Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Vija Artmane (Alīda Artmane ismiyle doğumlu; d. 21 Ağustos 1929, Kaive, Sēme Parish'te - ö. 11 Ekim 2008, Strenči) Letonyalı tiyatro ve sinema oyuncusuydu.
Vija Artmane | |
|---|---|
 | |
| Doğum | Alīda Artmane 21 Ağustos 1929 Sēme Parish, Letonya |
| Ölüm | 11 Ekim 2008 (79 yaşında) Strenči, Letonya |
| Meslek | Aktris |
| Etkin yıllar | 1950—2003 |
| Evlilik | Artūrs Dimiters |
| Çocuk(lar) | Kaspars Dimiters (1957), Kristiāna Dimitere (1965) |
Yaşamı ve kariyeri
Çocukluk
Vija Artmane, Letonya'nın egemen bir ulus olduğu dönemde Alīda Artmane olarak doğdu. Kısmen Baltık Alman kökenli olan babası Fricis Arnolds Artmanis, o doğmadan sadece dört ay önce 19 yaşında bir kazada öldü. Polonya kökenli annesi Anna Regīna Zaborska, mevsimlik tarım işlerinde çalışarak bekar bir anne olarak hayatta kaldı. Artmane genç bir kızken tarlalarda oynayarak büyüdü. Kır çiçeklerine düşkündü ve geleneksel Letonya tarzında çiçek aranjmanları ve oyuncak bebekler yapmayı öğrendi. Annesi bir ev sahibinin yanında çalışırken, ustası genç Artmane'yi birkaç yıl müzik ve dans eğitimi alması için bir bale dersine gönderdi. Ancak genç Artmane 10 yaşındayken çoban oldu. Beş yıldan fazla bir süre inek sürüsünde çalıştı ve İkinci Dünya Savaşı'nın sonuna kadar böyle yaşadı. 1946 yılında ortaokuldan mezun oldu ve dünyayı daha iyi bir yer haline getirmek için avukat olma hayali kurdu. Aynı zamanda okulunda amatör oyunculukla ilgilendi, sinema ve tiyatroyla ilgilenmeye başladı. Sonunda oyunculuk tutkusu galip geldi.
Oyunculuk kariyeri
1946'daki savaştan sonra Artmane Riga'ya taşındı ve çalışmalarına Daile Tiyatrosu İkinci Stüdyosu'nda başladı. Sonrasında önümüzdeki 50 yıl boyunca grubun bir üyesi olarak orada kaldı. Oyunculuk kariyerinin en başında hem öğretmeninin tavsiyesi hem de sanatsal nedenlerden dolayı adını Vija olarak değiştirdi. Artmane, 1946'dan 1949'a kadar grubun ilk kurucusu olan Letonyalı tiyatro yönetmeni Eduards Smiļģis'in vesayeti altında oyunculuk eğitimi aldı. Artmane, 1949'dan 1998'e kadar Riga'daki Daile Tiyatrosu'ndaki grubun baş yıldızıydı. En iyi sahne rollerini Smiļģis'in yönetmenliğinde oynadı. En unutulmaz sahne çalışmaları, diğer Shakespeare oyunlarının yanı sıra Romeo ve Juliet'teki (1953) Juliet ve Hamlet'teki Ophelia gibi klasik rollerdi. Artmane ayrıca Letonya Ulusal Aktörü Rainis'in yönetimindeki Indulis ve Ārija ve Ateş ve Gece gibi Letonya oyunlarında da önemli rollerde yer aldı. Tolstoy'un kahramanı Anna Karenina rolündeki tutkulu performansı gibi Rus oyunlarındaki sahne çalışmalarıyla büyük beğeni topladı. Ayrıca Tolstoy'un Savaş ve Barış'ında, Gogol'ün Ölü Canlar'ında ve diğer klasik Rus oyunlarında da oynadı. 1966'da Smiļģis'in ölümünden sonra Artmane yavaş yavaş çağdaş oyunlara geçti. Ancak aynı zamanda 1970'ler ve 1980'lerde klasik sahne rollerinden bazılarını oynamaya devam etti.
1998'den 2000'e kadar New Riga Tiyatrosu'nda çalıştı. Orada , Alexander Puşkin'in aynı adlı kısa öyküsünden uyarlanan The Queen of Spades adlı sahne yapımında başrolde yer aldı.
Tanıma
Artmane, 1956'da Posle shtorma (Fırtınadan Sonra) filmiyle ilk sinema filmini yaptığında Letonya sahnesinin tanınan bir yıldızıydı. 1963 yılında popüler film Blood Ties'da (1964) Evgeni Matveev'le birlikte oynadığı güzel ve sevgi dolu anne Sonya rolüyle Sovyetler Birliği'nde üne kavuştu. Bu filmden sonra Artmane, memleketinde "Ana-Letonya" lakabını aldı. 1960'lar, 1970'ler ve 1980'lerde Sovyetler Birliği'nde istikrarlı bir film kariyeri yaşadı. Film kariyeri, popüler bilim kurgu filmi Tumannost' Andromedy'de (1967) Veda Kong, tarihi drama Yemelyan Pugachyov'da (1978) İmparatoriçe Büyük Catherine rolü, Teātris (1978) filmindeki Julia Lamber rolüyle öne çıktı. Vija Artmane, Riga Film Stüdyosu'nda çekilen, hayatını anlatan Kraliçeyle Konuşma (1980) adlı belgeselde kendisi olarak yer aldı.
Anısı
Vija Artmane, Letonya kültürünün önde gelen isimlerinden biri olarak kabul ediliyor. Sovyet kontrolü döneminde Artmane, Letonya ulusal mirasının korunması ve desteklenmesi hareketinde aktif rol aldı. Letonya dilinin edebiyat ve sanatta olduğu kadar günlük yaşamda da kullanılmasının aktif bir savunucusu olmuştur. 1965'te "Letonya SSC Halk Sanatçısı" seçildi ve 1969'da SSCB Halk Sanatçısı olarak tanındı. Aynı yıl 6. Moskova Uluslararası Film Festivali'nde jüri üyeliği yaptı.
1999 yılında Artmane'ye tiyatro ve sinema sanatına yaptığı katkılardan dolayı Letonya Kültür Bakanlığı tarafından bir ödül verildi. 2003 yılında Letonya kültürüne uzun süreli katkılarından dolayı Özel Tiyatro Ödülü'nü aldı. 2007 yılında Vija Artmane, Letonya'nın hizmetinde üstün sivil erdemin takdiri olarak verilen Üç Yıldız Nişanı ile ödüllendirildi.
1968 Mart'ında keşfedilen 4136 Artmane asteroitine onun adı verildi.
Kişisel yaşam ve ölüm
Vija Artmane, Letonyalı aktör Artūrs Dimiters ile evliydi ve çiftin iki çocuğu vardı: müzisyen Kaspars Dimiters (1957) ve sanatçı (1965). 1986 yılında eşinin ölümünün ardından duygusal bir çöküntü yaşadı ve ardından felç geçirdi. 1990'lı yıllarda Artmane, para sıkıntısı nedeniyle Riga şehrinden taşınarak kırsal bölgeye yerleşti. 2000'li yılların başında Doğu Ortodoksluğuna geçti. 2004 yılında oyunculuk kariyerinin yanı sıra kişisel yaşamını da kapsayan bir anı kitabı yayınladı.
11 Ekim 2008'de 79 yaşındayken ölümünün ardından Riga'daki Pokrov Mezarlığı'na defnedildi.
Filmografi
- 1958 — Alien in the Village — Elsa
- 1962 — A Day Without an Evening — Kaire
- 1963 — Native Blood — Sonya
- 1963 — Introduction to Life — Neighbor
- 1964 — Rockets Shouldn't Take Off — Pearl
- 1966 — Edgar and Kristina — Kristina
- 1967 — Farhad's Feat — Vera
- 1967 — Nobody Wanted to Die — Ona
- 1967 — Strong with Spirit — Lydia Lisovskaya
- 1967 — The Andromeda Nebula — Veda Kong
- 1968 — Surveyor Times — Lien
- 1969 — Triple Check — Frau Greta
- 1969 — Rays in Glass — Iris
- 1970 — The Ballad of Bering and His Friends — Anna Bering
- 1972 — Spruce in the Rye — Dagmar
- 1973 — Gift to a Lonely Woman — Knepikha-Gita
- 1975 — The Arrows of Robin Hood — Kat
- 1976 — Master — Aina Petrovna
- 1977 — Exchange — Jadwiga Ziliuwiene
- 1978 — Pugachev — Catherine II
- 1978 — Theatre — Julia Lambert
- 1978 — Your Son — Mother
- 1980 — State Border — Zinaida Kirillovna
- 1981 — Investigation Established — Ruta Yanovna Graudina
- 1981 — The Larks — Gundega
- 1986 — The Secret of the Snow Queen — Mrs. Autumn
- 1987 — Man of the Retinue — Aglaya Andreevna
- 1987 — Moonzund — Frau Milykh
- 1990 — Hearse — Evgenia Andreevna
- 1990 — Ainult hulludele ehk halastajaõde|Only for Crazy — Zina
- 1991 — Love — Marina's grandmother
- 1999 — Kamenskaya — Regina Arkadievna Walter
- 2003 — Golden Age — Catherine II
Ödüller ve onurlar
- Letonya SSR'nin Onur Sanatçısı (1956)
- Letonya SSR Halk Sanatçısı (1965)
- SSCB Halk Sanatçısı (1969)
- Lenin Nişanı (1979)
- Dostluk Nişanı (Rusya, 2004)
- Üç Yıldız Nişanı (22 Ekim 2007)
- All-Union Film Festivali'nin galibi (1964, 1968).
