Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
XIII. Alfonso (17 Mayıs 1886 - 28 Şubat 1941), 1886-1931 yılları arasında İspanya kralı.
| XIII. Alfonso | |||||
|---|---|---|---|---|---|
 | |||||
| İspanya kralı | |||||
| Hüküm süresi | 17 Mayıs 1886 - 14 Nisan 1931 | ||||
| Önce gelen | XII. Alfonso | ||||
| Sonra gelen | Niceto Alcalá-Zamora (cumhurbaşkanı olarak) I. Juan Carlos (kral olarak) | ||||
| Doğum | 17 Mayıs 1886 Madrid, İspanya | ||||
| Ölüm | 28 Şubat 1941 (54 yaşında) Roma, İtalya | ||||
| Defin | El Escorial | ||||
| Eş(ler)i | |||||
| |||||
| Hanedan | Bourbon Hanedanı | ||||
| Babası | XII. Alfonso | ||||
| Annesi | |||||
| Dini | Roma Katoliği | ||||
Hayatı
Babası XII. Alfonso'nun ölümünden sonra doğdu ve annesi Maria Christina'nın naipliğinde hemen kral ilan edildi. Annesinin naipliği döneminde, İspanya son sömürgeleri olan Küba, Porto Riko ve Filipinler'i de kaybetti. 17 Mayıs 1902'de 16 yaşında taç giydi ve tüm krallık yetkilerini devraldı. Siyasi otoritesinden büyük ölçüde yararlandı. Seçim sonuçlarını dikkate almaksızın Muhafazakârları ve Liberalleri dönüşümlü olarak hükûmete getirme politikasını sürdürdü. Ama bu hükûmet değişikliklerini sağlayabilmek için siyasete daha çok müdahale etmek zorunda kaldı. 1902-1923 arasında İspanya'da 33 hükûmet değişikliği oldu. Bunun sonucunda parlamenter sistem ve Alfonso giderek saygınlıklarını yitirdi. 31 Mayıs 1906'daki düğününde kendisine ve gelin Victoria Eugenia'ya karşı suikast girişiminde bulunuldu. Bunu bir dizi benzer girişim izledi.
Antonio Maura hükûmetinin 1909'daki başarısızlığından sonra, Alfonso'nun durumu daha da sarsıldı. I. Dünya Savaşı sırasında titizlikle koruduğu tarafsızlık politikasıyla pek çok çevrenin takdirini kazandı. Ama, savaş sonrası dönemde yönetimdeki ağırlığını artırmaya başladı. Hatta parlamentodan kurtulmanın yollarını aradı. Parlamentoya danışmadan 1921'de Fas Savaşı'na girdi ve bu müdahalesi son derece olumsuz sonuçlar doğurdu. Kurulan soruşturma komisyonu, tüm suçun ona ait olduğuna karar verdi. Ama, raporun açıklanmasına kısa bir süre kala yapılan askerî darbe, onu bu aşağılayıcı durumdan kurtardı.
Alfonso tahttan indirilmesinden sonra parlamenter sisteme son verilmesine yardımcı olarak ve diktatörlüğünü destekleyerek İspanya'da krallığı tehlikeye attı. Primo de Rivera Ocak 1930'da iktidardan düşünce, General Damaso Berenguer başkanlığındaki bir geçici hükûmet kralı kurtarmak için göreve çağrıldı. Alfonso, anayasal rejimi seçimler yapılmaksızın geri getirmek için çeşitli yollara başvurdu. Sonunda Nisan 1931'de belediye seçimlerinin yapılmasını kabul etti. Seçim sonuçları en azından önemli kentlerde, Cumhuriyetçi partilere büyük bir kayma olduğunu gösterdi. Cumhuriyetçiler kralın tahttan çekilmesini istediler. Ordunun desteğini de yitiren Alfonso tahttan çekilmeyi reddetmekle birlikte 14 Nisan 1931'de İspanya'dan ayrılmak zorunda kaldı. 1932'de malvarlığına da el kondu. Önce Fransa'ya, ardında İtalya'ya geçti ve orada öldü. General Francisco Franco yeniden İspanyol vatandaşlığına almasına ve el konan mülklerini geri vermesine karşın bir daha İspanya'ya geri dönmedi.
Kaynakça
| Resmî unvanlar | ||
|---|---|---|
| Önce gelen: XII. Alfonso | İspanya kralı 1886-1931 | Sonra gelen: Niceto Alcalá-Zamora (İspanya Cumhurbaşkanı) |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
XIII Alfonso 17 Mayis 1886 28 Subat 1941 1886 1931 yillari arasinda Ispanya krali XIII AlfonsoIspanya kraliHukum suresi17 Mayis 1886 14 Nisan 1931Once gelenXII AlfonsoSonra gelenNiceto Alcala Zamora cumhurbaskani olarak I Juan Carlos kral olarak Dogum17 Mayis 1886 1886 05 17 Madrid IspanyaOlum28 Subat 1941 54 yasinda Roma ItalyaDefinEl EscorialEs ler iTam adiAlfonso Leon Fernando Maria Jaime Isidro Pascual Antonio de Borbon y Austria LorenaHanedanBourbon HanedaniBabasiXII AlfonsoAnnesiDiniRoma KatoligiHayatiBabasi XII Alfonso nun olumunden sonra dogdu ve annesi Maria Christina nin naipliginde hemen kral ilan edildi Annesinin naipligi doneminde Ispanya son somurgeleri olan Kuba Porto Riko ve Filipinler i de kaybetti 17 Mayis 1902 de 16 yasinda tac giydi ve tum krallik yetkilerini devraldi Siyasi otoritesinden buyuk olcude yararlandi Secim sonuclarini dikkate almaksizin Muhafazakarlari ve Liberalleri donusumlu olarak hukumete getirme politikasini surdurdu Ama bu hukumet degisikliklerini saglayabilmek icin siyasete daha cok mudahale etmek zorunda kaldi 1902 1923 arasinda Ispanya da 33 hukumet degisikligi oldu Bunun sonucunda parlamenter sistem ve Alfonso giderek sayginliklarini yitirdi 31 Mayis 1906 daki dugununde kendisine ve gelin Victoria Eugenia ya karsi suikast girisiminde bulunuldu Bunu bir dizi benzer girisim izledi Antonio Maura hukumetinin 1909 daki basarisizligindan sonra Alfonso nun durumu daha da sarsildi I Dunya Savasi sirasinda titizlikle korudugu tarafsizlik politikasiyla pek cok cevrenin takdirini kazandi Ama savas sonrasi donemde yonetimdeki agirligini artirmaya basladi Hatta parlamentodan kurtulmanin yollarini aradi Parlamentoya danismadan 1921 de Fas Savasi na girdi ve bu mudahalesi son derece olumsuz sonuclar dogurdu Kurulan sorusturma komisyonu tum sucun ona ait olduguna karar verdi Ama raporun aciklanmasina kisa bir sure kala yapilan askeri darbe onu bu asagilayici durumdan kurtardi Alfonso tahttan indirilmesinden sonra parlamenter sisteme son verilmesine yardimci olarak ve diktatorlugunu destekleyerek Ispanya da kralligi tehlikeye atti Primo de Rivera Ocak 1930 da iktidardan dusunce General Damaso Berenguer baskanligindaki bir gecici hukumet krali kurtarmak icin goreve cagrildi Alfonso anayasal rejimi secimler yapilmaksizin geri getirmek icin cesitli yollara basvurdu Sonunda Nisan 1931 de belediye secimlerinin yapilmasini kabul etti Secim sonuclari en azindan onemli kentlerde Cumhuriyetci partilere buyuk bir kayma oldugunu gosterdi Cumhuriyetciler kralin tahttan cekilmesini istediler Ordunun destegini de yitiren Alfonso tahttan cekilmeyi reddetmekle birlikte 14 Nisan 1931 de Ispanya dan ayrilmak zorunda kaldi 1932 de malvarligina da el kondu Once Fransa ya ardinda Italya ya gecti ve orada oldu General Francisco Franco yeniden Ispanyol vatandasligina almasina ve el konan mulklerini geri vermesine karsin bir daha Ispanya ya geri donmedi Kaynakca Encyclopedia Britannica Ingilizce 5 Eylul 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 14 Nisan 2021 biography yourdictionary com 20 Nisan 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 14 Nisan 2021 Resmi unvanlarOnce gelen XII Alfonso Ispanya krali 1886 1931 Sonra gelen Niceto Alcala Zamora Ispanya Cumhurbaskani