak üzere iki çocuğu oldu.Türkiye İşçi ve Çiftçi Sosyalist Fırkasının (TİÇSF) Almanya’daki yönetici ve kurucuları içerisinde yer aldı. Partinin Berlin’deki temsilciliğini 1922 yılına kadar devam ettirdi. 5 Kasım- 5 Aralık 1922’de Moskova’da yapılan Komintern’in IV. Kongresine İstanbul Komünist Grubu Temsilcisi olarak Berlin’den giderek katıldı.
1923 yılında Türkiye'ye döndü. Türkiye Komünist Partisi’nde yer aldı ve partiye yakın bir gazete olan “Aydınlık” Gazetesinde yazılar yazdı. Mayıs 1926'da Viyana'daki Türkiye İşçi ve Çiftçi Sosyalist Fırkası Konferansı'nda partinin genel başkanlığını üstlendi. 1927 yılında partiden ayrılarak partinin bütün gizli dokümanlarını polise teslim etti. 1927 Tevkifatı sırasında TİÇSF aleyhine şahitlik yapan Tör, aynı davada yargılanıp beraat etti. İzlediği tutumdan dolayı partinin kurucusu Şefik Hüsnü tarafından dönek ilan edildi.
1932 yılında kurulan Kadro dergisinin kurucuları arasında yer aldı ve bu dergide yazılar yayımladı.
1934 yılında derginin kapanmasından sonra 1938 yılına kadar bazı devlet kurumlarında çalıştı. Matbuat Umum Müdürlüğü (1933-1937), Turizm Müdürlüğü (1938), Ankara Radyosu Müdürlüğü (1938-1943), Ankara Elektrik Şirketi gibi çeşitli kurumlarda yönetici olarak çalıştı. Cumhuriyet ve Vatan gazetelerinde yazılar yazdı. 1933'te Matbuat Umum Müdürlüğü sırasında çıkardığı La Turquie Kémaliste dergisi, yeni Türkiye'nin dünyaya tanıtımında önemli rol üstlendi.
İstanbul Radyosu Haziran 1943'te Vedat Nedim Tör yönetiminde deneme yayınına başladı. Beyoğlu Postanesi üzerinde kurulan geçici stüdyoda çalışmalarını sürdüren İstanbul Radyosu, Batı Müziği ve Ankara Radyosu'ndan telefon aracılığıyla iletilen ajans haberlerini yayınladı.
1944 yılından sonra 25 yıl boyunca Yapı Kredi Bankasında kültür ve sanat danışmanı olarak görev yaptı. Aile, Doğan Kardeş, Sanat Dünyası adlı dergileri çıkarttı. Türkiye fotoğraf arşivini kurdu. Bankanın para ve altın koleksiyonunun kurulmasına öncülük etti. 1970 yılında sonra Akbank'ta kültür ve sanat danışmanı olarak görev yaptı. 1974 yılında yeniden Yapı ve Kredi Bankası’na geçti. 1977 yılında emekli oldu.
Toplumun hem bireyin yaşadığı çelişkilere yer veren tiyatro eserleri yazdı, oyunlarının birçoğu sahnelendi. Tiyatro türü üzerine yazdığı yazılarla da tiyatro sanatına katkı verdi. Cumhuriyet'in ilk yıllarından itibaren yaşamına dair önemli anılarını Yıllar Böyle Geçti (1976) adlı kitapta anlattı. Tek romanı Resim Öğretmeni'nde (1943) ise bir resim öğretmeninin atandığı kasabada yaşadığı olayları, kasabalıların eğitimi için mücadelesini konu edindi.
1985 yılında İstanbul'da öldü.
Vedat Nedim Tör Müzesi
Yapı Kredi bünyesinde 1992 yılında İstanbul'da Vedat Nedim Tör adını taşıyan özel müze kurulmuştur. Müzede 1950'lere dayanan etnografik ve nümizmatik koleksiyonları ve 55 bin parçalık bir madeni para koleksiyonu bulunur.
