Yahudi şapkası; Yahudi başlığı, Judenhut (Almanca) veya Latince pileus cornutus ("boynuzlu takke") olarak da bilinir, Orta Çağ Avrupa'sında Yahudiler tarafından takılan, genellikle beyaz veya sarı renkli, koni şeklinde sivri bir şapkaydı. Başlangıçta isteğe bağlı olarak takılan bu şapka, 1215 Dördüncü Laterano Konsili'nden sonra Avrupa'nın bazı yerlerinde yetişkin erkek Yahudilerin getto dışındayken kendilerini diğerlerinden ayırt etmek amacıyla takmaları için zorunlu hale getirilmiştir. Sıklıkla benzediği Frig başlığı gibi, Yahudi şapkası da İslam öncesi İran'da ortaya çıkmış olabilir, zira benzer bir şapka Babil Yahudileri tarafından takılıyordu.

Modern ayırt edici veya karakteristik Yahudi erkek şapkası biçimleri arasında kipa (takke), ştreimel, spodik, kolpik ve kaşket sayılabilir.
Avrupa
Şekil
Yahudi şapkasının şekli değişkendir. Bazen, özellikle on üçüncü yüzyılda, yumuşak bir Frig şapkasıdır, ancak erken dönemde daha yaygın olan, Sara Lipton tarafından "sözde yağ tenekesi tipi" olarak adlandırılan, yuvarlak dairesel kenarlı -görünüşte sert- bir noktayla biten sivrilen bir tepeye doğru kıvrılan bir şapkadır. Başın tepesine tüneyen daha küçük versiyonları da görülür. Bazen bir tür halka Yahudi şapkasını başın üstünden bir ya da iki santim kadar çevreler. On dördüncü yüzyılda Yahudi şapkasının tepesinde bir top ya da topuz belirir ve sivrilen uç nispeten sabit bir genişliğe sahip bir sapa dönüşür. Şapkanın tepesi daha düz veya yuvarlak hale gelir (Codex Manesse resminde olduğu gibi). Kullanılan malzemeler sanat eserlerinden anlaşılamamaktadır ve metal ve dokuma bitki malzemelerinin yanı sıra sertleştirilmiş tekstil ve deriyi de içeriyor olabilir.
Orta Çağ'ın sonlarına doğru şapkanın yerini egzotik kloş Doğu tarzı şapkalar, türbanlar ve on beşinci yüzyıldan itibaren geniş düz şapkalar ve büyük bereler de dahil olmak üzere çeşitli başlıklar alır. Kutsal Kitap sahnelerinin resimlerinde bunlar bazen Kutsal Topraklar'da giyilen dönemin çağdaş kıyafetlerini tasvir etme girişimlerini temsil eder, ancak aynı tarzlar çağdaş Avrupa sahnelerinin bazı resimlerinde de görülür. Belirgin bir sivri uçlu Yahudi şapkasının kaldığı yerlerde, bu şapka çok daha az belirgin bir şekle bürünmüş ve bollaşmıştır. Bol sarıklar, geniş düz şapkalar ve berelerin yanı sıra Pale of Settlement'tan gelen yeni kürk şapka stilleri on sekizinci yüzyıla ve sonrasına kadar Yahudilerle ilişkilendirilmeye devam etmiştir.
Tarihçe
Yahudi şapkasının kökeni belirsizdir, ancak genellikle mitre ile aynı kökenden, belki de kendileri de eski Pers din adamlarının şapkalarından türemiş olabilecek geç Roma stillerinden evrildiği düşünülmektedir. Yaklaşık 1030 tarihli bir el yazması olan Eski İngilizce Hexateuch'un resimlerinde (diğerlerinin yanı sıra Firavun'un danışmanları tarafından) takılan şapkalar erken bir form olarak görülmüş ve 1097 tarihli Mosan Stavelot Kutsal Kitabı'nda da yer almıştır.
