Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Zünnûn-ı Mısrî veya Zû'n-Nûn el-Mısrî (Arapça: ذو النون المصري) (Mısır’ın Yûnusu) (796, Ahmim - 860, Kahire), tasavvuf felsefesinin kurucuları arasında gösterilen Mısırlı Arap düşünürdür. Tam ismi ise Zünnûn Ebû'l Faid Savban ibn İbrâhim el-Mısrî (Arapça: أبوالفيض ثوبان بن إبراهيم المصري) olarak bilinir.
Zünnûn-ı Mısrî | |
|---|---|
 | |
| Doğum | 796 Ahmim, Sevhac, Sevhac İli, Mısır, Abbâsîler Halifeliği |
| Ölüm | 859/860 Kahire |
| Kariyeri | |
| Etkilendikleri | Muhammed, Ebu Bekir, Salmân-ı Fârisî, Kâsım bin Muhammed, Ca'fer es-Sâdık, Ebu Musa Câbir bin Hayyan, Kahireli Sa’dun, Mâlik bin Enes, Leys bin Saad, Süfyan bin Uyeyne |
| Etkiledikleri | Beyazid Bistâmî, Sahl el-Tustârî, Hallâc-ı Mansûr, Mûhy’îd-Dîn ibn’ûl Arabî, Şems-î Tebrizî, Mevlânâ Celâleddîn Rûmî, FazlʿAllâh Esterâbâdî (Nâimî), Nesîmî |
Zünnun Mısri, 'İslâm’da Gnosis' kavramı üzerinde ihtisaslaşarak ve bunu Mârifetullâh 'İrfân' öğretisi şeklinde biçimlendirerek tarikât üyeliğine yeni kabul edilen müridler ile tarikât şeyhi arasındaki haberleşmeyi kolaylaştırmaya yardımcı olacak yeni bir öğreti geliştirmesiyle tanınmıştır.
Lâkabı olan ve sonradan kendisine atfedilen Nûn sıfatı ise Eski Arapçada büyük balık/balina anlamını taşımaktaydı. Burada kullanılmasından maksat ise Yûnus peygamberi yutan ve büyük bir balık olan yunus balığını çağrıştırmasıdır. Kısacası "Zû’l-Nûn el-Mısrî" lâkabı, Mısır’ın Yûnus’u anlamını taşımaktadır.
Felsefî tasavvuf ekolü
Eski Yunan felsefesi, tıp ve simya bilimleriyle yakından ilgilendi. Beyazid Bistâmî'nin selefi olan Zû’n-Nûn el-Mısrî, aynı zamanda İmâm Câ’fer-î Sadık'ın talebelerinden olan meşhur simyacı Câbir bin Hayyan'ın da bir müridiydi. Aynı zamanda, meşhur âlim ve sufilerden Hallâc-ı Mansûr’un da mürşidi olan Sahl el-Tustarî de Zû’n-Nûn el-Mısrî’in talebelerinden birisiydi.
Tasavvufa kazandırdığı yeni felsefî boyut
Tutuklanarak Bağdad'ta bir cezâevine kapatıldı. Fakat, yapılan soruşturma neticesinde halifenin emriyle serbest bırakılarak tekrar Kahire'ye dönmesine müsaade edildi. 859 yılında Kahire'de vefât etti. Türbesi Kahire yakınlarında "Ölüler Şehri" adı verilen mevkîinde olup günümüze dek muhafaza edilmiştir.
Mürşid ile mürid arasındaki iletişim öğretisi
Zünnûn-ı Mısrî, tarikat üyeliğine yeni kabul edilmiş olan mürid ile tarikâtın şeyhi veya mürşidi ile arasındaki iletişimin kolaylaşmasına yardımcı olacak bir sistem geliştirmek suretiyle Marifetullah (İrfân/) öğretisini biçimlendirdi.
Edebî şahsiyeti
Söz ve şiirleri mistik tasvirlerle dolu ve hâyallerle son derece zengin olan, bilgi ya da "marifet" (irfân/gnosis)’e sufi spiritüalizminde diğer iki anayolu temsil eden korku (makhafet) ve aşk (mahabbet)’dan çok daha fazla vurgu yapan ve Mısır hiyerogliflerinin sırrına vâkıf olan efsanevî bir simyacı, şair ve mutasavvıf olarak şöhret sahibi olan ve tanınan bir kişiliğe sahipti.
Kitapları
Yazılı eserlerinden hiçbiri günümüze ulaşamamıştır. Fakat, kendisine atfedilen çok sayıda şiirler, sözler ve özdeyişler günümüzde halk arasında geleneksel olarak yaşatılmaktadır.
Osho, Mısrî'den, 'Günümüze dek yeryüzünde yürüyen sufi mistiklerin en büyüklerinden biri' olarak bahsetmektedir.
Kaynakça
- ^ al-Qifti, Tarikh al-Hukama' [Leipzig, 1903], 185; al-Shibi, op. cit., 360
- ^ Mason, Herbert W. (1995). Al-Hallaj. RoutledgeCurzon. ss. 83. ISBN .
