Yortanlı Barajı İzmir'in Bergama ilçesi merkezinin 18 km. kuzeydoğusunda üzerinde yer alır. Yapımı tamamlanmış olmakla birlikte, baraj su toplama alanı içinde yer alan Allianoi antik kalıntılarının kurtarılabilmesi için süren polemikler nedeniyle devreye girmemiştir.
Yortanlı Barajı | |
---|---|
Havza | |
Konum | Bergama, İzmir, Türkiye |
Koordinatlar | 39°13′42″K 27°19′28″D / 39.22833°K 27.32444°D |
Genel bilgiler | |
Amaç | Sulama |
Durum | Kullanımda |
İşletme | Devlet Su İşleri |
(Tür) | Dolgu baraj |
Gövde dolgu tipi | Toprak |
Gövde hacmi | 2.400.000 m3 (3.100.000 cu yd) |
Yükseklik | 53 m (174 ft) |
Oluşturduğu Göl | Yortanlı Baraj Gölü |
Akarsu (giden) | Yortanlı Çayı |
Su hacmi | 67,25 hm3 (67.250.000 m3) |
Göl alanı | 4,25 km2 (1,64 sq mi) |
Sulama alanı | 7.356 ha (18.180 akre) |
Toprak gövde dolgu tipi olan barajın gövde hacmi 2.400.000 m³, akarsu yatağından yüksekliği 53,00 m., normal su kotunda göl hacmi 67,25 hm³, normal su kotunda göl alanı 4,25 km²'dir. Baraj 7.356 hektarlık bir alana sulama hizmeti verecektir.
Tarihçe
1963 yılında ’nın sulanması amaçlı ilk proje Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü tarafından Kuzey Ege Havzası Araştırma Raporu içinde Paşaköy Barajı olarak önerilmiştir. 1970 yılında D.S.İ.'nin yaptırdığı Bakırçay Havzası Master Plan Raporu içinde Yortanlı Barajı ve Çaltıkoru Barajı'nın bugünkü yerlerinde inşa edilmeleri ve Kınık Ovası'nın kanaletli bir şebeke ile sulanması öngörülmüştür. 1981 yılında Bakırçay Kınık Projesi Planlama Raporu başlığı altında tekrar detaylı olarak ele alınmış ve her iki barajın yapımı uygun bulunmuştur. Kesin projeler Yortanlı Barajı için 1985'te, Çaltıkoru Barajı için 1986'da, Kınık Ovası sulaması için ise 1988 yılında, D.S.İ. tarafından hazırlanmıştır. Bakırçay-Kınık Projesi 1986 yılında uygulama programına girmiştir. Yortanlı ve Çaltıkoru Barajı ile Kınık Sol Sahil Sulama inşaatlarına 1993 yılında başlanılmıştır.
Yortanlı Barajı'nın Önemi
Yortanlı barajı 17.107 hektarlık Kınık sulamasının %43’ü olan 7.356 hektar tarım arazisine yılda ortalama 37 milyon m³ sulama suyu verecektir. Yortanlı barajı akarsu tabanından itibaren 53 m yüksekliğinde toprak dolgu tipinde bir barajdır. Yortanlı barajı potansiyeli itibarıyla Bakırçay-Kınık Projesinin anahtar tesisi durumundadır. Yortanlı barajının bir bütün olarak fiziki gerçekleşme oranı %95 dır. Hâlen devam eden baraj inşaatında, ana su tutucu yapı olan baraj gövdesinde toprak dolgu çalışmalarına devam edilmektedir. Çevirme tüneli ve dolusavak inşaatı tamamlanmıştır. Baraj gölü altında kalacak olan Bergama-İvrindi devlet yolunun güzergahında değişiklik yapılmış olup yeni yol inşaatı büyük ölçüde tamamlanmıştır.
Bakırçay-Kınık projesi sulama alanı içinde bulunan 5.600 çiftçi ailesinin sulama ile artan ürün verimi sonucu gelirleri artacaktır. Proje ile ayrıca 6.000 kişiye yeni iş olanağı sağlanacaktır. Kınık ilçesi kırsal nüfusu 2000 nüfus sayımına göre 18.973 kişi olup proje ile yaratılan yeni iş olanakları kırsal nüfusun %32’sine eşdeğerdir.
Bakırçay-Kınık projesinin 17.107 hektarlık sulama alanında yılda 52,5 milyon TL'lik net gelir artışı sağlanacaktır. Yortanlı barajı sulama alanında geçimini tarım yaparak sağlayan ortalama bir çiftçi ailesinin yıllık gelirinde normal gelirine ek olarak 8.600 TL'lik bir artış olacaktır.
Bakırçay-Kınık projesinin gerçekleşmesiyle sulama alanı içinde kalan tarımsal arazilerde pamuk üretiminin 26 bin ton’a, domates üretiminin 450 bin ton’a, hububatın 8 bin ton’a sebze üretiminin 107 bin ton’a ve patates üretiminin 29 bin ton’a ulaşması beklenmektedir.
Türkiye sanayi domatesi üretiminde ABD ve İtalya'dan sonra dünyada 3. sıradadır. Türkiye’de mevcut sanayi domatesi üretiminin %40 Kınık ovasındaki tarım alanlarında yapılmaktadır.
Allianoi (Paşaılıcası Kurtarma Çalışmaları)
Yortanlı barajının aks yerinde ve göl alanında varlığı bilinen ve bulunması olası eski eserlerin kurtarma kazıları yapılarak belgelenmeleri ve kurtarılmalarını sağlamak üzere, baraj inşaatı ihalesinin hemen sonrasında DSİ, Kültür Bakanlığı Anıtlar ve Müzeler Genel Müdürlüğü ile bir protokol imzalamıştır. 4 Mayıs 1994 tarihinde imzalanan protokola göre kurtarma kazıları için ilk ödenek derhal sağlanmış ve kazılara 17 Ekim 1994 tarihinde Bergama Müze Müdürlüğünce başlanılmıştır.
Yortanlı barajı inşaatının Türkiye yatırım programlarındaki parasal kısıtlamalar nedeniyle ihtiyaç duyulan ödenek miktarını alamamasına karşın, DSİ, Anıtlar ve Müzeler Genel Müdürlüğünce istenilen kurtarma kazısı ödeneklerini öncelikle ve hiçbir eksiltmeye gitmeksizin tümüyle karşılamıştır. Tarihî eserlere büyük değer veren ve kurtarılmalarını daima ön planda tutan Genel Müdürlüğümüz yaklaşımının bir sonucu olarak, Yortanlı barajı kurtarma kazılarına 1994 ile 2005 yılları arasındaki 12 yıllık dönemde 2007 yılı fiyatlarıyla toplam 3,17 milyon TL ödenek ayrılmış ve DSİ’ce Kültür Bakanlığı Anıtlar ve Müzeler Genel Müdürlüğüne aktarılmıştır. Bu miktar Yortanlı barajı inşaatı için devletçe verilen ödeneğin %10'dur. Ayrıca nakdi katkının dışında kazı çalışmaları sırasında ihtiyaç duyulan araç, gereç, makine, su pompası gibi çok çeşitli donanım Devlet Su İşleri tarafından sağlanmıştır. Paşaılıcası arkeolojik kazı alanının kış aylarında olası taşkınlara karşı korunması amacıyla da kazı alanına komşu Yortanlı Deresinde ıslah çalışmaları Devlet Su İşlerince gerçekleştirilmiştir. DSİ tarafından hazırlanan koruma projesi İzmir II Nolu Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu tarafından uygun görülmüştür. Bilim Kurulunun görüşünün bildirilmesini müteakip barajda su tutulma işlemlerine başlanacaktır.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
Dış bağlantılar
- Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü: Yortanlı Barajı
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Yortanli Baraji Izmir in Bergama ilcesi merkezinin 18 km kuzeydogusunda uzerinde yer alir Yapimi tamamlanmis olmakla birlikte baraj su toplama alani icinde yer alan Allianoi antik kalintilarinin kurtarilabilmesi icin suren polemikler nedeniyle devreye girmemistir Yortanli BarajiHavzaKonumBergama Izmir TurkiyeKoordinatlar39 13 42 K 27 19 28 D 39 22833 K 27 32444 D 39 22833 27 32444Genel bilgilerAmacSulamaDurumKullanimdaIsletmeDevlet Su IsleriTurDolgu barajGovde dolgu tipiToprakGovde hacmi2 400 000 m3 3 100 000 cu yd Yukseklik53 m 174 ft Olusturdugu GolYortanli Baraj GoluAkarsu giden Yortanli CayiSu hacmi67 25 hm3 67 250 000 m3 Gol alani4 25 km2 1 64 sq mi Sulama alani7 356 ha 18 180 akre Toprak govde dolgu tipi olan barajin govde hacmi 2 400 000 m akarsu yatagindan yuksekligi 53 00 m normal su kotunda gol hacmi 67 25 hm normal su kotunda gol alani 4 25 km dir Baraj 7 356 hektarlik bir alana sulama hizmeti verecektir Tarihce1963 yilinda nin sulanmasi amacli ilk proje Devlet Su Isleri Genel Mudurlugu tarafindan Kuzey Ege Havzasi Arastirma Raporu icinde Pasakoy Baraji olarak onerilmistir 1970 yilinda D S I nin yaptirdigi Bakircay Havzasi Master Plan Raporu icinde Yortanli Baraji ve Caltikoru Baraji nin bugunku yerlerinde insa edilmeleri ve Kinik Ovasi nin kanaletli bir sebeke ile sulanmasi ongorulmustur 1981 yilinda Bakircay Kinik Projesi Planlama Raporu basligi altinda tekrar detayli olarak ele alinmis ve her iki barajin yapimi uygun bulunmustur Kesin projeler Yortanli Baraji icin 1985 te Caltikoru Baraji icin 1986 da Kinik Ovasi sulamasi icin ise 1988 yilinda D S I tarafindan hazirlanmistir Bakircay Kinik Projesi 1986 yilinda uygulama programina girmistir Yortanli ve Caltikoru Baraji ile Kinik Sol Sahil Sulama insaatlarina 1993 yilinda baslanilmistir Yortanli Baraji nin OnemiYortanli baraji 17 107 hektarlik Kinik sulamasinin 43 u olan 7 356 hektar tarim arazisine yilda ortalama 37 milyon m sulama suyu verecektir Yortanli baraji akarsu tabanindan itibaren 53 m yuksekliginde toprak dolgu tipinde bir barajdir Yortanli baraji potansiyeli itibariyla Bakircay Kinik Projesinin anahtar tesisi durumundadir Yortanli barajinin bir butun olarak fiziki gerceklesme orani 95 dir Halen devam eden baraj insaatinda ana su tutucu yapi olan baraj govdesinde toprak dolgu calismalarina devam edilmektedir Cevirme tuneli ve dolusavak insaati tamamlanmistir Baraj golu altinda kalacak olan Bergama Ivrindi devlet yolunun guzergahinda degisiklik yapilmis olup yeni yol insaati buyuk olcude tamamlanmistir Bakircay Kinik projesi sulama alani icinde bulunan 5 600 ciftci ailesinin sulama ile artan urun verimi sonucu gelirleri artacaktir Proje ile ayrica 6 000 kisiye yeni is olanagi saglanacaktir Kinik ilcesi kirsal nufusu 2000 nufus sayimina gore 18 973 kisi olup proje ile yaratilan yeni is olanaklari kirsal nufusun 32 sine esdegerdir Bakircay Kinik projesinin 17 107 hektarlik sulama alaninda yilda 52 5 milyon TL lik net gelir artisi saglanacaktir Yortanli baraji sulama alaninda gecimini tarim yaparak saglayan ortalama bir ciftci ailesinin yillik gelirinde normal gelirine ek olarak 8 600 TL lik bir artis olacaktir Bakircay Kinik projesinin gerceklesmesiyle sulama alani icinde kalan tarimsal arazilerde pamuk uretiminin 26 bin ton a domates uretiminin 450 bin ton a hububatin 8 bin ton a sebze uretiminin 107 bin ton a ve patates uretiminin 29 bin ton a ulasmasi beklenmektedir Turkiye sanayi domatesi uretiminde ABD ve Italya dan sonra dunyada 3 siradadir Turkiye de mevcut sanayi domatesi uretiminin 40 Kinik ovasindaki tarim alanlarinda yapilmaktadir Allianoi Pasailicasi Kurtarma Calismalari Yortanli barajinin aks yerinde ve gol alaninda varligi bilinen ve bulunmasi olasi eski eserlerin kurtarma kazilari yapilarak belgelenmeleri ve kurtarilmalarini saglamak uzere baraj insaati ihalesinin hemen sonrasinda DSI Kultur Bakanligi Anitlar ve Muzeler Genel Mudurlugu ile bir protokol imzalamistir 4 Mayis 1994 tarihinde imzalanan protokola gore kurtarma kazilari icin ilk odenek derhal saglanmis ve kazilara 17 Ekim 1994 tarihinde Bergama Muze Mudurlugunce baslanilmistir Yortanli baraji insaatinin Turkiye yatirim programlarindaki parasal kisitlamalar nedeniyle ihtiyac duyulan odenek miktarini alamamasina karsin DSI Anitlar ve Muzeler Genel Mudurlugunce istenilen kurtarma kazisi odeneklerini oncelikle ve hicbir eksiltmeye gitmeksizin tumuyle karsilamistir Tarihi eserlere buyuk deger veren ve kurtarilmalarini daima on planda tutan Genel Mudurlugumuz yaklasiminin bir sonucu olarak Yortanli baraji kurtarma kazilarina 1994 ile 2005 yillari arasindaki 12 yillik donemde 2007 yili fiyatlariyla toplam 3 17 milyon TL odenek ayrilmis ve DSI ce Kultur Bakanligi Anitlar ve Muzeler Genel Mudurlugune aktarilmistir Bu miktar Yortanli baraji insaati icin devletce verilen odenegin 10 dur Ayrica nakdi katkinin disinda kazi calismalari sirasinda ihtiyac duyulan arac gerec makine su pompasi gibi cok cesitli donanim Devlet Su Isleri tarafindan saglanmistir Pasailicasi arkeolojik kazi alaninin kis aylarinda olasi taskinlara karsi korunmasi amaciyla da kazi alanina komsu Yortanli Deresinde islah calismalari Devlet Su Islerince gerceklestirilmistir DSI tarafindan hazirlanan koruma projesi Izmir II Nolu Kultur ve Tabiat Varliklarini Koruma Bolge Kurulu tarafindan uygun gorulmustur Bilim Kurulunun gorusunun bildirilmesini muteakip barajda su tutulma islemlerine baslanacaktir Ayrica bakinizTurkiye deki barajlar listesiKaynakcaDis baglantilarDevlet Su Isleri Genel Mudurlugu Yortanli Baraji