"Yahudi şapkası" ya da "Judenhut"un kayıtlara geçen ilk örneği 11. yüzyıl civarında Flanders bölgesinde görülmüştür. Bu ayırt edici şapkaların takılması, Avrupalı Yahudiler için bir sembol haline gelmesini zorunlu kılmadan önce bu tür şapkalar takan Avrupalı Hristiyanlardan kaynaklanmaktadır. Sara Lipton'a göre, "Yahudi kıyafetlerine ilişkin günümüze ulaşan birkaç erken Orta Çağ referansı da Yahudilerin Yahudi olmayan komşularından farklı giyinmediklerini göstermektedir".
Avrupa'da Yahudi şapkası on birinci yüzyıldan itibaren Fransa'da ve on ikinci yüzyıldan itibaren İtalya'da takılmıştır. Gniezno Kapıları muhtemelen 1175 civarında Almanya'da yapılmıştır ve kapılarda tasvir edilen iki Yahudi tüccar bu şapkaları takmaktadır. Yahudi yasalarına göre, dindar Yahudiler neredeyse her zaman başlarını örtmelidir ve aslında tüm dini gruplardan erkekler Orta Çağ'da dışarıdayken bugünkünden çok daha büyük ölçüde şapka takma eğilimindeydi.
Sarı rozetin aksine, Yahudi şapkası resimli İbranice el yazmalarında sıklıkla görülür ve daha sonra Alman Yahudileri tarafından mühürlerine ve armalarına dahil edilmiştir; bu da en azından başlangıçta Avrupa Yahudileri tarafından "dayatılan bir ayrımcılıktan ziyade geleneksel kıyafetin bir unsuru" olarak görüldüğünü göstermektedir. Yahudi şapkası aynı zamanda Hristiyan resimlerinde İsa'nın üvey babası Yusuf ve bazen de İsa gibi figürler tarafından takılmaktadır (aşağıya bakınız). Ancak, "zorunlu hale getirildikten sonra, o zamana kadar Hristiyanlar tarafından takılan şapkalardan kasıtlı olarak farklı olan [bu] şapka, Yahudiler tarafından olumsuz bir şekilde görülmüştür". 1267'de Breslau'da toplanan bir eyalet sinodu, Yahudilerin eskiden taktıkları sivri uçlu şapkaları takmayı bırakmaları nedeniyle bunun zorunlu hale getirileceğini söyledi.
1215'teki Dördüncü Laterano Konsili, Yahudilerin ve Müslümanların kıyafetleriyle (Latince "habitus") ayırt edilebilmeleri gerektiğine karar vermiştir: "Bazı eyaletlerde Yahudilerin ve Sarazenlerin kıyafetleri onları Hristiyanlardan ayırmaktadır, ancak diğerlerinde bir dereceye kadar karışıklık ortaya çıkmıştır, böylece herhangi bir ayırt edici işaretle tanınamazlar. Sonuç olarak, Hristiyanlar Yahudi ya da Sarazen kadınlarla, Yahudiler ve Sarazenler de Hristiyan kadınlarla cinsel ilişkiye girmektedir. Böyle lanetli bir karışım suçunun gelecekte hata bahanesiyle bir mazerete ve kaçışa sahip olmaması için, tüm Hristiyan topraklarında her iki cinsiyetten (Yahudilerin ve Sarazenlerin) kendilerini kıyafetleriyle diğer insanlardan açıkça ayırt etmelerine karar veriyoruz. Kutsal Yazılar'ın tanıklığına göre, böyle bir emir Musa tarafından zaten verilmiştir (Levililer 19:19; Yasa'nın Tekrarı 22:5-11)."
İslam dünyası
Zimmilerin toplum içinde Müslümanlardan açıkça ayırt edilebilmesi için Müslüman yöneticiler genellikle zimmilerin belirli türde kıyafetler giymesini yasaklarken, onları genellikle parlak renkli, oldukça ayırt edici kıyafetler giymeye zorlamıştır. Bu kıyafetlere başlık da dahildi, ancak bu genellikle birincil unsur değildi. Hristiyanların ve Yahudilerin düzenlenmiş kıyafetleri bazı zamanlarda farklılık gösterirken, bazı zamanlarda göstermiyordu. Avrupa'da olduğu gibi, kaydedilen düzenlemelerin ne derece uygulandığını değerlendirmek zordur ve muhtemelen büyük ölçüde değişiklik göstermiştir.
İslam âlimleri, Hristiyanların "nerede olursak olalım her zaman aynı şekilde giyinmek ve... belimize zünnar [geniş kemer] bağlamak" yükümlülüğünü üstlendikleri varsayılan Ömer anlaşmasından bahsetmiştir. Nevevî, zimmilerin hamamlarda sarı bir kumaş parçası, bir kemer ve metal bir yüzük takmalarını şart koşmuştur.
Zimmî kıyafetlerine ilişkin düzenlemeler, hükümdarın kaprislerini tatmin etmek için sık sık değişmiştir. Bu tür düzenlemelerin başlatılması genellikle I. Ömer'e atfedilse de, tarihsel kanıtlar bu uygulamaya öncülük edenlerin Abbasi halifeleri olduğunu göstermektedir. Halife Mütevekkil 850 yılında Hristiyan ve Yahudilere hem zünnar adı verilen bir kuşak hem de taylasin adı verilen kendine özgü bir tür şal ya da başörtüsü takmalarını emretmiştir (Hristiyanların zaten kuşak takmaları gerekmekteydi). Ayrıca hamamlarda küçük çanlar takmalarını da zorunlu kılmıştır. On birinci yüzyılda, çeşitli aşırı kararları ve eylemleri genellikle akıl hastalığına bağlanan Fatımi halifesi Hâkim, Hristiyanların yarım metrelik tahta haçlar takmalarını ve Yahudilerin boyunlarına tahta buzağılar takmalarını emretmiştir. On ikinci yüzyılın sonlarında Muvahhid hükümdarı Ebu Yusuf Mağrip Yahudilerine uzun kollu lacivert giysiler ve eyer benzeri başlıklar giymelerini emretmiştir. Torunu Abdullah el-Adil, Yahudilerin itirazları üzerine bir taviz vererek zorunlu giysileri sarı giysilere ve sarıklara indirdi. On altıncı yüzyılda Mağrip Yahudileri sadece aceleden yapılmış sandaletler ve siyah sarıklar ya da fazladan kırmızı bir kumaş parçası olan başlıklar takabiliyordu.
Osmanlı sultanları gayrimüslim tebaalarının kıyafetlerini düzenlemeye devam etti. III. Murad 1577'de Yahudilerin ve Hristiyanların elbise, sarık ve çarık giymelerini yasaklayan bir ferman yayınladı. 1580'de fikrini değiştirerek önceki yasağı sarıkla sınırlandırdı ve zimmilerin siyah ayakkabı giymesini şart koştu; Yahudiler ve Hristiyanlar da sırasıyla kırmızı ve siyah şapka giymek zorundaydı. 1730'da bazı Müslümanların Yahudilerinkine benzer şapkalar takmayı alışkanlık haline getirdiğini gözlemleyen I. Mahmud, faillerin asılmasını emretti. III. Mustafa, kıyafetlerle ilgili kararlarının uygulanmasına bizzat yardımcı olmuştur. 1758'de İstanbul'da tebdil-i kıyafet gezerken yasak kıyafetler giymiş bir Yahudi ve bir Ermeni'nin başının kesilmesini emretti. Zimmilerin ayırt edici kıyafetlerini onaylayan son Osmanlı fermanı 1837 yılında II. Mahmud tarafından çıkarılmıştır. Ayrımcı kıyafetler, Yunanistan ve Balkanlar gibi Hristiyanların çoğunlukta olduğu Osmanlı vilayetlerinde uygulanmamıştır.
Galeri
- Bir çizimde Yahudi şapkası takan bir adam
- Azize Helena Gerçek Haçı Buluyor, Weissenau Manastırı, Almanya, yaklaşık 1170
-
- Vitrayda Danyal, Augsburg, Almanya, on ikinci yüzyılın ilk yarısı
- On ikinci yüzyıl Alman Yahudileri. Herrad von Landsperg, Hortus deliciarum'dan
- Birinci Haçlı Seferi sırasında Prag'da Şövalye Volkmar tarafından Yahudilerin yakılması ve öldürülmesi
-
- Avusturya'da Judenburg şehrinin arması
- Carl Gustaf Hellqvist'in (1851-1890) 1361 tarihli Valdemar Atterdag Visby'yi fidye için elinde tutuyor adlı resminde Yahudi tüccar Judenhut takmaktadır (sağda)
-
- Duvar resmi, 14. yüzyıl, çarmıha gerilme detayı, Katharinenkapelle şapeli, Landau in der Pfalz, Südliche Weinstraße bölgesi, Renanya-Palatina, Almanya
- Hristiyan (solda) ve Yahudi (sağda) din bilginleri arasındaki tartışma. Johann von Armssheim, 1483. Tahta baskı
Kaynakça
- ^ Örneğin 1181 tarihli Klosterneuburg Sunağı'ndaki Eski Antlaşma figürlerinin taktığı gibi
- ^ Lipton 1999, s. 16.
- ^ Bazen daha önce küçük düz "saplar" görülür, örn. Schreckenberg:77, illüstrasyon 4, c. 1170
- ^ Silverman 2013, s. 55–57.
- ^ Lipton, Sara (2014). Dark mirror: the medieval origins of anti-Jewish iconography. First. New York: Metropolitan Books/Henry Holt and Company. ss. 15. ISBN .
- ^ Silverman 2013, s. 56.
- ^ a b PiponnierMane 1997, s. 138.
- ^ Silverman 2013, s. 57.
- ^ a b Schreckenberg 1996, s. 15.
- ^ "Medieval Jewish History: An Encyclopedia. Edited by Norman Roth, Routledge". 25 Şubat 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Bat Ye'or (2002). Islam and Dhimmitude. Where Civilizations Collide. Madison/Teaneck, J: Fairleigh Dickinson University Press/Associated University Presses. ISBN .
- ^ "Medieval Jewish History: An Encyclopedia. Edited by Norman Roth, Routledge". 24 Ekim 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ a b Bat Ye’or (2002), pp. 91–96
Bibliyografya
Singer, Isidore, (Ed.) (1901–1906). "Judenhut". Yahudi Ansiklopedisi. New York: Funk & Wagnalls Company.
- Lipton, Sara (1999). Images of intolerance: the representation of Jews and Judaism in the Bible moralisée. The S. Mark Taper Foundation imprint in Jewish studies. Berkeley: University of California Press. ISBN .
- Lubrich, Naomi (2015). "The Wandering Hat: Iterations of the Medieval Jewish Pointed Cap". Jewish History. 29 (3/4). ss. 203-244. doi:10.1007/s10835-015-9250-5. ISSN 0334-701X. JSTOR 24709777.
- Lubrich, Naomi, “From Judenhut to Zauberhut: A Jewish Sign Proliferates”, in: Asdiwal, 10, 2015, 136–162
- Piponnier, Françoise; Mane, Perrine (1997). Dress in the Middle Ages. New Haven: Yale University Press. ISBN .
- Roth, Norman, "Was There a "Jewish Hat"?"
- Schreckenberg, Heinz (1996). The Jews in Christian art: an illustrated history. New York: Continuum. ISBN .
- Silverman, Eric (1 Ocak 2013). A Cultural History of Jewish Dress (İngilizce). A&C Black. ISBN .</ref>
- Straus, Raphael (1942). "The "Jewish Hat" as an Aspect of Social History". Jewish Social Studies. 4 (1). ss. 59-72. ISSN 0021-6704. JSTOR 4615188.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Yahudi sapkasi Yahudi basligi Judenhut Almanca veya Latince pileus cornutus boynuzlu takke olarak da bilinir Orta Cag Avrupa sinda Yahudiler tarafindan takilan genellikle beyaz veya sari renkli koni seklinde sivri bir sapkaydi Baslangicta istege bagli olarak takilan bu sapka 1215 Dorduncu Laterano Konsili nden sonra Avrupa nin bazi yerlerinde yetiskin erkek Yahudilerin getto disindayken kendilerini digerlerinden ayirt etmek amaciyla takmalari icin zorunlu hale getirilmistir Siklikla benzedigi Frig basligi gibi Yahudi sapkasi da Islam oncesi Iran da ortaya cikmis olabilir zira benzer bir sapka Babil Yahudileri tarafindan takiliyordu Yahudi sair Susskind von Trimberg sagda Yahudi sapkasi takiyor Codex Manesse on dorduncu yuzyil Modern ayirt edici veya karakteristik Yahudi erkek sapkasi bicimleri arasinda kipa takke streimel spodik kolpik ve kasket sayilabilir AvrupaSekil Ishak in sunneti Yahudi el yazmasi Regensburg Pentateuch Almanya 1300 civari Yahudi sapkasinin sekli degiskendir Bazen ozellikle on ucuncu yuzyilda yumusak bir Frig sapkasidir ancak erken donemde daha yaygin olan Sara Lipton tarafindan sozde yag tenekesi tipi olarak adlandirilan yuvarlak dairesel kenarli gorunuste sert bir noktayla biten sivrilen bir tepeye dogru kivrilan bir sapkadir Basin tepesine tuneyen daha kucuk versiyonlari da gorulur Bazen bir tur halka Yahudi sapkasini basin ustunden bir ya da iki santim kadar cevreler On dorduncu yuzyilda Yahudi sapkasinin tepesinde bir top ya da topuz belirir ve sivrilen uc nispeten sabit bir genislige sahip bir sapa donusur Sapkanin tepesi daha duz veya yuvarlak hale gelir Codex Manesse resminde oldugu gibi Kullanilan malzemeler sanat eserlerinden anlasilamamaktadir ve metal ve dokuma bitki malzemelerinin yani sira sertlestirilmis tekstil ve deriyi de iceriyor olabilir Orta Cag in sonlarina dogru sapkanin yerini egzotik klos Dogu tarzi sapkalar turbanlar ve on besinci yuzyildan itibaren genis duz sapkalar ve buyuk bereler de dahil olmak uzere cesitli basliklar alir Kutsal Kitap sahnelerinin resimlerinde bunlar bazen Kutsal Topraklar da giyilen donemin cagdas kiyafetlerini tasvir etme girisimlerini temsil eder ancak ayni tarzlar cagdas Avrupa sahnelerinin bazi resimlerinde de gorulur Belirgin bir sivri uclu Yahudi sapkasinin kaldigi yerlerde bu sapka cok daha az belirgin bir sekle burunmus ve bollasmistir Bol sariklar genis duz sapkalar ve berelerin yani sira Pale of Settlement tan gelen yeni kurk sapka stilleri on sekizinci yuzyila ve sonrasina kadar Yahudilerle iliskilendirilmeye devam etmistir Tarihce Orta Cag Ibrani takviminde sukot bayrami icin agac kavunu etrog tutan Yahudi sapkali figur Yahudi sapkasinin kokeni belirsizdir ancak genellikle mitre ile ayni kokenden belki de kendileri de eski Pers din adamlarinin sapkalarindan turemis olabilecek gec Roma stillerinden evrildigi dusunulmektedir Yaklasik 1030 tarihli bir el yazmasi olan Eski Ingilizce Hexateuch un resimlerinde digerlerinin yani sira Firavun un danismanlari tarafindan takilan sapkalar erken bir form olarak gorulmus ve 1097 tarihli Mosan Stavelot Kutsal Kitabi nda da yer almistir Yahudi sapkasi ya da Judenhut un kayitlara gecen ilk ornegi 11 yuzyil civarinda Flanders bolgesinde gorulmustur Bu ayirt edici sapkalarin takilmasi Avrupali Yahudiler icin bir sembol haline gelmesini zorunlu kilmadan once bu tur sapkalar takan Avrupali Hristiyanlardan kaynaklanmaktadir Sara Lipton a gore Yahudi kiyafetlerine iliskin gunumuze ulasan birkac erken Orta Cag referansi da Yahudilerin Yahudi olmayan komsularindan farkli giyinmediklerini gostermektedir Avrupa da Yahudi sapkasi on birinci yuzyildan itibaren Fransa da ve on ikinci yuzyildan itibaren Italya da takilmistir Gniezno Kapilari muhtemelen 1175 civarinda Almanya da yapilmistir ve kapilarda tasvir edilen iki Yahudi tuccar bu sapkalari takmaktadir Yahudi yasalarina gore dindar Yahudiler neredeyse her zaman baslarini ortmelidir ve aslinda tum dini gruplardan erkekler Orta Cag da disaridayken bugunkunden cok daha buyuk olcude sapka takma egilimindeydi Sari rozetin aksine Yahudi sapkasi resimli Ibranice el yazmalarinda siklikla gorulur ve daha sonra Alman Yahudileri tarafindan muhurlerine ve armalarina dahil edilmistir bu da en azindan baslangicta Avrupa Yahudileri tarafindan dayatilan bir ayrimciliktan ziyade geleneksel kiyafetin bir unsuru olarak goruldugunu gostermektedir Yahudi sapkasi ayni zamanda Hristiyan resimlerinde Isa nin uvey babasi Yusuf ve bazen de Isa gibi figurler tarafindan takilmaktadir asagiya bakiniz Ancak zorunlu hale getirildikten sonra o zamana kadar Hristiyanlar tarafindan takilan sapkalardan kasitli olarak farkli olan bu sapka Yahudiler tarafindan olumsuz bir sekilde gorulmustur 1267 de Breslau da toplanan bir eyalet sinodu Yahudilerin eskiden taktiklari sivri uclu sapkalari takmayi birakmalari nedeniyle bunun zorunlu hale getirilecegini soyledi Hristiyan ciziminde Eski Antlasma daki kurban duzeni 1483 cesitli Yahudi sapkalarinin yani sira turbanlar ve diger egzotik tarzlar goruluyor Bu tarihe kadar bu gibi resimlerin Avrupa daki gercek cagdas kiyafetlerle ne kadar iliskili oldugunu ya da cagdas Orta Dogu tarzlarindan tarihsel olarak uygun antik kiyafetleri yeniden yaratma girisimi oldugunu yargilamak zordur 1215 teki Dorduncu Laterano Konsili Yahudilerin ve Muslumanlarin kiyafetleriyle Latince habitus ayirt edilebilmeleri gerektigine karar vermistir Bazi eyaletlerde Yahudilerin ve Sarazenlerin kiyafetleri onlari Hristiyanlardan ayirmaktadir ancak digerlerinde bir dereceye kadar karisiklik ortaya cikmistir boylece herhangi bir ayirt edici isaretle taninamazlar Sonuc olarak Hristiyanlar Yahudi ya da Sarazen kadinlarla Yahudiler ve Sarazenler de Hristiyan kadinlarla cinsel iliskiye girmektedir Boyle lanetli bir karisim sucunun gelecekte hata bahanesiyle bir mazerete ve kacisa sahip olmamasi icin tum Hristiyan topraklarinda her iki cinsiyetten Yahudilerin ve Sarazenlerin kendilerini kiyafetleriyle diger insanlardan acikca ayirt etmelerine karar veriyoruz Kutsal Yazilar in tanikligina gore boyle bir emir Musa tarafindan zaten verilmistir Levililer 19 19 Yasa nin Tekrari 22 5 11 Islam dunyasiZimmilerin toplum icinde Muslumanlardan acikca ayirt edilebilmesi icin Musluman yoneticiler genellikle zimmilerin belirli turde kiyafetler giymesini yasaklarken onlari genellikle parlak renkli oldukca ayirt edici kiyafetler giymeye zorlamistir Bu kiyafetlere baslik da dahildi ancak bu genellikle birincil unsur degildi Hristiyanlarin ve Yahudilerin duzenlenmis kiyafetleri bazi zamanlarda farklilik gosterirken bazi zamanlarda gostermiyordu Avrupa da oldugu gibi kaydedilen duzenlemelerin ne derece uygulandigini degerlendirmek zordur ve muhtemelen buyuk olcude degisiklik gostermistir Islam alimleri Hristiyanlarin nerede olursak olalim her zaman ayni sekilde giyinmek ve belimize zunnar genis kemer baglamak yukumlulugunu ustlendikleri varsayilan Omer anlasmasindan bahsetmistir Nevevi zimmilerin hamamlarda sari bir kumas parcasi bir kemer ve metal bir yuzuk takmalarini sart kosmustur Zimmi kiyafetlerine iliskin duzenlemeler hukumdarin kaprislerini tatmin etmek icin sik sik degismistir Bu tur duzenlemelerin baslatilmasi genellikle I Omer e atfedilse de tarihsel kanitlar bu uygulamaya onculuk edenlerin Abbasi halifeleri oldugunu gostermektedir Halife Mutevekkil 850 yilinda Hristiyan ve Yahudilere hem zunnar adi verilen bir kusak hem de taylasin adi verilen kendine ozgu bir tur sal ya da basortusu takmalarini emretmistir Hristiyanlarin zaten kusak takmalari gerekmekteydi Ayrica hamamlarda kucuk canlar takmalarini da zorunlu kilmistir On birinci yuzyilda cesitli asiri kararlari ve eylemleri genellikle akil hastaligina baglanan Fatimi halifesi Hakim Hristiyanlarin yarim metrelik tahta haclar takmalarini ve Yahudilerin boyunlarina tahta buzagilar takmalarini emretmistir On ikinci yuzyilin sonlarinda Muvahhid hukumdari Ebu Yusuf Magrip Yahudilerine uzun kollu lacivert giysiler ve eyer benzeri basliklar giymelerini emretmistir Torunu Abdullah el Adil Yahudilerin itirazlari uzerine bir taviz vererek zorunlu giysileri sari giysilere ve sariklara indirdi On altinci yuzyilda Magrip Yahudileri sadece aceleden yapilmis sandaletler ve siyah sariklar ya da fazladan kirmizi bir kumas parcasi olan basliklar takabiliyordu Osmanli sultanlari gayrimuslim tebaalarinin kiyafetlerini duzenlemeye devam etti III Murad 1577 de Yahudilerin ve Hristiyanlarin elbise sarik ve carik giymelerini yasaklayan bir ferman yayinladi 1580 de fikrini degistirerek onceki yasagi sarikla sinirlandirdi ve zimmilerin siyah ayakkabi giymesini sart kostu Yahudiler ve Hristiyanlar da sirasiyla kirmizi ve siyah sapka giymek zorundaydi 1730 da bazi Muslumanlarin Yahudilerinkine benzer sapkalar takmayi aliskanlik haline getirdigini gozlemleyen I Mahmud faillerin asilmasini emretti III Mustafa kiyafetlerle ilgili kararlarinin uygulanmasina bizzat yardimci olmustur 1758 de Istanbul da tebdil i kiyafet gezerken yasak kiyafetler giymis bir Yahudi ve bir Ermeni nin basinin kesilmesini emretti Zimmilerin ayirt edici kiyafetlerini onaylayan son Osmanli fermani 1837 yilinda II Mahmud tarafindan cikarilmistir Ayrimci kiyafetler Yunanistan ve Balkanlar gibi Hristiyanlarin cogunlukta oldugu Osmanli vilayetlerinde uygulanmamistir GaleriBir cizimde Yahudi sapkasi takan bir adam Azize Helena Gercek Haci Buluyor Weissenau Manastiri Almanya yaklasik 1170 Musa ve Nehustan Almanya 1225 1230 civari Vitrayda Danyal Augsburg Almanya on ikinci yuzyilin ilk yarisi On ikinci yuzyil Alman Yahudileri Herrad von Landsperg Hortus deliciarum dan Birinci Hacli Seferi sirasinda Prag da Sovalye Volkmar tarafindan Yahudilerin yakilmasi ve oldurulmesi Meryem in babasi Yehoiakim in Yahudi sapkasi ile betimlendigi on ikinci yuzyil Alman Meryem in Dogusu tablosu Avusturya da Judenburg sehrinin armasi Carl Gustaf Hellqvist in 1851 1890 1361 tarihli Valdemar Atterdag Visby yi fidye icin elinde tutuyor adli resminde Yahudi tuccar Judenhut takmaktadir sagda Kus Basli Agada yaklasik 1300 Soldan saga Yahudi bir erkek kadin ve cocuk pisirmeye hazirlanirken el yapimi matsalara sekil veriyor ve delikler aciyor Duvar resmi 14 yuzyil carmiha gerilme detayi Katharinenkapelle sapeli Landau in der Pfalz Sudliche Weinstrasse bolgesi Renanya Palatina Almanya Hristiyan solda ve Yahudi sagda din bilginleri arasindaki tartisma Johann von Armssheim 1483 Tahta baskiKaynakca Ornegin 1181 tarihli Klosterneuburg Sunagi ndaki Eski Antlasma figurlerinin taktigi gibi Lipton 1999 s 16 Bazen daha once kucuk duz saplar gorulur orn Schreckenberg 77 illustrasyon 4 c 1170 Silverman 2013 s 55 57 Lipton Sara 2014 Dark mirror the medieval origins of anti Jewish iconography First New York Metropolitan Books Henry Holt and Company ss 15 ISBN 978 0 8050 7910 4 Silverman 2013 s 56 a b PiponnierMane 1997 s 138 Silverman 2013 s 57 a b Schreckenberg 1996 s 15 Medieval Jewish History An Encyclopedia Edited by Norman Roth Routledge 25 Subat 2008 tarihinde kaynagindan arsivlendi Bat Ye or 2002 Islam and Dhimmitude Where Civilizations Collide Madison Teaneck J Fairleigh Dickinson University Press Associated University Presses ISBN 0 8386 3943 7 Medieval Jewish History An Encyclopedia Edited by Norman Roth Routledge 24 Ekim 2008 tarihinde kaynagindan arsivlendi a b Bat Ye or 2002 pp 91 96Bibliyografya Singer Isidore Ed 1901 1906 Judenhut Yahudi Ansiklopedisi New York Funk amp Wagnalls Company Lipton Sara 1999 Images of intolerance the representation of Jews and Judaism in the Bible moralisee The S Mark Taper Foundation imprint in Jewish studies Berkeley University of California Press ISBN 978 0 520 21551 1 Lubrich Naomi 2015 The Wandering Hat Iterations of the Medieval Jewish Pointed Cap Jewish History 29 3 4 ss 203 244 doi 10 1007 s10835 015 9250 5 ISSN 0334 701X JSTOR 24709777 Lubrich Naomi From Judenhut to Zauberhut A Jewish Sign Proliferates in Asdiwal 10 2015 136 162 Piponnier Francoise Mane Perrine 1997 Dress in the Middle Ages New Haven Yale University Press ISBN 978 0 300 06906 8 Roth Norman Was There a Jewish Hat Schreckenberg Heinz 1996 The Jews in Christian art an illustrated history New York Continuum ISBN 978 0 8264 0936 2 Silverman Eric 1 Ocak 2013 A Cultural History of Jewish Dress Ingilizce A amp C Black ISBN 978 1 84788 286 8 lt ref gt Straus Raphael 1942 The Jewish Hat as an Aspect of Social History Jewish Social Studies 4 1 ss 59 72 ISSN 0021 6704 JSTOR 4615188