Vitiligo, derideki melanin pigmentinin azalması ya da yokluğu nedeniyle ortaya çıkan soluk lekelerdir. Derisi koyu renkli olan bireylerde daha belirgindir. Açık renkli derisi olan bireylerde güneş etkisiyle bronzlaşmada belirginleşirler. Lekeler farklı büyüklüktedir. Eller, bilekler, ağız ve göz çevresi derisi, anüs ve dış genital organların derisi vitiligonun en sık rastlandığı alanlardır. Yerel albinizm olarak bilinir.
Oluşumunda tirozinaze enzimi eksikliği yoktur; derinin dış katmanı epidermisteki melanin üreten hücrelerin yer yer azalması ya da kaybolması sonucunda ortaya çıkar (generalize albinizm’den fark). Otoimmunite ya da apoptozis, melanositlerin kaybolmasındaki başlıca nedenlerdir. Addison hastalığı, ve pernisiyöz anemi gibi otoimmun hastalıklarda vitiligo görülmesi, otoimmunite ile ilgili görüşü desteklemektedir.
Vitiligoda ortaya çıkan değişik büyüklüklteki pigmentsiz (soluk) alanlar deride beyaz lekeler oluşturur. Yanık nedbelerideki melanosit kaybına bağlı lekeler en sık karşılaşıla örnektir (bu tür nedbelerde kıllar, ter ve yağ bezleri de görülmez). Enfeksiyon hastalıkları arasında lepranın tüberküloid tipi örnek verilebilir. Kimi zaman görünmeyecek kadar küçük olan bu bölgeler, kimi zaman büyük boyutlara ulaşabilir, deride geniş alanları etkileyebilir. Sıklıkla yüz, dudak, boyun, göğüs, genital organların derisi, diz, dirsek ve el ve kol bölgelerinde görülür.
Sınıflandırma
Vitiligo hastalığı, hastalığın gidişatı ve çeşitli varyasyonlarına göre farklı türlere ayrılmış ve sınıflandırılmıştır. Bu farklı türler; genelleştirilmiş vitiligo, segmentel vitiligo, fokal vitiligo, mukozal vitiligo ve trikrom vitiligodur. Genelleştirilmiş vitiligo en sık olarak rastlanan vitiligo türüdür ve ciltte parça parça renk açılmaları ile seyreder. Segmental vitiligoda vücudun bir tarafında dar küçük alanlarda vitiligo lekeleri vardır. Fokal vitiligoda da lekeler dar bir alandadır ve bu lekeler birkaç yıl içinde hızlı bir şekilde çoğalmazlar. Mukozal vitiligoda ağzı ve cinsel organlar etkilenir. Trikrom vitiligo ise önce pigmentasyonun kaybolduğu bir leke oluşur; daha sonra etrafında daha açık renk bir leke oluşur.
Görülme Sıklığı
Toplumda görülme sıklığı %1 ile %4 arasındadır. Vücutta oluşan her beyaz leke kişinin vitiligo olduğu anlamına gelmez. Bazı durumlarda vitiligo sanılan kişiler belirli bir zaman sonra beyaz lekeleri kaybolabilir. Bu ayrımın yapılabilmesi için hastalıkla ilgili bir Uzman Dermatolog muayenesi şarttır. Birçok farklı rahatsızlığa bağlı lekeler vitiligo hastalığı sonucu oluşan lekeler ile karışabilir.
Tedavi Yöntemleri
- Repigmentasyon tedavisi
- Hücre Sprey
- Fototerapi
- Dar Bant UVB Tedavisi
- PUVA Tedavisi
- Mikrofototerapi (Lumera,BClear,Multiclear)
- İlaç Tedavileri
- ve takrolimus
- Topikal kortikosteroid
- Depigmentasyon tedavisi
- Cerrahi (Deneysel) Tedaviler
- Normal deriden sağlam renk hücresi nakli
Kaynakça
- ^ a b c Goljan EF. Rapid Review Pathology. 5th edt., Elsevier, Philadelphia, 2019
- ^ a b c Kumar V, Abbas AK, Aster JC. Robbins and Cotran Pathologic Basis of Disease. 9th edt., Elsevier Saunders, Philadelphia, 2015
- ^ a b c Dinulos JGH. Habif's Clinical Dermatology: A Color Guide to Diagnosis and Therapy 6th Edition. Elsevier, Amsterdam, 2016
- ^ . Sağlık Yazarları. 19 Eylül 2020. 11 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ekim 2020.
