Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Versay Sarayı ya da Versailles Sarayı, (Fransızca: Le château de Versailles) tarihi bir Fransız şatosudur. Sarayın ilk binasının yapımına 1661'de başlanmıştır, daha sonra değişik zamanlarda genişletilmiştir. Saray, günümüzde müze olarak kullanılır. Versailles sarayı çok geniş planlanmış olması yönüyle tipik Fransızdır. Roma İmparatorluğu'ndan sonra ilk kez bu sarayda büyük ölçüler kullanılmıştır. Bunun nedeni ise zengin ve merkezi krallık yönetimiydi. İtalya, Almanya ve İngiltere'de siyasi ortamlar farklı olduğu için Versailles sarayı gibi saraylar uzun süre yapılamadı.
| UNESCO Dünya Mirası | |
|---|---|
 Versay Sarayı'ndan bir görünüm | |
| Konum |  Fransa |
| (Kriter) | Kültürel: i, ii, vi |
| Referans | 83 |
| Tescil | 1979 (3. oturum) |
| Uzatma | 2007 |
| Bölge | Avrupa ve Kuzey Amerika |
Sarayın ilginç bir özelliği olarak yapımında tuvalet veya banyo düşünülmemiştir. Bunun nedeni o zamanki anlayışında, asillerin istediği yerde gereksinimini giderebileceğidir. Bu nedenle Avrupa'da yaygın olarak Versailles sarayının kokusunun "Avrupa'daki tüm saraylardan eşsiz" (Memoirs: Duc de Saint-Simon) olduğu söylenirdi. 1768 yılına kadar da sarayda işleyen tuvalet yoktu. 1789 yılında Fransız Devrimi'nden sonra tüm sarayda yalnızca 9 tane tuvalet vardı ve bunlar yalnızca kral ve yakın aile üyelerine aitti. Sarayın geri kalan çalışanları lazımlık kullanırdı ve bu kokular daire ve genel atmosfer ile çalışanların giysilerini tümüyle sarardı. Yasaklanmış olmasına rağmen lazımlıklar genellikle çalışanlarca oda pencerelerinden dışarı boşaltılırdı.
Yapım aşamaları
Sarayın inşaatına XIII. Louis çağında başlanmıştır. Sarayın gelişiminde genel olarak 4 aşama görülür.
- XIII. Louis tarafından yaptırılan tuğla ve taştan küçük av köşkü.
- XIII. Louis tarafından yaptırılan köşk Le Vau tarafından biraz büyütüldü.
- XIV. Louis köşkü çağın ünlü mimarı tarafından tekrar büyüterek saraya bugünkü klasik şeklini verdirdi.
- XV. Louis zamanında Ange-Jacques Gabriel saraya avlu kanatlarını ilave etti.
Mimari özellikleri
Versailles, Fransız barokunun sonu ve klasik üslubun başıdır. Louvre gibi Fransız tarihini özetler. Versailles sarayının bahçe tarafındaki cephesi Le Vau'nun son eseridir ve en klasik Fransız mimarisine örnek olmuştur. Mermer avlu çevresinde üç farklı bina grubu vardır. XIV. Louis bu küçük şatoyu muhafaza etmek istediğinden mermer avluya iki kanat ilave ettirmişti. Binanın merkezini bahçelerin aksına göre ayarlatmıştır. Mimar J. H. Mansart, Le Vau'nun merkezde kalan binasını tamamlama görevini üstüne alınca bahçe tarafında Le Vau tarafından yaptırılmış terası kaldırarak binanın planına birlik kazandırmıştır. Mansart'ın klasik rasyonalizmine göre değişen binada yan kanatlar inşa edilmiştir. Mansart saray binasında Le Vau'nun elevasyonunu muhafaza etmiş fakat cephe bu son şekliyle 540 m. uzunluğuna ulaşmıştı. İç mekân dış cepheden daha başarılıdır. Sarayın içindeki tören odaları uzun bir aks üstüne dizilmiş olup birbirlerine açılırlar. Bütün saray kralın yatağı, odası ve dairesi etrafında düzenlenmişti. Hanedan prenslerinin, saraylıların daireleri, bakanların büroları, kabul, eğlence, tapınma ve gezinti yerleri kesin bir plan ve perspektif kombinasyonu içerisinde düzenlenmişti. Sarayın en önemli yerlerinden ikisi Aynalar Galerisi ve Şapeldir.
