Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Vytenis (Belarusça: Віцень, Vicień; Lehçe: Witenes), 1295'dan y. 1316'ya kadar Litvanya Büyük Düküdür.'nın hatırı sayılır bir süre hüküm süren ilk kişisi olmuştur. 14. yüzyılın başlarında onun itibarı, modern tarihçiler tarafından Litvanya'nın en büyük hükümdarlarından biri olarak kabul edilen Gediminas'ın itibarını gölgede bıraktı. Vytenis'in yönetimi Litvanya Büyük Dükalığı'nı Ruthenliler, Masovyalılar ve Töton Şövalyeleri ile birleştirme çabasıyla sürekli savaşlar ile hatırlanır.
| Vytenis | |
|---|---|
 Kodeń'deki Sapieha Şeceresinde tasvir edildiği şekliyle Gediminas Şapkalı Vytenis, 1709 | |
| Büyük Litvanya Grandükü | |
| Hüküm süresi | 1295–1316 |
| Önce gelen | |
| Sonra gelen | Gediminas |
| Doğum | 1260 |
| Ölüm | 1316 |
| Eş(ler)i | Vikinda |
| Çocuk(lar)ı | Žvelgutis |
| Babası | |
Savaşlar
Vytenis'ten ilk kez 1292'de babasının Mazovya'yı işgali sırasında bahsedilir: 800 kişilik bir ordu Łęczyca'ya kadar ulaşmıştır. Babasının ölümünden sonra y. 1295'te Büyük Dük olmuştur. Vytenis kısa süre sonra Polonya'daki veraset anlaşmazlıklarına karışmış, Litvanyalı bir düşes Gaudemunda ile evli olan Mazovya'lı II. Boleslaus'u desteklemiş ve Polonyalı I. Władysław'a karşı çıkmıştır. Vytenis, Ruthenia'da Mindaugas suikastından sonra kaybedilen toprakları geri almayı ve Pinsk ve Turaŭ prenslikleri ele geçirmeyi başarmıştır.
Pagan Litvanya ve Samogitya'ya karşı haçlı seferi yoğunlaşmış ve 1290'larda Prusyalılar ve diğer Baltık kabilelerinin Töton Şövalyeleri ve Livonya Tarikatı tarafından fethedilmesiyle yeni bir seviyeye ulaşmıştır. Vytenis'in hükümdarlığı sırasında Neman ve Jūra nehirlerinin kıyılarında bir savunma kaleleri ağı kurulmuş ve güçlendirilmiş; Şövalyeler bunu karşı yakadaki kendi kaleleriyle eşleştirmişlerdir. Bu süre zarfında Töton Tarikatı, kuzeydeki Livonya Tarikatı'na bağlanmak için Samogitya'da Baltık Denizi boyunca bir koridor kurmaya çalışmıştır. Vytenis'in hükümdarlığı sırasında Töton Şövalyeleri Samogitya'ya yaklaşık 20 baskın düzenlemişlerdir. Vytenis, artan sayıda hain ve mültecinin de gösterdiği gibi, yerel Samogit soylularının etkisini zayıflatmak için önlemler almıştır. Görünüşe göre Gediminas, Töton Şövalyelerinin tebaası olarak Prusya'ya yeniden yerleşmeyi ciddi olarak düşünen soyluları kontrol etmek için Vytenis'e yardım etmiştir. Tarikat ayrıca 'nden bu yana Litvanların garnizonlarının bulunduğu Semigalia üzerindeki kontrolünü de pekiştirmiştir. Tarikat, 1281'den beri Litvanlar tarafından kontrol edilen Dynaburg Kalesi'ni 1313'te ele geçirmiştir.
Riga ile ittifak
Vytenis'in en ünlü başarılarından biri Riga ile yaptığı ittifak olmuştur. 1297'de Riga Başpiskoposu, Riga kentlileri ve Livonya Tarikatı arasındaki anlaşmazlıklar bir iç savaşa dönüşmüştür. Vytenis, Riga vatandaşlarına yardım teklif etmiş ve hatta pagan askerler ile Hristiyan sakinler arasındaki dini gerilimi hafifletmek için Hristiyanlığa geçme konusunda bazı belirsiz vaatlerde bulunmuştur. Vytenis, Livonya'yı başarıyla işgal etti, Riga'nın kuzeyindeki Karku'nun kalesini yok etmiş ve Turaida Savaşı'nda tarikatı bozguna uğratarak Livonya Toprak Ustası Bruno'yu ve 22 şövalyeyi öldürmüştür. Livonya güvence altına alındığında, Vytenis 1298-1313'te Prusya'daki Töton Şövalyeleri topraklarına on bir sefer düzenlemiş; bunlardan biri tüm nüfusun katledildiği Brodnica'ya yapılan seferdir. 1308'de Töton Şövalyelerinin Pomeranya'yı alması ve Töton Şövalyeleri ile Polonya ile kavgalara] başlaması onun davasına yardımcı olmuştur.
Şehrin dışındaki bir "Litvanya kalesinde" bulunan bir Litvanya garnizonu, şehir sakinlerinin onu Tarikat'a verip paganları uzaklaştırdığı 1313 yılına kadar Riga'yı korumuştur. Riga ile dostluk, ticareti ve ticareti teşvik etti ve Litvanya'nın Daugava havzasındaki etkisinin pekiştirilmesine yardımcı olmuş; burada bulunan önemli bir ticaret merkezi olan Polatsk, y. 1307'de Litvanya tarafından ilhak edilmiştir. Riga ile yakın temasları nedeniyle Vytenis, Fransisken rahiplerini Navahrudak'ta Alman tüccarlar için bir Katolik kilisesi kurmaya davet etmiştir. Din alanında, Vytenis'in y. 1316'da Litvanya Metropolitliği'nin kurulmasının temelini attığı görülmektedir. Metropolitlik, Rutenya'daki dini liderlik için Vilnius ile Moskova arasındaki rekabette önemli bir araç olmuştur.
Ölümü ve veraseti
Vytenis yaklaşık 1315'te varissiz olarak ölmüştür. Ölümünü çevreleyen koşullar bilinmemektedir. Uzun süre Rus tarihçiler ona yıldırım çarptığını iddia etmişlerdir. Ancak bu bir Rus yazarın hatasıydı: Gediminas'ın efendisi Vytenis'i öldürüp tahtını gasp ettiği şeklindeki Töton propagandasının yetersiz bir tercümesiydi. Vytenis'ten son kez Eylül 1315'te Neman Nehri'nin sağ kıyısında Töton Şövalyeleri tarafından inşa edilen ilk kale olan Christmemel Kuşatması'nın başarısız olduğu sırada bahsedilir. Tarihçiler, Vytenis'in muhtemelen babasından önce ölen tek oğlu Žvelgutis'i (Swalegote) biliyorlar. Böyle bir durum Vytenis'in kardeşi Gediminas'ın Litvanya Büyük Dükü olmasını sağlamıştır. Gediminas'ın hükümdarlığı sırasında Büyük Dükalık, Doğu Avrupa'da büyük bir askeri ve siyasi güç haline geldi.
Kaynakça
- ^ ; Matulevičius, Algirdas; Varakauskas, Rokas. "Vytenis". (Litvanca). 9 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Temmuz 2021.
- ^ a b c d e f g h Rowell, C. S. (1994). Lithuania Ascending: A Pagan Empire Within East-Central Europe, 1295–1345. Cambridge Studies in Medieval Life and Thought: Fourth Series. Cambridge University Press. ss. 55-59. ISBN .
- ^ a b c d Simas Sužiedėlis, (Ed.) (1970–1978). "Vytenis". . VI. Boston, Massachusetts: Juozas Kapočius. ss. 221-222. LCCN 74-114275.
- ^ a b c ; Rokas Varakauskas (2004). "Vytenis". Vytautas Spečiūnas (Ed.). Lietuvos valdovai (XIII-XVIII a.): enciklopedinis žinynas (Litvanca). Vilnius: Mokslo ir enciklopedijų leidybos institutas. ss. 32-33. ISBN .
- ^ a b Kiaupa, Zigmantas; Jūratė Kiaupienė; Albinas Kuncevičius (2000) [1995]. The History of Lithuania Before 1795 (English bas.). Vilnius: Lithuanian Institute of History. ss. 112-114. ISBN .
- ^ Rowell, C. S. Lithuania Ascending, 63
- ^ Christiansen, Eric (1997). The Northern Crusades (2. bas.). Penguin Books. ss. 146-147. ISBN .
- ^ "Gediminas | grand duke of Lithuania". Encyclopædia Britannica (İngilizce). 2 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Haziran 2021.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Vytenis Belarusca Vicen Vicien Lehce Witenes 1295 dan y 1316 ya kadar Litvanya Buyuk Dukudur nin hatiri sayilir bir sure hukum suren ilk kisisi olmustur 14 yuzyilin baslarinda onun itibari modern tarihciler tarafindan Litvanya nin en buyuk hukumdarlarindan biri olarak kabul edilen Gediminas in itibarini golgede birakti Vytenis in yonetimi Litvanya Buyuk Dukaligi ni Ruthenliler Masovyalilar ve Toton Sovalyeleri ile birlestirme cabasiyla surekli savaslar ile hatirlanir VytenisKoden deki Sapieha Seceresinde tasvir edildigi sekliyle Gediminas Sapkali Vytenis 1709Buyuk Litvanya GrandukuHukum suresi1295 1316Once gelenSonra gelenGediminasDogum1260Olum1316Es ler iVikindaCocuk lar iZvelgutisBabasiLitvanya Buyuk Dukaligi nin genislemesi 13 15 yuzyillarSavaslarVytenis ten ilk kez 1292 de babasinin Mazovya yi isgali sirasinda bahsedilir 800 kisilik bir ordu Leczyca ya kadar ulasmistir Babasinin olumunden sonra y 1295 te Buyuk Duk olmustur Vytenis kisa sure sonra Polonya daki veraset anlasmazliklarina karismis Litvanyali bir duses Gaudemunda ile evli olan Mazovya li II Boleslaus u desteklemis ve Polonyali I Wladyslaw a karsi cikmistir Vytenis Ruthenia da Mindaugas suikastindan sonra kaybedilen topraklari geri almayi ve Pinsk ve Turaŭ prenslikleri ele gecirmeyi basarmistir Pagan Litvanya ve Samogitya ya karsi hacli seferi yogunlasmis ve 1290 larda Prusyalilar ve diger Baltik kabilelerinin Toton Sovalyeleri ve Livonya Tarikati tarafindan fethedilmesiyle yeni bir seviyeye ulasmistir Vytenis in hukumdarligi sirasinda Neman ve Jura nehirlerinin kiyilarinda bir savunma kaleleri agi kurulmus ve guclendirilmis Sovalyeler bunu karsi yakadaki kendi kaleleriyle eslestirmislerdir Bu sure zarfinda Toton Tarikati kuzeydeki Livonya Tarikati na baglanmak icin Samogitya da Baltik Denizi boyunca bir koridor kurmaya calismistir Vytenis in hukumdarligi sirasinda Toton Sovalyeleri Samogitya ya yaklasik 20 baskin duzenlemislerdir Vytenis artan sayida hain ve multecinin de gosterdigi gibi yerel Samogit soylularinin etkisini zayiflatmak icin onlemler almistir Gorunuse gore Gediminas Toton Sovalyelerinin tebaasi olarak Prusya ya yeniden yerlesmeyi ciddi olarak dusunen soylulari kontrol etmek icin Vytenis e yardim etmistir Tarikat ayrica nden bu yana Litvanlarin garnizonlarinin bulundugu Semigalia uzerindeki kontrolunu de pekistirmistir Tarikat 1281 den beri Litvanlar tarafindan kontrol edilen Dynaburg Kalesi ni 1313 te ele gecirmistir Riga ile ittifakVytenis in en unlu basarilarindan biri Riga ile yaptigi ittifak olmustur 1297 de Riga Baspiskoposu Riga kentlileri ve Livonya Tarikati arasindaki anlasmazliklar bir ic savasa donusmustur Vytenis Riga vatandaslarina yardim teklif etmis ve hatta pagan askerler ile Hristiyan sakinler arasindaki dini gerilimi hafifletmek icin Hristiyanliga gecme konusunda bazi belirsiz vaatlerde bulunmustur Vytenis Livonya yi basariyla isgal etti Riga nin kuzeyindeki Karku nun kalesini yok etmis ve Turaida Savasi nda tarikati bozguna ugratarak Livonya Toprak Ustasi Bruno yu ve 22 sovalyeyi oldurmustur Livonya guvence altina alindiginda Vytenis 1298 1313 te Prusya daki Toton Sovalyeleri topraklarina on bir sefer duzenlemis bunlardan biri tum nufusun katledildigi Brodnica ya yapilan seferdir 1308 de Toton Sovalyelerinin Pomeranya yi almasi ve Toton Sovalyeleri ile Polonya ile kavgalara baslamasi onun davasina yardimci olmustur Sehrin disindaki bir Litvanya kalesinde bulunan bir Litvanya garnizonu sehir sakinlerinin onu Tarikat a verip paganlari uzaklastirdigi 1313 yilina kadar Riga yi korumustur Riga ile dostluk ticareti ve ticareti tesvik etti ve Litvanya nin Daugava havzasindaki etkisinin pekistirilmesine yardimci olmus burada bulunan onemli bir ticaret merkezi olan Polatsk y 1307 de Litvanya tarafindan ilhak edilmistir Riga ile yakin temaslari nedeniyle Vytenis Fransisken rahiplerini Navahrudak ta Alman tuccarlar icin bir Katolik kilisesi kurmaya davet etmistir Din alaninda Vytenis in y 1316 da Litvanya Metropolitligi nin kurulmasinin temelini attigi gorulmektedir Metropolitlik Rutenya daki dini liderlik icin Vilnius ile Moskova arasindaki rekabette onemli bir arac olmustur Olumu ve verasetiVytenis yaklasik 1315 te varissiz olarak olmustur Olumunu cevreleyen kosullar bilinmemektedir Uzun sure Rus tarihciler ona yildirim carptigini iddia etmislerdir Ancak bu bir Rus yazarin hatasiydi Gediminas in efendisi Vytenis i oldurup tahtini gasp ettigi seklindeki Toton propagandasinin yetersiz bir tercumesiydi Vytenis ten son kez Eylul 1315 te Neman Nehri nin sag kiyisinda Toton Sovalyeleri tarafindan insa edilen ilk kale olan Christmemel Kusatmasi nin basarisiz oldugu sirada bahsedilir Tarihciler Vytenis in muhtemelen babasindan once olen tek oglu Zvelgutis i Swalegote biliyorlar Boyle bir durum Vytenis in kardesi Gediminas in Litvanya Buyuk Duku olmasini saglamistir Gediminas in hukumdarligi sirasinda Buyuk Dukalik Dogu Avrupa da buyuk bir askeri ve siyasi guc haline geldi Kaynakca Matulevicius Algirdas Varakauskas Rokas Vytenis Litvanca 9 Temmuz 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Temmuz 2021 a b c d e f g h Rowell C S 1994 Lithuania Ascending A Pagan Empire Within East Central Europe 1295 1345 Cambridge Studies in Medieval Life and Thought Fourth Series Cambridge University Press ss 55 59 ISBN 978 0 521 45011 9 a b c d Simas Suziedelis Ed 1970 1978 Vytenis VI Boston Massachusetts Juozas Kapocius ss 221 222 LCCN 74 114275 a b c Rokas Varakauskas 2004 Vytenis Vytautas Speciunas Ed Lietuvos valdovai XIII XVIII a enciklopedinis zinynas Litvanca Vilnius Mokslo ir enciklopediju leidybos institutas ss 32 33 ISBN 5 420 01535 8 a b Kiaupa Zigmantas Jurate Kiaupiene Albinas Kuncevicius 2000 1995 The History of Lithuania Before 1795 English bas Vilnius Lithuanian Institute of History ss 112 114 ISBN 9986 810 13 2 Rowell C S Lithuania Ascending 63 Christiansen Eric 1997 The Northern Crusades 2 bas Penguin Books ss 146 147 ISBN 0 14 026653 4 Gediminas grand duke of Lithuania Encyclopaedia Britannica Ingilizce 2 Mayis 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Haziran 2021