Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Zati Sungur ya da tam adıyla Hasan Zati Sungur (10 Mart 1898, Bursa - 6 Temmuz 1984, İstanbul), Türk illüzyonist.
| Zati Sungur | |
|---|---|
| Genel bilgiler | |
| Doğum adı | Hasan Zati |
| Diğer ad(ları) | Kont Sati von Richmond, Zati Bey |
| Doğum | 10 Mart 1898 Bursa, Osmanlı İmparatorluğu |
| Ölüm | 6 Temmuz 1984 (86 yaşında) İstanbul, Türkiye |
| Uyruk | Türk |
| Evlilik(ler)i | Necla Sungur (1938-2003) |
| Yakınları | Necati Sungur (kardeşi) |
| Çocukları | Aynur Sungur Tuncer, Saynur Öktem |
| Ebeveyni | Hüsnü Efendi, Remziye Hanım |
| Alanı | İllüzyonist |
| Etkin yıllar | 1920-1970 |
| Etkiledikleri | Necdet Mahfi Ayral, Dr. Metin And, Sermet Erkin, Kaya Elöver, Dr. Selim Başarır, Erdinç Demiray |
Resmî sitesi | |
Yaşamı
10 Mart 1898 tarihinde Bursa Ulu Camii müezzini ve Emir Sultan türbedarı Hüsnü Efendi ile Remziye Hanım'ın ilk çocukları olarak doğmuştur, ilkokul ve lise eğitimini Bursa Mekteb-i Sultanisinde tamamlamıştır. Seyahat etme arzusuyla 1914'te girdiği Denizcilik Makine Mektebi (Deniz Astsubay Okulu) sınavlarını birincilikle kazanmış, 1916 yılında da Almanya'ya denizaltı filosunda staj yapmak için gönderilen başarılı öğrenciler arasında yer almıştır. İki yıl boyunca Alman Kara Kuvvetleri ve Alman Deniz Kuvvetlerinde teknik eğitim alan sanatçı, I. Dünya Savaşı sırasında Alman İmparatorluğu ile Osmanlı İmparatorluğu arasındaki bağlantının kesilmesi sonrasında ülkesine dönememiş ve önce ortopedi atölyelerinde sonra ise Köln'deki Humboldt Makine Fabrikasında vinç operatörü olarak çalışmak zorunda kalmıştır. Aynı dönemde kaldığı pansiyonun sahibinin kızıyla evlenmiştir.
İlkokuldan beri illüzyonla ilgilenen Zati Sungur, askerî eğitimi sırasında da iskambil kağıtlarıyla yaptığı küçük gösteriler arkadaşlarının ilgisini çekince, farklı oyunlar üzerine çalışmaya başlamıştır. Gündüzleri fabrikada çalışırken, akşamları Köln'deki kabarelerde sahneye çıkmaya başlamıştır. Bir gösterisi sırasında tesadüfen Alman illüzyonist Alois Kessler ve arkadaşları tarafından da izlenen sanatçı, gösteriyi beğenen Kessler'in yardımıyla 1920 yılında Berlin'deki "Wintergarten Tiyatrosu"nda sahneye çıkmış ve büyük beğeni kazanmıştır. Bir grup sanatçıyla birlikte Fransa, İtalya, İspanya, Kuzey Amerika ve son olarak 1922 yılında Güney Amerika'ya seyahat etmiştir. Aynı dönemde zamanın önemli illüzyonistleri de I. Dünya Savaşı'ndan uzak kalmak için Güney Amerika'da yaşamakta ve gösteriler yapmaktaydı.
Bir yıl sonra kendi kadrosunu kurup Kont Sati von Richmond takma adıyla iki saatlik gösteriler yapmaya başlayan sanatçı, ilerleyen yıllarda dünya çapında bir üne kavuştuktan sonra Zati Bey sahne adını kullanmaya başlamıştır. Aynı zamanda Miss Neraida isimli İtalyan yardımcısına da Melek Hanım adını vererek Arjantin, Brezilya, Şili, Uruguay ve Paraguay'ın büyük tiyatrolarında 14 yıl boyunca her gece gösterilerini sergilemiştir. Bu dönemde 10 tonluk illüzyon malzemesi, 12 yardımcısı ve iki de kamyonuyla turne yapmaktaydı.
21 Nisan 1936'daTürkiye'ye dönüş yapan sanatçı, ülkesindeki ilk gösterisini 9 Mayıs 1936'da İstanbul'daki Fransız Tiyatrosunda sergilemiş ve çok büyük ilgi görmüştür. 1936 ve 1937 yıllarında zorlu seyahat koşullarına rağmen Türkiye'nin tüm şehirlerini dolaşmış, Mustafa Kemal Atatürk'e de bir temsil vermiştir. Sanatçının gösterisinden etkilenen Atatürk onu kutlamış, ve belediyelerin 'Zati Sungur ve benzeri illüzyon gösterisi yapan sanatçıların temsillerinde' biletlerden aldıkları vergide bir süre bir miktar indirim yapmalarını sağlamıştır. O yıllardaki turne müdürü ömür boyu dost kaldıkları Necdet Mahfi Ayral'dı.
Zati Sungur, Almanya'da ayrı bir hayat kurmuş olan eşiyle boşanmış ve 1938 yılında yardımcısı Necla Hanım ile evlenmiştir. Aynı yıl Nisan ayından Ekim ayına dek süren Yunanistan ve Ekim ayından sonraki yılın Haziranına dek süren Mısır turnelerine çıkmıştır. Türkiye'ye dönüşünü takiben yeniden yurt gezisine çıkan sanatçı 1949 ile 1950 yıllarındaki iki ay Kıbrıs ve üçer aylık Avusturya ile İtalya turnelerinin ardından yeniden Türkiye gösterilerine devam etmiştir.
1936 yılından beri yayınlanmakta olan Amerikan illüzyon dünyasının prestijli dergisi Genii Haziran 1958 sayısını ve kapağını Zati Sungur'a ayırarak dünya sihirbazlarına bu değerli sanatçıyı hatırlatmış ve tanıtmıştır. Zati Sungur 1959 yılında ikişer ay Mısır ve Yunanistan'da, 1962'de ise İsrail'de gösteriler düzenlemiştir. Daha sonra Türkiye turnelerine devam ederek 1966 yılında Türkiye'deki son temsillerini veren sanatçı, genç illüzyonistler yetiştirmek amacıyla Üniversal Sihirbazlık ve İllüzyon Hünerleri Stüdyosunu kurarak tasarımını ve üretimini kendi yaptığı 541 farklı illüzyonun sunumunun yer aldığı 322 sayfa Sihirbazlık ve İllüzyon Hünerleri Kataloğu isimli eserini yayınlamıştır. Ertesi yıl aktif sanat yaşamına son vermiş, illüzyon öğrenmek isteyenler için eşi Necla Sungur'la birlikte tüm zamanlarını ve enerjilerini adayarak Üniversal Sihirbazlık ve İllüzyon Hünerleri Stüdyosunda katalogdan seçtikleri oyunları mektupla sipariş veren meraklılara kar gözetmeden fiyat koyarak açıklamalarıyla birlikte postayla Türkiye'nin her köşesine göndermiştir. Vefatına kadar her yıl dünyanın farklı bir ülkesinde tertiplenen Dünya çapında İllüzyon Sanatı Kongrelerine masraflarını kendisi karşılayarak katılmış, Türk Bayrağını kongre şehrinde ve salonunda dalgalandırarak Türkiye'yi temsil etmiştir. 1968'de Salon Oyun ve Eğlenceleri adındaki eğitici kitabını yayımlamıştır.
Sahne yaşamını bırakıp Üniversal Sihirbazlık ve İllüzyon Hünerleri Stüdyosu'nu kurma nedenini Sihirbazlık ve İllüzyon Hünerleri Kataloğu'nun 1973 baskısının Önsözünde (s. 4) şöyle anlatıyor:" Birçok dostlarım ve vatandaşlarım bana müteaddit defalar sanatımı devretmek için niçin bir genci yetiştirmediğimi sordular. Ben onlara ancak şimdi, düşüncemi fiiliyata çevirdikten sonra cevap verebiliyorum. Bir tek genci yetiştirmek, eski Mısır'daki büyücülerin sırlarını tek bir insana devretmelerinden başka bir değer taşıyamazdı. Geceli gündüzlü çalışarak 50 senede tekamül ettirdiğim sanatımı halkıma devretmek istedim. İstedim ki, her yaşta, her meslekte herkes faydalanabilsin, hiç kimse bu zevkten mahrum kalmasın, sonra onlar ellerindeki oyunları geliştirsinler, kendileri yenilerini bulsunlar ve bu böyle sürüp gitsin..."
Zati Sungur 1975 yılında Çekoslovakya'nın Karlovy Vary şehrindeki Karlovy Vary İllüzyonistler Kongresinde sunduğu kendi buluşu olan'Sihirli Zarlar' adlı gösteri ile yarışmada birinci olarak büyük ödüle layık görülmüş, 1981 yılında yine aynı etkinlikteki yarışmada tekrar birinci olarak "Dünya Sihirbazlar Kralı" unvanına layık görülmüştür. Ana dili Almanca olan illüzyonistlerin birliği "Magischer Zirkel von Deutschland"ın onur üyesi, ana dili İngilizce olan illüzyonistlerin birliği "International Brotherhood of Magicians"ın da Merlin üyesi idi.Ayrıca "Academy of Magic", "Österreichisches Wiener Magischer Club" ve "Czechoslovakian Magic Union" üyesi idi. Almanca, İngilizce,Fransızca, İtalyanca, Portekizce, İspanyolcayı konuşarak yazarak ana dili kadar iyi biliyordu. Her kesimden yığınlarca sevilmiş, efsaneleştirilmiş, hakkındaki gerçek dışı hikâyeler kuşaktan kuşağa anlatılan ama aslında yaşamında çok çalışarak imkânsızı başarmış bir sanatçı idi.
Prof. Dr. Metin And, 1978'de İngilizce yayınlanmış olan "Magic In Istanbul" (Micky Hades International, Box 476, Calgary Alberta, Canada) kitabının "Modern Magic and Zati Sungur" başlığı ile ona ayırdığı bölümün başında, 40. Sayfanın 2. ve 3. paragraflarında özetle onun Türkiye Cumhuriyetinin en önemli ve öncü illüzyonisti olduğunu, ağızdan ağza yayılmış olan şöhretiyle yığınların onun sahnesine koştuklarını, seyircileri her biri birbirinden farklı ikişer saatlik dört ayrı programla hayran bıraktığını, kibar ve cana yakın bir beyefendi ve bilge bir insan olduğunu; herkese dostça davrandığını, genç kuşak sanatçılara dünyada hiçbir büyük illüzyonistin yapmadığı kadar yardım ederek ve destekleyerek davrandığını, büyük bir illüzyonist olduğu kadar ayni zamanda çok zekice ve hoş şakalarla seyirciyi eğlendiren, olağanüstü sevilen, son derecede yetenekli bir sahne sanatçısı olduğunu yazmaktadır.
1983 yılında meslektaşları ile Kanada ve Amerika Birleşik Devletlerinde bir ay boyunca gösteri yapan Zati Sungur, 6 Temmuz 1984 tarihinde 86 yaşında iken 60. yıl jübilesine hazırlanırken Teşvikiye Sağlık Yurdunda kalp yetmezliğinden hayata veda etmiştir. Mezarı Zincirlikuyu'dadır.
Prof. Dr. Metin And, Zati Sungur'un ardından Ağustos 1984 tarihli 45 sayılı Gösteri dergisinde,"Dev Bir Sahne Sanatçısının Ardından" başlıklı yazısında "Zati Sungur, Leyla Gencer'i saymazsak, Türkiye dışında tüm dünyanın hayranlık duyduğu tek Türk sahne sanatçısıydı" diye yazdı.
Yaşamı süresince mesleki mirasını devredebileceği bir öğrencisi olmadı.Vefatından bir ay kadar önce yazar, çevirmen Fatih Özgüven'in Yeni Gündem dergisi için yaptığı ve 1 Ağustos 1984'te (s. 2-4) yayınlanan, "Ölümü Hiç Düşünmedi" başlıklı son röportajında Fatih Özgüven'in "Sizden sonra hiç kimsenin kalmayacak olması sizi üzmüyor mu?" sorusunu şöyle yanıtlıyor Zati Sungur: "Üzüyor üzmesine ama yapacak bir şey yok. Bundan sonra büyük oyuncu yetişmez. Birincisi bu yaradılış ve merak meselesi; şimdikiler kazanç peşinde, ufak tefek oyunlar... Büyük oyun, bu yok... Sahnede 5 tane kızla beraber otomobil kaybettim ben. 1950'de Şan'da. En büyük oyun. Şimdi para da yok. Ne kadar çok malzeme olursa o kadar başarılı olunur. Revüler bitti. İki buçuk saatlik gösteri yok. Artık üzülmüyorum, varyete sanatçıları yetişir ancak. Aşağıda depoda bütün oyunlarım çürüyor benim. Yaptığı oyundan önce illüzyonist zevk almalı . Ruhen tatmin olmalı. Yoksa halk zevk almaz."
Prof. Dr. Metin And Şubat 1998 tarihli ALBÜM dergisindeki (s. 10-21) "Dünya İllüzyon Tarihinin Unutulmaz Sanatçısının Yaşam Öyküsü: Bir Zati Sungur Vardı" başlıklı yazısının son sayfasında şöyle yazıyor: "Zati Sungur'un ölümünden sonra kimi illüzyonistler çıkarak kendilerini sihirbazlar kralı ilan ettiler. Kimileri ise Zati Sungur'un biricik öğrencisi olduğunu ileri sürdü. Hemen belirteyim, Zati Sungur'un hiç öğrencisi olamamıştı. Kendisiyle 1961'den beri sıkı fıkı dosttuk. Eğer öğrencisi olmaktan kastedilen onun gösterimlerinden çok şey öğrenmek ya da onun ürettiği aletleri kullanmak anlamına geliyorsa, bu durumda herkes onun öğrencisiydi. Belki en eskisi de bendim."
Ardında bıraktığı Teşvikiye Şekayik Sokaktaki Sungur Apartmanın bodrum katını tavana kadar dolduran on tondan fazla oyun sandıkları ailesi tarafından asistanı illüzyonist Kaya Elöver'e bağışlanmıştır, Üniversal Sihirbazlık ve İllüzyon Stüdyosundan kalan binlerce mamul ve yarı mamul küçük oyunlar illüzyonist Erdinç Demiray'a hediye edilmiştir. İngilizce, Almanca, Fransızca, İspanyolca, Portekizce ve İtalyanca dillerinde sihirbazlık ve illüzyon sanatı konusunda yayınlanmış olan tüm önemli kitap ve dergilerden oluşan koleksiyonu zatisungur.org sitesinin kurucusu ve yöneticisi Dr. Selim Başarır'a bağışlanmıştır. Yaşamı boyunca biriktirmiş olduğu, yurt dışında ve Türkiye'de hakkında yayınlanmış gazete kupürleri ciltleri, günlük sahne program defterleri, tüm özel ve sahne fotoğrafları, turne el ilanları, afişleri, not defterleri, yazışmaları, eskizleri, el yazısıyla anıları, yabancı sanatçıların video kasetleri, kongrelerde çektiği sanatçıların filmlerini ihtiva eden arşivi ve sahne giysileri, silindir şapkası ve bastonu kızı Aynur Sungur Tuncer'in gözetiminde muhafaza edilmektedir.
Eserleri
- Sihirbazlık ve İllüzyon Hünerleri Kataloğu, 1965, 1973 Haşmet Matbaası, 322 sayfa
- Salon Oyun ve Eğlenceleri, 1968, Başaran Matbaası, 96 sayfa
Kaynakça
- ^ a b c d e f g h i j k l "Yaşam Öyküsü". zatisungur.org. 2 Nisan 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Ağustos 2014.
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z aa ab ac ad ae af ag Sungur Tuncer, Aynur (Temmuz 2014). "Sihirbazlar Kralı Zati Sungur". #tarih, 2. ss. 55-62. ISSN 2148-547X.
- ^ ""Atatürk nasıl yaptığımı değil, nasıl öğrendiğimi sordu" Sihirbaz Zati Sungur Anlatıyor?". TRT. 11 Ekim 2020 tarihinde kaynağından .
- ^ "Genii 1958 June". geniimagazine.com. Haziran 1958. 3 Nisan 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Ağustos 2014.
- ^ a b And, Metin (Ağustos 1984). "Dev Bir Sahne Sanatçısının Ardından". Gösteri, 45. ss. 46-50.
- ^ a b Özgüven, Fatih (Ağustos 1984). "Ölümü Hiç Düşünmedi". Yeni Gündem, 7. ss. 2-4.
- ^ a b And, Metin (Şubat 1998). "Dünya İllüzyon Tarihinin Unutulmaz Sanatçısının Yaşam Öyküsü: Bir Zati Sungur Vardı". Albüm. ss. 10-21. ISSN 1301-7268.
Konuyla ilgili yayınlar
- Magic in Istanbul: Dr. Metin And, 1978, 67 sayfa, Yayıncı: Micky Hades Int. Box 476,Calgary, Alberta, Canada, bkz: s. 49-61.
- The Complete Jarett: Guy E. Jarett and Jim Steinmeyer, 2001,Published by Hahne, 514 South Parish Place Burbank, California, bkz: s. 78.
- The Linking Ring (Official Publication of The International Brotherhood of Magicians) Uluslararası İllüzyonistler Birliğinin Yayın Organı) Vol.64, No.6 Haziran 1984 ve Vol.94,No.9, s. 64, Eylül 2014
- Adrion Alexander,"Die Kunst zu Zaubern", bkz. s. 181-182, DuMont Buchverlag, Köln 1978,284 sayfa,.
