Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Wyomia Tyus (telaffuz : why-o-mi ; d. 29 Ağustos 1945) emekli bir Amerikalı atletizm sprinteri ve 100 metrede Olimpiyat unvanını koruyan ilk kişidir (bu başarı Carl Lewis, Gail Devers tarafından tekrarlandı), Shelly-Ann Fraser-Pryce, Usain Bolt ve Elaine Thompson-Herah ).
 | ||||||||||||||||||||||||||
| Kişisel bilgileri | ||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Doğumu | 29 Ağustos 945 Griffin, Georgia, United States | |||||||||||||||||||||||||
| Boy | 172 m (564 ft 4 in) | |||||||||||||||||||||||||
| Ağırlık | 61 kilogram (134 lb) | |||||||||||||||||||||||||
| Spor | ||||||||||||||||||||||||||
| Spor | Atletizm | |||||||||||||||||||||||||
| Kulüp | TSU Tigers, Nashville | |||||||||||||||||||||||||
| Başarıları ve şampiyonlukları | ||||||||||||||||||||||||||
| En iyi dereceleri | 100 yd – 10.3 (1965) 100 m – 11.08 (1968) 200 m – 23.08 (1968) | |||||||||||||||||||||||||
Madalyalar
| ||||||||||||||||||||||||||
Erken dönem
Dört çocuğun en küçüğü olarak bir mandıra çiftliğinde büyüyen ve ailenin tek kızı olan Tyus, babası tarafından spora katılmaya teşvik edilmiştir. Lise sporcusuyken Tyus basketbola katılmış ve 1960 yılında Tennessee Eyalet Üniversitesi'ndeki bir yaz kliniğine davet edildikten sonra sprintlere geçmeden önce yüksek atlamacı olarak atletizm çalışmalarına başlamıştır. Aynı yıl Tyus'un babası ölmüş ve Tyus'un hayatındaki erkek rol modeli olma işini, kısa bir süre sonra Tennessee State'de atletizm koçu olacak Ed Temple'a bıraktı.
Üniversite ve profesyonel kariyeri
Tennessee Eyalet Üniversitesi'nden Tyus, 19 yaşında 1964 Yaz Olimpiyatları'na katılmıştır. Etkinliğin heyecanı sırasında Wilma Rudolph'un dünya rekorunu egale etmesi onu finalde tercih edilen bir pozisyona taşıdı; asıl rakibi Amerikalı Edith McGuire'dı. Tyus finali McGuire'ı 0,2 saniye farkla yenerek kazandı. Aynı olimpiyatlarda 4×100 m bayrak yarışı takımı ile de gümüş madalya kazanmıştır.
Sonraki yıllarda Tyus, sprint yarışlarında çok sayıda ulusal şampiyonluk kazanmış ve Panamerikan Oyunları'nda 200 m'de altın madalya kazanmıştır. 1968'de 100 metrede unvanını korumak için Olimpiyatlara geri dönmüştür. Finalde 11.08 saniyelik yeni bir dünya rekoru kırarak 100 metre Olimpiyat şampiyonluğunu koruyan ilk atlet olmuştur. Tyus ayrıca 200 metre finaline de katılmaya hak kazanmış ve altıncı olmuştur. Bayrak takımının son ayağını koşan Tyus, üçüncü altın madalyasını kazanarak yeni bir dünya rekorunun kırılmasına yardımcı olmuştur.
Yönetmen Bud Greenspan, Tyus'u Olimpiyat finali öncesinde başlangıç bloklarının arkasında gelişigüzel dans ederken filme almıştır. Daha sonra röportaj yaptığında gevşek kalmak için "Sıkma" yaptığını söylemiştir.
Tyus, 1968 Olimpiyatlarından sonra amatör sporlardan emekli olmuştur. 1973'te yeni Profesyonel Uluslararası Pist Birliği yarışmalarında 60 yarda koşusunda yarışmaya davet edilmiştir. İlk yılında katıldığı on sekiz yarıştan sekizini kazanmıştır. Ertesi yıl katıldığı toplam yirmi iki yarışın hepsini kazanmıştır. Tyus, 1982 yılına kadar 60 yarda koşusunda yarışmaya devam etmiştir.
Atletizm sonrası
Tyus, Beverly Hills Lisesi'nde antrenörlük yapmaya devam etmiştir. Kadın Sporları Vakfı'nın kurucu üyesidir.
