Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Yaşam yolu (Rusça: Доро́га жи́зни) II. Dünya Savaşı Doğu Cephesi muharebeleri sonucunda yaşanan Leningrad Kuşatması sırasında kuşatma altındaki kent ile Sovyetler Birliğinin diğer bölgeleri arasında Ladoga Gölü üzerinde kurulan irtibat hattını anlatır. 12 Eylül 1941 ile Mart 1943 arasında kentin acil ihtiyaçlarının karşılandığı hat özellikle kış mevsiminde gölün yüzeyinin donmuş olmasından dolayı Buz yaşam yolu olarak da adlandırılmıştır. Bu yol Askeri Otoyol No.101 olarak askeri kayıtlarda geçmektedir.
Arka planı
22 Haziran 1941 tarihinde Nazi Almanyası tarafından Sovyetler Birliğine karşı başlatılan Barbarossa Harekâtı sonucunda Naziler üç hat boyunca stratejik Sovyet kentlerine doğru taarruza geçmiştir. Bu hatlardan bir tanesi de Leningrad yönünedir. Adolf Hitler'in planına göre 1941 sonbaharı sonunda tamamlanmasını öngördüğü plana göre Leningrad hızla ele geçirildikten sonra Alman birlikleri kuzeyden Moskova üzerine yürüyecektir. Ancak başta Luga tahkimatı olmak üzere Kuzey Cephesindeki şiddetli çarpışmalar sonucunda Alman ilerleyişi geciktirilir ve kimi bölgelerde durdurulur. Ancak Eylül başına gelindiğinde tüm yedeklerini cepheye süren Naziler kentin dış mahallelerine ve doğrudan kenti savunan tahkimat hattına ulaşmış durumdadır.
Kuşatma altındaki kent merkezindeki 2.5 milyon ve çevre mahallelerinde yaşayan 350 bin sivilin dışında kentte Leningrad Cephesindeki 8, 23, 42 ve 55. Ordu mensupları ve 500 bin kişi kuvvetindeki Baltık Filosu bulunuyordu. Kentteki sivil ve asker nüfusun savaş, kuşatma ve bombardıman koşulları altında direnebilmesi için başta gıda olmak üzere cephane ve ekipman takviyesi alması gerekiyordu. Bu maddi destek hem hava yolu hem de Ladoga Gölü üzerinden su yoluyla sağlanacaktı. Kurulan hava koridoru başarılı olmakla beraber talebi karşılamaktan uzak olduğu için deniz yolu sevkiyatı başlatılır. Barış döneminde bölgede denizyolu sevkiyatı yapan Kuzeybatı Nehir Sevkiyatı Şirketi filosunun neredeyse yarısını ordunun emrine vermişti.
Kentten ekipman ve sivil nüfus tahliyeleri Haziran ayı sonu itibarıyla başlamış, tahliye sırasında ağırlıklı olarak demiryolu kullanılmıştır. Halk Komiserleri Konseyi, aldığı kararla Ağustos ayı boyunca sivil nüfusun tahliyesinde kullanılmak üzere günde en az 20 mavna talep etmiştir. Ancak Neva Nehri bağlantısı 27 Ağustos itibarıyla Nazilerin denetimine geçince nehirde çok sayıda mavna mahsur kalmıştır. 30 Ağustos günü ise Mga tren istasyonu düşünce kentin demiryolu irtibatı da kesilmiştir. Kuzeyde ise Şlisselburg kenti düşmüş ve Fin kuvvetleri de Volga-Baltık Su Yolunu kesmişlerdi. Kentin tek yaşam kanalı olan Ladoga Gölü üzerindeki hattın ortaya çıkması bu gelişmelerin ardından olur.
21 Haziran 1941 itibarıyla kentte 52 günlük un, 89 günlük tahıl, 38 günlük et, 47 günlük hayvansal yağ ve 29 günlük de bitkisel yağ bulunmaktaydı. Kent tam olarak kuşatılmadan önce 83 bin ton un ve tahıl yardım ulaştırılabilmiştir. Eylül başında kentin petrol stokları 20 günlük, kömür stokları 80 günlük, yakacak odun stokları ise 18 günlük kalmıştı.
