Yılan Ana – Türk ve Altay mitolojisinde Yılan Tanrıça. Çılan (Zılan, Cılan, Ilan) Ana da denir. Yılanların kendisinden türediği efsanevi yaratık.
Nitelikleri
Şahmaran çoğu zaman dişi olarak tanımlanır. Yılanlara hükmeder. Yılan ordusunun başında bir gün dünyayı istila edeceğinden korkulur. Ak Yılan olarak betimlenir. Yer altı güçlerini temsil eder. Yılan Ana’nın karnının altını eliyle sıvazlayan birinin her şeyin sırrına vakıf olacağına inanılır. Zılan (Zilan adıyla) tatarların ve başkentleri Kazanın simgesi olarak kabul edilmiştir.
Erbüke, Türk halk inancında yarı insan yarı yılan olan varlıktır. Erböke de denir. Bu varlıkların başında Yılan Ana ve/veya Yılan Ata (Şahmaran) bulunur. Dişi olanları için “İşbüke” kullanılır. (Sözcük; Er “insan” ve Büke “ejderha, yılan” sözcüklerinin bileşimidir.)
Türk kültüründe yılan
Yılan şaman davulunda yeraltı dünyasıyla bağlantıyı sembolize eder. Altaylara göre, Erlik'in vücudu baştan başa yılanlarla sarılıdır ve kırbaç yerine elinde yılan tutar halde tasvir edilir. Karanlık dünyayı, tek boynuzlu yılan şeklinde bir hayvan temsil eder. Azerbaycan halk inanışlannda Ev İyesi genellikle yılan şeklindedir. Bu nedenle yılan olan evde bereket olacağına inanılır. Ev İyesi, İnsanlann gözüne yılan şeklinde göründüğü zaman, ona dokunulmaz. "Ev Yılanı" denilen bu yılana zarar veren olursa o eve felaket gelir, kıtlık olur ve bereket gider.
Etimoloji
(Yıl/Yal/Çıl) kökünden türemiştir. Yılmak fiilinden gelir. Yılmak korkmak, çekinmek demektir. Çinçe olduğu söylenir fakat Türkçeden Çinceye geçmiş olma ihtimali olduğu gibi, benzer kelimelerin birbirine uyarlanmış olması da mümkündür.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ Türk Söylence Sözlüğü, Deniz Karakurt, Türkiye, 2011 (OTRS: CC BY-SA 3.0) 27 Aralık 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ Türk Mitolojisi Ansiklopedik Sözlük, Celal Beydili, Yurt Yayınevi
Dış bağlantılar
- Казанские Зиланты, 2016 19 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (Rusça) (Zilant heykelinin fotoğrafları)
Türk mitolojisi ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Yilan Ana Turk ve Altay mitolojisinde Yilan Tanrica Cilan Zilan Cilan Ilan Ana da denir Yilanlarin kendisinden turedigi efsanevi yaratik NitelikleriSahmaran cogu zaman disi olarak tanimlanir Yilanlara hukmeder Yilan ordusunun basinda bir gun dunyayi istila edeceginden korkulur Ak Yilan olarak betimlenir Yer alti guclerini temsil eder Yilan Ana nin karninin altini eliyle sivazlayan birinin her seyin sirrina vakif olacagina inanilir Zilan Zilan adiyla tatarlarin ve baskentleri Kazanin simgesi olarak kabul edilmistir Erbuke Turk halk inancinda yari insan yari yilan olan varliktir Erboke de denir Bu varliklarin basinda Yilan Ana ve veya Yilan Ata Sahmaran bulunur Disi olanlari icin Isbuke kullanilir Sozcuk Er insan ve Buke ejderha yilan sozcuklerinin bilesimidir Turk kulturunde yilanYilan saman davulunda yeralti dunyasiyla baglantiyi sembolize eder Altaylara gore Erlik in vucudu bastan basa yilanlarla sarilidir ve kirbac yerine elinde yilan tutar halde tasvir edilir Karanlik dunyayi tek boynuzlu yilan seklinde bir hayvan temsil eder Azerbaycan halk inanislannda Ev Iyesi genellikle yilan seklindedir Bu nedenle yilan olan evde bereket olacagina inanilir Ev Iyesi Insanlann gozune yilan seklinde gorundugu zaman ona dokunulmaz Ev Yilani denilen bu yilana zarar veren olursa o eve felaket gelir kitlik olur ve bereket gider Etimoloji Yil Yal Cil kokunden turemistir Yilmak fiilinden gelir Yilmak korkmak cekinmek demektir Cince oldugu soylenir fakat Turkceden Cinceye gecmis olma ihtimali oldugu gibi benzer kelimelerin birbirine uyarlanmis olmasi da mumkundur Ayrica bakinizYilan Ata ZilantKaynakca Turk Soylence Sozlugu Deniz Karakurt Turkiye 2011 OTRS CC BY SA 3 0 27 Aralik 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Turk Mitolojisi Ansiklopedik Sozluk Celal Beydili Yurt YayineviDis baglantilarKazanskie Zilanty 2016 19 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Rusca Zilant heykelinin fotograflari Turk mitolojisi ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz