Yabancı (Fransızca: L'Étranger), Albert Camus'nün 1942 yılında yayımlanan romanı. Eser Camus'nün edebiyat alanında verdiği en önemli yapıt olarak kabul edilir.
Yazar | Albert Camus |
---|---|
Yayım | 1996 |
Yayımcı | Can Yayınları |
ISBN |
Konu
Öyküdeki her şey çok kısa bir zaman aralığında olup biter. Cezayir'de, bir rastlantı sonucu, bir Arap'ı öldüren orta sınıftan bir Fransız, Meursault, kendisini adım adım ölüme götüren süreci kayıtsız biçimde izler. Diğer kişilerin adı anılsa da, roman kahramanının adını bile öğrenemeyiz (burada Kafka etkisinden söz edilebilir). Camus'nün yabancısının yabancılaşmasını kendi ağzından şöyle aktarabiliriz; "yani bu işin benim dışımda görülüyor gibi bir hali vardı. Her şey, ben karıştırılmaksızın olup bitiyordu, kaderim bana sorulmadan tayin olunuyordu (...) İyi düşününce söylenecek bir şeyim olmadığını anlamaktaydım. Kendi kendimi seyrediyormuş gibi bir hisse kapıldım." Kitapta, Meursault'un topluma, kendine, ölümü bile kabul edebilecek kadar hayata, kısacası tüm varoluşa yabancılaşması yalın bir dille anlatılır.
Romanın Savunduğu Tez ve Ana Fikir
Kişi yaşadığı dünyaya ve eylemlerine yabancılaşmıştır. Bu "yabancı"laşmanın, Camus için Marksist bir yabancılaşma öğretisi ile bir ilişkisi olmadığını vurgulamak gerekiyor. Buradaki yabancılaşma Camus'nün ünlü "absürt" (saçma) felsefi kategorisinden çıkar. Yine kahramanına söylettiği "herkes bilir ki, hayat yaşamak zahmetine değmeyen bir şeydir, aslında 30 ya da 70 yaşında ölmenin önemli olmadığını bilmez değildim, çünkü her iki halde de gayet tabii olarak başka erkekler ve kadınlar yine yaşayacaklar ve bu binlerce yıl devam edecektir (...) İnsan mademki ölecektir, bunun nasıl ve ne zaman olacağının önemi yoktur" sözleri, çağdaş nihilizmin "saçma" kavramı altında irdelenmesidir.
Bu saçma (absürt) kavramı o dönem varoluşçularının birinci derecede önemli bir tezi. Daha sonra Sartre, Marksizmle Varoluşçuluğu buluşturma çabasıyla, "saçma"yı daha anlamlı bir biçimde, eylemsel zorunluluğun altını çizmek adına kullanmaya çalıştı. Ama Camus'nün saçması daima metafizik öğeler taşıdı ve Nihilizmin yerine ahlakî bir eylemlilikten söz etti.
Özetle söylenmesi gerekirse, dünya boş ve manasız; her şey, insan, hayat, toplum saçmadır. Evrensel bir saçmalıktır bu. Bunu düşünmek çok yorucu, hayattan bezdiricidir. Yaşamın tekdüzeliği altında, makineleşmiş bir dünyada makineleşmiş insan, ölümü bile rahatlıkla kabul eder. Hayat yaşamaya değmez. Yabancı'yı okurken, bütün olağan dışılığına rağmen öykünün doğallığı, kahramanın ölümü kabullenişindeki doğallık bizi rahatsız eder, dünyanın saçmalığı vurgusunu kuvvetlendirir. Meursault'un yaşama sıkıntısına paralel bir sıkıntı okuyucuda da uyanır. Bütün kişilerin yaşamları ve eylemleri de boş ve anlamsız gelir okuyucuya.
Romancının kahramanı ile paylaştığı şey, bilhassa duyu organlarından aldığı zevktir. "Onun zihnini baştan başa işgal eden şey tabiat ile denizin oynaşmasıdır. İnsan oynaşmanın tadını Kuzey Afrika'da, plajlarda benzerlerinin yanık vücutları arasında çıkarır ve hiçbir şey yüzmenin cilvelerinden çıkan zevkin derecesinden daha iyisini vermez. Denize dalmak, tabiatla düğün dernek etmektir. Suya girme, soğuk ve donuk bir aldatıcılığın yükselişi duygusuna kapılmadır. Sonra kulakların uğultusu ile dalış, akan burun ve açık ağız-yüzme, suyun parlattığı kolların, güneşte yaldızlanması için denizden çıkışı ve bütün adalelerin bir bükülmesiyle düşüşü, vücudumun üzerinde suyun akışı, bacaklarımla bu su dalgacıklarını yakalayış..." ifadelerinde olduğu gibi.
Kitaba Göndermeler
- 1967'de Luchino Visconti'nin çektiği Lo Straniero ve 2001'de Zeki Demirkubuz'un çektiği Yazgı, bu kitaptan esinlenmiştir.
- Çizgi roman yazarı , "Howard the Duck" eserinde karakterinin mizah anlayışını Mersault'a borçlu olduğunu söylemiştir.
- The Cure grubunun "Killing An Arab" şarkısı kitaba bir göndermedir.
- "Talladega Nights: The Ballad of Ricky Bobby", "Jarhead", "Jacob's Ladder", "Life of Pi" filmlerinde filmdeki karakterlerin bu kitabı okuduğu görülmektedir.
- 2019'da yayınlanan Feridun Düzağaç albümü 10'a Özel içindeki şarkılardan biri olan "Yabancı" Ata Akdağ tarafından yazılıp bestelenen bir şarkıdır ve Albert Camus'ye adanmıştır. Şarkıda Feridun Düzağaç'a aranje ve çalımda eşlik eden progresif rock grubu ise Yaya'dır.
Kaynakça
Ayrıca bakınız
Dış bağlantılar
- Vikisöz'de Yabancı (Albert Camus romanı) ile ilgili sözler mevcuttur.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Yabanci Fransizca L Etranger Albert Camus nun 1942 yilinda yayimlanan romani Eser Camus nun edebiyat alaninda verdigi en onemli yapit olarak kabul edilir YabanciYazarAlbert CamusYayim1996YayimciCan YayinlariISBN978 9755105864KonuOykudeki her sey cok kisa bir zaman araliginda olup biter Cezayir de bir rastlanti sonucu bir Arap i olduren orta siniftan bir Fransiz Meursault kendisini adim adim olume goturen sureci kayitsiz bicimde izler Diger kisilerin adi anilsa da roman kahramaninin adini bile ogrenemeyiz burada Kafka etkisinden soz edilebilir Camus nun yabancisinin yabancilasmasini kendi agzindan soyle aktarabiliriz yani bu isin benim disimda goruluyor gibi bir hali vardi Her sey ben karistirilmaksizin olup bitiyordu kaderim bana sorulmadan tayin olunuyordu Iyi dusununce soylenecek bir seyim olmadigini anlamaktaydim Kendi kendimi seyrediyormus gibi bir hisse kapildim Kitapta Meursault un topluma kendine olumu bile kabul edebilecek kadar hayata kisacasi tum varolusa yabancilasmasi yalin bir dille anlatilir Romanin Savundugu Tez ve Ana FikirKisi yasadigi dunyaya ve eylemlerine yabancilasmistir Bu yabanci lasmanin Camus icin Marksist bir yabancilasma ogretisi ile bir iliskisi olmadigini vurgulamak gerekiyor Buradaki yabancilasma Camus nun unlu absurt sacma felsefi kategorisinden cikar Yine kahramanina soylettigi herkes bilir ki hayat yasamak zahmetine degmeyen bir seydir aslinda 30 ya da 70 yasinda olmenin onemli olmadigini bilmez degildim cunku her iki halde de gayet tabii olarak baska erkekler ve kadinlar yine yasayacaklar ve bu binlerce yil devam edecektir Insan mademki olecektir bunun nasil ve ne zaman olacaginin onemi yoktur sozleri cagdas nihilizmin sacma kavrami altinda irdelenmesidir L etranger Bu sacma absurt kavrami o donem varoluscularinin birinci derecede onemli bir tezi Daha sonra Sartre Marksizmle Varolusculugu bulusturma cabasiyla sacma yi daha anlamli bir bicimde eylemsel zorunlulugun altini cizmek adina kullanmaya calisti Ama Camus nun sacmasi daima metafizik ogeler tasidi ve Nihilizmin yerine ahlaki bir eylemlilikten soz etti Ozetle soylenmesi gerekirse dunya bos ve manasiz her sey insan hayat toplum sacmadir Evrensel bir sacmaliktir bu Bunu dusunmek cok yorucu hayattan bezdiricidir Yasamin tekduzeligi altinda makinelesmis bir dunyada makinelesmis insan olumu bile rahatlikla kabul eder Hayat yasamaya degmez Yabanci yi okurken butun olagan disiligina ragmen oykunun dogalligi kahramanin olumu kabullenisindeki dogallik bizi rahatsiz eder dunyanin sacmaligi vurgusunu kuvvetlendirir Meursault un yasama sikintisina paralel bir sikinti okuyucuda da uyanir Butun kisilerin yasamlari ve eylemleri de bos ve anlamsiz gelir okuyucuya Romancinin kahramani ile paylastigi sey bilhassa duyu organlarindan aldigi zevktir Onun zihnini bastan basa isgal eden sey tabiat ile denizin oynasmasidir Insan oynasmanin tadini Kuzey Afrika da plajlarda benzerlerinin yanik vucutlari arasinda cikarir ve hicbir sey yuzmenin cilvelerinden cikan zevkin derecesinden daha iyisini vermez Denize dalmak tabiatla dugun dernek etmektir Suya girme soguk ve donuk bir aldaticiligin yukselisi duygusuna kapilmadir Sonra kulaklarin ugultusu ile dalis akan burun ve acik agiz yuzme suyun parlattigi kollarin guneste yaldizlanmasi icin denizden cikisi ve butun adalelerin bir bukulmesiyle dususu vucudumun uzerinde suyun akisi bacaklarimla bu su dalgaciklarini yakalayis ifadelerinde oldugu gibi Kitaba Gondermeler1967 de Luchino Visconti nin cektigi Lo Straniero ve 2001 de Zeki Demirkubuz un cektigi Yazgi bu kitaptan esinlenmistir Cizgi roman yazari Howard the Duck eserinde karakterinin mizah anlayisini Mersault a borclu oldugunu soylemistir The Cure grubunun Killing An Arab sarkisi kitaba bir gondermedir Talladega Nights The Ballad of Ricky Bobby Jarhead Jacob s Ladder Life of Pi filmlerinde filmdeki karakterlerin bu kitabi okudugu gorulmektedir 2019 da yayinlanan Feridun Duzagac albumu 10 a Ozel icindeki sarkilardan biri olan Yabanci Ata Akdag tarafindan yazilip bestelenen bir sarkidir ve Albert Camus ye adanmistir Sarkida Feridun Duzagac a aranje ve calimda eslik eden progresif rock grubu ise Yaya dir Kaynakca France Peter 1995 The new Oxford companion to literature in French Oxford Oxford University Press ISBN 978 0198661252 Ayrica bakinizLe Monde un Yuzyilin 100 Kitabi listesiDis baglantilarVikisoz de Yabanci Albert Camus romani ile ilgili sozler mevcuttur