Vergennes Kontesi'nin Türk Giysileri İçinde Portresi, Fransız ressam Antoine de Favray'in o dönemde Fransa'nın İstanbul büyükelçisi olan ünlü Fransız devlet adamı ve diplomat Vergennes Kontu Charles Gravier'in eşi Anne Testa Viviers'i resmettiği tablosudur.
Sanatçı | Antoine de Favray |
---|---|
Yıl | 1768 |
Tür | Tuval üstüne yağlı boya |
Boyutlar | 129 cm × 96 cm (51 in × 38 in) |
Konum | Pera Müzesi, İstanbul |
Koleksiyon | Suna ve İnan Kıraç Vakfı Oryantalist Resim Koleksiyonu |
1768 tarihli eserde Vergennes Kontesi, Türk giysileri içinde resmedilmiştir. Eser, ressamın iki yıl önce Vergennes Kontu'nu Türk giysileri içinde resmettiği portreye eş portre olarak meydana getirilmiştir.
Günümüzde Suna ve İnan Kıraç Vakfı Oryantalist Resim Koleksiyonu'nın bir parçası olan eser İstanbul'daki Pera Müzesi'nde sergilenmektedir.
Açıklama
Fransız diplomat Charles Gravier, Portekiz ve İspanya'da çalıştıktan sonra 1755 yılında Osmanlı Devleti'nin başkenti İstanbul'a olağanüstü elçi olarak gelmiş ve daha sonra büyükelçi olarak atanmıştır. Gravier bu şehirde, Peralı bir tacirin dul eşi Anne Testa Viviers (1730-1798) ile tanıştı.
Antoine de Favray'in portresine göre Anette Viviers ufak tefek, yuvarlak hatlara, huzurlu gözlere, zarif ellere sahip bir kadındı.Pera doğumlu Anette Viviers bu semtteki Aziz Antuan Katolik Kilisesi'nde vaftiz edilmişti. Kilisenin kayıtlarına göre doğum tarihi 28 Ocak 1730'du.(Anette'in ağabeyi, 1779’da kız kardeşinin Şubat 1738'den önce doğmadığını açıklamıştır. Abisinin bu açıklamayı Anette'e iyilik olsun diye yaptığına inanılır.) Babasını tanıyan insanların açıklamalarına göre soylu ya da burjuva bir aileden de gelmiyordu. İlk eşi doktor Testa, 1754'te hayatını kaybetmişti.
Vergennes Kontu ile Anette Viviers’in tanışmasından sonra çift, birkaç yıl alenen beraber yaşadılar iki çocuk sahibi olduktan sonra 1767’de evlendiler. Kont, bu evlilik için kral XV. Louis’den onay istememişti. Eşinin soylu ya da burjuva bir aileden gelmiyor olması nedeniyle kontun kraldan izin almaya cesaret edemediği düşünülür.
Fransız ressam Antoine de Favray’a 1766'da kendisinin Türk giysileri içinde minder üzerinde otururmuş bir portresini yaptırmış olan Charles Gravier; evlendikten sonra da aynı minder üzerinde eşinin portresini yaptırmıştır. Favray, 1762 yılında Malta'dan İstanbul'a gelmiş ve Charles Gravier tarafından himaye edilmişti. İstanbul'da dokuz yıl yaşayan ressam, Pera sırtlarından İstanbul panoramaları ve Levanten kadınların günlük yaşamlarını yansıtan resimler yapmış ve elçilik çevrelerinden yüksek mevkideki insanların portrelerini çizmiştir. Favray iki yıl sonra Annesta'yı gösteren biraz daha küçük eş portresini yaptı Evlendikten kısa bir süre sonra Paris’e geri çağrılan Charles Gravier, Favray'i kendisi yerine atanan elçi Saint Priest'e emanet etmiştir.
Kontun izinsiz evliliği onun Paris'e geri çağrılması için bahane olmuştu. Bir sonraki görev yeri olan Stockholm’de kendisine eşlik etmesine izin verilmeyen eşi, Versay Sarayı’nda dışlanmış ve hor görülmüştü.
İçerik
Antoine de Favray, Fransız Büyükelçisi Vergennes Kontu Charles Gravier'in 1766’da resmettiği Türk Giysileri İçinde Portresi'ne eş bir portre olarak Anne Testa Viviers'i resmetmiştir. Vergennes Kontu ve Kontesi, Favray'in kendilerini resimlediği portrelerde aynı Osmanlı odasında, aynı minderler üzerinde poz verdiler. Kontes portresinde eşinin aksine izleyicinin gözlerinin içine bakmaktadır.
Favray Fransız elçisini üstünde kenarı kürklü kırmızı kaftanı, ayaklarında sarı papuçları, başında katibi kavuğu, belinde murassa hançeri, bir elinde çubuğu, diğer elinde akik tesbihiyle bir sedirde otururken; aslen Peralı eşini ise ipekliler ve değerli mücevherler içinde yine sedirde bağdaş kurmuş otururken göstermiştir. Kontun portresinde sol tarafa iki saat yerleştirilmişken kontesin portresinde saatlerin yerini bir tesbih almıştır. Kadının kolları ve saçlarındaki inci detayları da ilgi çekicidir.
Portredeki tüm bu detayların incelikli işçiliği dikkat çeker. İki resimde de giysi ve takıların zengin ayrıntıları, sanatçının son derece titiz desen çalışmasını ve kürk, kumaş, inci, altın gibi farklı malzemeleri resme aktarmadaki yetkinliğini ortaya koymaktadır. Resmin yapıldığı yüzyılda Osmanlı dünyasına kültürel bir ilgi vardı. Bu ilgi kıyafetlere, tablolara, tiyatro oyunlarına yansıyan bir modaya dönüştü ve bu modayı tanımlamak için Türköri terimi kullanıldı. Elçi ve eşi de pek çok Avrupalı gibi Türk kıyafetleriyle poz vererek bu modaya dahil olmuştur.
Vegennes kontesinin kıyafetleri oldukça varsıl bir sınıfa hastır. Değerli taşlarla süslü başlığı, takılar ve altın kemeri dikkat çeker. 18. yüzyılda İstanbul'a gelmiş olan bir başka elçi eşi olan Lady Mary Worthley Montagu'nun yazdığı mektuplarda "Zengin kadınların kemerlerinin elmas ve sayir taşlarla süslü olduğunu, fazla masraf olmasın diye bazılarının kemerlerini işlemeli satenden yapıldığını belirtmiştir." Portrede ise böyle bir uygulamanın olmadığı kontesin tamamı altından oluşan kemeri zenginliğinin bir göstergesi olarak taktığı görülmektedir.
Anne Testa'nın elbisesindeki yaka ve kol biçimi 18. yüzyıl Osmanlı kıyafet modasına uygun bir görünüm sergiler. 18. yüzyılda entarilerin U şeklinde yakaları ile daha kadınsı bir görünüme sahiptir. Kollarda ise balık ağzı biçimli kesim sıklıkla görülür. Levni'nin 18. yüzyılda yapmış olduğu (Surname-i Vehbi’de bulunan “Saz Heyeti” minyatürü)'nde öndeki müzisyen kız ile Anne Testa'nın yaka tasarımının benzerliği görülmektedir.
Sergilenişi
Eser, Suna ve İnan Kıraç Vakfı Oryantalist Resim Koleksiyonu'nun bir parçasıdır. Pera Müzesi'nde 3 Haziran 2005'te açılan İmparatorluktan Portreler sergisinde ve Ekim 2011'de açılan Kesişen Dünyalar: Elçiler ve Ressamlar sergisinde sergilenmiştir.
Kaynakça
- ^ By Levni (Bilkent University) [Public domain], via Wikimedia Commons
- ^ a b c d Murphy 1982, s. 167
- ^ Haydn Williams, 18.Yüzyılda Avrupa’da Türk Modası Turquerie, Çev. Eyhüseyni,Nurettin, YKY,İstanbul, 2015, s.53.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 20 Eylül 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Ağustos 2016.
- ^ Zeynep İnankur, Elçilerin Sanat Hamiliği,Kesişen Dünyalar Elçiler ve Ressamlar Sergi Katologu, s.51.
- ^ "Vergennes Kontu ve Kontesi". Pera Müzesi. 9 Nisan 2012. 4 Kasım 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Temmuz 2016.
- ^ http://www.peramuzesi.org.tr/Eser/Vergennes-Kontesi%E2%80%99nin-Turk-Giysileri-Icinde-Portresi/49/1 18 Ağustos 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Erişim 06.08.2016
- ^ Mary Worthley Montagu, Türkiye Mektupları, 1717- 18, Tercuman Gazetesi, çev:Ayşe Kurutluoğlu, s. 50
- ^ a b Detaylı bilgi için Bkz: Osmanlı İmparatorluğunun Son Dönemlerinden Kadın Giysileri Sergi Katologu, Sadberk Hanım Müzesi,
- ^ İmparatorluktan Portreler Sergi Katologu, Sultanlar, Elçiler, Ressamlar, Pera Müzesi Yayınları, 2005
- ^ Kesişen Dünyalar Elçiler ve Ressamlar, 2014, İstanbul, s. 2
Konuyla ilgili yayınlar
- Riding, Christine (2008) (İngilizce), Travellers and Sitters: The Orientalist Portrait, Tate Publishing* Thornton, Lynne (1994) (İngilizce), Women as Portrayed in Orientalist Painting, www.acr-edition.com,
- Thornton, Lynne (1994) (İngilizce), Women as Portrayed in Orientalist Painting, www.acr-edition.com,
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Vergennes Kontesi nin Turk Giysileri Icinde Portresi Fransiz ressam Antoine de Favray in o donemde Fransa nin Istanbul buyukelcisi olan unlu Fransiz devlet adami ve diplomat Vergennes Kontu Charles Gravier in esi Anne Testa Viviers i resmettigi tablosudur Vergennes Kontesi nin Turk Giysileri Icinde Portresi Sanatci Antoine de FavrayYil 1768Tur Tuval ustune yagli boyaBoyutlar 129 cm 96 cm 51 in 38 in Konum Pera Muzesi IstanbulKoleksiyon Suna ve Inan Kirac Vakfi Oryantalist Resim KoleksiyonuFavray Fransiz Buyukelcisi Vergennes Kontu Charles Gravier nin Turk Giysileri Icinde Portresi nde 1766 Kontesin esi buyukelci Charles Gravier i resimledi Levni Saz Heyeti minyaturu Surname i Vehbi adli eserde padisah III Ahmed in dort oglunun 1720 de gerceklesen ve 15 gun suren sunnet senliklerini anlatan ve sair Seyyid Vehbi tarafindan kaleme alinmis mensur eserde bulunmaktadir 1768 tarihli eserde Vergennes Kontesi Turk giysileri icinde resmedilmistir Eser ressamin iki yil once Vergennes Kontu nu Turk giysileri icinde resmettigi portreye es portre olarak meydana getirilmistir Gunumuzde Suna ve Inan Kirac Vakfi Oryantalist Resim Koleksiyonu nin bir parcasi olan eser Istanbul daki Pera Muzesi nde sergilenmektedir AciklamaFransiz diplomat Charles Gravier Portekiz ve Ispanya da calistiktan sonra 1755 yilinda Osmanli Devleti nin baskenti Istanbul a olaganustu elci olarak gelmis ve daha sonra buyukelci olarak atanmistir Gravier bu sehirde Perali bir tacirin dul esi Anne Testa Viviers 1730 1798 ile tanisti Antoine de Favray in portresine gore Anette Viviers ufak tefek yuvarlak hatlara huzurlu gozlere zarif ellere sahip bir kadindi Pera dogumlu Anette Viviers bu semtteki Aziz Antuan Katolik Kilisesi nde vaftiz edilmisti Kilisenin kayitlarina gore dogum tarihi 28 Ocak 1730 du Anette in agabeyi 1779 da kiz kardesinin Subat 1738 den once dogmadigini aciklamistir Abisinin bu aciklamayi Anette e iyilik olsun diye yaptigina inanilir Babasini taniyan insanlarin aciklamalarina gore soylu ya da burjuva bir aileden de gelmiyordu Ilk esi doktor Testa 1754 te hayatini kaybetmisti Vergennes Kontu ile Anette Viviers in tanismasindan sonra cift birkac yil alenen beraber yasadilar iki cocuk sahibi olduktan sonra 1767 de evlendiler Kont bu evlilik icin kral XV Louis den onay istememisti Esinin soylu ya da burjuva bir aileden gelmiyor olmasi nedeniyle kontun kraldan izin almaya cesaret edemedigi dusunulur Fransiz ressam Antoine de Favray a 1766 da kendisinin Turk giysileri icinde minder uzerinde otururmus bir portresini yaptirmis olan Charles Gravier evlendikten sonra da ayni minder uzerinde esinin portresini yaptirmistir Favray 1762 yilinda Malta dan Istanbul a gelmis ve Charles Gravier tarafindan himaye edilmisti Istanbul da dokuz yil yasayan ressam Pera sirtlarindan Istanbul panoramalari ve Levanten kadinlarin gunluk yasamlarini yansitan resimler yapmis ve elcilik cevrelerinden yuksek mevkideki insanlarin portrelerini cizmistir Favray iki yil sonra Annesta yi gosteren biraz daha kucuk es portresini yapti Evlendikten kisa bir sure sonra Paris e geri cagrilan Charles Gravier Favray i kendisi yerine atanan elci Saint Priest e emanet etmistir Kontun izinsiz evliligi onun Paris e geri cagrilmasi icin bahane olmustu Bir sonraki gorev yeri olan Stockholm de kendisine eslik etmesine izin verilmeyen esi Versay Sarayi nda dislanmis ve hor gorulmustu IcerikAntoine de Favray Fransiz Buyukelcisi Vergennes Kontu Charles Gravier in 1766 da resmettigi Turk Giysileri Icinde Portresi ne es bir portre olarak Anne Testa Viviers i resmetmistir Vergennes Kontu ve Kontesi Favray in kendilerini resimledigi portrelerde ayni Osmanli odasinda ayni minderler uzerinde poz verdiler Kontes portresinde esinin aksine izleyicinin gozlerinin icine bakmaktadir Favray Fransiz elcisini ustunde kenari kurklu kirmizi kaftani ayaklarinda sari papuclari basinda katibi kavugu belinde murassa hanceri bir elinde cubugu diger elinde akik tesbihiyle bir sedirde otururken aslen Perali esini ise ipekliler ve degerli mucevherler icinde yine sedirde bagdas kurmus otururken gostermistir Kontun portresinde sol tarafa iki saat yerlestirilmisken kontesin portresinde saatlerin yerini bir tesbih almistir Kadinin kollari ve saclarindaki inci detaylari da ilgi cekicidir Portredeki tum bu detaylarin incelikli isciligi dikkat ceker Iki resimde de giysi ve takilarin zengin ayrintilari sanatcinin son derece titiz desen calismasini ve kurk kumas inci altin gibi farkli malzemeleri resme aktarmadaki yetkinligini ortaya koymaktadir Resmin yapildigi yuzyilda Osmanli dunyasina kulturel bir ilgi vardi Bu ilgi kiyafetlere tablolara tiyatro oyunlarina yansiyan bir modaya donustu ve bu modayi tanimlamak icin Turkori terimi kullanildi Elci ve esi de pek cok Avrupali gibi Turk kiyafetleriyle poz vererek bu modaya dahil olmustur Vegennes kontesinin kiyafetleri oldukca varsil bir sinifa hastir Degerli taslarla suslu basligi takilar ve altin kemeri dikkat ceker 18 yuzyilda Istanbul a gelmis olan bir baska elci esi olan Lady Mary Worthley Montagu nun yazdigi mektuplarda Zengin kadinlarin kemerlerinin elmas ve sayir taslarla suslu oldugunu fazla masraf olmasin diye bazilarinin kemerlerini islemeli satenden yapildigini belirtmistir Portrede ise boyle bir uygulamanin olmadigi kontesin tamami altindan olusan kemeri zenginliginin bir gostergesi olarak taktigi gorulmektedir Anne Testa nin elbisesindeki yaka ve kol bicimi 18 yuzyil Osmanli kiyafet modasina uygun bir gorunum sergiler 18 yuzyilda entarilerin U seklinde yakalari ile daha kadinsi bir gorunume sahiptir Kollarda ise balik agzi bicimli kesim siklikla gorulur Levni nin 18 yuzyilda yapmis oldugu Surname i Vehbi de bulunan Saz Heyeti minyaturu nde ondeki muzisyen kiz ile Anne Testa nin yaka tasariminin benzerligi gorulmektedir SergilenisiEser Suna ve Inan Kirac Vakfi Oryantalist Resim Koleksiyonu nun bir parcasidir Pera Muzesi nde 3 Haziran 2005 te acilan Imparatorluktan Portreler sergisinde ve Ekim 2011 de acilan Kesisen Dunyalar Elciler ve Ressamlar sergisinde sergilenmistir Kaynakca By Levni Bilkent University Public domain via Wikimedia Commons a b c d Murphy 1982 s 167 Haydn Williams 18 Yuzyilda Avrupa da Turk Modasi Turquerie Cev Eyhuseyni Nurettin YKY Istanbul 2015 s 53 Arsivlenmis kopya 20 Eylul 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Agustos 2016 Zeynep Inankur Elcilerin Sanat Hamiligi Kesisen Dunyalar Elciler ve Ressamlar Sergi Katologu s 51 Vergennes Kontu ve Kontesi Pera Muzesi 9 Nisan 2012 4 Kasim 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 12 Temmuz 2016 http www peramuzesi org tr Eser Vergennes Kontesi E2 80 99nin Turk Giysileri Icinde Portresi 49 1 18 Agustos 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Erisim 06 08 2016 Mary Worthley Montagu Turkiye Mektuplari 1717 18 Tercuman Gazetesi cev Ayse Kurutluoglu s 50 a b Detayli bilgi icin Bkz Osmanli Imparatorlugunun Son Donemlerinden Kadin Giysileri Sergi Katologu Sadberk Hanim Muzesi Imparatorluktan Portreler Sergi Katologu Sultanlar Elciler Ressamlar Pera Muzesi Yayinlari 2005 Kesisen Dunyalar Elciler ve Ressamlar 2014 Istanbul s 2Konuyla ilgili yayinlarRiding Christine 2008 Ingilizce Travellers and Sitters The Orientalist Portrait Tate Publishing Thornton Lynne 1994 Ingilizce Women as Portrayed in Orientalist Painting www acr edition com ISBN 9782867700842 Thornton Lynne 1994 Ingilizce Women as Portrayed in Orientalist Painting www acr edition com ISBN 9782867700842