Wehrwirtschaftsführer WeWiFü Askeri Ekonomi Lideri Nazi Almanyası döneminde 1933 1945 bir şirketin veya büyük bir

Wehrwirtschaftsführer (WeWiFü; Askeri Ekonomi Lideri), Nazi Almanyası döneminde (1933–1945), bir şirketin veya büyük bir fabrikanın (rüstungswichtiger Betrieb, silahlanma açısından önemli işletme) yöneticilerine verilen bir unvandı. Wehrwirtschaftsführer'ler, 1935'ten itibaren Wehrmacht için silahların üretilmesi için baskılayan Oberkommando der Wehrmacht'ın (OKW) bir parçası olan [de] (silahlanma da dahil olmak üzere, ülkenin ekonomik faaliyetini savaş çabalarına hazırlık ve destek yönünde yönlendirme politikasını uygulamak için 1939'dan beri var olan departman) tarafından atandı. Atamalar Wehrwirtschaftsführer'leri Wehrmacht'a bağlamayı ve onlara yarı askeri bir statü vermeyi amaçlıyordu.

Albert Speer (sağda), *Wehrwirtschaftsführer* Edmund Geilenberg'i (solda) *Ritterkreuz des Kriegsverdienstkreuzes*'in bahşedilmesinden dolayı tebrik ediyor (Mayıs 1944)

1938'den sonra Wehrwirtschaftsführer'leri [de] atamaya başladı. 1940'lı yıllardan itibaren bu unvan, silahlanma branşına ait olmayan şirketlerin önde gelen çalışanlarına da giderek daha fazla verilmeye başlandı ve bu şirketlerin savaş ekonomisine katkı sağladığını da ortaya koydu.

Özellikle 1940 öncesinde yapılan atamalar, unvanı alan kişinin siyasi tavrını göstermiyordu. Tanımda aynı zamanda belirli bir şirketin silahlanma açısından önemli olduğuna dair hiçbir belirti de yer almıyordu.

Bir yönetici Wehrwirtschaftsführer olarak atanırsa, şirketi işçilerin ve çalışanların istihdam koşullarını daha kolay kötüleştirebiliyordu.

Wehrwirtschaftsführer'ler listesi

[de]
, Dr. Ing. Böhme & Şirketi, Metallwarenfabrik, Minden-Lübbeckerstrasse'nin sahibi
[de], Bochumer Verein kömür madenciliği şirketinin icra kurulu başkanı ve genel müdürü
Carl Bosch
(Auto Union)
(I.G. Farben)
[de] ( [de])
[de]
Berthold Geipel, Erfurter Maschinenfabrik'in () kurucusu
Ernst Heinkel
()
[de]
[de]
[de]
()
Gustav Krupp von Bohlen und Halbach
()
Friedrich Linde, Linde plc
[de]
Wilhelm Emil Messerschmitt
[de]
[de]
[de]
[de]
Ferdinand Porsche
Günther Quandt
[de]
[de]
[de]
[de]
[de]
[de]
Kurt Tank
[de]
[de]
[de]
[de]
[de] (Siemens)
[de]

Savaştan sonra Wehrwirtschaftsführer'ler

Savaşın bitiminden sonra askeri liderlerin çoğu Müttefikler tarafından cezalandırıldı, ancak kısa süre sonra Soğuk Savaş koşulları altında yeniden yapılanmadaki kilit görevlere geri getirildiler. Bunun belirtisi, Üçüncü Reich'ın en büyük iş lideri ve askeri ekonominin en önde gelen lideri Friedrich Flick'in iktidara dönüşüydü. Yedi yıllık esaretten sonra, Batı Almanya'nın yeniden en büyük girişimcisi oldu ve omuz askılı ve yıldızlı Büyük Liyakat Haçı ile ödüllendirildi.

Alıntılar

Paul Erker: Industrieeliten in der NS-Zeit: Anpassungsbereitschaft und Eigeninteresse von Unternehmen in der Rüstungs-und Kriegswirtschaft, 1936 - 1945. (Nazi döneminde sanayi elitleri: Uyum sağlama isteği ve şirketlerin silahlanma ve savaş ekonomisindeki kişisel çıkarları, 1936-1945) Passau: Wissenschaftsverlag Rothe, 1993, s. 120. (Almanca)
Kurt Pritzkoleit: Gott erhält die Mächtigen - Rück- und Rundblick auf den deutschen Wohlstand (Tanrı güçlüyü korur - Alman refahının geriye dönük ve panoramik bir görünümü). Düsseldorf: Karl Rauch Verlag, S. 430, s. 95-123 (Almanca) (II. Dünya Savaşı Wehrwirtschaftsführer'lerinin kapsamlı listesi ve savaştan sonra yeniden sağlam bir şekilde yerleşen Alman ekonomisi ve siyasetindeki rolleri).

Kaynakça

^ Reinhold Blanke-Bohne, “Die unterirdische Verlagerung von Rüstungsbetrieben und die Außenlager des KZ Neuengamme in Porta Westfalica bei Minden.” Dissertation, University of Bremen, 1984.
^ Gustav-Hermann Seebold, "Ein Stahlkonzern im Dritten Reich – Der Bochumer Verein 1927–1945", Peter Hammer Verlag Wuppertal 1981, p. 242 (Almanca)
^ Manfred Overesch, Bosch in Hildesheim 1937–1945: freies Unternehmertum und nationalsozialistische Rüstungspolitik 3 Eylül 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Vandenhoeck & Ruprecht, Göttingen 2008, (Almanca)
^ , Das Personenlexikon zum Dritten Reich. Wer war was vor und nach 1945. Fischer Taschenbuch Verlag, 2nd aktualisierte Auflage, Frankfurt am Main 2005, , p. 404. (Almanca)
^ Kurt Pritzkoleit: Gott erhält die Mächtigen - Rück- und Rundblick auf den deutschen Wohlstand^[]. Düsseldorf: Karl Rauch Verlag, S. 430, pp. 95 -123 (comprehensive list of World War II "Wehrwirtschaftsführer" and their role in German economy and politics which was firmly established again after the war).

[1] Reinhold Blanke-Bohne, “Die unterirdische Verlagerung von Rüstungsbetrieben und die Außenlager des KZ Neuengamme in Porta Westfalica bei Minden.” Dissertation, University of Bremen, 1984.

[2] Gustav-Hermann Seebold, "Ein Stahlkonzern im Dritten Reich – Der Bochumer Verein 1927–1945", Peter Hammer Verlag Wuppertal 1981, p. 242 (Almanca)

[3] Manfred Overesch, Bosch in Hildesheim 1937–1945: freies Unternehmertum und nationalsozialistische Rüstungspolitik 3 Eylül 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Vandenhoeck & Ruprecht, Göttingen 2008, (Almanca)

[Klee404-4] , Das Personenlexikon zum Dritten Reich. Wer war was vor und nach 1945. Fischer Taschenbuch Verlag, 2nd aktualisierte Auflage, Frankfurt am Main 2005, , p. 404. (Almanca)

[5] Kurt Pritzkoleit: Gott erhält die Mächtigen - Rück- und Rundblick auf den deutschen Wohlstand^[]. Düsseldorf: Karl Rauch Verlag, S. 430, pp. 95 -123 (comprehensive list of World War II "Wehrwirtschaftsführer" and their role in German economy and politics which was firmly established again after the war).