Virchow üçlüsü veya Virchow triadı, tromboza katkıda bulunduğu düşünülen üç geniş faktör kategorisini tanımlar:
- Hemodinamik değişiklikler (staz, türbülans)
- Endotel hasarı/işlev bozukluğu
Virchow üçlüsü | |
---|---|
Virchow üçlüsü | |
Ayırıcı tanı | Tromboz |
Adını ünlü Alman doktor Rudolf Virchow'dan (1821-1902) almıştır. Ancak Virchow üçlüsünü oluşturan unsurlar Virchow tarafından önerilmemiştir. Virchow venöz trombozun patogenezini tanımlamak için bir üçlü de önermemiştir. Aslında, Virchow'un ölümünden onlarca yıl sonra trombozun kan akışındaki değişiklikler, vasküler endotel hasarı veya kan yapısındaki değişikliklerin bir sonucu olduğunu öne süren bir fikir birliğine varılmıştır. Yine de emboliye yol açan faktörlere ilişkin modern anlayış Virchow tarafından yapılan tanımlamaya benzemektedir. Virchow üçlüsü, tromboza katkıda bulunanları anlamada hem klinisyenler hem de patologlar için yararlı bir kavram olmaya devam etmektedir.
Üçlü
Üçlü, üç bileşenden oluşmaktadır:
Virchow'un | Modern | Notlar |
---|---|---|
Kesintili kan akışı ile ilgili fenomeni | İlk kategori olan normal kan akışındaki değişiklikler çeşitli durumları ifade eder. Bunlar arasında , uzun cerrahi operasyonlar, uzun süreli hareketsizlik (uzun bir uçak veya araba yolculuğu sırasında, hastanede yatarken yatağa bağlı kalma) ve varisli damarlar yer almaktadır. Virchow'un versiyonu ile modern versiyonun eşdeğerliği tartışmalıdır. | |
Damar ve çevresinde tahriş ile ilişkili fenomeni | Endotel hasarı veya damar duvarı hasarı | İkinci kategori olan endotel hasarı ve/veya travması, damar delinmelerini ve kayma gerilmesi veya hipertansiyondan kaynaklanan hasarları içerir. Bu kategori yüzey olayları ve bakteriler, yabancı madde parçaları, implantların veya tıbbi cihazların biyomateryalleri, aktive trombositlerin membranları ve kronik inflamasyondaki monositlerin membranları gibi prokoagülan yüzeylerle temas tarafından yönetilir. |
Kan pıhtılaşması fenomeni | Son kategori olan kan yapısındaki değişiklikler,, pıhtılaşma faktörü V Leiden mutasyonu, pıhtılaşma faktörü II G2021A mutasyonu, III eksikliği, protein C veya S eksikliği, nefrotik sendrom, ciddi travma veya yanık sonrası değişiklikler, kanser, geç gebelik ve doğum, ırk, ileri yaş, sigara kullanımı, hormonal kontraseptifler ve obezite gibi çok sayıda olası risk faktörüne sahiptir. Tüm bu risk faktörleri (kanın aşırı kolay pıhtılaşması) adı verilen duruma neden olabilir. |
Tarihçe
"Virchow'un Üçlüsü" teriminin kökeni tarihsel olarak ilgi çekicidir ve son yıllarda yeniden yorumlanmıştır. Hem Virchow'un hem de modern üçlü trombozu tanımlarken, önceki üçlü "trombozun sonuçları", modern üçlü ise "trombozun nedenleri" olarak nitelendirilmiştir.
Rudolf Virchow, pulmoner embolinin etiyolojisini, özellikle ekstremitelerdeki venlerde oluşan pıhtıların yerinden oynayarak pulmoner vaskülatüre geçmesi şeklinde açıklamıştır. Tanımını 1856 yılında yayınlamıştır. Pulmoner emboliyi çevreleyen patofizyolojiyi detaylandırırken, venöz tromboza katkıda bulunduğu bilinen faktörlerin çoğuna atıfta bulundu. Bu faktörler tıp literatüründe daha önce başkaları tarafından belirlenmiş olsa da belirsiz nedenlerden dolayı Virchow üçlüsü olarak bilinmeye başlandı. Bu eponim, Virchow'un ölümünden çok sonrasına kadar literatürde ortaya çıkmamıştır. İfadenin ilk kullanımına ilişkin bir tahmin, 1950'lerin başlarına tarihlenmektedir.
Üçlü kavramı genellikle Virchow'a atfedilse de Virchow tanımlamasına endotelyal hasarı dahil etmemiştir. Bu durum, Virchow'un pulmoner arter trombozu gelişiminde lokal travmanın birincil öneme sahip olduğunu düşünen ile yaşadığı bir anlaşmazlığa bağlanmıştır.
Kaynakça
- ^ April Wang Armstrong; David E. Golan; Armen H. Tashjian; Ehrin Armstrong (2008). Principles of pharmacology: the pathophysiologic basis of drug therapy. Philadelphia: Wolters Kluwer Health/Lippincott Williams & Wilkins. s. 396. ISBN .
- ^ Bagot CN, Arya R (October 2008). "Virchow and his triad: a question of attribution". Br. J. Haematol. 143 (2). ss. 180-190. doi:10.1111/j.1365-2141.2008.07323.x. (PMID) 18783400.
- ^ a b Malone, P. Colm, Agutter, Paul S. (2008). The Aetiology of Deep Venous Thrombosis: A Critical, Historical and Epistemological Survey. Paris: Springer. s. 84. ISBN . 15 Ekim 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Aralık 2021.
- ^ Lowe GD (2003). "Virchow's triad revisited: abnormal flow". Pathophysiol. Haemost. Thromb. 33 (5–6). ss. 455-457. doi:10.1159/000083845. (PMID) 15692260.
- ^ . 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2009 – Free Online Library vasıtasıyla.
- ^ Chung I, Lip GY (2003). "Virchow's triad revisited: blood constituents". Pathophysiol. Haemost. Thromb. 33 (5–6). ss. 449-454. doi:10.1159/000083844. (PMID) 15692259.
- ^ Dickson, B.C. (2004). (PDF). University of Toronto Medical Journal. Cilt 81. ss. 166-171. 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mayıs 2012.
- ^ . 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2009 – Free Online Library vasıtasıyla.
- ^ Virchow, R. (1856). "Thrombose und Embolie. Gefässentzündung und septische Infektion". Gesammelte Abhandlungen zur wissenschaftlichen Medicin (Almanca). Frankfurt am Main: Von Meidinger & Sohn. ss. 219-226.Matzdorff AC, Bell WR (1998). Thrombosis and embolie (1846–1856). Canton, Massachusetts: Science History Publications. ISBN .
- ^ . 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2009 – Free Online Library vasıtasıyla.
- ^ Wiseman R. Several Chirurgical Treatises. (2nd ed.) London, Norton and Macock, 1686, pp. 64–66.
- ^ synd/1223 ; ("İsmini Kimden Aldı" websitesi) (Whonamedit?)
- ^ . 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2009 – Free Online Library vasıtasıyla.
- ^ Aschoff L. Thrombosis, in Lectures on Pathology. New York, Paul B. Hoeber, Inc., 1924, pp 253–278.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Virchow uclusu veya Virchow triadi tromboza katkida bulundugu dusunulen uc genis faktor kategorisini tanimlar Hemodinamik degisiklikler staz turbulans Endotel hasari islev bozukluguVirchow uclusuVirchow uclusuAyirici taniTromboz Adini unlu Alman doktor Rudolf Virchow dan 1821 1902 almistir Ancak Virchow uclusunu olusturan unsurlar Virchow tarafindan onerilmemistir Virchow venoz trombozun patogenezini tanimlamak icin bir uclu de onermemistir Aslinda Virchow un olumunden onlarca yil sonra trombozun kan akisindaki degisiklikler vaskuler endotel hasari veya kan yapisindaki degisikliklerin bir sonucu oldugunu one suren bir fikir birligine varilmistir Yine de emboliye yol acan faktorlere iliskin modern anlayis Virchow tarafindan yapilan tanimlamaya benzemektedir Virchow uclusu tromboza katkida bulunanlari anlamada hem klinisyenler hem de patologlar icin yararli bir kavram olmaya devam etmektedir UcluUclu uc bilesenden olusmaktadir Virchow un Modern NotlarKesintili kan akisi ile ilgili fenomeni Ilk kategori olan normal kan akisindaki degisiklikler cesitli durumlari ifade eder Bunlar arasinda uzun cerrahi operasyonlar uzun sureli hareketsizlik uzun bir ucak veya araba yolculugu sirasinda hastanede yatarken yataga bagli kalma ve varisli damarlar yer almaktadir Virchow un versiyonu ile modern versiyonun esdegerligi tartismalidir Damar ve cevresinde tahris ile iliskili fenomeni Endotel hasari veya damar duvari hasari Ikinci kategori olan endotel hasari ve veya travmasi damar delinmelerini ve kayma gerilmesi veya hipertansiyondan kaynaklanan hasarlari icerir Bu kategori yuzey olaylari ve bakteriler yabanci madde parcalari implantlarin veya tibbi cihazlarin