- Letonya SSR Devlet Ödülü Sahibi (1980)
- Lilita Berzina adlı ödül (1987)
- Bertha Rumnietse adlı ödül (1996)
- Ödül II Tüm Rusya Festivali "Yeni Rus Sineması" (2001)
- Letonya sanatına ömür boyu katkı için en büyük ödül (2003)
Okuma
- Biography of Vija Artmane by: Steve Shelokhonov
- Artmane Vija, "Ziemcieši. Mirkļi no manas dzīves", Pētergailis, 2004. Dokumentary prose, memoirs.
- Eduards Smiļģis Theatre Museum, Pārdaugava, Riga, Latvia.
- Артмане, Вия (1990), Сердце на ладони (Rusça), Moscow, Ru: Молодая гвардия, ISBN
- Сосновский, Иммануил (1985), Вия Артмане (Rusça), Moscow, Ru: Союз кинематографистов СССР
Dış bağlantılar
- IMDb'de Vija Artmane
- И жизнь, и слёзы, и любовь… — интервью сына Вии Артмане, Каспарса Димитерса газете «Бульвар Гордона»
- Женская тайна Вии Артмане
Kaynakça
- ^ Vītola, Ilze (21 Ağustos 2017). ""Daba viņu bija tik ļoti bagātīgi apdāvinājusi." Vijai Artmanei – 88". Latvijas Avīze (Letonca). 4 Ekim 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Ekim 2019.
- ^ "Вия Артмане. Творческая биография<". 21 Mart 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Mayıs 2024.
- ^ "Три имени и три мифа в жизни Вии Артмане. РИА Новости". 24 Temmuz 2009 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Mayıs 2024.
- ^ Rollberg, Peter (2016). Historical Dictionary of Russian and Soviet Cinema. Rowman & Littlefield. s. 64. ISBN . 30 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Mayıs 2024.
- ^ "Lifetime achievement award. Vija Artmane". 30 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Mayıs 2024.
- ^ "Soviet Latvian actress Vija Artmane 1929-2008". 11 Aralık 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Mayıs 2024.
- ^ "JPL Small-Body Database Browser". NASA. 24 Kasım 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Kasım 2020.
- ^ a b "Legendary Latvian actress Artmane died". 3 Ekim 2008. 19 Aralık 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Ekim 2011.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Vija Artmane Alida Artmane ismiyle dogumlu d 21 Agustos 1929 Kaive Seme Parish te o 11 Ekim 2008 Strenci Letonyali tiyatro ve sinema oyuncusuydu Vija ArtmaneDogumAlida Artmane 21 Agustos 1929 1929 08 21 Seme Parish LetonyaOlum11 Ekim 2008 79 yasinda Strenci LetonyaMeslekAktrisEtkin yillar1950 2003EvlilikArturs DimitersCocuk lar Kaspars Dimiters 1957 Kristiana Dimitere 1965 Yasami ve kariyeriCocukluk Vija Artmane Letonya nin egemen bir ulus oldugu donemde Alida Artmane olarak dogdu Kismen Baltik Alman kokenli olan babasi Fricis Arnolds Artmanis o dogmadan sadece dort ay once 19 yasinda bir kazada oldu Polonya kokenli annesi Anna Regina Zaborska mevsimlik tarim islerinde calisarak bekar bir anne olarak hayatta kaldi Artmane genc bir kizken tarlalarda oynayarak buyudu Kir ciceklerine duskundu ve geleneksel Letonya tarzinda cicek aranjmanlari ve oyuncak bebekler yapmayi ogrendi Annesi bir ev sahibinin yaninda calisirken ustasi genc Artmane yi birkac yil muzik ve dans egitimi almasi icin bir bale dersine gonderdi Ancak genc Artmane 10 yasindayken coban oldu Bes yildan fazla bir sure inek surusunde calisti ve Ikinci Dunya Savasi nin sonuna kadar boyle yasadi 1946 yilinda ortaokuldan mezun oldu ve dunyayi daha iyi bir yer haline getirmek icin avukat olma hayali kurdu Ayni zamanda okulunda amator oyunculukla ilgilendi sinema ve tiyatroyla ilgilenmeye basladi Sonunda oyunculuk tutkusu galip geldi Oyunculuk kariyeri 1946 daki savastan sonra Artmane Riga ya tasindi ve calismalarina Daile Tiyatrosu Ikinci Studyosu nda basladi Sonrasinda onumuzdeki 50 yil boyunca grubun bir uyesi olarak orada kaldi Oyunculuk kariyerinin en basinda hem ogretmeninin tavsiyesi hem de sanatsal nedenlerden dolayi adini Vija olarak degistirdi Artmane 1946 dan 1949 a kadar grubun ilk kurucusu olan Letonyali tiyatro yonetmeni Eduards Smilgis in vesayeti altinda oyunculuk egitimi aldi Artmane 1949 dan 1998 e kadar Riga daki Daile Tiyatrosu ndaki grubun bas yildiziydi En iyi sahne rollerini Smilgis in yonetmenliginde oynadi En unutulmaz sahne calismalari diger Shakespeare oyunlarinin yani sira Romeo ve Juliet teki 1953 Juliet ve Hamlet teki Ophelia gibi klasik rollerdi Artmane ayrica Letonya Ulusal Aktoru Rainis in yonetimindeki Indulis ve Arija ve Ates ve Gece gibi Letonya oyunlarinda da onemli rollerde yer aldi Tolstoy un kahramani Anna Karenina rolundeki tutkulu performansi gibi Rus oyunlarindaki sahne calismalariyla buyuk begeni topladi Ayrica Tolstoy un Savas ve Baris inda Gogol un Olu Canlar inda ve diger klasik Rus oyunlarinda da oynadi 1966 da Smilgis in olumunden sonra Artmane yavas yavas cagdas oyunlara gecti Ancak ayni zamanda 1970 ler ve 1980 lerde klasik sahne rollerinden bazilarini oynamaya devam etti 1998 den 2000 e kadar New Riga Tiyatrosu nda calisti Orada Alexander Puskin in ayni adli kisa oykusunden uyarlanan The Queen of Spades adli sahne yapiminda basrolde yer aldi Tanima Artmane 1956 da Posle shtorma Firtinadan Sonra filmiyle ilk sinema filmini yaptiginda Letonya sahnesinin taninan bir yildiziydi 1963 yilinda populer film Blood Ties da 1964 Evgeni Matveev le birlikte oynadigi guzel ve sevgi dolu anne Sonya roluyle Sovyetler Birligi nde une kavustu Bu filmden sonra Artmane memleketinde Ana Letonya lakabini aldi 1960 lar 1970 ler ve 1980 lerde Sovyetler Birligi nde istikrarli bir film kariyeri yasadi Film kariyeri populer bilim kurgu filmi Tumannost Andromedy de 1967 Veda Kong tarihi drama Yemelyan Pugachyov da 1978 Imparatorice Buyuk Catherine rolu Teatris 1978 filmindeki Julia Lamber roluyle one cikti Vija Artmane Riga Film Studyosu nda cekilen hayatini anlatan Kraliceyle Konusma 1980 adli belgeselde kendisi olarak yer aldi Anisi Vija Artmane Letonya kulturunun onde gelen isimlerinden biri olarak kabul ediliyor Sovyet kontrolu doneminde Artmane Letonya ulusal mirasinin korunmasi ve desteklenmesi hareketinde aktif rol aldi Letonya dilinin edebiyat ve sanatta oldugu kadar gunluk yasamda da kullanilmasinin aktif bir savunucusu olmustur 1965 te Letonya SSC Halk Sanatcisi secildi ve 1969 da SSCB Halk Sanatcisi olarak tanindi Ayni yil 6 Moskova Uluslararasi Film Festivali nde juri uyeligi yapti 1999 yilinda Artmane ye tiyatro ve sinema sanatina yaptigi katkilardan dolayi Letonya Kultur Bakanligi tarafindan bir odul verildi 2003 yilinda Letonya kulturune uzun sureli katkilarindan dolayi Ozel Tiyatro Odulu nu aldi 2007 yilinda Vija Artmane Letonya nin hizmetinde ustun sivil erdemin takdiri olarak verilen Uc Yildiz Nisani ile odullendirildi 1968 Mart inda kesfedilen 4136 Artmane asteroitine onun adi verildi 004136 Artmane asteroidiVija Artmane nin mezariKisisel yasam ve olum Vija Artmane Letonyali aktor Arturs Dimiters ile evliydi ve ciftin iki cocugu vardi muzisyen Kaspars Dimiters 1957 ve sanatci 1965 1986 yilinda esinin olumunun ardindan duygusal bir cokuntu yasadi ve ardindan felc gecirdi 1990 li yillarda Artmane para sikintisi nedeniyle Riga sehrinden