Aynalar Salonu
Kaldırılan merkezi terasın bulunduğu yere yapıldı, merkezi bloğun, esas tarafındaki bütün uzunluğu kaplar. İç dekor Le Brun tarafından yapıldı. Sakin bir barok ve trompe-L’oeil kullanıldı. Bu galeri saraya yumuşak bir barok hava getirmiştir. Bütün duvar uzunluğu boyunca kullanılan aynalar sayesinde sağır duvarın da pencereli duvar kadar aydınlık olması sağlanmıştır. Galeri yeşil mermerle kaplanmıştır. Salonun tavanındaki resimler Le Brun'un eseridir. 1782'de kurulan ABD ile İngiltere arasındaki anlaşma ve I. Dünya Savaşı sonunda, mağlup Almanya ile müttefikler arasındaki anlaşma bu salonda imzalanmıştır.
Şapel
Strüktür olarak binaya kaynamamıştır, fakat iç mekân olarak çağın en başarılı örneğidir. Aix şapelinde olduğu gibi, kare payeler ve kemerlerden meydana gelen bir alt strüktür üstünde ince sütunlar yükselir. Yarım oval planlı şapelin ışığı galeri ve kelerestori pencerelerinden gelir. Şapelin dekorasyonu bir sonraki rokay çağının mimari üslubunun habercisidir. Planı bozmayan hafif kabartmalar, onu aralıklarla canlandırarak rokay üsluba öncülük ederler. Org dekorasyonunun zenginliği tipik baroktur, detaylarda ise gotik çağda olduğu gibi pitoresk araştırmaların geri geldiği görülmektedir.
Peyzaj ve bahçe
Versailles sarayının peyzaj mimarı, aynı zamanda Vaux sarayının peyzaj mimarı olan André Le Nôtre'dur. Le Notre'un planı sarayın batısındaki Versailles kasabası tarafından başlar. Paris ve Saint-Cloud'dan Versay'a gelen üç yol da sarayın ön avlusundaki kralın atlı heykeline doğru yönelmişlerdir ve üçü de bu alanda birleşirler. Rönesans ve barok mimarilerinde o kadar önemli olan merkezi plan en müsait uygulama asrın en önemli örneği olmuştur. Kasaba üç geniş cadde tarafından bölünür, diğer yollarda dik açılarla kesişirler. Sarayın kasabaya bakan cephesinde, ahırlar ve servis avluları bulunmaktadır. Dekoratif bahçe çok akıllıca arka tarafa yerleştirilmiştir. Büyük kanalın çevresine toplanmış olan asimetrik planlı arka bahçe sonradan yapılan şehircilik planlarında da etkili olmuştur. Haç şeklinde olan Büyük Kanal, 2 mil uzunluğunca ormanlar arasından geçiyordu. Ağaçlar arasında, sonsuz paralel veya radyal yollar bunların etrafında budanarak şekillendirilmiş yeşillikler tarafından sınırlandırılan çiçek paralelleri, su bahçeleri, merdivenler ve köşkler vardır. Bahçenin Barok planı tabiata böylesine hükmetmekle, büyük kralın şanını da belirtmiş oluyordu. Zira Büyük Kanaldan saraya uzanan büyük caddenin aksında kralın yatak odası vardı ve bu oda aslında kompozisyonun merkeziydi. Geniş teraslamalar, yolların perspektiflemeleri, bitkilerin ağaçların düzeni, su oyunlarının hepsi bir geometrik düzen içerisindedir. Le Notre amacını gerçekleştirmiş ve tabiata hakim olmuştur.
1979 yılında Versay Sarayı ve Bahçesi UNESCO tarafından Dünya Mirası olarak ilan edilmiştir.