- ^ Dho'l-Nun al-Mesri, from Muslim Saints and Mystics, trans. A.J. Arberry, London; Routledge & Kegan Paul 1983
- ^ John Esposito, The Oxford Dictionary of Islam, Oxford University Press, 2003
- ^ Osho. Journey to the Heart. Rebel Publishing House, India. ISBN .
Başvuru kitapları
- Bu maddenin yazımında Encyclopædia Britannica Fifteenth Edition'ndaki 'Zünnun-ı Mısri' maddesinden yararlanılmıştır.
Dış bağlantılar
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Zunnun i Misri veya Zu n Nun el Misri Arapca ذو النون المصري Misir in Yunusu 796 Ahmim 860 Kahire tasavvuf felsefesinin kuruculari arasinda gosterilen Misirli Arap dusunurdur Tam ismi ise Zunnun Ebu l Faid Savban ibn Ibrahim el Misri Arapca أبوالفيض ثوبان بن إبراهيم المصري olarak bilinir Zunnun i MisriZunnun i Misri nin Kahire yakinlarinda Oluler Sehri ndeki turbesiDogum796 Ahmim Sevhac Sevhac Ili Misir Abbasiler HalifeligiOlum859 860 KahireKariyeriEtkilendikleriMuhammed Ebu Bekir Salman i Farisi Kasim bin Muhammed Ca fer es Sadik Ebu Musa Cabir bin Hayyan Kahireli Sa dun Malik bin Enes Leys bin Saad Sufyan bin UyeyneEtkiledikleriBeyazid Bistami Sahl el Tustari Hallac i Mansur Muhy id Din ibn ul Arabi Sems i Tebrizi Mevlana Celaleddin Rumi FazlʿAllah Esterabadi Naimi Nesimi Zunnun Misri Islam da Gnosis kavrami uzerinde ihtisaslasarak ve bunu Marifetullah Irfan ogretisi seklinde bicimlendirerek tarikat uyeligine yeni kabul edilen muridler ile tarikat seyhi arasindaki haberlesmeyi kolaylastirmaya yardimci olacak yeni bir ogreti gelistirmesiyle taninmistir Lakabi olan ve sonradan kendisine atfedilen Nun sifati ise Eski Arapcada buyuk balik balina anlamini tasimaktaydi Burada kullanilmasindan maksat ise Yunus peygamberi yutan ve buyuk bir balik olan yunus baligini cagristirmasidir Kisacasi Zu l Nun el Misri lakabi Misir in Yunus u anlamini tasimaktadir Felsefi tasavvuf ekoluEski Yunan felsefesi tip ve simya bilimleriyle yakindan ilgilendi Beyazid Bistami nin selefi olan Zu n Nun el Misri ayni zamanda Imam Ca fer i Sadik in talebelerinden olan meshur simyaci Cabir bin Hayyan in da bir muridiydi Ayni zamanda meshur alim ve sufilerden Hallac i Mansur un da mursidi olan Sahl el Tustari de Zu n Nun el Misri in talebelerinden birisiydi Tasavvufa kazandirdigi yeni felsefi boyut Tutuklanarak Bagdad ta bir cezaevine kapatildi Fakat yapilan sorusturma neticesinde halifenin emriyle serbest birakilarak tekrar Kahire ye donmesine musaade edildi 859 yilinda Kahire de vefat etti Turbesi Kahire yakinlarinda Oluler Sehri adi verilen mevkiinde olup gunumuze dek muhafaza edilmistir Mursid ile murid arasindaki iletisim ogretisi Zunnun i Misri tarikat uyeligine yeni kabul edilmis olan murid ile tarikatin seyhi veya mursidi ile arasindaki iletisimin kolaylasmasina yardimci olacak bir sistem gelistirmek suretiyle Marifetullah Irfan ogretisini bicimlendirdi Edebi sahsiyetiSoz ve siirleri mistik tasvirlerle dolu ve hayallerle son derece zengin olan bilgi ya da marifet irfan gnosis e sufi spiritualizminde diger iki anayolu temsil eden korku makhafet ve ask mahabbet dan cok daha fazla vurgu yapan ve Misir hiyerogliflerinin sirrina vakif olan efsanevi bir simyaci sair ve mutasavvif olarak sohret sahibi olan ve taninan bir kisilige sahipti KitaplariYazili eserlerinden hicbiri gunumuze ulasamamistir Fakat kendisine atfedilen cok sayida siirler sozler ve ozdeyisler gunumuzde halk arasinda geleneksel olarak yasatilmaktadir Osho Misri den Gunumuze dek yeryuzunde yuruyen sufi mistiklerin en buyuklerinden biri olarak bahsetmektedir Kaynakca al Qifti Tarikh al Hukama Leipzig 1903 185 al Shibi op cit 360 Mason Herbert W 1995 Al Hallaj RoutledgeCurzon ss 83 ISBN 0 7007 0311 X Dho l Nun al Mesri from Muslim Saints and Mystics trans A J Arberry London Routledge amp Kegan Paul 1983 John Esposito The Oxford Dictionary of Islam Oxford University Press 2003 Osho Journey to the Heart Rebel Publishing House India ISBN 3 89338 141 4 Basvuru kitaplariBu maddenin yaziminda Encyclopaedia Britannica Fifteenth Edition ndaki Zunnun i Misri maddesinden yararlanilmistir Dis baglantilar