tasinarak kirsal bolgeye yerlesti 2000 li yillarin basinda Dogu Ortodoksluguna gecti 2004 yilinda oyunculuk kariyerinin yani sira kisisel yasamini da kapsayan bir ani kitabi yayinladi 11 Ekim 2008 de 79 yasindayken olumunun ardindan Riga daki Pokrov Mezarligi na defnedildi Filmografi1958 Alien in the Village Elsa 1962 A Day Without an Evening Kaire 1963 Native Blood Sonya 1963 Introduction to Life Neighbor 1964 Rockets Shouldn t Take Off Pearl 1966 Edgar and Kristina Kristina 1967 Farhad s Feat Vera 1967 Nobody Wanted to Die Ona 1967 Strong with Spirit Lydia Lisovskaya 1967 The Andromeda Nebula Veda Kong 1968 Surveyor Times Lien 1969 Triple Check Frau Greta 1969 Rays in Glass Iris 1970 The Ballad of Bering and His Friends Anna Bering 1972 Spruce in the Rye Dagmar 1973 Gift to a Lonely Woman Knepikha Gita 1975 The Arrows of Robin Hood Kat 1976 Master Aina Petrovna 1977 Exchange Jadwiga Ziliuwiene 1978 Pugachev Catherine II 1978 Theatre Julia Lambert 1978 Your Son Mother 1980 State Border Zinaida Kirillovna 1981 Investigation Established Ruta Yanovna Graudina 1981 The Larks Gundega 1986 The Secret of the Snow Queen Mrs Autumn 1987 Man of the Retinue Aglaya Andreevna 1987 Moonzund Frau Milykh 1990 Hearse Evgenia Andreevna 1990 Ainult hulludele ehk halastajaode Only for Crazy Zina 1991 Love Marina s grandmother 1999 Kamenskaya Regina Arkadievna Walter 2003 Golden Age Catherine IIOduller ve onurlarLetonya SSR nin Onur Sanatcisi 1956 Letonya SSR Halk Sanatcisi 1965 SSCB Halk Sanatcisi 1969 Lenin Nisani 1979 Dostluk Nisani Rusya 2004 Uc Yildiz Nisani 22 Ekim 2007 All Union Film Festivali nin galibi 1964 1968 Letonya SSR Devlet Odulu Sahibi 1980 Lilita Berzina adli odul 1987 Bertha Rumnietse adli odul 1996 Odul II Tum Rusya Festivali Yeni Rus Sinemasi 2001 Letonya sanatina omur boyu katki icin en buyuk odul 2003 OkumaBiography of Vija Artmane by Steve Shelokhonov Artmane Vija Ziemciesi Mirkli no manas dzives Petergailis 2004 Dokumentary prose memoirs Eduards Smilgis Theatre Museum Pardaugava Riga Latvia Artmane Viya 1990 Serdce na ladoni Rusca Moscow Ru Molodaya gvardiya ISBN 5 235 00633 X Sosnovskij Immanuil 1985 Viya Artmane Rusca Moscow Ru Soyuz kinematografistov SSSR Dis baglantilarIMDb de Vija Artmane I zhizn i slyozy i lyubov intervyu syna Vii Artmane Kasparsa Dimitersa gazete Bulvar Gordona Zhenskaya tajna Vii ArtmaneKaynakca Vitola Ilze 21 Agustos 2017 Daba vinu bija tik loti bagatigi apdavinajusi Vijai Artmanei 88 Latvijas Avize Letonca 4 Ekim 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Ekim 2019 Viya Artmane Tvorcheskaya biografiya lt 21 Mart 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Mayis 2024 Tri imeni i tri mifa v zhizni Vii Artmane RIA Novosti 24 Temmuz 2009 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Mayis 2024 Rollberg Peter 2016 Historical Dictionary of Russian and Soviet Cinema Rowman amp Littlefield s 64 ISBN 978 1442 268 42 5 30 Mayis 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Mayis 2024 Lifetime achievement award Vija Artmane 30 Mayis 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Mayis 2024 Soviet Latvian actress Vija Artmane 1929 2008 11 Aralik 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Mayis 2024 JPL Small Body Database Browser NASA 24 Kasim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Kasim 2020 a b Legendary Latvian actress Artmane died 3 Ekim 2008 19 Aralik 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Ekim 2011