Galeri
-
![image]()
Saraydan bir görüntü -
![image]()
Sarayın behçesi ile birlikte bir haritası -
![image]()
Sarayın bahçesinden bir görünüm
Kaynakça
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 11 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Temmuz 2017.
| Wikimedia Commons'ta Versay Sarayı ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Versay Sarayi ya da Versailles Sarayi Fransizca Le chateau de Versailles tarihi bir Fransiz satosudur Sarayin ilk binasinin yapimina 1661 de baslanmistir daha sonra degisik zamanlarda genisletilmistir Saray gunumuzde muze olarak kullanilir Versailles sarayi cok genis planlanmis olmasi yonuyle tipik Fransizdir Roma Imparatorlugu ndan sonra ilk kez bu sarayda buyuk olculer kullanilmistir Bunun nedeni ise zengin ve merkezi krallik yonetimiydi Italya Almanya ve Ingiltere de siyasi ortamlar farkli oldugu icin Versailles sarayi gibi saraylar uzun sure yapilamadi Versay Sarayi ve BahcesiUNESCO Dunya MirasiVersay Sarayi ndan bir gorunumKonum FransaKriterKulturel i ii viReferans83Tescil1979 3 oturum Uzatma2007BolgeAvrupa ve Kuzey AmerikaAynalar galerisi 2011 Versay sarayinin tavani Sarayin ilginc bir ozelligi olarak yapiminda tuvalet veya banyo dusunulmemistir Bunun nedeni o zamanki anlayisinda asillerin istedigi yerde gereksinimini giderebilecegidir Bu nedenle Avrupa da yaygin olarak Versailles sarayinin kokusunun Avrupa daki tum saraylardan essiz Memoirs Duc de Saint Simon oldugu soylenirdi 1768 yilina kadar da sarayda isleyen tuvalet yoktu 1789 yilinda Fransiz Devrimi nden sonra tum sarayda yalnizca 9 tane tuvalet vardi ve bunlar yalnizca kral ve yakin aile uyelerine aitti Sarayin geri kalan calisanlari lazimlik kullanirdi ve bu kokular daire ve genel atmosfer ile calisanlarin giysilerini tumuyle sarardi Yasaklanmis olmasina ragmen lazimliklar genellikle calisanlarca oda pencerelerinden disari bosaltilirdi Yapim asamalariSarayin insaatina XIII Louis caginda baslanmistir Sarayin gelisiminde genel olarak 4 asama gorulur XIII Louis tarafindan yaptirilan tugla ve tastan kucuk av kosku XIII Louis tarafindan yaptirilan kosk Le Vau tarafindan biraz buyutuldu XIV Louis kosku cagin unlu mimari tarafindan tekrar buyuterek saraya bugunku klasik seklini verdirdi XV Louis zamaninda Ange Jacques Gabriel saraya avlu kanatlarini ilave etti Mimari ozellikleriVersailles Fransiz barokunun sonu ve klasik uslubun basidir Louvre gibi Fransiz tarihini ozetler Versailles sarayinin bahce tarafindaki cephesi Le Vau nun son eseridir ve en klasik Fransiz mimarisine ornek olmustur Mermer avlu cevresinde uc farkli bina grubu vardir XIV Louis bu kucuk satoyu muhafaza etmek istediginden mermer avluya iki kanat ilave ettirmisti Binanin merkezini bahcelerin aksina gore ayarlatmistir Mimar J H Mansart Le Vau nun merkezde kalan binasini tamamlama gorevini ustune alinca bahce tarafinda Le Vau tarafindan yaptirilmis terasi kaldirarak binanin planina birlik kazandirmistir Mansart in klasik rasyonalizmine gore degisen binada yan kanatlar insa edilmistir Mansart saray binasinda Le Vau nun elevasyonunu muhafaza etmis fakat cephe bu son sekliyle 540 m uzunluguna ulasmisti Ic mekan dis cepheden daha basarilidir Sarayin icindeki toren odalari uzun bir aks ustune dizilmis olup birbirlerine acilirlar Butun saray kralin yatagi odasi ve dairesi etrafinda duzenlenmisti