Dış Bağlantılar
- NIH 9 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce) (10.10.2020 tarihinde erişildi)
- Sağlık Yazarları 11 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (10.10.2020 tarihinde erişildi)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Vitiligo derideki melanin pigmentinin azalmasi ya da yoklugu nedeniyle ortaya cikan soluk lekelerdir Derisi koyu renkli olan bireylerde daha belirgindir Acik renkli derisi olan bireylerde gunes etkisiyle bronzlasmada belirginlesirler Lekeler farkli buyukluktedir Eller bilekler agiz ve goz cevresi derisi anus ve dis genital organlarin derisi vitiligonun en sik rastlandigi alanlardir Yerel albinizm olarak bilinir Vitiligo bir siyahi bireyin elleri Olusumunda tirozinaze enzimi eksikligi yoktur derinin dis katmani epidermisteki melanin ureten hucrelerin yer yer azalmasi ya da kaybolmasi sonucunda ortaya cikar generalize albinizm den fark Otoimmunite ya da apoptozis melanositlerin kaybolmasindaki baslica nedenlerdir Addison hastaligi ve pernisiyoz anemi gibi otoimmun hastaliklarda vitiligo gorulmesi otoimmunite ile ilgili gorusu desteklemektedir Vitiligoda ortaya cikan degisik buyukluklteki pigmentsiz soluk alanlar deride beyaz lekeler olusturur Yanik nedbelerideki melanosit kaybina bagli lekeler en sik karsilasila ornektir bu tur nedbelerde killar ter ve yag bezleri de gorulmez Enfeksiyon hastaliklari arasinda lepranin tuberkuloid tipi ornek verilebilir Kimi zaman gorunmeyecek kadar kucuk olan bu bolgeler kimi zaman buyuk boyutlara ulasabilir deride genis alanlari etkileyebilir Siklikla yuz dudak boyun gogus genital organlarin derisi diz dirsek ve el ve kol bolgelerinde gorulur SiniflandirmaYaygin vitiligo Vitiligo hastaligi hastaligin gidisati ve cesitli varyasyonlarina gore farkli turlere ayrilmis ve siniflandirilmistir Bu farkli turler genellestirilmis vitiligo segmentel vitiligo fokal vitiligo mukozal vitiligo ve trikrom vitiligodur Genellestirilmis vitiligo en sik olarak rastlanan vitiligo turudur ve ciltte parca parca renk acilmalari ile seyreder Segmental vitiligoda vucudun bir tarafinda dar kucuk alanlarda vitiligo lekeleri vardir Fokal vitiligoda da lekeler dar bir alandadir ve bu lekeler birkac yil icinde hizli bir sekilde cogalmazlar Mukozal vitiligoda agzi ve cinsel organlar etkilenir Trikrom vitiligo ise once pigmentasyonun kayboldugu bir leke olusur daha sonra etrafinda daha acik renk bir leke olusur Gorulme SikligiToplumda gorulme sikligi 1 ile 4 arasindadir Vucutta olusan her beyaz leke kisinin vitiligo oldugu anlamina gelmez Bazi durumlarda vitiligo sanilan kisiler belirli bir zaman sonra beyaz lekeleri kaybolabilir Bu ayrimin yapilabilmesi icin hastalikla ilgili bir Uzman Dermatolog muayenesi sarttir Bircok farkli rahatsizliga bagli lekeler vitiligo hastaligi sonucu olusan lekeler ile karisabilir Tedavi YontemleriRepigmentasyon tedavisi Hucre Sprey Fototerapi Dar Bant UVB Tedavisi PUVA Tedavisi Mikrofototerapi Lumera BClear Multiclear Ilac Tedavileri ve takrolimus Topikal kortikosteroid Depigmentasyon tedavisi Cerrahi Deneysel Tedaviler Normal deriden saglam renk hucresi nakliKaynakca a b c Goljan EF Rapid Review Pathology 5th edt Elsevier Philadelphia 2019 a b c Kumar V Abbas AK Aster JC Robbins and Cotran Pathologic Basis of Disease 9th edt Elsevier Saunders Philadelphia 2015 a b c Dinulos JGH Habif s Clinical Dermatology A Color Guide to Diagnosis and Therapy 6th Edition Elsevier Amsterdam 2016 Saglik Yazarlari 19 Eylul 2020 11 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 9 Ekim 2020 Dis BaglantilarNIH 9 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce 10 10 2020 tarihinde erisildi Saglik Yazarlari 11 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde 10 10 2020 tarihinde erisildi