Yürünebilirlik, bir bölgenin yürümek için ne kadar uygun olduğunun ölçüsüdür. Yürünebilirliğin sağlık, çevre ve ekonomi üzerine faydaları vardır. Varlığına veya yokluğuna ve niteliğine göre patika, kaldırım veya diğer kaldırımların yaya geçiş hakkı, trafik ve yol koşulları, arazi kullanım modeli, bina erişilebilirliği ve güvenlik, yürünebilirliği etkileyen faktörlerin arasındadır. Yürünebilirlik sürdürülebilir şehir planlamacılığında önemli bir konsepttir. İklim Düşü Projesi bir araç olarak şehirleri iklim değişikliğine uygun hale getirmede şehirleri yürünebilir yapmayı önemli bir çözüm olarak tanımlar: karbon emisyonlarını azaltır ve hayat kalitesini arttırır.
Yaya bölgesi, yayaların diğer yol kullanıcılarına göre öncelikli veya münhasır kullanım hakkına sahip olduğu bir trafik alanıdır. genellikle sadece belirli zamanlarda (örneğin mal teslim etmek veya ikamet etmek için) erişim hakları vardır, özellikle motorlu trafik. Yaya bölgesi birkaç yaya caddesinden oluşabilir ve genellikle bir şehrin, mahallenin veya yerleşimin iç bölgesinde yer alır.
Sokak alanının tasarımı yaya trafiğinin ihtiyaçlarına göre uyarlanır; kaldırımın ve mobilyaların (banklar, aydınlatma, çeşmeler ve ağaçlar) çekici bir yüzey tasarımı, konaklama kalitesini artırmayı amaçlayan bir tasarım etkisi yaratır. Yaya bölgeleri genellikle mağazalar, restoranlar, kafeler ve turistik yerler ile sıralanır.
Avrupa'da yaya yolları
İlk yaya bölgelerinin planlanması ve kurulması 1950'lerde Avrupa'da başlamıştır. Bundan önce, ABD'deki Mackinac Adası ve Arjantin'in başkenti Buenos Aires gibi çeşitli yerlerde arabasız bölgeler ve arabasız caddeler kurulmuştu. Kaldırımlar da değiştirildi ve yayalar için yeniden tasarlandı. Cadde bugün hala bir yaya bölgesidir.
Bazı durumlarda 1950'lerde, İkinci Dünya Savaşı'nda yıkılan şehir merkezlerini yeniden inşa etme fırsatı, modern kentsel gelişimin bir unsuru olarak yaya bölgelerini planlamak ve kurmak için kullanıldı. Bu kavram, 1970'lerden itibaren trafik, alışveriş ve konutları mekansal olarak ayırmak ve aynı zamanda ana trafik akışlarının bir araya getirilmesini sağlamak için giderek daha fazla uygulandı. Yaya bölgeleri aynı zamanda tarihi eski şehir bölgelerini iyileştirmek için de kurulmuştur, çünkü dar sokaklar zaten artan araç trafiğiyle başa çıkamamaktaydı; en azından Batı Almanya'da savaştan sonraki on yıllarda yaygın olan araba dostu mahalleler yaratmak için büyük ölçekli yıkımlar, tarihi binalara verilen değerin artması nedeniyle artık giderek daha fazla reddedilmekteydi. O zamandan beri yaya bölgeleri, yaya trafiğini motorlu özel ve toplu taşıma araçlarından ayıran ve çok katlı otoparkların, park yönlendirme sistemlerinin ve ayrıca tünellerde çalışan demiryollarının inşasıyla birlikte bireysel trafik akışlarının kalitesini düzenleyen ve optimize eden kentsel planlamanın önemli bir parçası olmuştur. Yayalaştırılmış bölgelerde alışveriş teşvik edilecek, bu bölgeler müreffeh ekonomik yaşamın bir sembolü ve birçok yerde toplu tüketimin merkezi haline gelecekti. Özellikle orta büyüklükteki ve daha büyük kentlerde, büyük mağazalar ve departmanlı mağazaların yanı sıra uzman mağazalar ve diğer perakende satış biçimleri de bulunabilir.
1971'de Almanya'da 134 şehir merkezinde yaya bölgesi vardı; 1976'da bu sayı 220'ye ulaşmıştı. DIHT'ye göre 15 Temmuz 1977'de 270 Alman şehir ve belediyesinde 444 yaya caddesi veya bölgesi vardı; bu belediyelerden 33'ü daha fazlasını kurmak veya mevcut olanları genişletmek istiyordu. Ayrıca 142 şehir ve belediye yayalaştırılmış sokaklar kurmayı planlıyordu. 2011 yılında Almanya'da 170 yaya bölgesi vardı
Yürünebilirlik kriterleri nelerdir?
Güvenlik, erişilebilirlik, bağlantılılık, işlevsel kullanım, kentsel morfolojik yapı, doğal yapı, görsel çekicilik, konfor, tasarım özellikleri gibi başlıklar yapılı çevrede birbirini tamamlayan, birlikte çalışan, yürünebilirliğe etki eden ana kriterler olarak görülmektedir.
Yürümenin önemi
Yürüme her yaşta insan için sağlıklı ve basit bir ulaşım biçimi, insanların kentsel mekândaki en temel aktivitelerinden birisidir .Yürüme eylemi aynı zamanda bireyin kentle ve insanlarla kurulan bağını, toplumsallaşmasını, kendisine olan güvenini ve yaşam kalitesini artırır. Yapılan araştırmalar, düzenli yürüyüş yapan insanlarda, kalp hastalıkları, hipertansiyon, felç, şeker hastalığı, obezite ve kanserin daha az görüldüğünü, yürüyüşün insanı birçok akıl ve ruhsal hastalıktan, yalnızlık ve depresyondan koruduğunu, toplum sağlığına çok yönlü katkıda bulunduğunu kanıtlamaktadır. Bu bağlamda yürünebilir çevreler oluşturmak, her türlü yaya, özellikle engelliler, yaşlılar, küçük çocuklu ebeveynler gibi dezavantajlı gruplar için güvenli ve rahat ortam sağlanması, tüm yaşayanların kamusal yaşama katılabilmesi ve sağlıklı bir yaşam için önemlidir
Kaynakça
- ^ Walkability Is Good for You, 15 Haziran 2020 tarihinde kaynağından , erişim tarihi: 13 Ocak 2021
- ^ "Online TDM Encyclopedia chapter on pedestrian improvements". 24 Şubat 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Ocak 2021.
- ^ . 23 Şubat 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Şubat 2009.
- ^ . Project Drawdown (İngilizce). 6 Şubat 2020. 1 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Kasım 2020.
- ^ "Fußgängerfreundlichste Städte in Deutschland 2018". Statista (Almanca). 27 Aralık 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Aralık 2023.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Yurunebilirlik bir bolgenin yurumek icin ne kadar uygun oldugunun olcusudur Yurunebilirligin saglik cevre ve ekonomi uzerine faydalari vardir Varligina veya yokluguna ve niteligine gore patika kaldirim veya diger kaldirimlarin yaya gecis hakki trafik ve yol kosullari arazi kullanim modeli bina erisilebilirligi ve guvenlik yurunebilirligi etkileyen faktorlerin arasindadir Yurunebilirlik surdurulebilir sehir planlamaciliginda onemli bir konsepttir Iklim Dusu Projesi bir arac olarak sehirleri iklim degisikligine uygun hale getirmede sehirleri yurunebilir yapmayi onemli bir cozum olarak tanimlar karbon emisyonlarini azaltir ve hayat kalitesini arttirir Gauchetiere Caddesi Montreal Yaya bolgesi yayalarin diger yol kullanicilarina gore oncelikli veya munhasir kullanim hakkina sahip oldugu bir trafik alanidir genellikle sadece belirli zamanlarda ornegin mal teslim etmek veya ikamet etmek icin erisim haklari vardir ozellikle motorlu trafik Yaya bolgesi birkac yaya caddesinden olusabilir ve genellikle bir sehrin mahallenin veya yerlesimin ic bolgesinde yer alir Sokak alaninin tasarimi yaya trafiginin ihtiyaclarina gore uyarlanir kaldirimin ve mobilyalarin banklar aydinlatma cesmeler ve agaclar cekici bir yuzey tasarimi konaklama kalitesini artirmayi amaclayan bir tasarim etkisi yaratir Yaya bolgeleri genellikle magazalar restoranlar kafeler ve turistik yerler ile siralanir Avrupa da yaya yollariIlk yaya bolgelerinin planlanmasi ve kurulmasi 1950 lerde Avrupa da baslamistir Bundan once ABD deki Mackinac Adasi ve Arjantin in baskenti Buenos Aires gibi cesitli yerlerde arabasiz bolgeler ve arabasiz caddeler kurulmustu Kaldirimlar da degistirildi ve yayalar icin yeniden tasarlandi Cadde bugun hala bir yaya bolgesidir Bazi durumlarda 1950 lerde Ikinci Dunya Savasi nda yikilan sehir merkezlerini yeniden insa etme firsati modern kentsel gelisimin bir unsuru olarak yaya bolgelerini planlamak ve kurmak icin kullanildi Bu kavram 1970 lerden itibaren trafik alisveris ve konutlari mekansal olarak ayirmak ve ayni zamanda ana trafik akislarinin bir araya getirilmesini saglamak icin giderek daha fazla uygulandi Yaya bolgeleri ayni zamanda tarihi eski sehir bolgelerini iyilestirmek icin de kurulmustur cunku dar sokaklar zaten artan arac trafigiyle basa cikamamaktaydi en azindan Bati Almanya da savastan sonraki on yillarda yaygin olan araba dostu mahalleler yaratmak icin buyuk olcekli yikimlar tarihi binalara verilen degerin artmasi nedeniyle artik giderek daha fazla reddedilmekteydi O zamandan beri yaya bolgeleri yaya trafigini motorlu ozel ve toplu tasima araclarindan ayiran ve cok katli otoparklarin park yonlendirme sistemlerinin ve ayrica tunellerde calisan demiryollarinin insasiyla birlikte bireysel trafik akislarinin kalitesini duzenleyen ve optimize eden kentsel planlamanin onemli bir parcasi olmustur Yayalastirilmis bolgelerde alisveris tesvik edilecek bu bolgeler mureffeh ekonomik yasamin bir sembolu ve bircok yerde toplu tuketimin merkezi haline gelecekti Ozellikle orta buyuklukteki ve daha buyuk kentlerde buyuk magazalar ve departmanli magazalarin yani sira uzman magazalar ve diger perakende satis bicimleri de bulunabilir 1971 de Almanya da 134 sehir merkezinde yaya bolgesi vardi 1976 da bu sayi 220 ye ulasmisti DIHT ye gore 15 Temmuz 1977 de 270 Alman sehir ve belediyesinde 444 yaya caddesi veya bolgesi vardi bu belediyelerden 33 u daha fazlasini kurmak veya mevcut olanlari genisletmek istiyordu Ayrica 142 sehir ve belediye yayalastirilmis sokaklar kurmayi planliyordu 2011 yilinda Almanya da 170 yaya bolgesi vardiYurunebilirlik kriterleri nelerdir Guvenlik erisilebilirlik baglantililik islevsel kullanim kentsel morfolojik yapi dogal yapi gorsel cekicilik konfor tasarim ozellikleri gibi basliklar yapili cevrede birbirini tamamlayan birlikte calisan yurunebilirlige etki eden ana kriterler olarak gorulmektedir Yurumenin onemiYurume her yasta insan icin saglikli ve basit bir ulasim bicimi insanlarin kentsel mekandaki en temel aktivitelerinden birisidir Yurume eylemi ayni zamanda bireyin kentle ve insanlarla kurulan bagini toplumsallasmasini kendisine olan guvenini ve yasam kalitesini artirir Yapilan arastirmalar duzenli yuruyus yapan insanlarda kalp hastaliklari hipertansiyon felc seker hastaligi obezite ve kanserin daha az goruldugunu yuruyusun insani bircok akil ve ruhsal hastaliktan yalnizlik ve depresyondan korudugunu toplum sagligina cok yonlu katkida bulundugunu kanitlamaktadir Bu baglamda yurunebilir cevreler olusturmak her turlu yaya ozellikle engelliler yaslilar kucuk cocuklu ebeveynler gibi dezavantajli gruplar icin guvenli ve rahat ortam saglanmasi tum yasayanlarin kamusal yasama katilabilmesi ve saglikli bir yasam icin onemlidirKaynakca Walkability Is Good for You 15 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan erisim tarihi 13 Ocak 2021 Online TDM Encyclopedia chapter on pedestrian improvements 24 Subat 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Ocak 2021 23 Subat 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 26 Subat 2009 Project Drawdown Ingilizce 6 Subat 2020 1 Nisan 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 27 Kasim 2020 Fussgangerfreundlichste Stadte in Deutschland 2018 Statista Almanca 27 Aralik 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Aralik 2023 Bu madde bir taslaktir Bu maddeyi gelistirerek veya ozellestirilmis taslak sablonlarindan birini koyarak Vikipedi ye katkida bulunabilirsiniz