Hanedan prenslerinin saraylilarin daireleri bakanlarin burolari kabul eglence tapinma ve gezinti yerleri kesin bir plan ve perspektif kombinasyonu icerisinde duzenlenmisti Sarayin en onemli yerlerinden ikisi Aynalar Galerisi ve Sapeldir Aynalar SalonuKaldirilan merkezi terasin bulundugu yere yapildi merkezi blogun esas tarafindaki butun uzunlugu kaplar Ic dekor Le Brun tarafindan yapildi Sakin bir barok ve trompe L oeil kullanildi Bu galeri saraya yumusak bir barok hava getirmistir Butun duvar uzunlugu boyunca kullanilan aynalar sayesinde sagir duvarin da pencereli duvar kadar aydinlik olmasi saglanmistir Galeri yesil mermerle kaplanmistir Salonun tavanindaki resimler Le Brun un eseridir 1782 de kurulan ABD ile Ingiltere arasindaki anlasma ve I Dunya Savasi sonunda maglup Almanya ile muttefikler arasindaki anlasma bu salonda imzalanmistir SapelVersay Sarayi nin avlusu Struktur olarak binaya kaynamamistir fakat ic mekan olarak cagin en basarili ornegidir Aix sapelinde oldugu gibi kare payeler ve kemerlerden meydana gelen bir alt struktur ustunde ince sutunlar yukselir Yarim oval planli sapelin isigi galeri ve kelerestori pencerelerinden gelir Sapelin dekorasyonu bir sonraki rokay caginin mimari uslubunun habercisidir Plani bozmayan hafif kabartmalar onu araliklarla canlandirarak rokay usluba onculuk ederler Org dekorasyonunun zenginligi tipik baroktur detaylarda ise gotik cagda oldugu gibi pitoresk arastirmalarin geri geldigi gorulmektedir Peyzaj ve bahceVersailles sarayinin peyzaj mimari ayni zamanda Vaux sarayinin peyzaj mimari olan Andre Le Notre dur Le Notre un plani sarayin batisindaki Versailles kasabasi tarafindan baslar Paris ve Saint Cloud dan Versay a gelen uc yol da sarayin on avlusundaki kralin atli heykeline dogru yonelmislerdir ve ucu de bu alanda birlesirler Ronesans ve barok mimarilerinde o kadar onemli olan merkezi plan en musait uygulama asrin en onemli ornegi olmustur Kasaba uc genis cadde tarafindan bolunur diger yollarda dik acilarla kesisirler Sarayin kasabaya bakan cephesinde ahirlar ve servis avlulari bulunmaktadir Dekoratif bahce cok akillica arka tarafa yerlestirilmistir Buyuk kanalin cevresine toplanmis olan asimetrik planli arka bahce sonradan yapilan sehircilik planlarinda da etkili olmustur Hac seklinde olan Buyuk Kanal 2 mil uzunlugunca ormanlar arasindan geciyordu Agaclar arasinda sonsuz paralel veya radyal yollar bunlarin etrafinda budanarak sekillendirilmis yesillikler tarafindan sinirlandirilan cicek paralelleri su bahceleri merdivenler ve koskler vardir Bahcenin Barok plani tabiata boylesine hukmetmekle buyuk kralin sanini da belirtmis oluyordu Zira Buyuk Kanaldan saraya uzanan buyuk caddenin aksinda kralin yatak odasi vardi ve bu oda aslinda kompozisyonun merkeziydi Genis teraslamalar yollarin perspektiflemeleri bitkilerin agaclarin duzeni su oyunlarinin hepsi bir geometrik duzen icerisindedir Le Notre amacini gerceklestirmis ve tabiata hakim olmustur 1979 yilinda Versay Sarayi ve Bahcesi UNESCO tarafindan Dunya Mirasi olarak ilan edilmistir Versay sapeliGaleriSaraydan bir goruntu Sarayin behcesi ile birlikte bir haritasi Sarayin bahcesinden bir gorunumKaynakca Arsivlenmis kopya 11 Temmuz 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Temmuz 2017 Wikimedia Commons ta Versay Sarayi ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir