Yesüey Batur ya da Yesügey (Moğolca: Есүхэй баатар, Yesukhei baatar; d. 1134 - ö. 1171), Moğol kabile şefi ve daha sonraları Cengiz Han olarak bilinecek Temuçin'in babası.
Yesügey | |
---|---|
Yesügey'i tasvir eden bir portre. | |
Moğol Kabile Şefi | |
Hüküm süresi | ? - ? |
Sonra gelen | Cengiz Han |
Doğum | 1134 |
Ölüm | 1171 |
Eş(ler)i | Höelin |
Hanedan | Börçigin |
Dini | Tengricilik |
Hayatı
Yesügey; Kabul Han, Ambagay ve Kutula Han'ın akrabasıydı. Bulundukları Moğol Devleti, Jin Hanedanı altındaydı ve Tatarları desteklemeleriyle 1161'de Kabul Han yok edildi. Yesügey, dağılan Moğol kabilelerinin başına geçmiş ancak Tayiçyut kabilesi ile rekabet yaşıyordu. 1161'den sonra Tatarlar çok güçlenince Çin, desteğini Tatarlardan Keraitlere çevirdi.
Yesügey'in Höelin'den beş çocuğu oldu. Bunların dört tanesi erkek (Temuçin, Hazar Kasar, Kaçiun ve Temüge), bir tanesi ise kızdı (Temulin). Bunun yanı sıra ilk eşinden, Bekter ve Belgütey isimli iki oğlu daha vardı. Bekter çocukluğunda, aralarındaki rekabet nedeni ile Temuçin tarafından öldürüldü.
Temuçin 9 yaşındayken 1171 yılında Yesügey öldü. Moğolların Gizli Tarihi'ne göre Temuçin için eş bulma yolundan dönerken Tatarlar tarafından zehirlenerek öldürülmüştür.
Yesügey'in Tuğrul Han adında bir kankardeşi (anda) vardı. Tuğrul Han, Cengiz Han'a savaşlarında ve fetihlerine yardım etmiş ancak Tuğrul Han'nın kızını, Cengiz Han'ın oğlu olan Cuci'ye vermek istememesi nedeni ile araları açılmıştır. Sonraları Cengiz Han'ın kankardeşi ve rakibi olan Camuka ile iş birliği yapıp Cengiz Han'a karşı mücadele etmiştir.
Yesügey ismi, "9 Gibi" anlamına gelmektedir. Bunun nedeni 9 sayısının Moğollarca uğurlu sayılmasındandır.
Aile
Kaynakça
- Temir, Ahmet. Moğolların Gizli Tarihi (Çeviri). Ankara: Türk Tarih Kurumu (2010). ISBN 978-975-6-0752-2
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Yesuey Batur ya da Yesugey Mogolca Esүhej baatar Yesukhei baatar d 1134 o 1171 Mogol kabile sefi ve daha sonralari Cengiz Han olarak bilinecek Temucin in babasi YesugeyYesugey i tasvir eden bir portre Mogol Kabile SefiHukum suresi Sonra gelenCengiz HanDogum1134Olum1171Es ler iHoelinHanedanBorciginDiniTengricilikHayatiYesugey Kabul Han Ambagay ve Kutula Han in akrabasiydi Bulunduklari Mogol Devleti Jin Hanedani altindaydi ve Tatarlari desteklemeleriyle 1161 de Kabul Han yok edildi Yesugey dagilan Mogol kabilelerinin basina gecmis ancak Tayicyut kabilesi ile rekabet yasiyordu 1161 den sonra Tatarlar cok guclenince Cin destegini Tatarlardan Keraitlere cevirdi Yesugey in Hoelin den bes cocugu oldu Bunlarin dort tanesi erkek Temucin Hazar Kasar Kaciun ve Temuge bir tanesi ise kizdi Temulin Bunun yani sira ilk esinden Bekter ve Belgutey isimli iki oglu daha vardi Bekter cocuklugunda aralarindaki rekabet nedeni ile Temucin tarafindan olduruldu Temucin 9 yasindayken 1171 yilinda Yesugey oldu Mogollarin Gizli Tarihi ne gore Temucin icin es bulma yolundan donerken Tatarlar tarafindan zehirlenerek oldurulmustur Yesugey in Tugrul Han adinda bir kankardesi anda vardi Tugrul Han Cengiz Han a savaslarinda ve fetihlerine yardim etmis ancak Tugrul Han nin kizini Cengiz Han in oglu olan Cuci ye vermek istememesi nedeni ile aralari acilmistir Sonralari Cengiz Han in kankardesi ve rakibi olan Camuka ile is birligi yapip Cengiz Han a karsi mucadele etmistir Yesugey ismi 9 Gibi anlamina gelmektedir Bunun nedeni 9 sayisinin Mogollarca ugurlu sayilmasindandir AileHoelin Yesugey Batur Borte Temucin Cengiz Han Temuge Bekter Cuci Cagatay Ogeday TuluyKaynakcaTemir Ahmet Mogollarin Gizli Tarihi Ceviri Ankara Turk Tarih Kurumu 2010 ISBN 978 975 6 0752 2