Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu madde, uygun değildir. (Nisan 2020) |
Dekolonizasyon; bir devletin, bir başka ülke halkı ve kurumları üzerindeki kontrolünü sona erdirmesi. Diğer bir deyişle sömürgeciliğin sonlandırılmasıdır. Politik ve kültürel anlamda gerçekleştirilebilir. Bu Kavram özellikle I. Dünya Savaşı'ndan önce kurulan sömürge imparatorluklarının parçalanması için kullanılır. Akademisyenler konuya ilişkin incelemelerinde özellikle bağımsızlık talep eden kolonilerdeki Creole Milliyetçiliği gibi halk hareketleri ve fikirler üzerinde yoğunlaşıyorlar. Ulusların kendi kaderlerini tayin etme hakkı Birleşmiş Milletler tarafından Dekolonizasyonun özü olarak tanımlanır.Birleşmiş Milletler'e bağlı Özel Dekolonizasyon Komitesi,Dekolonizayon Süreci içerisinde Kolonici ulusun süreci iptal gibi bir hakkı bulunmadığına ancak sürecin yönlendirilmesinde söz sahibi olabileceğine karar vermiştir. Buna örnek olarak:Hindistan'ın bölünmesi gösterilebilir. Bağımsız Devletler, bir bölge hakkında dekolonizasyon talep edebilse de bu orada yaşayan ulusun referandumuna bırakılır.
Dekolonizayon süreçleri Hindistan'da olduğu gibi pasif ve kansız bir biçimde, bağımsızlık yanlısı gruplar tarafından yürütülen Bağımsızlık savaşları ile veya uluslararası ortamda Birleşmiş Milletler tarafından yürütülen süreçler ile neticelenmiştir. Dekolonizasyonun ilk örneklerine Thukididis'in yazılarında rastlanmıştır. Modern anlamdaki ilk büyük çaplı dekolonizasyonlar ise İspanyol İmparatorluğu'nun 19.Yüzyılda dağılması ile gerçekleşmiştir. Bu olayların ardından I. Dünya Savaşı sonunda Alman İmparatorluğu, Avusturya-Macaristan İmparatorluğu, Osmanlı İmparatorluğu, Rus İmparatorluğu; II. Dünya Savaşı sonu ve Soğuk Savaş'ın ilk yarısında Britanya İmparatorluğu, Fransız sömürge imparatorluğu, Hollanda İmparatorluğu, Belçika sömürge imparatorluğu, Japon İmparatorluğu, Portekiz İmparatorluğu, İtalyan İmparatorluğu; Soğuk Savaş sonunda ise Sovyetler Birliği(Rus İmparatorluğu'nun Ardılı) gibi Sömürge İmparatorlukları dağılmıştır.
Dekolonizasyon zaman zaman sömürge yönetimi altındaki Entelektüellerin desteği ile daha geniş kitlelere ulaşmıştır.
Günümüzde Hala Latin Amerika ve Afrika Bölgelerindeki ülkelerin De facto olarak Bağımlı bölge olduklarına yönelik doğruluğu kanıtlanamamış iddialar bulunmaktadır.
Tarih
| Wikimedia Commons'ta Dekolonizasyon ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
Dekolonizasyon 1770'lerde modern anlamda başlamış I. Dünya Savaşı ve II. Dünya Savaşı sonlarında büyük sömürge imparatorluklarının yaşadığı büyük yıkımlar ve parasal kayıplardan dolayı kolonileriyle ilgilenememesinden dolayı hız kazanmıştır.Soğuk Savaş Döneminde iki kutuplu dünya yapısında süper güçler SSCB ve ABD dekolonizasyona destek vermişlerdir. SSCB baskısı altında ABD'den destek bekleyen imparatorluklar bekledikleri desteği bulamamış ve bastırılan isyanlar başarılı askerî müdahaleler olsalar da politik olarak kolonilerinin bağımsızlıklarına engel olamamışlardır.
Amerikan Devrimi
Britanya İmparatorluğuna bağlı Kuzey Amerika'daki on üç koloni 1776 yılında artan vergiler ve demokratik yönetim isteğiyle bir bildiri yayınlayarak bağımsızlığını ilan etti. Ardından başlayan savaş sonucu 1778 yılında Fransa ve 1783 yılında Paris Antlaşması ile Britanya tarafından tanınarak bağımsızlığını resmen ilan etti ve Amerika Birleşik Devletleri adını aldı.
Haiti Devrimi
Fransız Devrimi ile beraber oluşan boşlukta 1791 yılında Fransa'ya bağlı Hispanyola(Haiti) Adasında Çıkan Köle İsyanı Sonucu Bir Savaş Patlak Vermiştir. Ülkede 1789-99 Arası Süren Kargaşa Durumundan Dolayı Fransızlar bölgeyle ilgilenememişlerdir. 1803 yılında Napolyon Bonapart, Lousiana'yı ABD'ye satarak sömürgeler ile ilgilenmediğini açıkça belli etmiştir bunun sonucu 1804 yılında isyancılar adanın kontrolünü De facto olarak ele almışlar ve Haiti İmparatorluğunu kurmuşlardır (Sonraki Süreçte Cumhuriyet İlan Edilmiştir). Fransa tarafından resmen tanınması ise 1834 yılındadır. 1862 yılında ABD tarafından tanınması ile De jure olarak bağımsızlığına kavuşmuştur.
İspanyol İmparatorluğu'nun dağılması
Napolyon Savaşları Sonucu İspanya ve kolonileri arasındaki bağlantı kesildi. Bu Boşluktan istifade eden Latin Amerikalı Milliyetçiler Özellikle Yarımada Savaşının Ardından Bağımsızlık Hareketlerini Başlattılar.
Kral VII. Ferdinand Döneminde Koloniler Krala Bağlılığını İlan Ettiler Ancak Daha Sonra Antlaşmayı Bozdular. 1809 yılında İlk İsyan Bolivya'nın La Paz İlinde Patlak Verdi. Britanya İmparatorluğunun La Plata Genel Valiliğini İşgali İle İspanya İle Kıta Arasındaki Bağlantı Tamamıyla Koptu. 1810 Yılı Mayısında Buenos Aires'te Askeri Cunta Kuruldu Ve Yönetimi Devraldı Bunun Sonucu Tüm Kıta Kolonilerde İsyan Patlak Verdi (Küba,Porto Riko Ve Filipinler Hariç).En Büyük Koloni Olan Meksikada 15 Yıl İçinde Halkın Bazı Kesimleri Kraliyetten Yana Ve Bazı Kesimleri İse Bağımsızlıktan yana olmak üzere bölündü. İsyanlar Bastırılamadı.Orta Amerika Ülkeleri Ve Meksika Bağımsızlığını kazandı. Onları Güney Amerika Ülkeleri İzledi. Son Olarak 1824 Yılında Perulu İsyancılar tarafından Bozguna Uğratılan İspanya Amerikan Anakarasından Çekildi.1898 Amerikan-İspanyol Savaşı İle Porto Riko,Küba Ve Filipinler de Elden Çıktı(Porto Riko Ve Filipinler Amerikan İdaresinde Kalırken Küba 1902 Yılında Bağımsız Olmuştur).Böylece İspanya Fas ve Batı Sahradaki Küçük Koloniler, Gine'de Küçük Bir Toprak Parçası Ve Atlantik Okyanusundaki Küçük Adalar Dışında Tüm Kolonilerini Kaybetti.1968 Yılında Ekvatoral Gine,1975 Yılında Batı Sahra da Kaybedildi Ancak İspanya Fas'taki Ceuta Ve Melila Şehirlerini terk etmedi.
Osmanlı İmparatorluğu
Osmanlı İmparatorluğu'nda dekolonizasyon, 19.ve 20. yüzyıllarda gerçekleşmiştir.Osmanlı İmparatorluğu'na bağlı himaye ve kolonilerin tamamı eski dünyada yer alır.Osmanlı İmparatorluğu; Kuzey Afrika, Balkanlar, Cava Adası, Orta Doğu ve Doğu Akdeniz Adalarını kolonileştirmiştir.
Kıbrıs
Kıbrıs, Osmanlı-Venedik Savaşı süresince 1570 ve 1571 yıllarında Osmanlı İmparatorluğu tarafından ele geçirilmiştir. 1878 yılında ise fiilen (Latince: de facto) olarak Britanya İmparatorluğu'na devredilmiştir. Osmanlı, Kıbrıs'ı fethettiğinde ada popülasyonunun büyük çoğunluğu Rumlardan oluşmaktaydı. Fethin ardından adaya Türkler getirilmeye başlandı. Adada ilk hareketlilikler milliyetçilik akımının etkisi ile başladı. Yunan İsyanı'nın ardından Yunanlar bağımsızlığını ilan etti. Kıbrıslılar, bunun sonucu olarak kendilerine dini ve kültürel bakımdan Türklere nazaran çok daha yakın olan Yunanistan'a bağlanma isteğinde bulundular (Enosis). Yaklaşık 3 yüzyıldır süren Türk yönetimi ada halkını iyice rahatsız eder hale gelmişti.[] Yunan Devletine katılmak için sosyal ve kültürel çalışmalarda bulunsalar da Osmanlı döneminde silahlı direnişe geçilmemiştir. Osmanlı İmparatorluğu'ndan ayrılması ise 93 Harbi sonucu gerçekleşmiştir. Savaşta büyük bir hezimete uğrayan imparatorluk; Rusların, Ayastefanos Antlaşması'nda sunduğu ağır antlaşma şartlarından kurtulmak ve Rus baskısına karşı politik olarak müttefik bulmak amacıyla Ada'nın yönetimini 1878 yılında de facto olarak Britanya İmparatorluğu'na bırakmıştır. 1914 Yılında I. Dünya Savaşında Osmanlı İmparatorluğu'nun İttifak Devletleri yanında savaşa girmesiyle beraber karşı ittifakta yer alan Britanya İmparatorluğu adayı resmen (Latince: de jure) ilhak ettiğini duyurdu.
Mısır
1798 yılında Napolyon'un Mısırı işgal etmesiyle Mısırdaki Özerk Memlük yönetimi tamamen sona erdi.Sonrasında Arnavut komutan Kavalalı Mehmed Ali Paşa 1801 yılında Mısırdaki kontrolü ele aldı.1805 Yılında Sultan tarafından Paşa unvanı verilerek Mısır'a vali olarak atandı. İmparatorluğa karşı çıkan Vehhabi ve Rum ayaklanmalarını bastıran Paşa bu olaylardan sonra Mısırdaki otoritesini arttırarak de facto olarak bağımsız bir devlet oluşturdu.1830-40'lı yıllarda Osmanlı İmparatorluğuna karşı kazandığı savaşlar sonucu egemenliğini pekiştirdi.1839 yılında Nizipte bozguna uğrayan Osmanlı İmparatorluğu Kütahya'ya kadar ilerleyen Paşayı politik dış baskı ile durdurdu.Londra Antlaşması(1840) ile Osmanlı İmparatorluğu Mısır'ın özel imtiyazlı eyalet olduğunu tanıdı ve Mısır eyalet yönetimi Kavalalılar Hanedanına bırakıldı.1805-68 yılları arası "Vali"unvanını kullanan Kavalalılar,1868 yılında Vilayet Sistemine geçilmesiyle beraber Mısır'ın imtiyazını vurgulamak adına "Hidiv" unvanını kullanmaya başlamışlardır. 1882'de kurulan Mahmud Sami el-Barudi hükümetinde savaş bakanı olan milliyetçilerin önderi Arabi Paşa'nın saygınlığının iyice artması üzerine Mısır'daki otoritesi zayıflayan ve hidivliği tartışılmaya başlanan Hidiv Tevfik Paşa, İngiltere ve Fransa'dan yardım istedi. İngiliz donanmasının İskenderiye'yi bombalaması (Temmuz 1882) üzerine muhalefet tarafından hain ilan edilen Tevfik Paşa İngilizlere sığınmak zorunda kaldı. Osmanlı İmparatorluğu'nun karşı çıkmasına rağmen Mısır'ı işgal eden İngilizler Et-Tellü'l-Kebir'de Mısır ordusunun başkomutanı Arabi (Urabi) Paşa'yı bozguna uğratarak (Eylül 1882) milliyetçi hareketi ezdiler; böylece Tevfik Paşa, hidiv olarak yeniden Kahire'ye geri döndü ve bundan sonra hidivliğini ancak işgal güçlerinin denetimi altında sürdürebildi. Osmanlı İmparatorluğu, İngilizleri zorla Mısır'dan çıkaramayacağını bildiğinden İngilizlerle anlaşmak zorunda kaldı. Bu antlaşmaya göre Mısır hidivleri yine Kavalalılar Hanedanı'ndan olmak şartıyla Osmanlı İmparatorluğu ve İngiltere'nin onayıyla seçilecekti. Böylece İngiltere'nin Mısır'daki varlığı Osmanlı İmparatorluğu tarafından da resmen tanınmış oldu. 1914 Yılında I. Dünya Savaşında Osmanlı İmparatorluğu'nun İttifak Devletleri yanında savaşa girmesiyle İngilizler Hüseyin Kamil Paşayı "Sultan" unvanıyla tahta çıkartarak Mısır'ı resmen manda ve himaye altına aldıklarını duyurdu.
Yunanistan
Yunanlar 3 yüzyıldır Türk hakimiyeti altındaydılar.1821 yılında bağımsızlıkları için isyan ettiler. Bu isyan sonraları uluslararası bir krize yol açtı Britanya ve Fransa'nın politik desteğinin yanı sıra Rus askeri desteğini de arkasına alan Yunanlar 1828 yılından sonra isyanı şidddetlendirdi. Böylece isyan Mora Yarımadasından Atina ve Teselyaya da sıçradı 1829 yılında Rus ordusu Osmanlı ordusunu bozguna uğrattı doğuda Kars,Batıda Edirneye kadar ilerledi. Bunun sonucunda Edirne Antlaşması(1829) imzalandı ve Osmanlıya vergi ödemesi şartıyla Yunanistanın bağımsız olacağı ilan edildi. ile bağımsız Yunanistan kuruldu.İstanbul Antlaşması(1832) ile Yunanistana son şekli verildi ve Osmanlıya ödenen vergi kaldırılarak tam bağımsız Yunanistan ilan edildi. Bağımsızlığını kazanan Yunanistan Megali İdea fikrini benimsedi ve bu doğrultuda politikalar izlemeye başladı.1877-78 Osmanlı-Rus Savaşı sonunda imzalanan 1878 Berlin Antlaşması ile Teselya'nın Yunanistana bırakılması kararlaştırıldı. Karar 1881'de uygulandı. 1912 yılında Yunanistan,Bulgaristan,Sırbistan ve Karadağ'ın oluşturduğu Balkan İttifakı Osmanlı İmparatorluğu ile I.Balkan Savaşına girişti.Yunanlar Serfice, Selanik, Bozcaada, Limni, Sakız ve Midilli adalarını ele geçirdi.Londra Konferansı(1913) ile ele geçirilen topraklar resmen Yunanistana katıldı. 1913 yılında Bulgaristan'ın I. Balkan Savaşı'nda fazla toprak kazanması sebebi ile Yunanistan,Karadağ,Sırbistan,Osmanlı İmparatorluğu ve I. Balkan Savaşına katılmamış olan Romanya Bulgaristana Saldırdı. Bulgaristan Yenildi.Bükreş Antlaşması(1913) ile Kavala Yunanistana bırakıldı. 1914 yılında patlak veren I.Dünya Savaşı'nın sona ermesi ile galip tarafta bulunan Yunanistan, Neuilly Antlaşması(1919) sonucu Bulgaristandan Gümülcine ve Dedeağacı topraklarına kattı.Sevr Antlaşması(1920) ile Trakyayı topraklarına kattı.İzmir içinse "Osmanlı İmparatorluğu egemenlik haklarının kullanımını beş yıl süre ile Yunanistan'a bırakacak; bu sürenin sonunda bölgenin Osmanlı veya Yunanistan'a katılması için plebisit yapılacak; "Kararı Alındı. Yunanistan karar sonucu Trakya ve İzmiri işgal etti ancak Türk Kurtuluş Savaşı sonucu Ankara Hükümeti tarafından anadoludan çıkartıldı.Lozan Antlaşması(1923) ile Türk-Yunan Sınırı Meriç Nehri olarak kabul edildi.İstisnai olarak Meriç'nin batısındaki Karaağaç istasyonu ve Bosnaköy, Yunanistan'ın Batı Anadolu'da yaptığı tahribata karşılık savaş tazminatı olarak Türkiye'ye verildi.Yunanistan Paris Antlaşması(1947) ile Oniki Adaları Topraklarına katarak günümüzdeki halini aldı.
Bulgaristan
Bulgarlar Ortodoks olmaları nedeniyle ibadet açısından Osmanlılar tarafından İstanbul'daki Rum Ortodoks Patrikhanesi'ne bağlanmışlardı. Zamanla Bulgarlar bu durumdan hoşnutsuzluk duymaya başladılar. 1849 yılında İstanbul'da Aya Stefan Bulgar Kilisesinin (Demir Kilise) inşaatına izin verildi. 28 Şubat 1870 tarihinde Osmanlı padişahı Abdülaziz Bulgar Eksarhanesinin (Rumlardan bağımsız Bulgar Ortodoks Kilisesi) kurulmasına izin verdi. Ancak Bulgarların Osmanlı yönetiminden hoşnutsuzlukları buna rağmen devam etti. 1876 yılının Nisan ayında Panagürişte bölgesinde başlayan Bulgar İsyanları bütün Orta Dağ bölgesine yayıldı. Bu dönemde bölgeye Rusya tarafından Kafkasya'daki yurtlarından zorla atılmış birçok Kafkasyalı (Çerkez, Abaza, vs.) Müslüman yerleştirilmişti. Ruslar gibi Slav olan Bulgarlarla, Ruslardan büyük eziyet çekmiş Kafkasyalı Müslümanlar arasında karşılıklı katliamlar yaşandı. Osmanlılar bu isyanları başıbozukları kullanarak kısa zamanda bastırdılar. Ancak batı dünyasında Osmanlı Devleti'nin bu isyanların bastırılmasında kullandığı yöntemler büyük eleştirilere neden oldu. Bulgarların öldürülmesi tek taraflı olarak yansıtıldı. Müslümanların uğradığı katliamlar göz ardı edildi. Eski İngiltere başbakanı William Ewart Gladstone, bilim adamı Charles Darwin, yazar Oscar Wilde ve Victor Hugo, İtalyan siyasetçi Giuseppe Garibaldi gibi etkili kişiler Osmanlı İmparatorluğu aleyhinde tek taraflı yazılar yazarak Avrupa'da Bulgarların lehinde bir kamuoyu oluşmasına neden oldular.23 Aralık 1876 tarihinde İngiltere'nin öncülüğüyle Balkanlardaki Ortodoksların haklarını görüşmek üzere İstanbul'da bir konferans toplanmasına karar verildi. Konferans Haliç Tersanesi’nde bulunan Bahriye Nazırlığında toplandığı için Tersane Konferansı adıyla tarihe geçmiştir. II. Abdülhamit konferansın toplandığı gün I. Meşrutiyet'i ilan etti ama Rusları memnun edemedi.1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı ilan edildi.Savaş sonucu1878 yılında Ayestefanos antlaşması imzalandı ve sınırları Ege Denizinden,Kırklareliye,Makedonyaya kadar olan büyük bir Bulgaristan kuruldu. Ancak diğer Süpergüçler buna izin vermeyerek 1878 yılında Berlin Antlaşmasını imzalattılar.Bu antlaşmayla Bulgaristan sınırları küçültüldü.Küçültülen sınırlar Doğu Rumeli ve Bulgaristan Prensliği olarak ikiye ayrıldı.(Daha sonraları Bulgaristan Prensliği, Doğu Rumeli Vilayetini ilhak etti.)1908 yılında Bulgaristan II.Meşrutiyet ile birlikte Osmanlı'dan Tek taraflı olarak bağımsızlığını ilan etti tazminatı ise Osmanlının Rusyaya olan borcundan düşüldü.
Bulgar Bağımsızlık Bildirisi şöyledir:
"Unutulmayacak Kurtarıcı Çar'ın iradesine dayanarak, 19 Şubat 1878'de kardeşimiz gibi gördüğümüz yüce Rus halkı, Majesteleri Romanya Kralının tebaası iyi komşularımız ve cesur kahraman Bulgarların yardımıyla, bir zamanlar yüce ve şanlı olan Bulgaristan'ı yüzyıllardır köleliğe mahkum eden zincirleri kırmıştır. Böylece, otuz yıldan uzun süredir Bulgar halkı özgürlükleri için yorulanların hatırasına sahip çıkıp onlardan esinlenerek durmadan güzel vatanlarının gelişmesi için çalışmış ve benimle merhum Prens Aleksandır'ın liderliği altında uygar milletler ailesinin eşit bir üyesi olabilecek bir devlet yaratmışlardır. Halkım daima bağımsız olup kültürel ve ekonomik ilerlemeyi arzulamıştır.
Bu çabada, hiçbir şey Bulgaristan'ın ilerlemesini durduramayacaktır, hiçbir şey başarısını engelleyemeyecektir. Bu halkımın arzusudur, halkımın dileğidir. Diledikleri gibi olsun! Bulgar halkı ve liderleri farklı düşünemez ya da hissedemez. Bulgaristan devletinin sadece fiilen bağımsız olması bazı yanılsamalar ve resmi kısıtlamalar yüzünden normal ve barışçıl ilerlemesini engellemekte, bunun sonucu olarak Türkiye ve Bulgaristan arasındaki ilişki soğumaktadır.
Halkım ve ben Türkiye'nin siyasi canlanmasına samimiyetle sevinmekteyiz!
Türkiye ve Bulgaristan, birbirlerinden tamamen bağımsız ve özgür olarak dostluk ilişkilerini destekleyecek koşullar altında yer alabilir ve barışçıl dahili gelişmeye odaklanabilirler.
Bu kutsal amelden esinlenerek, ulusal gerekliliklere cevaben ve Bulgar halkının iradesi doğrultusunda, Ulu Tanrı'nın adıyla, 6 Eylül 1885'te birleşen Bulgaristan'ı bağımsız bir Krallık ilan ediyorum. Halkımla birlikte bu bildirinin Büyük Devletler tarafından onaylanacağına inanıyorum.
Yaşasın bağımsız Bulgaristan! Yaşasın Bulgar Halkı!
Kadim başkent Veliko Tarnovo'da, hükümdarlığımın 22. yılı olan 22 Eylül 1908 tarihinde"
FERDİNAND
Romanya
Eflak ve Boğdan Voyvodalıkları 1859 yılında birleşerek Osmanlı İmparatorluğuna bağlı Romanya Prensliğini kurdu.Romanya 1877-78 Osmanlı-Rus Savaşı'nda Rusya tarafında bağımsızlğı için savaştı.Berlin Antlaşması(1878) ile Bağımsızlığı tanındı.Bu sebeple 1877-78 Osmanlı-Rus Savaşı,Rumenlerce Bağımsızlık Savaşı Olarak Kabul Edilir.
Sırbistan
Sırp Halkı,yıllardır süren silahlı ve silahsız direnişler ve mücadeleler sonucu 1877-78 Osmanlı-Rus Savaşı sonunda yapılan Berlin Antlaşması(1878) ile Bağımsızlığını kazandı.
Karadağ
Karadağ Halkı,1711 yılından beri yaklaşık 170 yıl boyunca Osmanlıya araklıklarla isyan etti ve De facto bağımsız bir yönetim kurdu.Resmen tanınması ise 1877-78 Osmanlı-Rus Savaşı sonunda imzalanan Berlin Antlaşması(1878) ile oldu.
Kaynakça
- ^ Hack, Karl (2008). International Encyclopedia of the Social Sciences. Detroit: Macmillan Reference USA. pp. 255–257. ISBN 978-0-02-865965-7.
- ^ John Lynch, ed. Latin American Revolutions, 1808-1826: Old and New World Origins (1995)
- ^ "Residual Colonialism In The 21St Century". United Nations University. Retrieved 2019-10-18.
The decolonization agenda championed by the United Nations is not based exclusively on independence. There are three other ways in which an NSGT can exercise self-determination and reach a full measure of self-government (all of them equally legitimate): integration within the administering power, free association with the administering power, or some other mutually agreed upon option for self-rule. [...] It is the exercise of the human right of self-determination, rather than independence per se, that the United Nations has continued to push for
- ^ Adopted by General Assembly resolution 1514 (XV) (14 December 1960). "Declaration on the Granting of Independence to Colonial Countries and Peoples". The United Nations and Decolonisation
- ^ Roy, Audrey Jane (2001). Sovereignty and Decolonization: Realizing Indigenous Self-Determinationn at the United Nations and in Canada (Thesis). University of Victoria. Retrieved 2019-10-19.
- ^ Strayer, Robert (2001). "Decolonization, Democratization, and Communist Reform: The Soviet Collapse in Comparative Perspective" (PDF). Journal of World History. 12 (2): 375–406. doi:10.1353/jwh.2001.0042. JSTOR 20078913. Archived from the original (PDF) on 2015-02-24.
- ^ Prasad, Pushkala (2005). Crafting Qualitative Research: Working in the Postpositivist Traditions. London: Routledge. ISBN 9781317473695. OCLC 904046323.
- ^ Sabrin, Mohammed (2013). "Exploring the intellectual foundations of Egyptian national education" (PDF). hdl:10724/28885.
- ^ Mignolo, Walter D. (2011). The Darker Side of Western Modernity: Global Futures, Decolonial Options. Durham: Duke University Press. ISBN 9780822350606. OCLC 700406652.
- ^ "Decoloniality". GLOBAL SOCIAL THEORY. Retrieved 2019-10-15.
- ^ Hodgkinson, Dan; Melchiorre, Luke. "Africa's student movements: history sheds light on modern activism". The Conversation. Retrieved 2019-10-15.
- ^ David Strang, "Global patterns of decolonisation, 1500–1987." International Studies Quarterly (1991): 429–454. online
- ^ Süveyş Krizi
- ^ Mau Mau İsyanı
- ^ Cezayir Bağımsızlık Savaşı
- ^ Robert R. Palmer, The age of the Democratic Revolution: a political history of Europe and America, 1760–1800 (1965)
- ^ Richard B. Morris, The emerging nations and the American Revolution (1970).
- ^ Bousquet, Nicole (1988). "The Decolonization of Spanish America in the Early Nineteenth Century: A World-Systems Approach". Review (Fernand Braudel Center). 11 (4): 497–531. JSTOR 40241109
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 7 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Nisan 2020.
- ^ Eski Dünya
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 7 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Nisan 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 16 Ocak 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Nisan 2020.
- ^ Luke, Harry (1969). "Cyprus under the Turks, 1571–1878". London: Hurst.
- ^ Sant Cassia, Paul (1986). "Religion, politics and ethnicity in Cyprus during the Turkocratia (1571-1878)". European Journal of Sociology / Archives Européennes de Sociologie / Europäisches Archiv für Soziologie. 27 (1): 3–28.
- ^ Koumoulides, John (1974). "Cyprus and the war of Greek Independence, 1821–1829". London: Zeno.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 19 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Nisan 2020.
- ^ . 20 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Nisan 2020.
- ^ a b Mısır Hidivliği
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 16 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Nisan 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 2 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Nisan 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 17 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Nisan 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 2 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ekim 2020.
- ^ Edirne Antlaşması (1829)
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 17 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Nisan 2020.
- ^ İstanbul Antlaşması (1832)
- ^ ab"Arşivlenmiş kopya". 21 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Nisan 2020.
- ^ Birinci Balkan Savaşı
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 26 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Nisan 2020.
- ^ a b İkinci Balkan Savaşı
- ^ Bükreş Antlaşması (1913)
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 1 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Nisan 2020.
- ^ Sevr Antlaşması
- ^ Sevr Antlaşması (madde 65-83)
- ^ Türk Kurtuluş Savaşı
- ^ Lozan Antlaşması
- ^ Paris Barış Antlaşması (1947)
- ^ . 24 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Nisan 2020.
- ^ https://www.academia.edu/41519693/BULGAR_ORTODOKS_KİLİSESİ_NİN_KURULMASI_VE_OTONOMİ_KAZANMASI []
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 14 Eylül 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Nisan 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 3 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Nisan 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 29 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Nisan 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 29 Nisan 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Nisan 2020.
- ^ . 13 Eylül 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Nisan 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 2 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ekim 2020.
- ^ . 6 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Nisan 2020.
- ^ The Treaty of Berlin, 1878 – Excerpts on the Balkans. Internet Modern History Sourcebook. Berlin: Fordham University. July 13, 1878. Retrieved 2008-08-31.
- ^ Patterson, Michelle (1996). "The Road to Romanian Independence, by Frederick Kellogg. West Lafayette, Indiana, Purdue University Press, 1995. 265 pp. $51.45 U.S". Canadian Journal of History. 31 (2): 329–331. doi:10.3138/cjh.31.2.329. Archived from the original on 2008-03-24.
- ^ "The Serbian Revolution and the Serbian State". msu.edu. Retrieved 2016-02-25.
- ^ Boyd, M. L. (1991). "The evolution of agrarian institutions: The case of medieval and Ottoman Serbia". Explorations in Economic History. 28: 36. doi:10.1016/0014-4983(91)90023-C.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 17 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Nisan 2020.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu madde Vikipedi bicem el kitabina uygun degildir Maddeyi Vikipedi standartlarina uygun bicimde duzenleyerek Vikipedi ye katkida bulunabilirsiniz Gerekli duzenleme yapilmadan bu sablon kaldirilmamalidir Nisan 2020 Dekolonizasyon bir devletin bir baska ulke halki ve kurumlari uzerindeki kontrolunu sona erdirmesi Diger bir deyisle somurgeciligin sonlandirilmasidir Politik ve kulturel anlamda gerceklestirilebilir Bu Kavram ozellikle I Dunya Savasi ndan once kurulan somurge imparatorluklarinin parcalanmasi icin kullanilir Akademisyenler konuya iliskin incelemelerinde ozellikle bagimsizlik talep eden kolonilerdeki Creole Milliyetciligi gibi halk hareketleri ve fikirler uzerinde yogunlasiyorlar Uluslarin kendi kaderlerini tayin etme hakki Birlesmis Milletler tarafindan Dekolonizasyonun ozu olarak tanimlanir Birlesmis Milletler e bagli Ozel Dekolonizasyon Komitesi Dekolonizayon Sureci icerisinde Kolonici ulusun sureci iptal gibi bir hakki bulunmadigina ancak surecin yonlendirilmesinde soz sahibi olabilecegine karar vermistir Buna ornek olarak Hindistan in bolunmesi gosterilebilir Bagimsiz Devletler bir bolge hakkinda dekolonizasyon talep edebilse de bu orada yasayan ulusun referandumuna birakilir Birlesmis Milletler Ozel Dekolonizasyon Komitesine Uye Olan Devletler Dekolonizayon surecleri Hindistan da oldugu gibi pasif ve kansiz bir bicimde bagimsizlik yanlisi gruplar tarafindan yurutulen Bagimsizlik savaslari ile veya uluslararasi ortamda Birlesmis Milletler tarafindan yurutulen surecler ile neticelenmistir Dekolonizasyonun ilk orneklerine Thukididis in yazilarinda rastlanmistir Modern anlamdaki ilk buyuk capli dekolonizasyonlar ise Ispanyol Imparatorlugu nun 19 Yuzyilda dagilmasi ile gerceklesmistir Bu olaylarin ardindan I Dunya Savasi sonunda Alman Imparatorlugu Avusturya Macaristan Imparatorlugu Osmanli Imparatorlugu Rus Imparatorlugu II Dunya Savasi sonu ve Soguk Savas in ilk yarisinda Britanya Imparatorlugu Fransiz somurge imparatorlugu Hollanda Imparatorlugu Belcika somurge imparatorlugu Japon Imparatorlugu Portekiz Imparatorlugu Italyan Imparatorlugu Soguk Savas sonunda ise Sovyetler Birligi Rus Imparatorlugu nun Ardili gibi Somurge Imparatorluklari dagilmistir Dekolonizasyon zaman zaman somurge yonetimi altindaki Entelektuellerin destegi ile daha genis kitlelere ulasmistir Gunumuzde Hala Latin Amerika ve Afrika Bolgelerindeki ulkelerin De facto olarak Bagimli bolge olduklarina yonelik dogrulugu kanitlanamamis iddialar bulunmaktadir TarihWikimedia Commons ta Dekolonizasyon ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Dekolonizasyon 1770 lerde modern anlamda baslamis I Dunya Savasi ve II Dunya Savasi sonlarinda buyuk somurge imparatorluklarinin yasadigi buyuk yikimlar ve parasal kayiplardan dolayi kolonileriyle ilgilenememesinden dolayi hiz kazanmistir Soguk Savas Doneminde iki kutuplu dunya yapisinda super gucler SSCB ve ABD dekolonizasyona destek vermislerdir SSCB baskisi altinda ABD den destek bekleyen imparatorluklar bekledikleri destegi bulamamis ve bastirilan isyanlar basarili askeri mudahaleler olsalar da politik olarak kolonilerinin bagimsizliklarina engel olamamislardir Amerikan Devrimi Britanya Imparatorluguna bagli Kuzey Amerika daki on uc koloni 1776 yilinda artan vergiler ve demokratik yonetim istegiyle bir bildiri yayinlayarak bagimsizligini ilan etti Ardindan baslayan savas sonucu 1778 yilinda Fransa ve 1783 yilinda Paris Antlasmasi ile Britanya tarafindan taninarak bagimsizligini resmen ilan etti ve Amerika Birlesik Devletleri adini aldi Haiti Devrimi Fransiz Devrimi ile beraber olusan boslukta 1791 yilinda Fransa ya bagli Hispanyola Haiti Adasinda Cikan Kole Isyani Sonucu Bir Savas Patlak Vermistir Ulkede 1789 99 Arasi Suren Kargasa Durumundan Dolayi Fransizlar bolgeyle ilgilenememislerdir 1803 yilinda Napolyon Bonapart Lousiana yi ABD ye satarak somurgeler ile ilgilenmedigini acikca belli etmistir bunun sonucu 1804 yilinda isyancilar adanin kontrolunu De facto olarak ele almislar ve Haiti Imparatorlugunu kurmuslardir Sonraki Surecte Cumhuriyet Ilan Edilmistir Fransa tarafindan resmen taninmasi ise 1834 yilindadir 1862 yilinda ABD tarafindan taninmasi ile De jure olarak bagimsizligina kavusmustur Ispanyol Imparatorlugu nun dagilmasi Napolyon Savaslari Sonucu Ispanya ve kolonileri arasindaki baglanti kesildi Bu Bosluktan istifade eden Latin Amerikali Milliyetciler Ozellikle Yarimada Savasinin Ardindan Bagimsizlik Hareketlerini Baslattilar Kral VII Ferdinand Doneminde Koloniler Krala Bagliligini Ilan Ettiler Ancak Daha Sonra Antlasmayi Bozdular 1809 yilinda Ilk Isyan Bolivya nin La Paz Ilinde Patlak Verdi Britanya Imparatorlugunun La Plata Genel Valiligini Isgali Ile Ispanya Ile Kita Arasindaki Baglanti Tamamiyla Koptu 1810 Yili Mayisinda Buenos Aires te Askeri Cunta Kuruldu Ve Yonetimi Devraldi Bunun Sonucu Tum Kita Kolonilerde Isyan Patlak Verdi Kuba Porto Riko Ve Filipinler Haric En Buyuk Koloni Olan Meksikada 15 Yil Icinde Halkin Bazi Kesimleri Kraliyetten Yana Ve Bazi Kesimleri Ise Bagimsizliktan yana olmak uzere bolundu Isyanlar Bastirilamadi Orta Amerika Ulkeleri Ve Meksika Bagimsizligini kazandi Onlari Guney Amerika Ulkeleri Izledi Son Olarak 1824 Yilinda Perulu Isyancilar tarafindan Bozguna Ugratilan Ispanya Amerikan Anakarasindan Cekildi 1898 Amerikan Ispanyol Savasi Ile Porto Riko Kuba Ve Filipinler de Elden Cikti Porto Riko Ve Filipinler Amerikan Idaresinde Kalirken Kuba 1902 Yilinda Bagimsiz Olmustur Boylece Ispanya Fas ve Bati Sahradaki Kucuk Koloniler Gine de Kucuk Bir Toprak Parcasi Ve Atlantik Okyanusundaki Kucuk Adalar Disinda Tum Kolonilerini Kaybetti 1968 Yilinda Ekvatoral Gine 1975 Yilinda Bati Sahra da Kaybedildi Ancak Ispanya Fas taki Ceuta Ve Melila Sehirlerini terk etmedi Osmanli Imparatorlugu Osmanli Imparatorlugu nda dekolonizasyon 19 ve 20 yuzyillarda gerceklesmistir Osmanli Imparatorlugu na bagli himaye ve kolonilerin tamami eski dunyada yer alir Osmanli Imparatorlugu Kuzey Afrika Balkanlar Cava Adasi Orta Dogu ve Dogu Akdeniz Adalarini kolonilestirmistir Kibris Kibris Osmanli Venedik Savasi suresince 1570 ve 1571 yillarinda Osmanli Imparatorlugu tarafindan ele gecirilmistir 1878 yilinda ise fiilen Latince de facto olarak Britanya Imparatorlugu na devredilmistir Osmanli Kibris i fethettiginde ada populasyonunun buyuk cogunlugu Rumlardan olusmaktaydi Fethin ardindan adaya Turkler getirilmeye baslandi Adada ilk hareketlilikler milliyetcilik akiminin etkisi ile basladi Yunan Isyani nin ardindan Yunanlar bagimsizligini ilan etti Kibrislilar bunun sonucu olarak kendilerine dini ve kulturel bakimdan Turklere nazaran cok daha yakin olan Yunanistan a baglanma isteginde bulundular Enosis Yaklasik 3 yuzyildir suren Turk yonetimi ada halkini iyice rahatsiz eder hale gelmisti kaynak belirtilmeli Yunan Devletine katilmak icin sosyal ve kulturel calismalarda bulunsalar da Osmanli doneminde silahli direnise gecilmemistir Osmanli Imparatorlugu ndan ayrilmasi ise 93 Harbi sonucu gerceklesmistir Savasta buyuk bir hezimete ugrayan imparatorluk Ruslarin Ayastefanos Antlasmasi nda sundugu agir antlasma sartlarindan kurtulmak ve Rus baskisina karsi politik olarak muttefik bulmak amaciyla Ada nin yonetimini 1878 yilinda de facto olarak Britanya Imparatorlugu na birakmistir 1914 Yilinda I Dunya Savasinda Osmanli Imparatorlugu nun Ittifak Devletleri yaninda savasa girmesiyle beraber karsi ittifakta yer alan Britanya Imparatorlugu adayi resmen Latince de jure ilhak ettigini duyurdu Misir 1798 yilinda Napolyon un Misiri isgal etmesiyle Misirdaki Ozerk Memluk yonetimi tamamen sona erdi Sonrasinda Arnavut komutan Kavalali Mehmed Ali Pasa 1801 yilinda Misirdaki kontrolu ele aldi 1805 Yilinda Sultan tarafindan Pasa unvani verilerek Misir a vali olarak atandi Imparatorluga karsi cikan Vehhabi ve Rum ayaklanmalarini bastiran Pasa bu olaylardan sonra Misirdaki otoritesini arttirarak de facto olarak bagimsiz bir devlet olusturdu 1830 40 li yillarda Osmanli Imparatorluguna karsi kazandigi savaslar sonucu egemenligini pekistirdi 1839 yilinda Nizipte bozguna ugrayan Osmanli Imparatorlugu Kutahya ya kadar ilerleyen Pasayi politik dis baski ile durdurdu Londra Antlasmasi 1840 ile Osmanli Imparatorlugu Misir in ozel imtiyazli eyalet oldugunu tanidi ve Misir eyalet yonetimi Kavalalilar Hanedanina birakildi 1805 68 yillari arasi Vali unvanini kullanan Kavalalilar 1868 yilinda Vilayet Sistemine gecilmesiyle beraber Misir in imtiyazini vurgulamak adina Hidiv unvanini kullanmaya baslamislardir 1882 de kurulan Mahmud Sami el Barudi hukumetinde savas bakani olan milliyetcilerin onderi Arabi Pasa nin sayginliginin iyice artmasi uzerine Misir daki otoritesi zayiflayan ve hidivligi tartisilmaya baslanan Hidiv Tevfik Pasa Ingiltere ve Fransa dan yardim istedi Ingiliz donanmasinin Iskenderiye yi bombalamasi Temmuz 1882 uzerine muhalefet tarafindan hain ilan edilen Tevfik Pasa Ingilizlere siginmak zorunda kaldi Osmanli Imparatorlugu nun karsi cikmasina ragmen Misir i isgal eden Ingilizler Et Tellu l Kebir de Misir ordusunun baskomutani Arabi Urabi Pasa yi bozguna ugratarak Eylul 1882 milliyetci hareketi ezdiler boylece Tevfik Pasa hidiv olarak yeniden Kahire ye geri dondu ve bundan sonra hidivligini ancak isgal guclerinin denetimi altinda surdurebildi Osmanli Imparatorlugu Ingilizleri zorla Misir dan cikaramayacagini bildiginden Ingilizlerle anlasmak zorunda kaldi Bu antlasmaya gore Misir hidivleri yine Kavalalilar Hanedani ndan olmak sartiyla Osmanli Imparatorlugu ve Ingiltere nin onayiyla secilecekti Boylece Ingiltere nin Misir daki varligi Osmanli Imparatorlugu tarafindan da resmen taninmis oldu 1914 Yilinda I Dunya Savasinda Osmanli Imparatorlugu nun Ittifak Devletleri yaninda savasa girmesiyle Ingilizler Huseyin Kamil Pasayi Sultan unvaniyla tahta cikartarak Misir i resmen manda ve himaye altina aldiklarini duyurdu Yunanistan Yunanlar 3 yuzyildir Turk hakimiyeti altindaydilar 1821 yilinda bagimsizliklari icin isyan ettiler Bu isyan sonralari uluslararasi bir krize yol acti Britanya ve Fransa nin politik desteginin yani sira Rus askeri destegini de arkasina alan Yunanlar 1828 yilindan sonra isyani sidddetlendirdi Boylece isyan Mora Yarimadasindan Atina ve Teselyaya da sicradi 1829 yilinda Rus ordusu Osmanli ordusunu bozguna ugratti doguda Kars Batida Edirneye kadar ilerledi Bunun sonucunda Edirne Antlasmasi 1829 imzalandi ve Osmanliya vergi odemesi sartiyla Yunanistanin bagimsiz olacagi ilan edildi ile bagimsiz Yunanistan kuruldu Istanbul Antlasmasi 1832 ile Yunanistana son sekli verildi ve Osmanliya odenen vergi kaldirilarak tam bagimsiz Yunanistan ilan edildi Bagimsizligini kazanan Yunanistan Megali Idea fikrini benimsedi ve bu dogrultuda politikalar izlemeye basladi 1877 78 Osmanli Rus Savasi sonunda imzalanan 1878 Berlin Antlasmasi ile Teselya nin Yunanistana birakilmasi kararlastirildi Karar 1881 de uygulandi 1912 yilinda Yunanistan Bulgaristan Sirbistan ve Karadag in olusturdugu Balkan Ittifaki Osmanli Imparatorlugu ile I Balkan Savasina giristi Yunanlar Serfice Selanik Bozcaada Limni Sakiz ve Midilli adalarini ele gecirdi Londra Konferansi 1913 ile ele gecirilen topraklar resmen Yunanistana katildi 1913 yilinda Bulgaristan in I Balkan Savasi nda fazla toprak kazanmasi sebebi ile Yunanistan Karadag Sirbistan Osmanli Imparatorlugu ve I Balkan Savasina katilmamis olan Romanya Bulgaristana Saldirdi Bulgaristan Yenildi Bukres Antlasmasi 1913 ile Kavala Yunanistana birakildi 1914 yilinda patlak veren I Dunya Savasi nin sona ermesi ile galip tarafta bulunan Yunanistan Neuilly Antlasmasi 1919 sonucu Bulgaristandan Gumulcine ve Dedeagaci topraklarina katti Sevr Antlasmasi 1920 ile Trakyayi topraklarina katti Izmir icinse Osmanli Imparatorlugu egemenlik haklarinin kullanimini bes yil sure ile Yunanistan a birakacak bu surenin sonunda bolgenin Osmanli veya Yunanistan a katilmasi icin plebisit yapilacak Karari Alindi Yunanistan karar sonucu Trakya ve Izmiri isgal etti ancak Turk Kurtulus Savasi sonucu Ankara Hukumeti tarafindan anadoludan cikartildi Lozan Antlasmasi 1923 ile Turk Yunan Siniri Meric Nehri olarak kabul edildi Istisnai olarak Meric nin batisindaki Karaagac istasyonu ve Bosnakoy Yunanistan in Bati Anadolu da yaptigi tahribata karsilik savas tazminati olarak Turkiye ye verildi Yunanistan Paris Antlasmasi 1947 ile Oniki Adalari Topraklarina katarak gunumuzdeki halini aldi Bulgaristan Bulgarlar Ortodoks olmalari nedeniyle ibadet acisindan Osmanlilar tarafindan Istanbul daki Rum Ortodoks Patrikhanesi ne baglanmislardi Zamanla Bulgarlar bu durumdan hosnutsuzluk duymaya basladilar 1849 yilinda Istanbul da Aya Stefan Bulgar Kilisesinin Demir Kilise insaatina izin verildi 28 Subat 1870 tarihinde Osmanli padisahi Abdulaziz Bulgar Eksarhanesinin Rumlardan bagimsiz Bulgar Ortodoks Kilisesi kurulmasina izin verdi Ancak Bulgarlarin Osmanli yonetiminden hosnutsuzluklari buna ragmen devam etti 1876 yilinin Nisan ayinda Panaguriste bolgesinde baslayan Bulgar Isyanlari butun Orta Dag bolgesine yayildi Bu donemde bolgeye Rusya tarafindan Kafkasya daki yurtlarindan zorla atilmis bircok Kafkasyali Cerkez Abaza vs Musluman yerlestirilmisti Ruslar gibi Slav olan Bulgarlarla Ruslardan buyuk eziyet cekmis Kafkasyali Muslumanlar arasinda karsilikli katliamlar yasandi Osmanlilar bu isyanlari basibozuklari kullanarak kisa zamanda bastirdilar Ancak bati dunyasinda Osmanli Devleti nin bu isyanlarin bastirilmasinda kullandigi yontemler buyuk elestirilere neden oldu Bulgarlarin oldurulmesi tek tarafli olarak yansitildi Muslumanlarin ugradigi katliamlar goz ardi edildi Eski Ingiltere basbakani William Ewart Gladstone bilim adami Charles Darwin yazar Oscar Wilde ve Victor Hugo Italyan siyasetci Giuseppe Garibaldi gibi etkili kisiler Osmanli Imparatorlugu aleyhinde tek tarafli yazilar yazarak Avrupa da Bulgarlarin lehinde bir kamuoyu olusmasina neden oldular 23 Aralik 1876 tarihinde Ingiltere nin onculuguyle Balkanlardaki Ortodokslarin haklarini gorusmek uzere Istanbul da bir konferans toplanmasina karar verildi Konferans Halic Tersanesi nde bulunan Bahriye Nazirliginda toplandigi icin Tersane Konferansi adiyla tarihe gecmistir II Abdulhamit konferansin toplandigi gun I Mesrutiyet i ilan etti ama Ruslari memnun edemedi 1877 1878 Osmanli Rus Savasi ilan edildi Savas sonucu1878 yilinda Ayestefanos antlasmasi imzalandi ve sinirlari Ege Denizinden Kirklareliye Makedonyaya kadar olan buyuk bir Bulgaristan kuruldu Ancak diger Supergucler buna izin vermeyerek 1878 yilinda Berlin Antlasmasini imzalattilar Bu antlasmayla Bulgaristan sinirlari kucultuldu Kucultulen sinirlar Dogu Rumeli ve Bulgaristan Prensligi olarak ikiye ayrildi Daha sonralari Bulgaristan Prensligi Dogu Rumeli Vilayetini ilhak etti 1908 yilinda Bulgaristan II Mesrutiyet ile birlikte Osmanli dan Tek tarafli olarak bagimsizligini ilan etti tazminati ise Osmanlinin Rusyaya olan borcundan dusuldu Bulgar Bagimsizlik Bildirisi soyledir Unutulmayacak Kurtarici Car in iradesine dayanarak 19 Subat 1878 de kardesimiz gibi gordugumuz yuce Rus halki Majesteleri Romanya Kralinin tebaasi iyi komsularimiz ve cesur kahraman Bulgarlarin yardimiyla bir zamanlar yuce ve sanli olan Bulgaristan i yuzyillardir kolelige mahkum eden zincirleri kirmistir Boylece otuz yildan uzun suredir Bulgar halki ozgurlukleri icin yorulanlarin hatirasina sahip cikip onlardan esinlenerek durmadan guzel vatanlarinin gelismesi icin calismis ve benimle merhum Prens Aleksandir in liderligi altinda uygar milletler ailesinin esit bir uyesi olabilecek bir devlet yaratmislardir Halkim daima bagimsiz olup kulturel ve ekonomik ilerlemeyi arzulamistir Bu cabada hicbir sey Bulgaristan in ilerlemesini durduramayacaktir hicbir sey basarisini engelleyemeyecektir Bu halkimin arzusudur halkimin dilegidir Diledikleri gibi olsun Bulgar halki ve liderleri farkli dusunemez ya da hissedemez Bulgaristan devletinin sadece fiilen bagimsiz olmasi bazi yanilsamalar ve resmi kisitlamalar yuzunden normal ve bariscil ilerlemesini engellemekte bunun sonucu olarak Turkiye ve Bulgaristan arasindaki iliski sogumaktadir Halkim ve ben Turkiye nin siyasi canlanmasina samimiyetle sevinmekteyiz Turkiye ve Bulgaristan birbirlerinden tamamen bagimsiz ve ozgur olarak dostluk iliskilerini destekleyecek kosullar altinda yer alabilir ve bariscil dahili gelismeye odaklanabilirler Bu kutsal amelden esinlenerek ulusal gerekliliklere cevaben ve Bulgar halkinin iradesi dogrultusunda Ulu Tanri nin adiyla 6 Eylul 1885 te birlesen Bulgaristan i bagimsiz bir Krallik ilan ediyorum Halkimla birlikte bu bildirinin Buyuk Devletler tarafindan onaylanacagina inaniyorum Yasasin bagimsiz Bulgaristan Yasasin Bulgar Halki Kadim baskent Veliko Tarnovo da hukumdarligimin 22 yili olan 22 Eylul 1908 tarihinde FERDINAND Romanya Eflak ve Bogdan Voyvodaliklari 1859 yilinda birleserek Osmanli Imparatorluguna bagli Romanya Prensligini kurdu Romanya 1877 78 Osmanli Rus Savasi nda Rusya tarafinda bagimsizlgi icin savasti Berlin Antlasmasi 1878 ile Bagimsizligi tanindi Bu sebeple 1877 78 Osmanli Rus Savasi Rumenlerce Bagimsizlik Savasi Olarak Kabul Edilir Sirbistan Sirp Halki yillardir suren silahli ve silahsiz direnisler ve mucadeleler sonucu 1877 78 Osmanli Rus Savasi sonunda yapilan Berlin Antlasmasi 1878 ile Bagimsizligini kazandi Karadag Karadag Halki 1711 yilindan beri yaklasik 170 yil boyunca Osmanliya arakliklarla isyan etti ve De facto bagimsiz bir yonetim kurdu Resmen taninmasi ise 1877 78 Osmanli Rus Savasi sonunda imzalanan Berlin Antlasmasi 1878 ile oldu Kaynakca Hack Karl 2008 International Encyclopedia of the Social Sciences Detroit Macmillan Reference USA pp 255 257 ISBN 978 0 02 865965 7 John Lynch ed Latin American Revolutions 1808 1826 Old and New World Origins 1995 Residual Colonialism In The 21St Century United Nations University Retrieved 2019 10 18 The decolonization agenda championed by the United Nations is not based exclusively on independence There are three other ways in which an NSGT can exercise self determination and reach a full measure of self government all of them equally legitimate integration within the administering power free association with the administering power or some other mutually agreed upon option for self rule It is the exercise of the human right of self determination rather than independence per se that the United Nations has continued to push for Adopted by General Assembly resolution 1514 XV 14 December 1960 Declaration on the Granting of Independence to Colonial Countries and Peoples The United Nations and Decolonisation Roy Audrey Jane 2001 Sovereignty and Decolonization Realizing Indigenous Self Determinationn at the United Nations and in Canada Thesis University of Victoria Retrieved 2019 10 19 Strayer Robert 2001 Decolonization Democratization and Communist Reform The Soviet Collapse in Comparative Perspective PDF Journal of World History 12 2 375 406 doi 10 1353 jwh 2001 0042 JSTOR 20078913 Archived from the original PDF on 2015 02 24 Prasad Pushkala 2005 Crafting Qualitative Research Working in the Postpositivist Traditions London Routledge ISBN 9781317473695 OCLC 904046323 Sabrin Mohammed 2013 Exploring the intellectual foundations of Egyptian national education PDF hdl 10724 28885 Mignolo Walter D 2011 The Darker Side of Western Modernity Global Futures Decolonial Options Durham Duke University Press ISBN 9780822350606 OCLC 700406652 Decoloniality GLOBAL SOCIAL THEORY Retrieved 2019 10 15 Hodgkinson Dan Melchiorre Luke Africa s student movements history sheds light on modern activism The Conversation Retrieved 2019 10 15 David Strang Global patterns of decolonisation 1500 1987 International Studies Quarterly 1991 429 454 online Suveys Krizi Mau Mau Isyani Cezayir Bagimsizlik Savasi Robert R Palmer The age of the Democratic Revolution a political history of Europe and America 1760 1800 1965 Richard B Morris The emerging nations and the American Revolution 1970 Bousquet Nicole 1988 The Decolonization of Spanish America in the Early Nineteenth Century A World Systems Approach Review Fernand Braudel Center 11 4 497 531 JSTOR 40241109 Arsivlenmis kopya 7 Mayis 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Nisan 2020 Eski Dunya Arsivlenmis kopya 7 Mayis 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Nisan 2020 Arsivlenmis kopya 16 Ocak 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Nisan 2020 Luke Harry 1969 Cyprus under the Turks 1571 1878 London Hurst Sant Cassia Paul 1986 Religion politics and ethnicity in Cyprus during the Turkocratia 1571 1878 European Journal of Sociology Archives Europeennes de Sociologie Europaisches Archiv fur Soziologie 27 1 3 28 Koumoulides John 1974 Cyprus and the war of Greek Independence 1821 1829 London Zeno Arsivlenmis kopya 19 Nisan 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 19 Nisan 2020 20 Subat 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 19 Nisan 2020 a b Misir Hidivligi Arsivlenmis kopya 16 Nisan 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 19 Nisan 2020 Arsivlenmis kopya 2 Temmuz 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 19 Nisan 2020 Arsivlenmis kopya 17 Nisan 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 20 Nisan 2020 Arsivlenmis kopya 2 Eylul 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 11 Ekim 2020 Edirne Antlasmasi 1829 Arsivlenmis kopya 17 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 20 Nisan 2020 Istanbul Antlasmasi 1832 a b Arsivlenmis kopya 21 Nisan 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 20 Nisan 2020 Birinci Balkan Savasi Arsivlenmis kopya 26 Nisan 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 20 Nisan 2020 a b Ikinci Balkan Savasi Bukres Antlasmasi 1913 Arsivlenmis kopya 1 Mayis 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 20 Nisan 2020 Sevr Antlasmasi Sevr Antlasmasi madde 65 83 Turk Kurtulus Savasi Lozan Antlasmasi Paris Baris Antlasmasi 1947 24 Subat 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 20 Nisan 2020 https www academia edu 41519693 BULGAR ORTODOKS KILISESI NIN KURULMASI VE OTONOMI KAZANMASI yalin URL Arsivlenmis kopya 14 Eylul 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Nisan 2020 Arsivlenmis kopya 3 Agustos 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 20 Nisan 2020 Arsivlenmis kopya 29 Mayis 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Nisan 2020 Arsivlenmis kopya 29 Nisan 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Nisan 2020 13 Eylul 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 20 Nisan 2020 Arsivlenmis kopya 2 Ekim 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 11 Ekim 2020 6 Temmuz 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 21 Nisan 2020 The Treaty of Berlin 1878 Excerpts on the Balkans Internet Modern History Sourcebook Berlin Fordham University July 13 1878 Retrieved 2008 08 31 Patterson Michelle 1996 The Road to Romanian Independence by Frederick Kellogg West Lafayette Indiana Purdue University Press 1995 265 pp 51 45 U S Canadian Journal of History 31 2 329 331 doi 10 3138 cjh 31 2 329 Archived from the original on 2008 03 24 The Serbian Revolution and the Serbian State msu edu Retrieved 2016 02 25 Boyd M L 1991 The evolution of agrarian institutions The case of medieval and Ottoman Serbia Explorations in Economic History 28 36 doi 10 1016 0014 4983 91 90023 C Arsivlenmis kopya 17 Nisan 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 21 Nisan 2020