Yanarsu Çayı, Dicle'nin kolu olan çaydır. Eski adı Garzan Çayı'dır.
Garzan Çayı uzunluğu 168 km, debisi 49,3 m3/sn'dir. Ortalama yıllık su potansiyeli 830 milyon m3'tür. Akarsu üzerine kurulu Garzan Barajından 332 hektar arazi sulanmaktadır. Elektrik üretimi de yapılan barajın kurulu güçü 52 MW'tır.
Garzan Çayı Muş Güneyi Dağlarından doğar. Çayın yukarı havzası genç oluşumlu "V" şekilli vadilerden oluşur. Orta kısımda vadi genişler, nehrin eğimi azalır. Neojen devri çökelleriyle kaplı bu alanda çay menderesler çizerek akar. Aşağı çığırında akarsu araziye gömülmüştür. Akarsu bazen geniş taşkın ovalarında örgülü kanallarla, bazen de dar vadiler de akar. Akarsu havzasında Neolitik devri, Kalkolitik devri ve Demir Çağı zamanı yerleşmeleri bulunur.
Mart ve Nisan aylarında karların erimesiyle maksimum akıma ulaşan nehir, Ağustos ve Eylül aylarında buharlaşma, yağış azlığı ve su kullanımı nedeniyle kuruyacak duruma gelir. Güçlü kolları olmayan akarsu İkiköprü kasabası kuzeyinden gelen Bakırçay ile Değirmendere akarsuları ile birleşir. Garzan Çayına dökülen akarsuların çoğu mevsimliktir ve yazın yatakları çoğunlukla kurur.
Garzan Çayı'nın en önemli beslenme alanı . Güneydoğu Torosları dikine kesen akarsu Kozluk ilçesi güneyinde Garzan Ovası'nı geçerek Dicle Nehri'ne dökülür. Yer şekillerinin de etkisiyle akarsu drenaj ağı (dantritik) (ağaçsı) yapıdadır.
Kaynakça
- ^ Jongerden, Joost; Verheij, Jelle (2012). Social Relations in Ottoman Diyarbekir, 1870-1915 (İngilizce). BRILL. s. 316. ISBN .
- ^ ATABEY, DR. EŞREF. (PDF). 22 Eylül 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Eylül 2019.
- ^ . enerjiatlasi.com. 22 Eylül 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Eylül 2019.
- ^ a b KARADOĞAN, Doç. Dr. Sabri (2018). "Garzan Havzasında Jeomorfolojik Peyzaj ve Etkileri". academia.edu. 22 Eylül 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Eylül 2019.
- ^ POLAT, İbrahim (2018). "YANARSU (GARZAN) ÇAYI AŞAĞI HAVZASI (SİİRT/KURTALAN) JEOMORFOLOJİSİ" (PDF). acikerisim.firat.edu.tr. Erişim tarihi: 22 Eylül 2019.[]
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Yanarsu Cayi Dicle nin kolu olan caydir Eski adi Garzan Cayi dir Garzan Cayi ortada Arzen Su Garzan Cayi uzunlugu 168 km debisi 49 3 m3 sn dir Ortalama yillik su potansiyeli 830 milyon m3 tur Akarsu uzerine kurulu Garzan Barajindan 332 hektar arazi sulanmaktadir Elektrik uretimi de yapilan barajin kurulu gucu 52 MW tir Garzan Cayi Mus Guneyi Daglarindan dogar Cayin yukari havzasi genc olusumlu V sekilli vadilerden olusur Orta kisimda vadi genisler nehrin egimi azalir Neojen devri cokelleriyle kapli bu alanda cay menderesler cizerek akar Asagi cigirinda akarsu araziye gomulmustur Akarsu bazen genis taskin ovalarinda orgulu kanallarla bazen de dar vadiler de akar Akarsu havzasinda Neolitik devri Kalkolitik devri ve Demir Cagi zamani yerlesmeleri bulunur Mart ve Nisan aylarinda karlarin erimesiyle maksimum akima ulasan nehir Agustos ve Eylul aylarinda buharlasma yagis azligi ve su kullanimi nedeniyle kuruyacak duruma gelir Guclu kollari olmayan akarsu Ikikopru kasabasi kuzeyinden gelen Bakircay ile Degirmendere akarsulari ile birlesir Garzan Cayina dokulen akarsularin cogu mevsimliktir ve yazin yataklari cogunlukla kurur Garzan Cayi nin en onemli beslenme alani Guneydogu Toroslari dikine kesen akarsu Kozluk ilcesi guneyinde Garzan Ovasi ni gecerek Dicle Nehri ne dokulur Yer sekillerinin de etkisiyle akarsu drenaj agi dantritik agacsi yapidadir Kaynakca Jongerden Joost Verheij Jelle 2012 Social Relations in Ottoman Diyarbekir 1870 1915 Ingilizce BRILL s 316 ISBN 9004232273 ATABEY DR ESREF PDF 22 Eylul 2019 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 22 Eylul 2019 enerjiatlasi com 22 Eylul 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 22 Eylul 2019 a b KARADOGAN Doc Dr Sabri 2018 Garzan Havzasinda Jeomorfolojik Peyzaj ve Etkileri academia edu 22 Eylul 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Eylul 2019 POLAT Ibrahim 2018 YANARSU GARZAN CAYI ASAGI HAVZASI SIIRT KURTALAN JEOMORFOLOJISI PDF acikerisim firat edu tr Erisim tarihi 22 Eylul 2019 olu kirik baglanti