Nakliye
1941 sonbaharıyla beraber gölün iki kıyısında da çok sayıda geminin yanaşmasını kaldırabilecek limanlar hızla inşa edilir. Ayrıca henüz düşman eline geçmemiş demiryolu hatlarını birleştirmek için yeni ara hatlar inşa edilir. Ayrıca 3 Eylül itibarıyla göldeki güvenliği sağlamak için oluşturulan Ladoga filotillası göreve başlar. Nakliye sırasında hem göldeki fırtınalardan hem de düşman hava kuvvetlerinin bombardımanı nedeniyle kayıplar yaşanmıştır.
Kışın gelmesiyle 22 Kasım 1941'dan itibaren donan göl üzerindeki karayolu taşımacılığı başlar. Sular donuncaya kadar kente 45 bin ton gıda ve 10 bin ton da ekipman sevk edilebilmiştir. 1 Ekimden itibaren kuşatma altındaki ordu birlikleri için sıkı istihkak limitleri belirlenmiş ve günlük tüketim sınırlandırılmak durumunda kalınmıştır. Kentteki siviller de benzer şekilde karne uygulamasına geçmiştir. Kentin her türlü iletişimini sağlamak için gerekli kablo bağlantıları da göl üzerinden yapılmaktaydı. Havadan yardım kapsamında Lisunov Li-2 ve Tupolev TB-3 uçakları seferber edilmiş, ilk hava nakliyatı 16 Eylülde başarıyla gerçekleştirilmiştir.
Kasım ayıyla beraber Leningrad Cephesi komutanı General tarafından doğrudan verilen 13 Kasım 1941 tarihli emir uyarınca göldeki buz kalınlığı sisrematik bir şekilde ölçülür ve sonunda 10 metre genişliğinde, her 7 kilometresinde bir ısınma ve barınma istasyonu olan Askeri Otoyol No.101 Yaşam yolu hayata geçirilir. Yolun ve istasyonların bakımından İstihkam Generali sorumlu olur. Kışın gelmesi ve buz kalınlığının artmasıyla beraber kente giden erzak miktarı da başlangıçtaki günde 100 tondan 1000 tona kadar çıkar. Yaşanan kazalar ve buzdaki incelmeler nedeniyle güzergâh sık sık değişse de yol açık kalmaktaydı. Nakliye temel aracı Gorkovskiy Otomobil Fabrikası ürünü olan ile sağlanmaktaydı.
1941 kışında Aralık ayıyla beraber Yaşam yolu üzerinden sivil nüfusun tahliyesi de devam eder, günde 5 bin Leningradlı bu yolla Sovyet içlerine gönderilmekteydi. Bu dönemde yapılan nakliyat özeti şu şekildedir:
| Kasım, Aralık 1941 | Ocak 1942 | Şubat | Mart | Nisan | |
| Sevk edilen kargo (bin ton) | 16,5 | 53 | 86 | 118 | 87 |
| Tahliye edilen kişi (bin kişi) | En az 24 | 11 | 117 | 222 | 163 |
| Ekim | Kasım | Aralık | Ocak 1942 | Şubat | Mart | Nisan | Mayıs | |
| Araç sayısı (adet) | 848 | 943 | 1096 | 1973 | 4063 | 6289 | 7389 | 892 |
| Günlük araç sayısı (adet) | 40 | 32 | 35 | 63 | 145 | 203 | 246 | 29 |
| Yiyecek taşıyan araçların yüzdesi (%) | 52 | 48 | 87 | 84 | 82 | 66 | 69 | 58 |
1942 yılıyla beraber sevk edilen tonajın artması için yeni mavnalara ihtiyaç duyulmuş, bunun için, Syasstroy'da tersane kurulmuştur. Ayrıca bölgedeki mayın temizleme vb. savaş gemileri desteklenmiştir. Nisan 1942'de karayolu trafiği durur ama hala var olan buz Mayıs ayına kadar deniz trafiğini engeller. Trenden inme binme işlemlerini azaltıp zamandan kazanmak için içine demiryolu döşenmiş mavnalar çalıştırılır. 1942 yaz aylarıyla beraber Ladoga Gölünde Alman-İtalyan-Fin deniz kuvvetleri nakliyat seferlerine ve onu koruyan birliklere saldırılar düzenlenmiş ancak özellikle Suho Adasına düzenlenen saldırı püskürtülmüştür. 1942 kışıyla beraber adı da verilen yükseltilmiş bir demiryolu inşa edilir ve kentle iletişim daha verimli hale getirilir. Ocak 1943 ile birlikte kentin etrafındaki kuşatmanın kırılmaya başlamasıyla beraber iletişim rahatlamaya başlar.
Tüm kuşatma boyunca Yaşam yolu üzerinden Leningrad'a 1 milyon 615 bin ton erzak taşınmış, 1 milyon 376 bin kişi ise kentten tahliye edilmiştir.
Geleneği
Savaşın ardından Yaşam yolunun 43 kilometrelik bölümü Zaferin Yeşil Kuşağı adı altında koruma altına alınmış ve toplamda 7 anıt, 46 da anma noktası inşa edilmiştir. Ayrıca Ladoga Gölünün her iki kıyısında da müzeye çevrilerek korunan yapılar mevcuttur. Ayrıca her yıl Yaşam yolu boyunca maraton koşusu düzenlenmekte ve savaş sırasında yapılan fedakârlıklar anılmaktadır.
Galeri
Notlar
- ^ Rusya'da demiryolu hat açıklığı stratejik olarak kıta Avrupa'sında kullanılandan daha geniştir, dolayısıyla Alman lokomotifleri ve vagonları ancak özel aparatlar sayesinde bu hatları kullanabiliyor, bu durum işgalciye zorluk çıkartıyordu.
- ^ Siviller için günlük ekmek tayını 200 gram iken işçiler için 400 gram seviyesindedir.
Kaynakça
- ^ Şirketin günümüzdeki internet sitesindeki tarihçesinden 8 Haziran 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce) 8 Haziran 2020 tarihinde erişilmiştir
- ^ Karasev A.V. chapter 3// Leningraders during the blockade. - M: publishing house of the Academy of Sciences of the USSR, 1959 s.312
- ^ 8 Eylül 2006 tarihli RIA Novosti haberi 8 Haziran 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (Rusça) 8 Haziran 2020 tarihinde erişilmiştir
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Yasam yolu Rusca Doro ga zhi zni II Dunya Savasi Dogu Cephesi muharebeleri sonucunda yasanan Leningrad Kusatmasi sirasinda kusatma altindaki kent ile Sovyetler Birliginin diger bolgeleri arasinda Ladoga Golu uzerinde kurulan irtibat hattini anlatir 12 Eylul 1941 ile Mart 1943 arasinda kentin acil ihtiyaclarinin karsilandigi hat ozellikle kis mevsiminde golun yuzeyinin donmus olmasindan dolayi Buz yasam yolu olarak da adlandirilmistir Bu yol Askeri Otoyol No 101 olarak askeri kayitlarda gecmektedir Yasam yolu anisina basilan Sovyet anma pulu 1967 Arka planiBarbarossa Harekatinin ilk aylarindaki durum 22 Haziran 1941 tarihinde Nazi Almanyasi tarafindan Sovyetler Birligine karsi baslatilan Barbarossa Harekati sonucunda Naziler uc hat boyunca stratejik Sovyet kentlerine dogru taarruza gecmistir Bu hatlardan bir tanesi de Leningrad yonunedir Adolf Hitler in planina gore 1941 sonbahari sonunda tamamlanmasini ongordugu plana gore Leningrad hizla ele gecirildikten sonra Alman birlikleri kuzeyden Moskova uzerine yuruyecektir Ancak basta Luga tahkimati olmak uzere Kuzey Cephesindeki siddetli carpismalar sonucunda Alman ilerleyisi geciktirilir ve kimi bolgelerde durdurulur Ancak Eylul basina gelindiginde tum yedeklerini cepheye suren Naziler kentin dis mahallelerine ve dogrudan kenti savunan tahkimat hattina ulasmis durumdadir Kusatma altindaki kent merkezindeki 2 5 milyon ve cevre mahallelerinde yasayan 350 bin sivilin disinda kentte Leningrad Cephesindeki 8 23 42 ve 55 Ordu mensuplari ve 500 bin kisi kuvvetindeki Baltik Filosu bulunuyordu Kentteki sivil ve asker nufusun savas kusatma ve bombardiman kosullari altinda direnebilmesi icin basta gida olmak uzere cephane ve ekipman takviyesi almasi gerekiyordu Bu maddi destek hem hava yolu hem de Ladoga Golu uzerinden su yoluyla saglanacakti Kurulan hava koridoru basarili olmakla beraber talebi karsilamaktan uzak oldugu icin deniz yolu sevkiyati baslatilir Baris doneminde bolgede denizyolu sevkiyati yapan Kuzeybati Nehir Sevkiyati Sirketi filosunun neredeyse yarisini ordunun emrine vermisti Kentten ekipman ve sivil nufus tahliyeleri Haziran ayi sonu itibariyla baslamis tahliye sirasinda agirlikli olarak demiryolu kullanilmistir Halk Komiserleri Konseyi aldigi kararla Agustos ayi boyunca sivil nufusun tahliyesinde kullanilmak uzere gunde en az 20 mavna talep etmistir Ancak Neva Nehri baglantisi 27 Agustos itibariyla Nazilerin denetimine gecince nehirde cok sayida mavna mahsur kalmistir 30 Agustos gunu ise Mga tren istasyonu dusunce kentin demiryolu irtibati da kesilmistir Kuzeyde ise Slisselburg kenti dusmus ve Fin kuvvetleri de Volga Baltik Su Yolunu kesmislerdi Kentin tek yasam kanali olan Ladoga Golu uzerindeki hattin ortaya cikmasi bu gelismelerin ardindan olur 21 Haziran 1941 itibariyla kentte 52 gunluk un 89 gunluk tahil 38 gunluk et 47 gunluk hayvansal yag ve 29 gunluk de bitkisel yag bulunmaktaydi Kent tam olarak kusatilmadan once 83 bin ton un ve tahil yardim ulastirilabilmistir Eylul basinda kentin petrol stoklari 20 gunluk komur stoklari 80 gunluk yakacak odun stoklari ise 18 gunluk kalmisti NakliyeAralik 1941 itibariyla Leningrad KusatmasiLadoga Golunde battiktan sonra cikartilan ve anit olarak sergilenen GAZ AAUzerine demiryolu dosendigi icin komple vagonu yuklenebilen mavna 1941 sonbahariyla beraber golun iki kiyisinda da cok sayida geminin yanasmasini kaldirabilecek limanlar hizla insa edilir Ayrica henuz dusman eline gecmemis demiryolu hatlarini birlestirmek icin yeni ara hatlar insa edilir Ayrica 3 Eylul itibariyla goldeki guvenligi saglamak icin olusturulan Ladoga filotillasi goreve baslar Nakliye sirasinda hem goldeki firtinalardan hem de dusman hava kuvvetlerinin bombardimani nedeniyle kayiplar yasanmistir Kisin gelmesiyle 22 Kasim 1941 dan itibaren donan gol uzerindeki karayolu tasimaciligi baslar Sular donuncaya kadar kente 45 bin ton gida ve 10 bin ton da ekipman sevk edilebilmistir 1 Ekimden itibaren kusatma altindaki ordu birlikleri icin siki istihkak limitleri belirlenmis ve gunluk tuketim sinirlandirilmak durumunda kalinmistir Kentteki siviller de benzer sekilde karne uygulamasina gecmistir Kentin her turlu iletisimini saglamak icin gerekli kablo baglantilari da gol uzerinden yapilmaktaydi Havadan yardim kapsaminda Lisunov Li 2 ve Tupolev TB 3 ucaklari seferber edilmis ilk hava nakliyati 16 Eylulde basariyla gerceklestirilmistir Kasim ayiyla beraber Leningrad Cephesi komutani General tarafindan dogrudan verilen 13 Kasim 1941 tarihli emir uyarinca goldeki buz kalinligi sisrematik bir sekilde olculur ve sonunda 10 metre genisliginde her 7 kilometresinde bir isinma ve barinma istasyonu olan Askeri Otoyol No 101 Yasam yolu hayata gecirilir Yolun ve istasyonlarin bakimindan Istihkam Generali sorumlu olur Kisin gelmesi ve buz kalinliginin artmasiyla beraber kente giden erzak miktari da baslangictaki gunde 100 tondan 1000 tona kadar cikar Yasanan kazalar ve buzdaki incelmeler nedeniyle guzergah sik sik degisse de yol acik kalmaktaydi Nakliye temel araci Gorkovskiy Otomobil Fabrikasi urunu olan ile saglanmaktaydi 1941 kisinda Aralik ayiyla beraber Yasam yolu uzerinden sivil nufusun tahliyesi de devam eder gunde 5 bin Leningradli bu yolla Sovyet iclerine gonderilmekteydi Bu donemde yapilan nakliyat ozeti su sekildedir Leningrad a yapilan erzak sevkiyati ve kenttekilerin karayoluyla tahliyesi Kasim Aralik 1941 Ocak 1942 Subat Mart NisanSevk edilen kargo bin ton 16 5 53 86 118 87Tahliye edilen kisi bin kisi En az 24 11 117 222 163Ladoga kiyisindan Leningrad a giden arac sayisi Ekim Kasim Aralik Ocak 1942 Subat Mart Nisan MayisArac sayisi adet 848 943 1096 1973 4063 6289 7389 892Gunluk arac sayisi adet 40 32 35 63 145 203 246 29Yiyecek tasiyan araclarin yuzdesi 52 48 87 84 82 66 69 58 1942 yiliyla beraber sevk edilen tonajin artmasi icin yeni mavnalara ihtiyac duyulmus bunun icin Syasstroy da tersane kurulmustur Ayrica bolgedeki mayin temizleme vb savas gemileri desteklenmistir Nisan 1942 de karayolu trafigi durur ama hala var olan buz Mayis ayina kadar deniz trafigini engeller Trenden inme binme islemlerini azaltip zamandan kazanmak icin icine demiryolu dosenmis mavnalar calistirilir 1942 yaz aylariyla beraber Ladoga Golunde Alman Italyan Fin deniz kuvvetleri nakliyat seferlerine ve onu koruyan birliklere saldirilar duzenlenmis ancak ozellikle Suho Adasina duzenlenen saldiri puskurtulmustur 1942 kisiyla beraber adi da verilen yukseltilmis bir demiryolu insa edilir ve kentle iletisim daha verimli hale getirilir Ocak 1943 ile birlikte kentin etrafindaki kusatmanin kirilmaya baslamasiyla beraber iletisim rahatlamaya baslar Tum kusatma boyunca Yasam yolu uzerinden Leningrad a 1 milyon 615 bin ton erzak tasinmis 1 milyon 376 bin kisi ise kentten tahliye edilmistir GelenegiSavasin ardindan Yasam yolunun 43 kilometrelik bolumu Zaferin Yesil Kusagi adi altinda koruma altina alinmis ve toplamda 7 anit 46 da anma noktasi insa edilmistir Ayrica Ladoga Golunun her iki kiyisinda da muzeye cevrilerek korunan yapilar mevcuttur Ayrica her yil Yasam yolu boyunca maraton kosusu duzenlenmekte ve savas sirasinda yapilan fedakarliklar anilmaktadir GaleriYasam yolunun 44 km isareti Yolun 17 kilometresindeki Katyusa aniti Yolun 40 kilometresindeki kirilan kusatma aniti Savasin anisina her yil kosulan maratondan bir sahne Ince buz tabakasinin uzerinden gecerken batan kamyon Luftwaffe kesif fotografinda Yasam yoluNotlar Rusya da demiryolu hat acikligi stratejik olarak kita Avrupa sinda kullanilandan daha genistir dolayisiyla Alman lokomotifleri ve vagonlari ancak ozel aparatlar sayesinde bu hatlari kullanabiliyor bu durum isgalciye zorluk cikartiyordu Siviller icin gunluk ekmek tayini 200 gram iken isciler icin 400 gram seviyesindedir Kaynakca Sirketin gunumuzdeki internet sitesindeki tarihcesinden 8 Haziran 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce 8 Haziran 2020 tarihinde erisilmistir Karasev A V chapter 3 Leningraders during the blockade M publishing house of the Academy of Sciences of the USSR 1959 s 312 8 Eylul 2006 tarihli RIA Novosti haberi 8 Haziran 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Rusca 8 Haziran 2020 tarihinde erisilmistir