Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Yeni Mücevher Hareketi (İngilizce: New Jewel Movement - NJM) ya da Refah, Eğitim ve Kurtuluş için Yeni Ortak Çaba, Karayipler ülkesi Grenada'da Maurice Bishop'un liderliğindeki kurulan Marksist-Leninist öncü parti. İngilizce dilinde mücevher anlamına gelen JEWEL kelimesi Refah, Eğitim ve Kurtuluş için Ortak Çaba (Joint Endeavor for Welfare, Education, and Liberation) kelimelerinin baş harflerinden oluşturulmuştur
Yeni Mücevher Hareketi New Jewel Movement | |
|---|---|
| Kurucu | Maurice Bishop |
| Slogan(lar) | "Forward ever, backward never!" |
| Kuruluş tarihi | 11 Mart 1973 |
| Kapanış tarihi | 29 Ekim 1983 |
| Gazete(ler) | The New Jewel |
| İdeoloji | |
| Ulusal üyelik | Halkların Birliği (1976) |
| Grenada | |
1973'te kurulan NJM, 1974'te Grenada'ya bağımsızlık tanınmasından önce manifestosunu yayınlamıştı. Hareket, 1979'da başarılı bir kansız devrimle ülkenin kontrolünü ele geçirdi ve 1983'e kadar Halkın Devrimci Hükûmeti olarak ülkeyi kararnameyle yönetti. 1983'te Bishop, kendi partisi içindeki radikallerle bağlantılı paramiliter güçler tarafından öldürüldü. Bu adım, 1983 işgalinde ABD ordusunun görevden aldığı askerî bir hükûmetin kurulmasına yol açtı.
Kuruluş
Yeni Mücevher Hareketi (NJM), 11 Mart 1973'te Refah, Eğitim ve Kurtuluş için Ortak Girişim (JEWEL), Devrimci Eğitim ve Kurtuluş Örgütü ve Halk Meclisleri Hareketi'nin (MAP) ittifakı sonucu genç bir avukat olan Maurice Bishop tarafından resmî olarak kuruldu. NJM'nin ilk manifestosu büyük ölçüde, CLR James'in yazılarından büyük ölçüde etkilenen MAP'ın önde gelen entelektüellerinden Franklyn Harvey tarafından hazırlandı. NJM, 1973'ten 1979'a kadar Grenada'da faaliyet gösteren muhalif bir siyasi parti konumundaydı. 1970'lerde Grenada'daki siyasi durum giderek kutuplaştı ve şiddete dönüştü. 1976 genel seçimleri için örgüt, Grenada Ulusal Partisi ve ile Halk İttifakı olarak bilinen bir seçim koalisyonu kurdu. Ancak ittifak, uluslararası gözlemciler tarafından hileli olarak nitelendirilen seçimlerde iktidardaki Grenada Birleşik İşçi Partisi'ne yenildi. 1970'lerin sonlarında NJM, "12 Havari" olarak da bilinen Ulusal Kurtuluş Ordusu'nu (NLA) kurdu.
Devrim
1979'da NJM, Eric Gairy'nın ülke dışındayken hükûmetine karşı bir devrim başlattı. NJM, ülkedeki askerî kışlaların, radyo istasyonunun, hükûmet binalarının ve polis karakollarının kontrolünü ele geçirdi. Maurice Bishop daha sonra anayasayı askıya aldı ve NJM'nin artık geçici bir devrimci hükûmet olduğunu, kendisinin kurulan Halkın Devrimci Hükûmeti'nin başbakanı olduğunu duyurdu. Devrimden sonra NJM kendisini Marksist-Leninist ideolojisinin öncü partisi olarak tanımladı. Parti kendisini bir komünist parti olarak görmüyordu çünkü ne NJM'nin ne de Grenada'nın komünizme ulaşmanın mümkün olacağı bir gelişme düzeyine ulaşmadığına inanıyordu. NJM, bir komünist partinin kurulabileceği noktaya ulaşmaya yönelik politikalar izledi, ancak partinin proleter bir sınıf tarafından yönetilmemesi ve Marksist-Leninist siyasetteki eğitim düzeyinin düşük olması nedeniyle kendisini hazırlıksız görüyordu.
İktidara geldikten kısa bir süre sonra hükûmet yardım için Küba'ya yöneldi. Bu adımın atılmasında Bishop'a yardım edilmemesinin ve Amerikan Başkanı Ronald Reagan ile görüşmesinin reddedilmesinin önemli bir payı söz konusudu. Yeni hükûmet, Halkın Devrimci Ordusu'nu kurdu ve onlara Grenada Kraliyet Polis Gücü üyelerine verilen "tutuklama ve arama yetkilerini" verdi.
ABD hükûmetinin liderleri ve diğer bazı Karayip ülkeleri, NJM hükûmetinin Küba ile ilişkileri ve askerî genişleme iddiaları gibi konulardaki hoşnutsuzluklarını dile getirdi.
Bishop'un düşüşü ve Amerikan müdahalesi
1983'te NJM içinde bir anlaşmazlık gelişti. Başbakan yardımcısı Bernard Coard liderliğindeki Bishop'u eleştirenler, onu Coard ile ülkenin eşit liderleri olacakları bir güç paylaşımı anlaşması yapmaya ikna etmeye çalıştı. Bishop bu fikri reddetti ve NJM'nin üst kademesindeki bölünme, parti ve hükûmet içinde ciddi siyasi sorunlara yol açtı. Sonunda Coard, Bishop'un ev hapsine alınmasını emretti.
Bishop'un görevden alınması ülkenin çeşitli yerlerinde gösterilere yol açtı. Gösteriler öyle bir noktaya geldi ki sonunda Bishop serbest bırakıldı. Belirsiz koşullar altında Bishop ordu karargâhına doğru yola çıktı. Sonunda Grenada'nın başka yerlerinden bir askerî güç karargâha geldi ve çatışma çıktı. Çok sayıda sivil öldürüldü. Bishop, hükûmet bakanları Fitzroy Bain, Nelson Steele (George), Norris Bain, Evelyn Bullen, hamile olduğu bildirilen Jacqueline Creft, Keith Hayling, Evelyn Maitland ve Unison Whiteman ile birlikte önemli bir süre boyunca bir avluda duvara karşı sıraya dizildiler. Daha sonra idam mangası tarafından idam edildiler.
Bishop'un idamını, Hudson Austin başkanlığında bir askerî hükûmetin kurulması izledi. Austin, herhangi bir nedenle izinsiz olarak evini terk eden herkesin yargısız infazla cezalandırılacağı toplam dört günlük sokağa çıkma yasağı ilan etti. Altı gün sonra ABD Grenada'yı işgal etti ve hükûmeti devirdi. NJM hükûmetinin görevden alınmasıyla eski Grenada anayasası yeniden yürürlüğe girdi.
Askerî hükûmetin (Grenada17) on yedi siyasi ve askerî yetkilisi daha sonra yargılandı ve Bishop'un ve idam edilen diğer yedi kişinin ölümlerinden sorumlu olmaktan suçlu bulundu.
Dış politika
Yeni Mücevher Hareketi , Güney Batı Afrika'daki Güneybatı Afrika Halk Örgütü (SWAPO) ve El Salvador'daki Farabundo Martí Ulusal Kurtuluş Cephesi (FMLN) gibi solcu devrimci hareketlere yardım sağlamak için Küba ile yakın işbirliği içinde çalıştı.
Kaynakça
- ^ , The Grenada Revolution Online.
- ^ Burrowes, Reynold (1998). Revolution and Rescue in Grenada: An Account of the U.S. Caribbean Invasion. Greenwood Press.
- ^ a b Nohlen, D. (2005). Elections in the Americas: A data handbook. I. s. 302. ISBN .
- ^ Marable, Manning. African & Caribbean Politics: From Kwame Nkrumah to Maurice Bishop (1987). African and Caribbean Politics: From Kwame Nkrumah to the Grenada Revolution. . ISBN .
- ^ Commonwealth Caribbean Constitutional Law. Routledge. 4 Mart 2013. ISBN . 25 Ekim 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Şubat 2024 – Google Books vasıtasıyla.
- ^ Domínguez, Jorge I. (1989). To Make a World Safe for Revolution: Cuba's Foreign Policy. Cambridge, Massachusetts: Harvard University Press. ss. 165-166. ISBN .