1976'da Tyus, Georgia Spor Onur Listesi'ne alınmıştır. 1980 yılında Tyus, Ulusal Atletizm Onur Listesi'ne alınmıştır. 1984 Yaz Olimpiyatları'nın Açılış Töreninde Olimpiyat Bayrağını taşıyan 11 sporcudan birisidir. 1985 yılında ABD Olimpiyat Onur Listesi'ne alınmıştır.
1999 yılında memleketi Griffin, Georgia Wyomia Tyus Olimpiyat Parkı'nın açılışını yaparak onu onurlandırmıştır. 2010 Yetiştiriciler Dünya Kupası'nda, onun adını taşıyan iki yaşında bir kısrak yarış atı yer almıştır. 2018'de ortak yazar Elizabeth Terzakis ile birlikte Tigerbelle: Wyomia Tyus'un hikayesi anı kitabını yayınlamıştır. Dave Zirin'in Edge of Sports serisinin bir parçasıdır.
Kişisel hayatı
Tyus, ağırlıklı olarak beyazların yaşadığı bir mahallede büyümüş ve ırkının ve ırk ayrımcılığının erken yaşta farkına varmıştır. Yürüme mesafesinde beyaz bir okul olmasına rağmen her gün okula bir saat otobüs yolculuğu yapmak zorunda kalmıştır. Mahallesindeki ırksal ayrım, Tyus'un yakınlarda yaşayan beyaz kızlarla oynamasını da engelliyordu ve en yakın siyah aile neredeyse bir mil uzakta yaşadığından Tyus, zamanının çoğunu kardeşleri ve mahalledeki beyaz oğlanlar ile spor yaparak geçirmiştir. Büyüdükçe babası, hayatında her şeyi başarabileceği fikrinin sağlamlaşmasına yardımcı olmuş, ancak bu, ırksal damgalamayı aşmak için çok çalışmadan mümkün değildi.
Tyus, liseyi bitirdikten sonra Tennessee Eyalet Üniversitesi'ne (TSU) katılmış ve bu onu ailesinden üniversiteye giden ilk kişi yapmıştır. TSU'dayken Tyus Tigerbelles üniversite takımına katılmıştır. Tyus, TSU antrenörü Ed Temple ile antrenmana başlamış, ancak düşük notlar, çalışma alışkanlıkları ve derslerine olan genel ilgi eksikliği, eğitimine devam etme ve 1964 Olimpiyatlarına katılma şansını neredeyse raydan çıkarmıştır. Coach Temple'da aldığı eğitimin spor, akademik ve profesyonel yaşamındaki gelişimine ve başarısına yardımcı olduğunu belirtir; özellikle de siyahi bir atlet olmanın ve olumlu bir tanınma elde etmek için daha çok çalışmak zorunda kalmanın getirdiği mücadeleyi vurgulamıştır.
Aralık 1968'de Tyus, erkek arkadaşıyla birlikte Georgia'dan Kaliforniya'ya taşınmış ve burada yedek öğretmen olarak çalışmıştır. 1969'da erkek arkadaşı Art Simburg ile evlenmiş ve 1971'de öğretmen olana kadar birçok işte çalışmıştır. Tyus, ilk çocuğuyla birlikte evde kalabilmek için bir yıl içinde bu işi bırakmıştır. Tyus'un ilk evliliği 1974'te sona ermiş ve 1978'de Duane Tillman ile evlenmiştir; bu evlilikten bir oğlan çocuğu olmuştur.
Kaynakça
- ^ a b c . Olympics at Sports-Reference. 17 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mayıs 2017.
- ^ a b Ennis, Lisa A. . Georgia Encyclopedia. 10 Kasım 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mayıs 2017.
- ^ a b c d e f g h i j k l Walter, John C; Iida, Malina (2011). Better than the best : black athletes speak, 1920-2000. University of Washington Press. ISBN . OCLC 665136806.
- ^ Aitcheson, Connie (14 Temmuz 2008). "Wyomia Tyus". Sports Illustrated. 26 Eylül 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 31 Mayıs 2017.
- ^ "Wyomia Tyus" (PDF). . 19 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 5 Temmuz 2017.
- ^ . U.S. Olympic Hall of Fame. 26 Haziran 2004 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mayıs 2017.
- ^ . Spalding Parks and Recreation. 29 Nisan 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mayıs 2017.
- ^ Biles, Deidre B. . Bloodhorse. 26 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mayıs 2017.
- ^ Tyus, Wyomia. Tigerbelle : the Wyomia Tyus story. OCLC 1048941540.
- ^ BAMBACH, MIKE. . American Sports Net. 19 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mayıs 2017.
Konuyla ilgili yayınlar
- Lansbury, Jennifer H (2014). A spectacular leap: black women athletes in twentieth-century America (İngilizce). University of Arkansas Press. ISBN . OCLC 866922879.
- Tyus, Wyomia; Terzakis, Elizabeth (2018). Tigerbelle - The Wyomia Tyus Story (İngilizce). Edge of Sports/Akashic Books. ISBN . OCLC 1046676510.
Dış bağlantılar
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Wyomia Tyus telaffuz why o mi d 29 Agustos 1945 emekli bir Amerikali atletizm sprinteri ve 100 metrede Olimpiyat unvanini koruyan ilk kisidir bu basari Carl Lewis Gail Devers tarafindan tekrarlandi Shelly Ann Fraser Pryce Usain Bolt ve Elaine Thompson Herah Wyomia TyusKisisel bilgileriDogumu29 Agustos 945 1078 yasinda Griffin Georgia United StatesBoy172 m 564 ft 4 in Agirlik61 kilogram 134 lb SporSporAtletizmKulupTSU Tigers NashvilleBasarilari ve sampiyonluklariEn iyi dereceleri100 yd 10 3 1965 100 m 11 08 1968 200 m 23 08 1968 Madalyalar ABD adinaOlimpiyat OyunlariAltin 1964 Tokyo 100 mAltin 1968 Meksiko 100 mAltin 1968 Meksiko 4 100 m bayrakGumus 1964 Tokyo 4 100 m bayrakPanamerikan OyunlariAltin 200 mResmi Olimpiyat YouTube da videoErken donemDort cocugun en kucugu olarak bir mandira ciftliginde buyuyen ve ailenin tek kizi olan Tyus babasi tarafindan spora katilmaya tesvik edilmistir Lise sporcusuyken Tyus basketbola katilmis ve 1960 yilinda Tennessee Eyalet Universitesi ndeki bir yaz klinigine davet edildikten sonra sprintlere gecmeden once yuksek atlamaci olarak atletizm calismalarina baslamistir Ayni yil Tyus un babasi olmus ve Tyus un hayatindaki erkek rol modeli olma isini kisa bir sure sonra Tennessee State de atletizm kocu olacak Ed Temple a birakti Universite ve profesyonel kariyeriTennessee Eyalet Universitesi nden Tyus 19 yasinda 1964 Yaz Olimpiyatlari na katilmistir Etkinligin heyecani sirasinda Wilma Rudolph un dunya rekorunu egale etmesi onu finalde tercih edilen bir pozisyona tasidi asil rakibi Amerikali Edith McGuire di Tyus finali McGuire i 0 2 saniye farkla yenerek kazandi Ayni olimpiyatlarda 4 100 m bayrak yarisi takimi ile de gumus madalya kazanmistir Sonraki yillarda Tyus sprint yarislarinda cok sayida ulusal sampiyonluk kazanmis ve Panamerikan Oyunlari nda 200 m de altin madalya kazanmistir 1968 de 100 metrede unvanini korumak icin Olimpiyatlara geri donmustur Finalde 11 08 saniyelik yeni bir dunya rekoru kirarak 100 metre Olimpiyat sampiyonlugunu koruyan ilk atlet olmustur Tyus ayrica 200 metre finaline de katilmaya hak kazanmis ve altinci olmustur Bayrak takiminin son ayagini kosan Tyus ucuncu altin madalyasini kazanarak yeni bir dunya rekorunun kirilmasina yardimci olmustur Yonetmen Bud Greenspan Tyus u Olimpiyat finali oncesinde baslangic bloklarinin arkasinda gelisiguzel dans ederken filme almistir Daha sonra roportaj yaptiginda gevsek kalmak icin Sikma yaptigini soylemistir Tyus 1968 Olimpiyatlarindan sonra amator sporlardan emekli olmustur 1973 te yeni Profesyonel Uluslararasi Pist Birligi yarismalarinda 60 yarda kosusunda yarismaya davet edilmistir Ilk yilinda katildigi on sekiz yaristan sekizini kazanmistir Ertesi yil katildigi toplam yirmi iki yarisin hepsini kazanmistir Tyus 1982 yilina kadar 60 yarda kosusunda yarismaya devam etmistir Atletizm sonrasiTyus Beverly Hills Lisesi nde antrenorluk yapmaya devam etmistir Kadin Sporlari Vakfi nin kurucu uyesidir 1976 da Tyus Georgia Spor Onur Listesi ne alinmistir 1980 yilinda Tyus Ulusal Atletizm Onur Listesi ne alinmistir 1984 Yaz Olimpiyatlari nin Acilis Toreninde Olimpiyat Bayragini tasiyan 11 sporcudan birisidir 1985 yilinda ABD Olimpiyat Onur Listesi ne alinmistir 1999 yilinda memleketi Griffin Georgia Wyomia Tyus Olimpiyat Parki nin acilisini yaparak onu onurlandirmistir 2010 Yetistiriciler Dunya Kupasi nda onun adini tasiyan iki yasinda bir kisrak yaris ati yer almistir 2018 de ortak yazar Elizabeth Terzakis ile birlikte Tigerbelle Wyomia Tyus un hikayesi ani kitabini yayinlamistir Dave Zirin in Edge of Sports serisinin bir parcasidir Kisisel hayatiTyus agirlikli olarak beyazlarin yasadigi bir mahallede buyumus ve irkinin ve irk ayrimciliginin erken yasta farkina varmistir Yurume mesafesinde beyaz bir okul olmasina ragmen her gun okula bir saat otobus yolculugu yapmak zorunda kalmistir Mahallesindeki irksal ayrim Tyus un yakinlarda yasayan beyaz kizlarla oynamasini da engelliyordu ve en yakin siyah aile neredeyse bir mil uzakta yasadigindan Tyus zamaninin cogunu kardesleri ve mahalledeki beyaz oglanlar ile spor yaparak gecirmistir Buyudukce babasi hayatinda her seyi basarabilecegi fikrinin saglamlasmasina yardimci olmus ancak bu irksal damgalamayi asmak icin cok calismadan mumkun degildi Tyus liseyi bitirdikten sonra Tennessee Eyalet Universitesi ne TSU katilmis ve bu onu ailesinden universiteye giden ilk kisi yapmistir TSU dayken Tyus Tigerbelles universite takimina katilmistir Tyus TSU antrenoru Ed Temple ile antrenmana baslamis ancak dusuk notlar calisma aliskanliklari ve derslerine olan genel ilgi eksikligi egitimine devam etme ve 1964 Olimpiyatlarina katilma sansini neredeyse raydan cikarmistir Coach Temple da aldigi egitimin spor akademik ve profesyonel yasamindaki gelisimine ve basarisina yardimci oldugunu belirtir ozellikle de siyahi bir atlet olmanin ve olumlu bir taninma elde etmek icin daha cok calismak zorunda kalmanin getirdigi mucadeleyi vurgulamistir Aralik 1968 de Tyus erkek arkadasiyla birlikte Georgia dan Kaliforniya ya tasinmis ve burada yedek ogretmen olarak calismistir 1969 da erkek arkadasi Art Simburg ile evlenmis ve 1971 de ogretmen olana kadar bircok iste calismistir Tyus ilk cocuguyla birlikte evde kalabilmek icin bir yil icinde bu isi birakmistir Tyus un ilk evliligi 1974 te sona ermis ve 1978 de Duane Tillman ile evlenmistir bu evlilikten bir oglan cocugu olmustur Kaynakca a b c Olympics at Sports Reference 17 Nisan 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 31 Mayis 2017 a b Ennis Lisa A Georgia Encyclopedia 10 Kasim 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 31 Mayis 2017 a b c d e f g h i j k l Walter John C Iida Malina 2011 Better than the best black athletes speak 1920 2000 University of Washington Press ISBN 9780295990538 OCLC 665136806 Aitcheson Connie 14 Temmuz 2008 Wyomia Tyus Sports Illustrated 26 Eylul 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 31 Mayis 2017 Wyomia Tyus PDF 19 Temmuz 2011 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 5 Temmuz 2017 U S Olympic Hall of Fame 26 Haziran 2004 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 31 Mayis 2017 Spalding Parks and Recreation 29 Nisan 2010 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 31 Mayis 2017 Biles Deidre B Bloodhorse 26 Agustos 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 31 Mayis 2017 Tyus Wyomia Tigerbelle the Wyomia Tyus story OCLC 1048941540 BAMBACH MIKE American Sports Net 19 Mart 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 31 Mayis 2017 Konuyla ilgili yayinlarLansbury Jennifer H 2014 A spectacular leap black women athletes in twentieth century America Ingilizce University of Arkansas Press ISBN 978 1557286581 OCLC 866922879 Tyus Wyomia Terzakis Elizabeth 2018 Tigerbelle The Wyomia Tyus Story Ingilizce Edge of Sports Akashic Books ISBN 978 1 61775 676 4 OCLC 1046676510 Dis baglantilarYouTube da Olympic Anthem Los Angeles 1984 Opening Ceremony YouTube da Retains Olympic 100m 1968 Olympic Funky dance Wyomia Tyus Olympic Park