Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Wikilala (WikiLala olarak yazılır), Türkiye'de 1928'den önce basılmış matbu metinleri içeren ve içinde Latin harfleriyle arama imkanı sağlayan bir veritabanı.
| URL | http://www.wikilala.com |
|---|---|
| Kuruluş tarihi | 2019 |
| Kullanılabilir dil(ler) | Türkçe, İngilizce |
| Hizmet bölgesi | Global |
| Geçerli durum | Aktif |
Osmanlı Devleti'nde matbaacılık faaliyetinin başladığı 1729 yılından Türkiye'de Harf Devriminin yapıldığı 1928 yılına kadar olan süreçte üretilmiş basılı dokümanları Optik Karakter Tanımlama (OCR) yöntemiyle dijitalleştirilmiş olarak bir araya getirmeyi ve kolay arama yapabilmeyi amaçlayan bir çalışmadır. 2019-2021 arasında gerçekleştirilen çalışma sonucu, 31 Aralık 2021'de erişime açılmıştır. wikilala.com adresindeki internet sitesi üzerinden yayınlanır. Abonelik lisans modeli ile ücretli olarak hizmet vermektedir. "Osmanlı'nın Google'ı" ya da "Osmanlıca Google" olarak da anılır.
Veritabanında ulusal ve yerel Osmanlı gazeteleri; edebiyat, ekonomi, sosyoloji, spor gibi kategorilerde yer alan dergi sayfaları; hikaye, roman, salname, şiir gibi türlerde kitapları, Şinasi’nin Mukaddime adlı makalesiden itibaren 1930’lara kadar yazılmış gazete ve dergi makaleleri; ferman, berat gibi resmî evrak ve belgeler; kitabe, mezar taşı, kartpostal, hat levhası gibi materyaller yer alır. Osmanlıca bilmeyen bir araştırmacı için geçmiş kaynakları taramayı kolaylaştırmak üzere Latin harfleriyle arama yapma olanağının sağlanması, projeyi benzerlerinden ayırır.
Geçmişi
2016 yılında ortaya atılan proje fikri, İstanbul merkezli Hiperlink firmasınını bir girişimi olarak proje yöneticisi Sadi Özgür ve proje danışmanı Harun Tuncer tarafından hayata geçirildi. Proje başladıktan sonra Hawai dilinde "hızlı" anlamına gelen "wiki" ve "şehzade hocası" anlamında gelen "lala" kelimelerini birleşmesi ile "Hızlı Rehber" anlamını vermek üzere WikiLala olarak isimlendirildi.
Kütüphanedeki metinler erişime açık ücretsiz kaynaklardan, Osmanlıca materyalleri toplayan ve bunları dijitalleştirip araştırmacılara sunan kitaplıklardan; şahıs kitaplıkları, koleksiyonlar ve birebir irtibat kurulan toplayıcılardan sağlandı. Proje kapsamında fiziki olarak temin edilmiş materyaller sayısallaştırıldı; sayısallaştırılan materyaller, metin-içi aramaya imkan tanımak üzere OCR tekniği ile dijitalleştirildi; dijitalleştirilen materyaller kataloglanıp sisteme yüklendi. Ayrıca üçüncü kişilerin yüklediği materyaller de kendileri tarafından sisteme eklendi.
Proje, 2021'de, Cumhurbaşkanlığı ve Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından "Yılın Yenilikçi Girişimi Ödülü"ne layık görüldü. Veritabanı, 31 Aralık 2021'de wikilala.com adresinde deneme erişimine açıldı.
Erişime açıldıktan bir süre sonra, 1950'ye kadar yayımlanmış, telif süresi dolmuş Latin harfli süre yayınlarla ve el yazması materyallerle genişletilmeye başladı.
Ödülleri
- 2021 - Cumhurbaşkanlığı ve Kültür ve Turizm Bakanlığı "Yılın Yenilikçi Girişimi Ödülü"
Kaynakça
- ^ a b Yalçınkaya, Cengiz; Özacar, İlyas Umut (17 Mart 2021). "Tarihe ışık tutan proje: Wikilala". Trthaber.com. 29 Eylül 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Eylül 2022.
- ^ AA (19 Şubat 2021). "WikiLala Projesi nedir?". Hürriyet. 29 Eylül 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Eylül 2022.
- ^ a b "Wikilala (Osmanlı Dijital Kütüphanesi) Deneme Erişimine Açıldı". kutuphane.dpu.edu.tr. 29 Eylül 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Eylül 2022.
- ^ a b "Google'da yoksa aradığın burada". Yeni Şafak gazetesi. 28 Şubat 2021. 29 Eylül 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Eylül 2022.
- ^ "Ne oluyor Wikilala". Gzt.com sitesi. 6 Mart 2022. 29 Eylül 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Eylül 2022.
- ^ Okunma (28 Eylül 2021). "Sadi Özgür: "Wikilala Osmanlı Türkçesi veri tabanıdır."". Edebifikir.com sitesi. 29 Eylül 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Eylül 2022.
- ^ "Wikilala Dijital Osmanlıca Metin Arama Kütüphanesi". Akademikkültür YouTube kanalı. 29 Eylül 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Eylül 2022.
- ^ "Yılın Yenilikçi Girişimi Ödülü'ne "Wikilala" projesi layık görüldü". Mahalli Gündem. 2 Nisan 2021. 30 Eylül 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Eylül 2022.
- ^ "Bize Bahset: Konuk: Dr. Harun Tuncer". Times of Türkiye Youtube kanalı. 4 Nisan 2022. 30 Eylül 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Eylül 2022.
Dış bağlantılar
- Wikilala.com 29 Eylül 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde . sitesi
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Wikilala WikiLala olarak yazilir Turkiye de 1928 den once basilmis matbu metinleri iceren ve icinde Latin harfleriyle arama imkani saglayan bir veritabani WikiLalaURLhttp www wikilala comKurulus tarihi2019Kullanilabilir dil ler Turkce IngilizceHizmet bolgesiGlobalGecerli durumAktif Osmanli Devleti nde matbaacilik faaliyetinin basladigi 1729 yilindan Turkiye de Harf Devriminin yapildigi 1928 yilina kadar olan surecte uretilmis basili dokumanlari Optik Karakter Tanimlama OCR yontemiyle dijitallestirilmis olarak bir araya getirmeyi ve kolay arama yapabilmeyi amaclayan bir calismadir 2019 2021 arasinda gerceklestirilen calisma sonucu 31 Aralik 2021 de erisime acilmistir wikilala com adresindeki internet sitesi uzerinden yayinlanir Abonelik lisans modeli ile ucretli olarak hizmet vermektedir Osmanli nin Google i ya da Osmanlica Google olarak da anilir Veritabaninda ulusal ve yerel Osmanli gazeteleri edebiyat ekonomi sosyoloji spor gibi kategorilerde yer alan dergi sayfalari hikaye roman salname siir gibi turlerde kitaplari Sinasi nin Mukaddime adli makalesiden itibaren 1930 lara kadar yazilmis gazete ve dergi makaleleri ferman berat gibi resmi evrak ve belgeler kitabe mezar tasi kartpostal hat levhasi gibi materyaller yer alir Osmanlica bilmeyen bir arastirmaci icin gecmis kaynaklari taramayi kolaylastirmak uzere Latin harfleriyle arama yapma olanaginin saglanmasi projeyi benzerlerinden ayirir Gecmisi2016 yilinda ortaya atilan proje fikri Istanbul merkezli Hiperlink firmasinini bir girisimi olarak proje yoneticisi Sadi Ozgur ve proje danismani Harun Tuncer tarafindan hayata gecirildi Proje basladiktan sonra Hawai dilinde hizli anlamina gelen wiki ve sehzade hocasi anlaminda gelen lala kelimelerini birlesmesi ile Hizli Rehber anlamini vermek uzere WikiLala olarak isimlendirildi Kutuphanedeki metinler erisime acik ucretsiz kaynaklardan Osmanlica materyalleri toplayan ve bunlari dijitallestirip arastirmacilara sunan kitapliklardan sahis kitapliklari koleksiyonlar ve birebir irtibat kurulan toplayicilardan saglandi Proje kapsaminda fiziki olarak temin edilmis materyaller sayisallastirildi sayisallastirilan materyaller metin ici aramaya imkan tanimak uzere OCR teknigi ile dijitallestirildi dijitallestirilen materyaller kataloglanip sisteme yuklendi Ayrica ucuncu kisilerin yukledigi materyaller de kendileri tarafindan sisteme eklendi Proje 2021 de Cumhurbaskanligi ve Kultur ve Turizm Bakanligi tarafindan Yilin Yenilikci Girisimi Odulu ne layik goruldu Veritabani 31 Aralik 2021 de wikilala com adresinde deneme erisimine acildi Erisime acildiktan bir sure sonra 1950 ye kadar yayimlanmis telif suresi dolmus Latin harfli sure yayinlarla ve el yazmasi materyallerle genisletilmeye basladi Odulleri2021 Cumhurbaskanligi ve Kultur ve Turizm Bakanligi Yilin Yenilikci Girisimi Odulu Kaynakca a b Yalcinkaya Cengiz Ozacar Ilyas Umut 17 Mart 2021 Tarihe isik tutan proje Wikilala Trthaber com 29 Eylul 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Eylul 2022 AA 19 Subat 2021 WikiLala Projesi nedir Hurriyet 29 Eylul 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Eylul 2022 a b Wikilala Osmanli Dijital Kutuphanesi Deneme Erisimine Acildi kutuphane dpu edu tr 29 Eylul 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Eylul 2022 a b Google da yoksa aradigin burada Yeni Safak gazetesi 28 Subat 2021 29 Eylul 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Eylul 2022 Ne oluyor Wikilala Gzt com sitesi 6 Mart 2022 29 Eylul 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Eylul 2022 Okunma 28 Eylul 2021 Sadi Ozgur Wikilala Osmanli Turkcesi veri tabanidir Edebifikir com sitesi 29 Eylul 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Eylul 2022 Wikilala Dijital Osmanlica Metin Arama Kutuphanesi Akademikkultur YouTube kanali 29 Eylul 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Eylul 2022 Yilin Yenilikci Girisimi Odulu ne Wikilala projesi layik goruldu Mahalli Gundem 2 Nisan 2021 30 Eylul 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Eylul 2022 Bize Bahset Konuk Dr Harun Tuncer Times of Turkiye Youtube kanali 4 Nisan 2022 30 Eylul 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Eylul 2022 Dis baglantilarWikilala com 29 Eylul 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde sitesi