biyomateryalleri aktive trombositlerin membranlari ve kronik inflamasyondaki monositlerin membranlari gibi prokoagulan yuzeylerle temas tarafindan yonetilir Kan pihtilasmasi fenomeni Son kategori olan kan yapisindaki degisiklikler pihtilasma faktoru V Leiden mutasyonu pihtilasma faktoru II G2021A mutasyonu III eksikligi protein C veya S eksikligi nefrotik sendrom ciddi travma veya yanik sonrasi degisiklikler kanser gec gebelik ve dogum irk ileri yas sigara kullanimi hormonal kontraseptifler ve obezite gibi cok sayida olasi risk faktorune sahiptir Tum bu risk faktorleri kanin asiri kolay pihtilasmasi adi verilen duruma neden olabilir Tarihce Virchow un Uclusu teriminin kokeni tarihsel olarak ilgi cekicidir ve son yillarda yeniden yorumlanmistir Hem Virchow un hem de modern uclu trombozu tanimlarken onceki uclu trombozun sonuclari modern uclu ise trombozun nedenleri olarak nitelendirilmistir Rudolf Virchow pulmoner embolinin etiyolojisini ozellikle ekstremitelerdeki venlerde olusan pihtilarin yerinden oynayarak pulmoner vaskulature gecmesi seklinde aciklamistir Tanimini 1856 yilinda yayinlamistir Pulmoner emboliyi cevreleyen patofizyolojiyi detaylandirirken venoz tromboza katkida bulundugu bilinen faktorlerin coguna atifta bulundu Bu faktorler tip literaturunde daha once baskalari tarafindan belirlenmis olsa da belirsiz nedenlerden dolayi Virchow uclusu olarak bilinmeye baslandi Bu eponim Virchow un olumunden cok sonrasina kadar literaturde ortaya cikmamistir Ifadenin ilk kullanimina iliskin bir tahmin 1950 lerin baslarina tarihlenmektedir Uclu kavrami genellikle Virchow a atfedilse de Virchow tanimlamasina endotelyal hasari dahil etmemistir Bu durum Virchow un pulmoner arter trombozu gelisiminde lokal travmanin birincil oneme sahip oldugunu dusunen ile yasadigi bir anlasmazliga baglanmistir Kaynakca April Wang Armstrong David E Golan Armen H Tashjian Ehrin Armstrong 2008 Principles of pharmacology the pathophysiologic basis of drug therapy Philadelphia Wolters Kluwer Health Lippincott Williams amp Wilkins s 396 ISBN 978 0 7817 8355 2 Bagot CN Arya R October 2008 Virchow and his triad a question of attribution Br J Haematol 143 2 ss 180 190 doi 10 1111 j 1365 2141 2008 07323 x PMID 18783400 a b Malone P Colm Agutter Paul S 2008 The Aetiology of Deep Venous Thrombosis A Critical Historical and Epistemological Survey Paris Springer s 84 ISBN 978 1 4020 6649 8 15 Ekim 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Aralik 2021 KB1 bakim Birden fazla ad yazar listesi link Lowe GD 2003 Virchow s triad revisited abnormal flow Pathophysiol Haemost Thromb 33 5 6 ss 455 457 doi 10 1159 000083845 PMID 15692260 5 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Subat 2009 Free Online Library vasitasiyla Chung I Lip GY 2003 Virchow s triad revisited blood constituents Pathophysiol Haemost Thromb 33 5 6 ss 449 454 doi 10 1159 000083844 PMID 15692259 Dickson B C 2004 PDF University of Toronto Medical Journal Cilt 81 ss 166 171 5 Mart 2016 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 9 Mayis 2012 3 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Subat 2009 Free Online Library vasitasiyla Virchow R 1856 Thrombose und Embolie Gefassentzundung und septische Infektion Gesammelte Abhandlungen zur wissenschaftlichen Medicin Almanca Frankfurt am Main Von Meidinger amp Sohn ss 219 226 Matzdorff AC Bell WR 1998 Thrombosis and embolie 1846 1856 Canton Massachusetts Science History Publications ISBN 0 88135 113 X 4 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Subat 2009 Free Online Library vasitasiyla Wiseman R Several Chirurgical Treatises 2nd ed London Norton and Macock 1686 pp 64 66 synd 1223 Ismini Kimden Aldi websitesi Whonamedit 3 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Subat 2009 Free Online Library vasitasiyla Aschoff L Thrombosis in Lectures on Pathology New York Paul B Hoeber Inc 1924 pp 253 278