Dış bağlantılar
- Shalini Puri, Karayipler'deki Grenada Devrimi Bugünü: Acil Hafıza Operasyonu
- Kayıp Piskopos Fotoğrafları
- Grenada Devrimi Çevrimiçi – Devrimci Sloganlar
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Yeni Mucevher Hareketi Ingilizce New Jewel Movement NJM ya da Refah Egitim ve Kurtulus icin Yeni Ortak Caba Karayipler ulkesi Grenada da Maurice Bishop un liderligindeki kurulan Marksist Leninist oncu parti Ingilizce dilinde mucevher anlamina gelen JEWEL kelimesi Refah Egitim ve Kurtulus icin Ortak Caba Joint Endeavor for Welfare Education and Liberation kelimelerinin bas harflerinden olusturulmusturYeni Mucevher Hareketi New Jewel MovementKurucuMaurice BishopSlogan lar Forward ever backward never Kurulus tarihi11 Mart 1973Kapanis tarihi29 Ekim 1983Gazete ler The New JewelIdeolojiKomunizmMarksizm LeninizmDevrimci sosyalizmSol populizmPan AfrikanizmAnti kolonizmUlusal uyelikHalklarin Birligi 1976 Grenada 1973 te kurulan NJM 1974 te Grenada ya bagimsizlik taninmasindan once manifestosunu yayinlamisti Hareket 1979 da basarili bir kansiz devrimle ulkenin kontrolunu ele gecirdi ve 1983 e kadar Halkin Devrimci Hukumeti olarak ulkeyi kararnameyle yonetti 1983 te Bishop kendi partisi icindeki radikallerle baglantili paramiliter gucler tarafindan olduruldu Bu adim 1983 isgalinde ABD ordusunun gorevden aldigi askeri bir hukumetin kurulmasina yol acti KurulusYeni Mucevher Hareketi NJM 11 Mart 1973 te Refah Egitim ve Kurtulus icin Ortak Girisim JEWEL Devrimci Egitim ve Kurtulus Orgutu ve Halk Meclisleri Hareketi nin MAP ittifaki sonucu genc bir avukat olan Maurice Bishop tarafindan resmi olarak kuruldu NJM nin ilk manifestosu buyuk olcude CLR James in yazilarindan buyuk olcude etkilenen MAP in onde gelen entelektuellerinden Franklyn Harvey tarafindan hazirlandi NJM 1973 ten 1979 a kadar Grenada da faaliyet gosteren muhalif bir siyasi parti konumundaydi 1970 lerde Grenada daki siyasi durum giderek kutuplasti ve siddete donustu 1976 genel secimleri icin orgut Grenada Ulusal Partisi ve ile Halk Ittifaki olarak bilinen bir secim koalisyonu kurdu Ancak ittifak uluslararasi gozlemciler tarafindan hileli olarak nitelendirilen secimlerde iktidardaki Grenada Birlesik Isci Partisi ne yenildi 1970 lerin sonlarinda NJM 12 Havari olarak da bilinen Ulusal Kurtulus Ordusu nu NLA kurdu Devrim1979 da NJM Eric Gairy nin ulke disindayken hukumetine karsi bir devrim baslatti NJM ulkedeki askeri kislalarin radyo istasyonunun hukumet binalarinin ve polis karakollarinin kontrolunu ele gecirdi Maurice Bishop daha sonra anayasayi askiya aldi ve NJM nin artik gecici bir devrimci hukumet oldugunu kendisinin kurulan Halkin Devrimci Hukumeti nin basbakani oldugunu duyurdu Devrimden sonra NJM kendisini Marksist Leninist ideolojisinin oncu partisi olarak tanimladi Parti kendisini bir komunist parti olarak gormuyordu cunku ne NJM nin ne de Grenada nin komunizme ulasmanin mumkun olacagi bir gelisme duzeyine ulasmadigina inaniyordu NJM bir komunist partinin kurulabilecegi noktaya ulasmaya yonelik politikalar izledi ancak partinin proleter bir sinif tarafindan yonetilmemesi ve Marksist Leninist siyasetteki egitim duzeyinin dusuk olmasi nedeniyle kendisini hazirliksiz goruyordu Iktidara geldikten kisa bir sure sonra hukumet yardim icin Kuba ya yoneldi Bu adimin atilmasinda Bishop a yardim edilmemesinin ve Amerikan Baskani Ronald Reagan ile gorusmesinin reddedilmesinin onemli bir payi soz konusudu Yeni hukumet Halkin Devrimci Ordusu nu kurdu ve onlara Grenada Kraliyet Polis Gucu uyelerine verilen tutuklama ve arama yetkilerini verdi ABD hukumetinin liderleri ve diger bazi Karayip ulkeleri NJM hukumetinin Kuba ile iliskileri ve askeri genisleme iddialari gibi konulardaki hosnutsuzluklarini dile getirdi Bishop un dususu ve Amerikan mudahalesi1983 te NJM icinde bir anlasmazlik gelisti Basbakan yardimcisi Bernard Coard liderligindeki Bishop u elestirenler onu Coard ile ulkenin esit liderleri olacaklari bir guc paylasimi anlasmasi yapmaya ikna etmeye calisti Bishop bu fikri reddetti ve NJM nin ust kademesindeki bolunme parti ve hukumet icinde ciddi siyasi sorunlara yol acti Sonunda Coard Bishop un ev hapsine alinmasini emretti Bishop un gorevden alinmasi ulkenin cesitli yerlerinde gosterilere yol acti Gosteriler oyle bir noktaya geldi ki sonunda Bishop serbest birakildi Belirsiz kosullar altinda Bishop ordu karargahina dogru yola cikti Sonunda Grenada nin baska yerlerinden bir askeri guc karargaha geldi ve catisma cikti Cok sayida sivil olduruldu Bishop hukumet bakanlari Fitzroy Bain Nelson Steele George Norris Bain Evelyn Bullen hamile oldugu bildirilen Jacqueline Creft Keith Hayling Evelyn Maitland ve Unison Whiteman ile birlikte onemli bir sure boyunca bir avluda duvara karsi siraya dizildiler Daha sonra idam mangasi tarafindan idam edildiler Bishop un idamini Hudson Austin baskanliginda bir askeri hukumetin kurulmasi izledi Austin herhangi bir nedenle izinsiz olarak evini terk eden herkesin yargisiz infazla cezalandirilacagi toplam dort gunluk sokaga cikma yasagi ilan etti Alti gun sonra ABD Grenada yi isgal etti ve hukumeti devirdi NJM hukumetinin gorevden alinmasiyla eski Grenada anayasasi yeniden yururluge girdi Askeri hukumetin Grenada17 on yedi siyasi ve askeri yetkilisi daha sonra yargilandi ve Bishop un ve idam edilen diger yedi kisinin olumlerinden sorumlu olmaktan suclu bulundu Dis politikaYeni Mucevher Hareketi Guney Bati Afrika daki Guneybati Afrika Halk Orgutu SWAPO ve El Salvador daki Farabundo Marti Ulusal Kurtulus Cephesi FMLN gibi solcu devrimci hareketlere yardim saglamak icin Kuba ile yakin isbirligi icinde calisti Kaynakca The Grenada Revolution Online Burrowes Reynold 1998 Revolution and Rescue in Grenada An Account of the U S Caribbean Invasion Greenwood Press a b Nohlen D 2005 Elections in the Americas A data handbook I s 302 ISBN 978 0 19 928357 6 Marable Manning African amp Caribbean Politics From Kwame Nkrumah to Maurice Bishop 1987 African and Caribbean Politics From Kwame Nkrumah to the Grenada Revolution ISBN 9780860918844 Commonwealth Caribbean Constitutional Law Routledge 4 Mart 2013 ISBN 9781135338053 25 Ekim 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Subat 2024 Google Books vasitasiyla Dominguez Jorge I 1989 To Make a World Safe for Revolution Cuba s Foreign Policy Cambridge Massachusetts Harvard University Press ss 165 166 ISBN 0 674 89325 5 Dis baglantilarShalini Puri Karayipler deki Grenada Devrimi Bugunu Acil Hafiza Operasyonu Kayip Piskopos Fotograflari Grenada Devrimi Cevrimici Devrimci Sloganlar