Web 2.0, tarafından 2004'te kullanılmaya başlayan bir sözcüktür ve ikinci nesil internet hizmetlerini - toplumsal iletişim sitelerini, vikileri, iletişim araçlarını, folksonomileri- yani internet kullanıcılarının ortaklaşa ve paylaşarak yarattığı sistemi tanımlar. Kelimenin tam anlamı tartışmaya açıktır, Tim Berners-Lee gibi teknoloji uzmanları da kelimenin manasını sorgulamıştır.
Tim O'Reilly'e göre Web 2.0'ın kısmen tanımı şöyledir: "Web 2.0 bilgisayar endüstrisinde internetin bir düzlem olarak ilerlemesiyle bir işletme devrimi ve bu düzlemin kurallarını başarı için anlamaya çalışmaktır. Bu kurallar arasında başlıcası şudur: Ağ etkilerini daha çok insanın kullanabilmesi için programlar kurmak."
AJAX, SOA, araç (widget) gibi teknolojik terimlerle açıklanmaya çalışılan Web 2.0 gerçekte bir akımdır. Teknolojik araçlar, bu yaklaşıma hizmet edecek yardımcı araçlardan ibarettir. Web 2.0, web hizmetini iyileştirmek amacıyla ziyaretçilerin siteye katılımını (participation) sağlamak, yine aynı amaçla diğer sitelerle ve ziyaretçilerle iş birliği (collaboration) yapmak fikrine dayanan bir akımdır. Haberdar olmayı ve katılımı kolaylaştırmak amacıyla AJAX, bıcır (widget), RSS... gibi teknolojiler kullanılabilmektedir. Siteler kendi aralarında iş birliği yapmak amacıyla SOA, XML, WebService gibi teknolojiler kullanabilmektedirler. Bu akımda, içeriğin sınıflandırılmasından (etiketleme-tagging) zenginleştirilmesine kadar (Örn: Wikipedia) her türlü büyük-küçük katkı teşvik edilir ve memnuniyetle karşılanır.
Basit bir dille Web 2.0, Vikipedi, Youtube, flickr, del.icio.us, Ekşi Sözlük, Facebook vb. arkadaşlık siteleri gibi kullanıcıların diğer kullanıcılar için ziyaret ettikleri İnternet siteleri veya kullandıkları programlardır.
Giriş
Web 2.0, İnternet sitelerinin bilgi barınağı olmasından işleyen platformlara taşınmasına ve İnternet programlarını son kullanıcılarına hizmetine, kullanıcıların bir bilgi ya da uğraşı paylaşıp tekrar kullanmasına, gelişmiş organizasyon ve kategorilendirme ve İnternet'in ekonomik değerinin yükselip alçalmasını da tanımlayabilir.
Web 2.0 ilk olarak kullanıldığında, sosyal ağ sitelerini; blog ve vikileri temsil ediyordu.
Web 2.0 ın bizlere kazandırdığı yeniliklerden biri de Etiket Bulutudur. Etiket Bulutu oluşturmak için bloglara, resimlere ve hatta forum lara etiketler yapıştırarak daha sonradan başka kullanıcıların bu yazılara ulaşmasını sağlamaktır.
İlk Web 2.0 konferansında ise; Tim O'Reilly ve John Battelle Web 2.0 prensiplerini şöyle sıraladı:
- Bir platform (ortam) olarak İnternet.
- Verilerin üstün gücü.
- Katılım mimarisi ile ağ etkileri.
- Açık kaynak gelişimi.
- İçeriğin ve servis sendikasının hafif yük getiren işletme modelleri.
- Programların benimsenme döneminin sonları.
- Tek bir aletin üstündeki yazılımlar.
- İlk benimsenenler tarafından kolayca alınabilmesi.
Tim O'Reilly'nin verdikleri örnekler ve şirketler bu ilkeleri kısmen kabul etmiş ve Web 2.0leşmişlerdir. Kabul edenler güçlerini neredeyse tamamen insanlarla ilgili ilişkilerinden ve onların yaptırımlarından alırlar. Kademeleri de çevrimiçi ve çevrimdışı özelliklerine değindir.
3. Kademe'de Web 2.0 kullananlar, çevrimdışı iken kullanışlı olmayan sadece çevrimiçiyken kullanılabilenlerdir. Bunlar : Vikipedi, eBay, Skype, Youtube, craigslist, del.icio.us, ve Adsense gibi sitelerdir.
2. Kademe'de kullananlar çevrimdışı da hizmet edebilenler ancak çevrimiçi avantajlarını kullananlardır. O'Reilly bu kademeye örnek olarak Flickr'ı örnek göstermiştir.
1. Kademe'de programlar ise çevrimdışı da kullanılabilen ama özelliklerini çevrimiçiyken kazanabilenlerdir. O'Reilly buna örnek olarak ve iTunes'u vermiştir.
0. Kademe'de ise çevrimdışı da hizmet edebilenlerdir. Buna örnek olarak O'Reilly ve Google Maps gibi haritalandırma programlarını göstermiştir. Ancak, kullanıcıların da katılımlarını kabul edenler 2. kademede gösterilebilir. (Google Earth gibi)
İnternet sitesi odaklı olmayan, email, Anında mesajlaşma ve hatta telefon gibi uygulamalar da Web 2.0 internet hiyerarşisi içindedir.
Türkiye'de Web 2.0
Türkiye'de Web 2.0 iki ayrı açıdan katkı almıştır. Web1.0'dan Web 2.0 dönemine kalan ve popülerliklerini devam ettiren siteler, bunlar Ekşi Sözlük gibi sosyal siteler. Ve de Web 2.0 zamanında ortaya çıkan yeni siteler. Bunların arasında da , Blogcu Bildirgec ve Webrazzi sayılabilir. Daha sonraları da Web 2.0 projelerinin artmasıyla, Web 2.0 haberciliği de popülerleşti. Internet girişimleri adına birçok örnek teşkil edecek projeler gerçekleştirilirken özellikle 2006 yılı sonrasında Türkiye pazarına yurtdışındaki yatırımcıların ilgisi artmıştır.
Web 2.0 dünyasında Türkler
Türkiye'ye yönelik websitesi yapanlar dışında, yurt dışındaki önemli projelere imza atan Türkler de Web 2.0'ı etkilediler. Google'un sahip olduğu sitesinin yapımcısı bir Türk. Bunun dışında Silikon Vadisi'nde risk yatırımcıları, girişimciler ve blogcular da mevcut. Özellikle son dönemde Gittigidiyor.com - eBay.com, Cember.net - Xing.com gibi ortaklık ve anlaşmalar ile daha hızlı ilerleyen sektörde melek yatırımcılar oluşurken diğer taraftan Golden Horn Ventures gibi Venture Capital firmaları da kuruldu.
Teknoloji
Web 2.0'ın karmaşık ve değişim geçiren teknolojinin şemasında hizmet sağlayıcı programları, içerik sendikaları, ileti gönderme iletişim kuralları, tarayıcıların için eklemeler ve yamalar ve kullanıcı programları bulunmaktadır. Bu farklı ama birbirine bağlı yaklaşımlar Web 2.0'a bilgi depolama, yaratım ve yayılma olanaklarını daha önceden İnternet sitelerinden beklenenden çok daha detaylıca yapabilmektedir.
Web 2.0 internet sitesi genelde bir takım teknikleri içerebilir:
- RIA Teknikleri (Zengin İnternet Uygulamaları ; AJAX, Adobe Flash, Adobe Flex veya Silverlight bazlı olabilir)
- CSS
- XHTML (ve Mikroformatların kullanımı)
- Temiz ve manalı URLler.
- Folksonomilerin detaylı kullanımı.
- Viki yazılımının tamamen ya da bir bölümde kullanımı.
- Bloglar
- Mashup
- REST ve XML gibi internet hizmeti APIler.
Web 2.0 ile ilgili gelişimler
İnternet bazlı programlar ve masaüstleri
AJAX'ın zengin kullanıcı tecrübesi İnternet sitelerinin kişisel bilgisayarlarda yazım, işlem, sunum, WYSIWYG ve viki sitelerinin birçok özelliğini bilgisayarla yapmalarını sağlamıştır. Hâlen diğer siteler proje yönetimi özelliklerini de kullanmaktadır. Java bir sitenin video sunumu yapmasına yardımcı olmuştur, Google bu konuda en tanınmış sitelerden biri olan Writely'i de satın almıştır. 0pp Birçok tarayıcı bazlı işletim sistemleri ya da çevrimiçi masaüstleri de böylelikle oluştu. Temel olarak masaüstü programı olarak çalışmakta, tam olarak işletim sistemi olarak çalışmamaktadır. Bu servisler kullanıcıların işletim sistemi kullanır gibi kişisel bilgisayar ortamına benzer tecrübe edinmesine yardımcı olmuştur. Bunların karakteristikleri herhangi bir modern tarayıcıda kullanılabilmektedir.
Birçok İnternet tabanlı programlar İnternet'in 1997 ile 2001 arasında şişmesi döneminde ortaya çıkmış ardından yok olmuştur, böylelikle önemli olan birçok kullanıcıya ulaşma görevini yitirmişlerdir. 2005'te tanınan bu sitelerden Intranets.com'u satın almış, ödediği meblağ da altı yıl içerisinde toplam aldığı yatırıma yakındır.
RIA
Ajax, Adobe Flash, , Adobe Flex, Silverlight ve gibi RIA teknikleri kullanıcıların tarayıcılarla yaşadığı tecrübeleri geliştirmektedir. Bu teknolojiler bir sitenin içeriğini kullanıcılardan aldığı talep doğrultusunda anında tüm siteye taşıyabilmektedir.
Sunucu programları
Web 2.0 RIA işlemleri İnternet sunucularının mimarisi üzerine kurulur ve beraberinde kullandığı programlar üzerinedir. Dinamik içerik yönetimi sunumu sendikasyondan daha farklıdır, ancak internet hizmetleri daha çok veritabanı ve işletim desteğine bağlıdır ve intranetin işleyişine oldukça benzer. Satıcı yaklaşımları ise, genel sunucu yaklaşmasıdır ve birçok tek sunucu platformunun görevini üstlenir ya da sunucunun eklenti yaklaşımı vardır bu da standart yayınlama yöntemlerini gelişmiş API arayüzleri ve diğer yöntemleri kullanır.
Kullanıcı programları
Web 2.0'nin fazladan özellikleri kullanıcılara sunucuların veritabanındaki dosyalar üzerinde çalışmasına izin vermiştir. Bu bazen HTML sayfasında da olabilir, Javascript ile de olabilir, Java ya da Flash ile de olabilir. Bu metotlar sayesinde kullanıcılar sunucuların yükleme beklemeleri azalmıştır.
RSS
Web 2.0'nın gelişimindeki ilk ve en önemli adım sitenin içeriğinin sendikasyona uğramasıdır. Standartlaşmış protokollerin son kullanıcılar için sitenin dosyalarının diğer işlevlerine yardımcı olabilir. Sitenin başka bir siteye, tarayıcı eklentisi veyahut da masaüstü programıyla bağı oluşabilir. Bu protokoller RSS (oldukça kolay sendikasyon) olanakları vermiştir; ve Atom da XML'e yaramıştır. ve gibi özellikli protokollerde sitelerin özelliklerini çoğaltır ve son kullanıcıların site bazlı uğraşmasına izin verir.
Bu trendlerin gelişiminden dolayı, bu protokollerin birçoğu gayriresmî standartlarda mevcuttur.
İnternet protokolleri
İnternet iletişim protokolleri Web 2.0 nin iç sistemi için anahtar görev taşırlar. Büyük protokoller REST ve SOAP'u da içinde bulundurur.
- REST (Representational State Transfer) sunucudaki dosyaların HTTP kullanarak GET, POST, PUT ve DELETE komutlarını gerçekleştirmesini sağlar.
- SOAP ise XML mesajlarının POST komutunu kullanabilmesini ve sunuculardan gelen taleplerin kompleks ama tanımlanmış bir şekilde sunucuyu takip etmesini sağlar.
Her iki koşulda da API servise ulaşımı tanımlar. Çoğu zaman suncular kendilerine ait APIler kullanırlar, ama standart internet hizmeti sağlayan APIler (misal olarak bloglar) de kullanılmaktadır. İnternet hizmetleriyle de iletişim genelde herhangi bir XML formatında gerçekleşmektedir.
Kaynakça
- Paul Graham10 Ekim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- IBM.com 20 Şubat 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Jürgen Schiller García 19 Şubat 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Tim O'Reilly 16 Şubat 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde . ve * Tim O'Reilly 224 Nisan 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde . ve
- Economist19 Kasım 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Slashdot11 Mayıs 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Dış bağlantılar
- Podcast:
- O'Reilly ilk tanım24 Nisan 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Web 2.0 Konferansı 17 Şubat 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Web 2 0 tarafindan 2004 te kullanilmaya baslayan bir sozcuktur ve ikinci nesil internet hizmetlerini toplumsal iletisim sitelerini vikileri iletisim araclarini folksonomileri yani internet kullanicilarinin ortaklasa ve paylasarak yarattigi sistemi tanimlar Kelimenin tam anlami tartismaya aciktir Tim Berners Lee gibi teknoloji uzmanlari da kelimenin manasini sorgulamistir Tim O Reilly 2005 Web 2 0 konferansinda konusurken Tim O Reilly e gore Web 2 0 in kismen tanimi soyledir Web 2 0 bilgisayar endustrisinde internetin bir duzlem olarak ilerlemesiyle bir isletme devrimi ve bu duzlemin kurallarini basari icin anlamaya calismaktir Bu kurallar arasinda baslicasi sudur Ag etkilerini daha cok insanin kullanabilmesi icin programlar kurmak AJAX SOA arac widget gibi teknolojik terimlerle aciklanmaya calisilan Web 2 0 gercekte bir akimdir Teknolojik araclar bu yaklasima hizmet edecek yardimci araclardan ibarettir Web 2 0 web hizmetini iyilestirmek amaciyla ziyaretcilerin siteye katilimini participation saglamak yine ayni amacla diger sitelerle ve ziyaretcilerle is birligi collaboration yapmak fikrine dayanan bir akimdir Haberdar olmayi ve katilimi kolaylastirmak amaciyla AJAX bicir widget RSS gibi teknolojiler kullanilabilmektedir Siteler kendi aralarinda is birligi yapmak amaciyla SOA XML WebService gibi teknolojiler kullanabilmektedirler Bu akimda icerigin siniflandirilmasindan etiketleme tagging zenginlestirilmesine kadar Orn Wikipedia her turlu buyuk kucuk katki tesvik edilir ve memnuniyetle karsilanir Basit bir dille Web 2 0 Vikipedi Youtube flickr del icio us Eksi Sozluk Facebook vb arkadaslik siteleri gibi kullanicilarin diger kullanicilar icin ziyaret ettikleri Internet siteleri veya kullandiklari programlardir GirisWeb 2 0 Internet sitelerinin bilgi barinagi olmasindan isleyen platformlara tasinmasina ve Internet programlarini son kullanicilarina hizmetine kullanicilarin bir bilgi ya da ugrasi paylasip tekrar kullanmasina gelismis organizasyon ve kategorilendirme ve Internet in ekonomik degerinin yukselip alcalmasini da tanimlayabilir Web 2 0 ilk olarak kullanildiginda sosyal ag sitelerini blog ve vikileri temsil ediyordu Web 2 0 in bizlere kazandirdigi yeniliklerden biri de Etiket Bulutudur Etiket Bulutu olusturmak icin bloglara resimlere ve hatta forum lara etiketler yapistirarak daha sonradan baska kullanicilarin bu yazilara ulasmasini saglamaktir Ilk Web 2 0 konferansinda ise Tim O Reilly ve John Battelle Web 2 0 prensiplerini soyle siraladi Bir platform ortam olarak Internet Verilerin ustun gucu Katilim mimarisi ile ag etkileri Acik kaynak gelisimi Icerigin ve servis sendikasinin hafif yuk getiren isletme modelleri Programlarin benimsenme doneminin sonlari Tek bir aletin ustundeki yazilimlar Ilk benimsenenler tarafindan kolayca alinabilmesi Tim O Reilly nin verdikleri ornekler ve sirketler bu ilkeleri kismen kabul etmis ve Web 2 0lesmislerdir Kabul edenler guclerini neredeyse tamamen insanlarla ilgili iliskilerinden ve onlarin yaptirimlarindan alirlar Kademeleri de cevrimici ve cevrimdisi ozelliklerine degindir 3 Kademe de Web 2 0 kullananlar cevrimdisi iken kullanisli olmayan sadece cevrimiciyken kullanilabilenlerdir Bunlar Vikipedi eBay Skype Youtube craigslist del icio us ve Adsense gibi sitelerdir 2 Kademe de kullananlar cevrimdisi da hizmet edebilenler ancak cevrimici avantajlarini kullananlardir O Reilly bu kademeye ornek olarak Flickr i ornek gostermistir Google dan Sergey Brin Web 2 0 konferansinda 1 Kademe de programlar ise cevrimdisi da kullanilabilen ama ozelliklerini cevrimiciyken kazanabilenlerdir O Reilly buna ornek olarak Google Docs amp Spreadsheets ve iTunes u vermistir 0 Kademe de ise cevrimdisi da hizmet edebilenlerdir Buna ornek olarak O Reilly ve Google Maps gibi haritalandirma programlarini gostermistir Ancak kullanicilarin da katilimlarini kabul edenler 2 kademede gosterilebilir Google Earth gibi Internet sitesi odakli olmayan email Aninda mesajlasma ve hatta telefon gibi uygulamalar da Web 2 0 internet hiyerarsisi icindedir Turkiye de Web 2 0Turkiye de Web 2 0 iki ayri acidan katki almistir Web1 0 dan Web 2 0 donemine kalan ve populerliklerini devam ettiren siteler bunlar Eksi Sozluk gibi sosyal siteler Ve de Web 2 0 zamaninda ortaya cikan yeni siteler Bunlarin arasinda da Blogcu Bildirgec ve Webrazzi sayilabilir Daha sonralari da Web 2 0 projelerinin artmasiyla Web 2 0 haberciligi de populerlesti Internet girisimleri adina bircok ornek teskil edecek projeler gerceklestirilirken ozellikle 2006 yili sonrasinda Turkiye pazarina yurtdisindaki yatirimcilarin ilgisi artmistir Web 2 0 dunyasinda Turkler Turkiye ye yonelik websitesi yapanlar disinda yurt disindaki onemli projelere imza atan Turkler de Web 2 0 i etkilediler Google un sahip oldugu sitesinin yapimcisi bir Turk Bunun disinda Silikon Vadisi nde risk yatirimcilari girisimciler ve blogcular da mevcut Ozellikle son donemde Gittigidiyor com eBay com Cember net Xing com gibi ortaklik ve anlasmalar ile daha hizli ilerleyen sektorde melek yatirimcilar olusurken diger taraftan Golden Horn Ventures gibi Venture Capital firmalari da kuruldu TeknolojiWeb 2 0 in karmasik ve degisim geciren teknolojinin semasinda hizmet saglayici programlari icerik sendikalari ileti gonderme iletisim kurallari tarayicilarin icin eklemeler ve yamalar ve kullanici programlari bulunmaktadir Bu farkli ama birbirine bagli yaklasimlar Web 2 0 a bilgi depolama yaratim ve yayilma olanaklarini daha onceden Internet sitelerinden beklenenden cok daha detaylica yapabilmektedir Web 2 0 internet sitesi genelde bir takim teknikleri icerebilir RIA Teknikleri Zengin Internet Uygulamalari AJAX Adobe Flash Adobe Flex veya Silverlight bazli olabilir CSS XHTML ve Mikroformatlarin kullanimi Temiz ve manali URLler Folksonomilerin detayli kullanimi Viki yaziliminin tamamen ya da bir bolumde kullanimi Bloglar Mashup REST ve XML gibi internet hizmeti APIler Web 2 0 ile ilgili gelisimlerInternet bazli programlar ve masaustleri AJAX in zengin kullanici tecrubesi Internet sitelerinin kisisel bilgisayarlarda yazim islem sunum WYSIWYG ve viki sitelerinin bircok ozelligini bilgisayarla yapmalarini saglamistir Halen diger siteler proje yonetimi ozelliklerini de kullanmaktadir Java bir sitenin video sunumu yapmasina yardimci olmustur Google bu konuda en taninmis sitelerden biri olan Writely i de satin almistir 0pp Bircok tarayici bazli isletim sistemleri ya da cevrimici masaustleri de boylelikle olustu Temel olarak masaustu programi olarak calismakta tam olarak isletim sistemi olarak calismamaktadir Bu servisler kullanicilarin isletim sistemi kullanir gibi kisisel bilgisayar ortamina benzer tecrube edinmesine yardimci olmustur Bunlarin karakteristikleri herhangi bir modern tarayicida kullanilabilmektedir Bircok Internet tabanli programlar Internet in 1997 ile 2001 arasinda sismesi doneminde ortaya cikmis ardindan yok olmustur boylelikle onemli olan bircok kullaniciya ulasma gorevini yitirmislerdir 2005 te taninan bu sitelerden Intranets com u satin almis odedigi meblag da alti yil icerisinde toplam aldigi yatirima yakindir RIA Ajax Adobe Flash Adobe Flex Silverlight ve gibi RIA teknikleri kullanicilarin tarayicilarla yasadigi tecrubeleri gelistirmektedir Bu teknolojiler bir sitenin icerigini kullanicilardan aldigi talep dogrultusunda aninda tum siteye tasiyabilmektedir Sunucu programlari Web 2 0 RIA islemleri Internet sunucularinin mimarisi uzerine kurulur ve beraberinde kullandigi programlar uzerinedir Dinamik icerik yonetimi sunumu sendikasyondan daha farklidir ancak internet hizmetleri daha cok veritabani ve isletim destegine baglidir ve intranetin isleyisine oldukca benzer Satici yaklasimlari ise genel sunucu yaklasmasidir ve bircok tek sunucu platformunun gorevini ustlenir ya da sunucunun eklenti yaklasimi vardir bu da standart yayinlama yontemlerini gelismis API arayuzleri ve diger yontemleri kullanir Kullanici programlari Web 2 0 nin fazladan ozellikleri kullanicilara sunucularin veritabanindaki dosyalar uzerinde calismasina izin vermistir Bu bazen HTML sayfasinda da olabilir Javascript ile de olabilir Java ya da Flash ile de olabilir Bu metotlar sayesinde kullanicilar sunucularin yukleme beklemeleri azalmistir RSS RSS sayesinde Arac Cubugu ndan Vikipedi ve Eksi Sozluk gibi sitelerdeki son degisiklikler gorulebilir Web 2 0 nin gelisimindeki ilk ve en onemli adim sitenin iceriginin sendikasyona ugramasidir Standartlasmis protokollerin son kullanicilar icin sitenin dosyalarinin diger islevlerine yardimci olabilir Sitenin baska bir siteye tarayici eklentisi veyahut da masaustu programiyla bagi olusabilir Bu protokoller RSS oldukca kolay sendikasyon olanaklari vermistir ve Atom da XML e yaramistir ve gibi ozellikli protokollerde sitelerin ozelliklerini cogaltir ve son kullanicilarin site bazli ugrasmasina izin verir Bu trendlerin gelisiminden dolayi bu protokollerin bircogu gayriresmi standartlarda mevcuttur Internet protokolleri Internet iletisim protokolleri Web 2 0 nin ic sistemi icin anahtar gorev tasirlar Buyuk protokoller REST ve SOAP u da icinde bulundurur REST Representational State Transfer sunucudaki dosyalarin HTTP kullanarak GET POST PUT ve DELETE komutlarini gerceklestirmesini saglar SOAP ise XML mesajlarinin POST komutunu kullanabilmesini ve sunuculardan gelen taleplerin kompleks ama tanimlanmis bir sekilde sunucuyu takip etmesini saglar Her iki kosulda da API servise ulasimi tanimlar Cogu zaman suncular kendilerine ait APIler kullanirlar ama standart internet hizmeti saglayan APIler misal olarak bloglar de kullanilmaktadir Internet hizmetleriyle de iletisim genelde herhangi bir XML formatinda gerceklesmektedir KaynakcaPaul Graham10 Ekim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde IBM com 20 Subat 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Jurgen Schiller Garcia 19 Subat 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Tim O Reilly 16 Subat 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde ve Tim O Reilly 224 Nisan 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde ve Economist19 Kasim 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde Slashdot11 Mayis 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde Dis baglantilarPodcast O Reilly ilk tanim24 Nisan 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde Web 2 0 Konferansi 17 Subat 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde