Yeşil kuşak

Yeşil kuşak (İngilizce: Green belt), büyük ölçüde gelişmemiş, vahşi veya tarım arazilerini çevreleyen veya komşu kentsel alanların alanlarını korumak için arazi kullanım planlamasında kullanılan bir politika ve tanımdır. Özünde yeşil bir kuşak, bölgenin gelişmesini engelleyerek ve yaban hayatının geri dönmesini ve kurulmasını sağlayan belirli bir alanın etrafında bir sınır belirleyen görünmez bir çizgidir.

İngiltere'de metropoliten şehirler çevresinde Yeşil Kuşaklar

Amaçları

• Şehirlerin hava ve çevre kirliliğini azaltma
• Şehir ormanları oluşturma, eğlenme-dinlenme alanları üretme.
• Planlı ve düzenli şehir gelişiminin sağlanması.
• Toprak-bitki arasında bozulan ilişkiyi düzenleme, yerleşim alanlarında taşkın ve sel oluşumunu engelleme.
• Barajlar, içme suyu rezervuarları, gölet, körfez gibi sulak alanların erozyon ile toprak dolmasını engellemek.
• Boşta duran, değerlendirilmeyen toprakları ekonomiye kazandırma.

Faydaları

Şehir ormanlarının, şehir havasını arıtma işlevi vardır. Şehir ve çevreden gelen kirletici aerosol ve partikülleri yaprakları ile tutarlar. Zararlı gazları yapraklar ile emerler, tutarlar ve yağmurla çözünüp, toprağa karışmalarını sağlarlar. Yeşil kuşak çoğunlukla karbondioksit, ozon, kükürt dioksit, hidrokarbonlar ve azot oksitleri önemli ölçüde absorbe ederler.

Kentlerde fazla miktarda asfalt ve beton yüzey bulunduğundan nem açığı oluşmaktadır. Şehir havası kırsal ve doğal alanlara göre daha kurudur. Yeşil kuşak ormanları şehrin diğer yeşil alanları ile birlikte terleme yoluyla nem oranını yükseltmekte ve serinlik hissi oluşturmaktadır. Almanya'da yapılan araştırmaya göre; 50-100 metrelik bir yeşil kuşak şehir ısısını 3,5 °C azaltmakta, nem oranını %5 oranında artırmaktadır. Yeşil kuşak ormanları şehre ulaşan fırtınaların hızını keserek zararını azaltabilmektedir. Şehir içi hava hareketlerini düzenleyip, ekstrem sıcaklıkları düzenleyerek iklimi yumuşatmaktadır. Yeşil kuşak katkısı ile yazların serinlemesi, kışların ılımanlaşması fosil yakıt kullanımını azaltır. Böylece hava kirliliği önlenmiş olmaktadır.

Şehirden ve çevresindeki maden ocaklarından havalana tozlar da yeşil kuşak tarafından tutulur. Bir hektar ladin ormanı 420 kg, bir hektar meşe ormanı 540 kg toz filtrelemektedir. Yeşil kuşağın ardında havadaki kurşun %85 azalmaktadır.

Yeşil kuşak ormanları şehirlerin su dengesini sağlayan önemli bir etkendir. Yüzeysel akışa geçen suların yer altına sızmasını sağlarlar. Şehrin arıtılmış atık sularının yeniden doğaya kazandırılması için uygun alanlardır. Şehir çevresindeki toprağı erozyon ve heyelana karşı korurlar.

Artık kullanılmayan çöp depolama alanlarının üzeri ağaçlandırılarak, yeniden doğaya kazandırılır, eğlenme-dinlenme alanı haline getirilebilir. Yeşil kuşaklar, biyolojik çeşitliliğin geliştirilmesi ve korunmasına hizmet eden biyolojik kulvarlara dönüşmektedir.

Yeşil kuşaklar ses kirliliğine karşı da yararlıdır. 30 m genişliğindeki yeşil kuşak, kentsel gürültüyü 5-15 desibel azaltmakta, bu da gürültü kirliliğini %50 oranında düşürmektedir.

Kaynakça

1. ^ "YEŞİL KUŞAK AĞAÇLANDIRMA ÇALIŞMALARI" (PDF). ogm.gov.tr. 22 Aralık 2019 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 21 Aralık 2019. 
2. ^ ^{a b c d} DİRİK, Prof. Dr. Hüseyin; ATA, Prof.Dr.Cemil. . Orman Fakültesi Dergisi. 21 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Aralık 2019.