Eserleri
Tiyatro oyunları
- Fevkalasriler (1928)
- İmralı'nın İnsanları
- Hayvan Fikri Yedi (1929)
- Kör (1935)
- Köksüzler (1937)
- Üç Kişi Arasında (1938)
- Değişen Adam (1941)
- İmralı’nın İnsanları (1942)
- Sanatkâr Aşkı (1945)
- Hep ve Hiç (1951)
- Siyah-Beyaz (1952)
- Aşağıdan Yukarı (1952)
- Sahte Kahramanlar (1975)
- Kadın Polis Olursa
- Görücü
- Çarliston
- Halıcı Kız
- İstenilmeyen Mucize
- Dağ Başındaki Kız
- Sonsuz
- Hacivat Diplomat
- Batista
- Büyük İhtilâl (çeviri)
Anı
- Yıllar Böyle Geçti, Milliyet Yayınları (1976)
Deneme
- Dinimiz (1940)
- Kemalizmin Dramı (1980)
- Atatürk Olmasaydı (1982)
Kaynakça
- ^ Şahin, Elmas (Haziran 2013). "Ahmet Nedim Servet Tör: Türk'ün Destanı" (PDF). 22 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 10 Haziran 2022.
- ^ a b Yaman, Hikmet (2017). "Bir Cumhuriyet Aydını: Vedat Nedim Tör" (PDF). Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü yüksek lisans tezi.[]
- ^ Sahin, Elmas (2013). "Ahmet Nedim Servet Tör: The Epic of the Turks". International Journal Of Turkish Literature Culture Education. 2/2 (2): 203-218. doi:10.7884/teke.147. ISSN 2147-0146.[]
- ^ Arolat, Osman (18 Mart 2022). . Dunya.com. 18 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mayıs 2022.
- ^ . kitap.ykykultur.com.tr. 16 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mayıs 2022.
- ^ a b Sözlüğü, Türk Edebiyatı İsimler. . teis.yesevi.edu.tr. 19 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mayıs 2022.
Dış bağlantılar
- Atatürk'ten Anılar 14. Bölüm: Vedat Nedim Tör, 24 Mayıs 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Vedat Nedim Tor 1897 8 Nisan 1985 Turk siyasetci yazar ve gazeteci Vedat Nedim TorDogum1897 Istanbul Osmanli ImparatorluguOlum8 Nisan 1985 88 yasinda IstanbulMesleksiyasetciiktisatciyazarVatandaslikOsmanli Imparatorlugu TurkiyeEgitimGalatasaray LisesiAlma materBerlin Humboldt UniversitesiOnemli eserYillar Boyle Gecti Ani 1976 Kemalizmin Drami 1980 Ataturk Olmasaydi 1982 AkrabalarAhmet Nedim Servet Tor babasi Edip Servet Tor amcasi Turkiye de Cumhuriyet doneminin taninmis kultur ve sanat adamidir Yapi Kredi Bankasi nin sanat musavirligini yaptigi 25 yil boyunca duzenledigi buyuk capli yarismalar folklor alaninda baslattigi arastirma ve derleme calismalar yetiskinlere ve cocuklara hitap eden yayinlari ile kultur alaninda onemli hizmetler verdi cumhuriyet degerlerinin topluma mal olmasi icin calisti Tiyatro oyunu ve roman gibi kurmaca eserler de kaleme aldi Hayati1897 yilinda Istanbul da dogdu Babasi yazar ve burokrat Ahmet Nedim Servet Tor annesi Behice Hanim dir 1916 yilinda Galatasaray Lisesini bitirdi Ticaret Nezareti nin actigi sinavi kazanarak Berlin Yuksek Ticaret Okulu nda Berlin Humboldt Universitesi yuksekogrenim gormek uzere Almanya ya gitti Iktisat alaninda doktorasini Turkiye Nasil Bir Emperyalizm Konusu Oldu baslikli calismasi ile tamamladi Berlin deki ogrenciligi sirasinda Alice Hanim la evlendi ve bu evliliginden Engin ve Manuella olmak uzere iki cocugu oldu Turkiye Isci ve Ciftci Sosyalist Firkasinin TICSF Almanya daki yonetici ve kuruculari icerisinde yer aldi Partinin Berlin deki temsilciligini 1922 yilina kadar devam ettirdi 5 Kasim 5 Aralik 1922 de Moskova da yapilan Komintern in IV Kongresine Istanbul Komunist Grubu Temsilcisi olarak Berlin den giderek katildi 1923 yilinda Turkiye ye dondu Turkiye Komunist Partisi nde yer aldi ve partiye yakin bir gazete olan Aydinlik Gazetesinde yazilar yazdi Mayis 1926 da Viyana daki Turkiye Isci ve Ciftci Sosyalist Firkasi Konferansi nda partinin genel baskanligini ustlendi 1927 yilinda partiden ayrilarak partinin butun gizli dokumanlarini polise teslim etti 1927 Tevkifati sirasinda TICSF aleyhine sahitlik yapan Tor ayni davada yargilanip beraat etti Izledigi tutumdan dolayi partinin kurucusu Sefik Husnu tarafindan donek ilan edildi 1932 yilinda kurulan Kadro dergisinin kuruculari arasinda yer aldi ve bu dergide yazilar yayimladi 1934 yilinda derginin kapanmasindan sonra 1938 yilina kadar bazi devlet kurumlarinda calisti Matbuat Umum Mudurlugu 1933 1937 Turizm Mudurlugu 1938 Ankara Radyosu Mudurlugu 1938 1943 Ankara Elektrik Sirketi gibi cesitli kurumlarda yonetici olarak calisti Cumhuriyet ve Vatan gazetelerinde yazilar yazdi 1933 te Matbuat Umum Mudurlugu sirasinda cikardigi La Turquie Kemaliste dergisi yeni Turkiye nin dunyaya tanitiminda onemli rol ustlendi Istanbul Radyosu Haziran 1943 te Vedat Nedim Tor yonetiminde deneme yayinina basladi Beyoglu Postanesi uzerinde kurulan gecici studyoda calismalarini surduren Istanbul Radyosu Bati Muzigi ve Ankara Radyosu ndan telefon araciligiyla iletilen ajans haberlerini yayinladi 1944 yilindan sonra 25 yil boyunca Yapi Kredi Bankasinda kultur ve sanat danismani olarak gorev yapti Aile Dogan Kardes Sanat Dunyasi adli dergileri cikartti Turkiye fotograf arsivini kurdu Bankanin para ve altin koleksiyonunun kurulmasina onculuk etti 1970 yilinda sonra Akbank ta kultur ve sanat danismani olarak gorev yapti 1974 yilinda yeniden Yapi ve Kredi Bankasi na gecti 1977 yilinda emekli oldu Toplumun hem bireyin yasadigi celiskilere yer veren tiyatro eserleri yazdi oyunlarinin bircogu sahnelendi Tiyatro turu uzerine yazdigi yazilarla da tiyatro sanatina katki verdi Cumhuriyet in ilk yillarindan itibaren yasamina dair onemli anilarini Yillar Boyle Gecti 1976 adli kitapta anlatti Tek romani Resim Ogretmeni nde 1943 ise bir resim ogretmeninin atandigi kasabada yasadigi olaylari kasabalilarin egitimi icin mucadelesini konu edindi 1985 yilinda Istanbul da oldu Vedat Nedim Tor MuzesiYapi Kredi bunyesinde 1992 yilinda Istanbul da Vedat Nedim Tor adini tasiyan ozel muze kurulmustur Muzede 1950 lere dayanan etnografik ve numizmatik koleksiyonlari ve 55 bin parcalik bir madeni para koleksiyonu bulunur EserleriTiyatro oyunlari Fevkalasriler 1928 Imrali nin Insanlari Hayvan Fikri Yedi 1929 Kor 1935 Koksuzler 1937 Uc Kisi Arasinda 1938 Degisen Adam 1941 Imrali nin Insanlari 1942 Sanatkar Aski 1945 Hep ve Hic 1951 Siyah Beyaz 1952 Asagidan Yukari 1952 Sahte Kahramanlar 1975 Kadin Polis Olursa Gorucu Carliston Halici Kiz Istenilmeyen Mucize Dag Basindaki Kiz Sonsuz Hacivat Diplomat Batista Buyuk Ihtilal ceviri Ani Yillar Boyle Gecti Milliyet Yayinlari 1976 Deneme Dinimiz 1940 Kemalizmin Drami 1980 Ataturk Olmasaydi 1982 Kaynakca Sahin Elmas Haziran 2013 Ahmet Nedim Servet Tor Turk un Destani PDF 22 Mayis 2022 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 10 Haziran 2022 a b Yaman Hikmet 2017 Bir Cumhuriyet Aydini Vedat Nedim Tor PDF Eskisehir Osmangazi Universitesi Sosyal Bilimler Enstitusu yuksek lisans tezi olu kirik baglanti Sahin Elmas 2013 Ahmet Nedim Servet Tor The Epic of the Turks International Journal Of Turkish Literature Culture Education 2 2 2 203 218 doi 10 7884 teke 147 ISSN 2147 0146 olu kirik baglanti Arolat Osman 18 Mart 2022 Dunya com 18 Mart 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 22 Mayis 2022 kitap ykykultur com tr 16 Subat 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 22 Mayis 2022 a b Sozlugu Turk Edebiyati Isimler teis yesevi edu tr 19 Nisan 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 22 Mayis 2022 Dis baglantilarAtaturk ten Anilar 14 Bolum Vedat Nedim Tor 24 Mayis 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde