Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Vendée İsyanı, Fransız İhtilali sonrasında, Vendée bölgesinde meydana gelen ayaklanmadır. İhtilal ile kurulan hükûmet, çıkarılan bir yasaya dayanarak o bölge halkını katletmişti.
| Vendee isyanı | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Birinci Koalisyon | |||||||
 1793 muharebesinde (Paul-Emile Boutigny, Şole Sanat ve Tarih Müzesi) | |||||||
| |||||||
| Taraflar | |||||||
|
Destekleyen:  Büyük Britanya | ||||||
| Komutanlar ve liderler | |||||||
| • • • † • † • • • • • Jean-Baptiste Kléber • • • † • François Joseph Westermann • • • • • Lazare Hoche •Jean Baptiste Carrier | • Jacques Cathelineau † •  • † • † • † • † • † • † • † • † • † • † • • • | ||||||
| Güçler | |||||||
| 130.000 - 150.000 | 80.000 | ||||||
| Kayıplar | |||||||
| ~ 30.000 asker öldü | ~ 130.000 asker ve sivil öldü | ||||||
| Vendée yerleşikleri: ~ 170.000 asker ve sivil öldü (75 - 80% Kralcılar ve 20 - 25% Cumhuriyetçiler) toplam 170.000 - 200.000 ölü | |||||||
Vendée bölgesi, Fransa’nın orta-batısında, Atlas Okyanusu'na kıyısı olan bir bölgedir. Vendée ismi, bölgeden geçen bir nehirden gelir. Fransız İhtilali döneminde bölge halkı kırsal kesimde yaşayan köylülerdir ve bu bölgede Fransa'nın başka bölgelerindeki gibi sınıf ayrılıkları pek yoktur. Ancak bölgeye hakim olan Katoliklik etkisiyle halk, ihtilal sonrası cumhuriyet rejimine karşı çıkarak bir ayaklanma başlatır. Ancak ayaklanmanın sonu kötü bitecektir.
Fransa Parlamentosu 1794 tarihinde, Vendée bölgesinde yaşayan halkın “kadın, erkek ve çocuklar” dahil tümüyle katledilmesi için “Lazare Hoche” isimli generale tam yetki veren bir yasa çıkarmıştır. Tarihe Vendée Katliamı olarak geçen bu olay Birleşmiş Milletler'in soykırım tanımına uyan ve Fransız Parlamento arşivlerinde de belgeleri yer alan bir soykırımdır.
Birleşik bir stratejiden (veya ordudan) yoksun olan ve savunma amaçlı bir seferde savaşan İsyancıların ordusu nisan ayından itibaren uyumunu ve özel avantajlarını kaybetti. Başarılar bir süre devam etti: Thouars Mayıs ayı başlarında alındı ve Haziran ayında Saumur; Châtillon ve Vihiers'de zaferler kazanıldı. Bu zaferler dizisinin ardından Vendeeler, hazırlıksız oldukları ve ivmelerini durduran, Paris'teki hükûmete daha fazla asker ve deneyimli generaller göndermesi için yeterli zaman tanıyan uzun süreli bir Nantes kuşatmasına başladılar
, bu olayı Le Figaro’nun 19 Mayıs 2006 tarihli sayısında “1794'te 'nun cumhuriyetçi cehennem birliklerinin Vendée halkını katletmesinin 'insanlığa karşı suç' olduğunu” itiraf etmiştir.
Reynald Secher, yazdığı Bir Fransız Soykırımı: Vendée adlı kitabında, yeni kurulmuş Fransız hükûmetinin gerçekleşen bir ayaklanma sonrasında takındığı bu tavrı ilk modern soykırım olarak nitelendirmiştir.
Arka Plan
Vendée'de sınıf farklılıkları Paris'teki veya diğer Fransız eyaletlerindeki kadar büyük değildi. Bölge halkı oldukça dindardı ve kiliseye bağlıydı. 3 Mart 1793 de bütün kiliselerin kapatılması emredildi kiliselerin mallarına el konuldu rahipler tutuklandı ayine giden kadınlar dövüldü mezarlara haç dikmek yasaklandı. Bu isyanın başlıca nedenlerinden biriyidi diğeri ise zorunlu askerlikdi. Fransa, Prusya ve Avusturya ile savaşa girince Fransa genelinde askere alım başladı her bölge belli bir asker göndermekle yükümlü tutuldu Vendee bölgesinden ise 300.000 asker isteniyordu zaten devrimden nefret eden halk şimdi ise zorunlu askerliğe tabi tutuluyordu bu bardağı taşırdı ve isyan başladı.
İsyan
Ayaklanma, ciddiyetle, zorunlu askerlik fermanının reddi olarak Mart 1793'te başladı. Coğrafi olarak ayaklanma, yaklaşık 60 mil (97 km) genişliğinde kaba bir dörtgen içinde meydana geldi. Bir hafta içinde şiddet Breton bataklıklarına yayıldı; köylüler 11 Mart'ta Machecoul kasabasını istila etti ve yüzlerce Cumhuriyetçi vatandaş katledildi . Jacques Cathelineau ve Jean-Nicolas Stofflet liderliğindeki büyük bir köylü grubu 12 Mart'ta Saint-Florent-le- Vieil'i ele geçirdi . Mart ortasına kadar, zorunlu askerlik aleyhine küçük bir isyan tam teşekküllü bir ayaklanmaya dönüştü.
Cumhuriyet, bölgeye 45.000'den fazla asker göndererek hızlı yanıt verdi. İlk meydan savaşı 19 Mart gecesi oldu. 2.000 kişilik Cumhuriyetçi ordu, Louis Henri François de Marce emri altında kuzeye hareket etti La RoChantonnay Gravereau köprüsü (yakın Saint-Vincent-Sterlanges nehir le Petit-Lay üzerinde). Yapılan altı saatlik çatışmadan sonra, isyancı takviye kuvvetleri geldi ve Cumhuriyetçi güçleri bozguna uğrattı. Kuzeyde, 22 Mart'ta, Chalonnes-sur-Loire yakınlarında başka bir Cumhuriyetçi güç yönlendirildi. Bunu bir dizi çatışma ve silahlı temas izledi. 3 Mayıs 1793'te Bressuire, Henri de la Rochejaquelein liderliğindeki Vendéen kuvvetlerine düştü.
5 Mayıs da Thouars savaşında Charles de Bonchamps komutasındaki Süvarilerden oluşan Cumhuriyetçi ordu Lescure komutasindaki isyancılara yenildi ve şehre çekildi Henri de La Rochejacquelein başkanlığındaki isyancılar, surları zorla alıp şehre aktılar ve Cumhuriyetçi birlikler hızla teslim oldu. Vendéenler büyük miktarda silah ve barut ele geçirdiler.
Fontenay-le-Comte Savaşı
25 Mayıs 1793'te Katolik ve kraliyetçi ordu Fontenay-le-Comte'u aldı. Lescure adamlarını düşman ateşi altında cesur bir hücumda yöneterek 'Çok yaşa kral!' Diye bağırdı Aynı şekilde La Rochejacquelein, Cumhuriyet güçlerindeki topçular onları hedef almasına rağmen, kendine özgü üç kırmızı mendilini başına, beline ve boynuna takmıştı. Zaferin ardından arkadaşları onu taklit etmeye karar verdi ve hepsi de La Rochejacquelein'in gelecekte düşman tarafından ayırt edilememesi için üç kırmızı mendil takmaya karar verdi. Bundan sonra Cumhuriyet'in kontrolünde kalan tek Vendée kasabaları Nantes ve Les Sables d'Olonne idi.
Saumur Savaşı
9 Haziran 1793'te Jacques Cathelineau komutasındaki Vendean isyancılar, Louis-Alexandre Berthier'den Saumur kasabasını ele geçirdiler. Zafer, isyancılara 50 top da dahil olmak üzere büyük bir silah kaynağı sağladı. Bu, isyanın doruk noktasıydı. Vendeanlar daha önce hiç bu kadar büyük bir kasabayı ele geçirmeye kalkışmamışlardı ve bir günde onu ele geçirerek Cumhuriyetçi savunucularına ağır kayıplar verdiler. Vatandaşların çoğu Tours'a kaçarken, bazıları Vendean davasına katılan birçok mahkûm alındı.
Nantes Savaşı
24 Haziran 1793'te, Katolik ve kraliyetçi ordunun komutanları, Nantes belediye başkanı Baco de la Chapelle'e şehri teslim etmeleri için bir ültimatom gönderdiler veya garnizonu katledeceklerdi. 29 Haziran'da 40.000 kişilik bir kuvvetle saldırıya geçtiler. Şehrin içinde, güvenlik için Nantes'e kaçan ve isyancıların ele geçirmeyi başardıkları kasabalara yaptıkları dehşet hikâyeleriyle savunucuları güçlendiren çevredeki kırsaldan Cumhuriyetçiler vardı. Baco de la Chapelle, bacağından yaralandıktan sonra bile insanları savaşa devam etmek için 'zafer arabası' olarak adlandırdığı bir çöp arabasının üzerinde durdu. Charette, Bonchamps liderliğindeki dört Vendean ordusu arasında zayıf koordinasyon ve Liderleri Cathelinau'nun ölümü üzerine kuşatma başarısız oldu ve İsyanciların geri çekilmesine neden oldu. Ekim 1793'te Jean-Baptiste Carrier Nantes kuşatmasının başarısız olmasından sonra alınan Vendean mahkûmları cezalandırmak için topluca vurulmalarını emretti. Bunun pratik olmadığı ortaya çıktığında, tutukluları tuzak kapı dipleriyle donatılmış teknelerle Loire Nehri'ne boğdurdu; bunlar açıldığında kurbanlar boğulmaya bırakıldı. Bu vesileyle, kadın mahkûmların, Cumhuriyetçi Evlilik denen ölüme gönderilmeden önce soyulup erkeklerle bağlandıkları söylendi. Daha sonraki bazı tarihçiler bu hikâyeye karşı devrimci bir efsane olarak itiraz ederler.
İlk Châtillon Muharebesi
5 Temmuz 1793'te, Mauléon komünü yakınlarındaki Châtillon-sur-Sèvre'de Birinci Châtillon Muharebesi yapıldı . Bu eylemde, 20.000 Vendean Kraliyetçisine komuta eden Marquis de la Rochejaquelein, General François Joseph Westermann liderliğindeki bir Fransız Cumhuriyetçi gücüne saldırdı. Vendee isyancıları galip geldi, 5.000 Fransız Cumhuriyetçiyi öldürdü ve yaralandı. Savaşta öldürülenler arasında Fransız Cumhuriyetçi General Chambon da vardı.
Luçon Savaşı
14 Ağustos'ta Luçon kasabası yakınlarında yapılan çatışma aslında Maurice d'Elbée'nin komutasindaki Vendee isyancıları ile Cumhuriyet ordusu arasındaki üç çatışmanın sonucuydu. 15 Temmuz'da Claude Sandoz ve 800 kişilik bir garnizon, d'Elbee liderliğindeki 5.000 isyancıyı püskürttü; 28 Temmuz'da Tuncq ikinci bir girişimde bulundu; iki hafta sonra Tuncq ve 5.000 adamı, François de Charette'nin kişisel komutası altında 30.000 isyancıyı bozguna uğrattı.
İkinci Châtillon Savaşı
11 Ekim 1793'te, Mauléon komünü yakınlarındaki Châtillon-sur-Sèvre'de İkinci Châtillon Savaşı gerçekleşti. Bu eylemde, Louis Marie de Lescure ve Charles de Bonchamps liderliğindeki bir Vendean Kraliyetçi gücü, La Rochelle Ordusu Kıyılarından Fransız Cumhuriyetçi askerleriyle çatışmaya girdi. Alexis Chalbos komutasındaki Cumhuriyetçi güç Vendee isyancıları tarafından bozguna uğratıldı. Aynı günün akşamında, François Joseph Westermann bir Cumhuriyetçi baskın ekibine liderlik etti ve Vendee kampına saldırarak asi savaşçıları ve savaşçı olmayanları öldürdü. Ertesi gün Vendee kralcıları Mortagne-sur-Sèvre'ye çekildiler.
Tremblaye Savaşı
Tremblaye Savaşı (15 Ekim 1793) Cholet yakınında gerçekleşti. Cumhuriyetçiler zafer kazandı Vendee isyancılarının lideri Lescure, çatışmada ağır yaralandı.
Yenilgi (Ekim - Aralık 1793)
1 Ağustos 1793'te, Kamu Güvenliği Komitesi, General Jean-Baptiste Carrier'a bölgeyi tamamen fiziksel olarak yok ederek “pasifleştirme” emri verdi. Bu emirler hemen yerine getirilmedi, ancak tam bir yıkım için sürekli bir emir verildi.
Vendee ordusu ilk ciddi yenilgisini 17 Ekim'de Cholet Muharebesi'nde aldı; isyancılar için daha da kötüsü, orduları bölünmüştü. Ekim 1793'te Henri de la Rochejaquelein tarafından komuta edilen ve sayısı 25.000'e ulaşan ana kuvvet, Granville limanına doğru Loirete çekildi bir İngiliz filosu ve sürgündeki Fransız soylularından oluşan bir ordu tarafından karşılanmayı umuyorlardı. Granville'e vardıklarında şehri Cumhuriyet güçleriyle çevrili, görünürde hiçbir İngiliz gemisi görmediler. Şehri ele geçirme girişimleri başarısız oldu. Geri çekilme sırasında, genişletilmiş birlikler Cumhuriyetçi güçlerin kurbanı oldu; açlık ve hastalıktan muzdarip, binlerce kişi öldü. Kuvvet, 23 Aralık'ta belirleyici olan son Savenay Muharebesi'nde yenildi. Ertesi gün idam edilenler arasında korgeneral Jacques Alexis de Verteuil de vardı ancak bazı tarihçiler Savenay savaşından sonra isyanın hala devam ettiğini iddia ediyor.
Savenay Muharebesi (Aralık 1793) ile zorunlu tahliye için resmi emirler geldi; ayrıca ' kavrulmuş toprak ' politikası başlatıldı: çiftlikler yok edildi, mahsuller ve ormanlar yakıldı ve köyler yerle bir edildi. Savaşçı statüsü, siyasi bağlantısı, yaşı veya cinsiyeti ne olursa olsun, çok sayıda kişi katedildi. Özellikle bölge kadınları birincil hedefti. Bir bakıma devrim karşıtı bebekler taşıdıklarına inanıldığı için birincil hedef olarak görüldüler.
Ocak'tan Mayıs 1794'e kadar, 20.000 ila 50.000 Vendee sivili general Louis Marie Turreau'nun Colonnes Infernales ("cehennem sütunları") tarafından katledildi .
Çatışmanın sonuna doğru öldürülenler arasında Aziz Guillaume Repin ve birçoğu daha sonra Katolik Kilisesi tarafından kutasanan diğer 98 din adamı da vardı.
Nicolas Hentz ve Marie Pierre dahil yakalanan 15.000 'den fazla Vendee mahkûmundan 11.000 kişi vurularak 6,500- 7,000 kişi giyotin ile öldürüldü. 2.000- 2.200 kadar mahkûm hastalıktan öldü. Vendee çatışmasında öldürülenlerin tahminleri - her iki tarafta da - yaklaşık 800.000 nüfus içinde 117.000 ile 450.000 arasında değişiyor.
| “ | Tecavüze uğramış, elleri arkadan bağlı, ağaç dallarından sarkan, tamamen çıplak zavallı kızlar vardı. Maviler [Cumhuriyetçiler] gittikten sonra, yoldan geçen bazı hayırseverlerin onları bu utanç verici işkenceden kurtarması şanslı bir durumdu. Başka bir yerde, belki de eşi benzeri görülmemiş bir barbarlık inceliğinde, hamile kadınlar şarap preslerinin altında eziliyordu. ... Kanlı uzuvlar ve yeni doğmuş bebekler süngü uçlarında zaferle taşınıyordu. (Vendee de bir Başrahibin tanık olduğu olaylar, Adam Jones, Genocide: A Comprehensive Introduction, s.6) | „ |
Kaynakça
- ^ a b c d Jacques Hussenet (dir.), « Détruisez la Vendée ! » Regards croisés sur les victimes et destructions de la guerre de Vendée, La Roche-sur-Yon, Centre vendéen de recherches historiques, 2007
- ^ Jacques Dupâquier et A.Laclau, Pertes militaires, 1792-1830, in Atlas de la Révolution française, Paris 1992, s.30.
- ^ Jean-Clément Martin, La Terreur, part maudite de la Révolution, Découvertes/Gallimard, 2010, s.82
- ^ Jean-Clément Martin, Dictionnaire de la Contre-Révolution, Éditions Perrin, 2011, s.504.
- ^ Prof. Dr. Mehmet Neşşar'ın iletisi 5 Mart 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Le Figaro'nun 19 Mayıs 2006 tarihli sayısından.
- ^ Vovelle, Michel (1987). Bourgeoisies de Province et Revolution . Presses Universitaires de Grenoble. s. Alıntı Féhér.
- ^ François Furet, Mona Ozouf, A Critical Dictionary of the French Revolution, s. 165.
- ^ Fransız Devrimi Chronicle, Longman 1989 s. 338.
- ^ Alain Gérard (1993). La Vendée: 1789-1793. p. 265-66.
- ^ Smith, Digby. Napolyon Savaşları Veri Kitabı. Londra: Greenhill, 1998, s. 48.
- ^ Tony Jacques, Savaşlar ve Kuşatma Sözlüğü: F - O, Greenwood Publishing Group, 2007, s. 604.
- ^ Sutherland, Donald (2003). Fransız Devrimi ve İmparatorluğu: Sivil Bir Düzen Arayışı s. 222, Blackwell Publishing ISBN 0-631-23363-6. 7 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Mart 2021.
- ^ . 11 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . 16 Şubat 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- de Donnissan, Marie Louise Victoire (2017). Vendee Savaşı (1793-1796) : İhtilalin Gölgesindeki Soykırım. İstanbul: Kitabevi Yayınevi. ISBN . 5 Mart 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Mart 2017.
- Tilly, Charles (1976) The Vendée, Harvard University Press.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Vendee Isyani Fransiz Ihtilali sonrasinda Vendee bolgesinde meydana gelen ayaklanmadir Ihtilal ile kurulan hukumet cikarilan bir yasaya dayanarak o bolge halkini katletmisti Vendee isyaniBirinci Koalisyon1793 muharebesinde Paul Emile Boutigny Sole Sanat ve Tarih Muzesi TarihMart Aralik 1793BolgeBati Fransa Maine et Loire Vendee Loire Atlantique Deux Sevres veya eski bolge adlariyla Anjou Poitou Breton SonucBirinci Fransiz Cumhuriyeti zaferiTaraflarBirinci Fransiz Cumhuriyeti Cumhuriyetci Vendee sakinleri Yerel milli muhafizlarFransiz Kraliyetciler Kraliyet yanlisi Vendee sakinleri Baykuslar Destekleyen Buyuk BritanyaKomutanlar ve liderler Jean Baptiste Kleber Francois Joseph Westermann Lazare Hoche Jean Baptiste Carrier Jacques Cathelineau Gucler130 000 150 00080 000Kayiplar 30 000 asker oldu 130 000 asker ve sivil olduVendee yerlesikleri 170 000 asker ve sivil oldu 75 80 Kralcilar ve 20 25 Cumhuriyetciler toplam 170 000 200 000 olu Vendee bolgesi Fransa nin orta batisinda Atlas Okyanusu na kiyisi olan bir bolgedir Vendee ismi bolgeden gecen bir nehirden gelir Fransiz Ihtilali doneminde bolge halki kirsal kesimde yasayan koylulerdir ve bu bolgede Fransa nin baska bolgelerindeki gibi sinif ayriliklari pek yoktur Ancak bolgeye hakim olan Katoliklik etkisiyle halk ihtilal sonrasi cumhuriyet rejimine karsi cikarak bir ayaklanma baslatir Ancak ayaklanmanin sonu kotu bitecektir Fransa Parlamentosu 1794 tarihinde Vendee bolgesinde yasayan halkin kadin erkek ve cocuklar dahil tumuyle katledilmesi icin Lazare Hoche isimli generale tam yetki veren bir yasa cikarmistir Tarihe Vendee Katliami olarak gecen bu olay Birlesmis Milletler in soykirim tanimina uyan ve Fransiz Parlamento arsivlerinde de belgeleri yer alan bir soykirimdir Birlesik bir stratejiden veya ordudan yoksun olan ve savunma amacli bir seferde savasan Isyancilarin ordusu nisan ayindan itibaren uyumunu ve ozel avantajlarini kaybetti Basarilar bir sure devam etti Thouars Mayis ayi baslarinda alindi ve Haziran ayinda Saumur Chatillon ve Vihiers de zaferler kazanildi Bu zaferler dizisinin ardindan Vendeeler hazirliksiz olduklari ve ivmelerini durduran Paris teki hukumete daha fazla asker ve deneyimli generaller gondermesi icin yeterli zaman taniyan uzun sureli bir Nantes kusatmasina basladilar bu olayi Le Figaro nun 19 Mayis 2006 tarihli sayisinda 1794 te nun cumhuriyetci cehennem birliklerinin Vendee halkini katletmesinin insanliga karsi suc oldugunu itiraf etmistir Reynald Secher yazdigi Bir Fransiz Soykirimi Vendee adli kitabinda yeni kurulmus Fransiz hukumetinin gerceklesen bir ayaklanma sonrasinda takindigi bu tavri ilk modern soykirim olarak nitelendirmistir Arka PlanVendee de sinif farkliliklari Paris teki veya diger Fransiz eyaletlerindeki kadar buyuk degildi Bolge halki oldukca dindardi ve kiliseye bagliydi 3 Mart 1793 de butun kiliselerin kapatilmasi emredildi kiliselerin mallarina el konuldu rahipler tutuklandi ayine giden kadinlar dovuldu mezarlara hac dikmek yasaklandi Bu isyanin baslica nedenlerinden biriyidi digeri ise zorunlu askerlikdi Fransa Prusya ve Avusturya ile savasa girince Fransa genelinde askere alim basladi her bolge belli bir asker gondermekle yukumlu tutuldu Vendee bolgesinden ise 300 000 asker isteniyordu zaten devrimden nefret eden halk simdi ise zorunlu askerlige tabi tutuluyordu bu bardagi tasirdi ve isyan basladi IsyanAyaklanma ciddiyetle zorunlu askerlik fermaninin reddi olarak Mart 1793 te basladi Cografi olarak ayaklanma yaklasik 60 mil 97 km genisliginde kaba bir dortgen icinde meydana geldi Bir hafta icinde siddet Breton batakliklarina yayildi koyluler 11 Mart ta Machecoul kasabasini istila etti ve yuzlerce Cumhuriyetci vatandas katledildi Jacques Cathelineau ve Jean Nicolas Stofflet liderligindeki buyuk bir koylu grubu 12 Mart ta Saint Florent le Vieil i ele gecirdi Mart ortasina kadar zorunlu askerlik aleyhine kucuk bir isyan tam tesekkullu bir ayaklanmaya donustu Cumhuriyet bolgeye 45 000 den fazla asker gondererek hizli yanit verdi Ilk meydan savasi 19 Mart gecesi oldu 2 000 kisilik Cumhuriyetci ordu Louis Henri Francois de Marce emri altinda kuzeye hareket etti La RoChantonnay Gravereau koprusu yakin Saint Vincent Sterlanges nehir le Petit Lay uzerinde Yapilan alti saatlik catismadan sonra isyanci takviye kuvvetleri geldi ve Cumhuriyetci gucleri bozguna ugratti Kuzeyde 22 Mart ta Chalonnes sur Loire yakinlarinda baska bir Cumhuriyetci guc yonlendirildi Bunu bir dizi catisma ve silahli temas izledi 3 Mayis 1793 te Bressuire Henri de la Rochejaquelein liderligindeki Vendeen kuvvetlerine dustu 5 Mayis da Thouars savasinda Charles de Bonchamps komutasindaki Suvarilerden olusan Cumhuriyetci ordu Lescure komutasindaki isyancilara yenildi ve sehre cekildi Henri de La Rochejacquelein baskanligindaki isyancilar surlari zorla alip sehre aktilar ve Cumhuriyetci birlikler hizla teslim oldu Vendeenler buyuk miktarda silah ve barut ele gecirdiler Fontenay le Comte Savasi 25 Mayis 1793 te Katolik ve kraliyetci ordu Fontenay le Comte u aldi Lescure adamlarini dusman atesi altinda cesur bir hucumda yoneterek Cok yasa kral Diye bagirdi Ayni sekilde La Rochejacquelein Cumhuriyet guclerindeki topcular onlari hedef almasina ragmen kendine ozgu uc kirmizi mendilini basina beline ve boynuna takmisti Zaferin ardindan arkadaslari onu taklit etmeye karar verdi ve hepsi de La Rochejacquelein in gelecekte dusman tarafindan ayirt edilememesi icin uc kirmizi mendil takmaya karar verdi Bundan sonra Cumhuriyet in kontrolunde kalan tek Vendee kasabalari Nantes ve Les Sables d Olonne idi Saumur Savasi 9 Haziran 1793 te Jacques Cathelineau komutasindaki Vendean isyancilar Louis Alexandre Berthier den Saumur kasabasini ele gecirdiler Zafer isyancilara 50 top da dahil olmak uzere buyuk bir silah kaynagi sagladi Bu isyanin doruk noktasiydi Vendeanlar daha once hic bu kadar buyuk bir kasabayi ele gecirmeye kalkismamislardi ve bir gunde onu ele gecirerek Cumhuriyetci savunucularina agir kayiplar verdiler Vatandaslarin cogu Tours a kacarken bazilari Vendean davasina katilan bircok mahkum alindi Nantes Savasi 24 Haziran 1793 te Katolik ve kraliyetci ordunun komutanlari Nantes belediye baskani Baco de la Chapelle e sehri teslim etmeleri icin bir ultimatom gonderdiler veya garnizonu katledeceklerdi 29 Haziran da 40 000 kisilik bir kuvvetle saldiriya gectiler Sehrin icinde guvenlik icin Nantes e kacan ve isyancilarin ele gecirmeyi basardiklari kasabalara yaptiklari dehset hikayeleriyle savunuculari guclendiren cevredeki kirsaldan Cumhuriyetciler vardi Baco de la Chapelle bacagindan yaralandiktan sonra bile insanlari savasa devam etmek icin zafer arabasi olarak adlandirdigi bir cop arabasinin uzerinde durdu Charette Bonchamps liderligindeki dort Vendean ordusu arasinda zayif koordinasyon ve Liderleri Cathelinau nun olumu uzerine kusatma basarisiz oldu ve Isyancilarin geri cekilmesine neden oldu Ekim 1793 te Jean Baptiste Carrier Nantes kusatmasinin basarisiz olmasindan sonra alinan Vendean mahkumlari cezalandirmak icin topluca vurulmalarini emretti Bunun pratik olmadigi ortaya ciktiginda tutuklulari tuzak kapi dipleriyle donatilmis teknelerle Loire Nehri ne bogdurdu bunlar acildiginda kurbanlar bogulmaya birakildi Bu vesileyle kadin mahkumlarin Cumhuriyetci Evlilik denen olume gonderilmeden once soyulup erkeklerle baglandiklari soylendi Daha sonraki bazi tarihciler bu hikayeye karsi devrimci bir efsane olarak itiraz ederler Ilk Chatillon Muharebesi 5 Temmuz 1793 te Mauleon komunu yakinlarindaki Chatillon sur Sevre de Birinci Chatillon Muharebesi yapildi Bu eylemde 20 000 Vendean Kraliyetcisine komuta eden Marquis de la Rochejaquelein General Francois Joseph Westermann liderligindeki bir Fransiz Cumhuriyetci gucune saldirdi Vendee isyancilari galip geldi 5 000 Fransiz Cumhuriyetciyi oldurdu ve yaralandi Savasta oldurulenler arasinda Fransiz Cumhuriyetci General Chambon da vardi Lucon Savasi 14 Agustos ta Lucon kasabasi yakinlarinda yapilan catisma aslinda Maurice d Elbee nin komutasindaki Vendee isyancilari ile Cumhuriyet ordusu arasindaki uc catismanin sonucuydu 15 Temmuz da Claude Sandoz ve 800 kisilik bir garnizon d Elbee liderligindeki 5 000 isyanciyi puskurttu 28 Temmuz da Tuncq ikinci bir girisimde bulundu iki hafta sonra Tuncq ve 5 000 adami Francois de Charette nin kisisel komutasi altinda 30 000 isyanciyi bozguna ugratti Ikinci Chatillon Savasi 11 Ekim 1793 te Mauleon komunu yakinlarindaki Chatillon sur Sevre de Ikinci Chatillon Savasi gerceklesti Bu eylemde Louis Marie de Lescure ve Charles de Bonchamps liderligindeki bir Vendean Kraliyetci gucu La Rochelle Ordusu Kiyilarindan Fransiz Cumhuriyetci askerleriyle catismaya girdi Alexis Chalbos komutasindaki Cumhuriyetci guc Vendee isyancilari tarafindan bozguna ugratildi Ayni gunun aksaminda Francois Joseph Westermann bir Cumhuriyetci baskin ekibine liderlik etti ve Vendee kampina saldirarak asi savascilari ve savasci olmayanlari oldurdu Ertesi gun Vendee kralcilari Mortagne sur Sevre ye cekildiler Tremblaye Savasi Tremblaye Savasi 15 Ekim 1793 Cholet yakininda gerceklesti Cumhuriyetciler zafer kazandi Vendee isyancilarinin lideri Lescure catismada agir yaralandi Yenilgi Ekim Aralik 1793 1 Agustos 1793 te Kamu Guvenligi Komitesi General Jean Baptiste Carrier a bolgeyi tamamen fiziksel olarak yok ederek pasiflestirme emri verdi Bu emirler hemen yerine getirilmedi ancak tam bir yikim icin surekli bir emir verildi Vendee ordusu ilk ciddi yenilgisini 17 Ekim de Cholet Muharebesi nde aldi isyancilar icin daha da kotusu ordulari bolunmustu Ekim 1793 te Henri de la Rochejaquelein tarafindan komuta edilen ve sayisi 25 000 e ulasan ana kuvvet Granville limanina dogru Loirete cekildi bir Ingiliz filosu ve surgundeki Fransiz soylularindan olusan bir ordu tarafindan karsilanmayi umuyorlardi Granville e vardiklarinda sehri Cumhuriyet gucleriyle cevrili gorunurde hicbir Ingiliz gemisi gormediler Sehri ele gecirme girisimleri basarisiz oldu Geri cekilme sirasinda genisletilmis birlikler Cumhuriyetci guclerin kurbani oldu aclik ve hastaliktan muzdarip binlerce kisi oldu Kuvvet 23 Aralik ta belirleyici olan son Savenay Muharebesi nde yenildi Ertesi gun idam edilenler arasinda korgeneral Jacques Alexis de Verteuil de vardi ancak bazi tarihciler Savenay savasindan sonra isyanin hala devam ettigini iddia ediyor Savenay Muharebesi Aralik 1793 ile zorunlu tahliye icin resmi emirler geldi ayrica kavrulmus toprak politikasi baslatildi ciftlikler yok edildi mahsuller ve ormanlar yakildi ve koyler yerle bir edildi Savasci statusu siyasi baglantisi yasi veya cinsiyeti ne olursa olsun cok sayida kisi katedildi Ozellikle bolge kadinlari birincil hedefti Bir bakima devrim karsiti bebekler tasidiklarina inanildigi icin birincil hedef olarak gorulduler Ocak tan Mayis 1794 e kadar 20 000 ila 50 000 Vendee sivili general Louis Marie Turreau nun Colonnes Infernales cehennem sutunlari tarafindan katledildi Catismanin sonuna dogru oldurulenler arasinda Aziz Guillaume Repin ve bircogu daha sonra Katolik Kilisesi tarafindan kutasanan diger 98 din adami da vardi Nicolas Hentz ve Marie Pierre dahil yakalanan 15 000 den fazla Vendee mahkumundan 11 000 kisi vurularak 6 500 7 000 kisi giyotin ile olduruldu 2 000 2 200 kadar mahkum hastaliktan oldu Vendee catismasinda oldurulenlerin tahminleri her iki tarafta da yaklasik 800 000 nufus icinde 117 000 ile 450 000 arasinda degisiyor Tecavuze ugramis elleri arkadan bagli agac dallarindan sarkan tamamen ciplak zavalli kizlar vardi Maviler Cumhuriyetciler gittikten sonra yoldan gecen bazi hayirseverlerin onlari bu utanc verici iskenceden kurtarmasi sansli bir durumdu Baska bir yerde belki de esi benzeri gorulmemis bir barbarlik inceliginde hamile kadinlar sarap preslerinin altinda eziliyordu Kanli uzuvlar ve yeni dogmus bebekler sungu uclarinda zaferle tasiniyordu Vendee de bir Basrahibin tanik oldugu olaylar Adam Jones Genocide A Comprehensive Introduction s 6 Kaynakca a b c d Jacques Hussenet dir Detruisez la Vendee Regards croises sur les victimes et destructions de la guerre de Vendee La Roche sur Yon Centre vendeen de recherches historiques 2007 Jacques Dupaquier et A Laclau Pertes militaires 1792 1830 in Atlas de la Revolution francaise Paris 1992 s 30 Jean Clement Martin La Terreur part maudite de la Revolution Decouvertes Gallimard 2010 s 82 Jean Clement Martin Dictionnaire de la Contre Revolution Editions Perrin 2011 s 504 Prof Dr Mehmet Nessar in iletisi 5 Mart 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde Le Figaro nun 19 Mayis 2006 tarihli sayisindan Vovelle Michel 1987 Bourgeoisies de Province et Revolution Presses Universitaires de Grenoble s Alinti Feher Francois Furet Mona Ozouf A Critical Dictionary of the French Revolution s 165 Fransiz Devrimi Chronicle Longman 1989 s 338 Alain Gerard 1993 La Vendee 1789 1793 p 265 66 Smith Digby Napolyon Savaslari Veri Kitabi Londra Greenhill 1998 s 48 Tony Jacques Savaslar ve Kusatma Sozlugu F O Greenwood Publishing Group 2007 s 604 Sutherland Donald 2003 Fransiz Devrimi ve Imparatorlugu Sivil Bir Duzen Arayisi s 222 Blackwell Publishing ISBN 0 631 23363 6 7 Mayis 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Mart 2021 11 Kasim 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi 16 Subat 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi de Donnissan Marie Louise Victoire 2017 Vendee Savasi 1793 1796 Ihtilalin Golgesindeki Soykirim Istanbul Kitabevi Yayinevi ISBN 9786059506038 5 Mart 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Mart 2017 Tilly Charles 1976 The Vendee Harvard University Press