- Die MAGIE, monatliche Fachzeitschrift von dem Verlag Magischer Zirkel von Deutschland e.V.(Internationale Vereinigung der Amateur- und Berufszauberkünstler)(Uluslararası Amatör ve Profesyonel İllüzyonistler Birliği olan Magischer Zirkel von Deutschland'ın Mesleki Aylık Dergisi, bkz. 1981-1984 arasındaki tüm Die MAGIE Dergilerinde Künye Sayfasında Onur Üyesi: Zati Sungur ) bkz.1955- Sayı 12, s. 323-325.
- Milbourne Christopher: The Illustrated History of Magic, Great Britain, 1975, 432 Sayfa, bkz. s. 270, ISBN 0-7091- 4814- 3
- Tratado Completo De Prestidigitaçao E Ilusionismo, J. Peixoto, Sao Paulo 1937, 455 Sayfa, bkz. s. 36, s. 164, s. 268-270, s. 428.
- Trucs De Magia Selecionados, J. Peixoto, Sao Paulo 1946, 523 Sayfa, bkz.154 ve 493-496. sayfalar.
Dış bağlantılar
- Resmî site
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Zati Sungur ya da tam adiyla Hasan Zati Sungur 10 Mart 1898 Bursa 6 Temmuz 1984 Istanbul Turk illuzyonist Zati SungurGenel bilgilerDogum adiHasan ZatiDiger ad lari Kont Sati von Richmond Zati BeyDogum10 Mart 1898 1898 03 10 Bursa Osmanli ImparatorluguOlum6 Temmuz 1984 86 yasinda Istanbul TurkiyeUyrukTurkEvlilik ler iNecla Sungur 1938 2003 YakinlariNecati Sungur kardesi CocuklariAynur Sungur Tuncer Saynur OktemEbeveyniHusnu Efendi Remziye HanimAlaniIlluzyonistEtkin yillar1920 1970EtkiledikleriNecdet Mahfi Ayral Dr Metin And Sermet Erkin Kaya Elover Dr Selim Basarir Erdinc DemirayResmi sitesiYasami10 Mart 1898 tarihinde Bursa Ulu Camii muezzini ve Emir Sultan turbedari Husnu Efendi ile Remziye Hanim in ilk cocuklari olarak dogmustur ilkokul ve lise egitimini Bursa Mekteb i Sultanisinde tamamlamistir Seyahat etme arzusuyla 1914 te girdigi Denizcilik Makine Mektebi Deniz Astsubay Okulu sinavlarini birincilikle kazanmis 1916 yilinda da Almanya ya denizalti filosunda staj yapmak icin gonderilen basarili ogrenciler arasinda yer almistir Iki yil boyunca Alman Kara Kuvvetleri ve Alman Deniz Kuvvetlerinde teknik egitim alan sanatci I Dunya Savasi sirasinda Alman Imparatorlugu ile Osmanli Imparatorlugu arasindaki baglantinin kesilmesi sonrasinda ulkesine donememis ve once ortopedi atolyelerinde sonra ise Koln deki Humboldt Makine Fabrikasinda vinc operatoru olarak calismak zorunda kalmistir Ayni donemde kaldigi pansiyonun sahibinin kiziyla evlenmistir Ilkokuldan beri illuzyonla ilgilenen Zati Sungur askeri egitimi sirasinda da iskambil kagitlariyla yaptigi kucuk gosteriler arkadaslarinin ilgisini cekince farkli oyunlar uzerine calismaya baslamistir Gunduzleri fabrikada calisirken aksamlari Koln deki kabarelerde sahneye cikmaya baslamistir Bir gosterisi sirasinda tesadufen Alman illuzyonist Alois Kessler ve arkadaslari tarafindan da izlenen sanatci gosteriyi begenen Kessler in yardimiyla 1920 yilinda Berlin deki Wintergarten Tiyatrosu nda sahneye cikmis ve buyuk begeni kazanmistir Bir grup sanatciyla birlikte Fransa Italya Ispanya Kuzey Amerika ve son olarak 1922 yilinda Guney Amerika ya seyahat etmistir Ayni donemde zamanin onemli illuzyonistleri de I Dunya Savasi ndan uzak kalmak icin Guney Amerika da yasamakta ve gosteriler yapmaktaydi Bir yil sonra kendi kadrosunu kurup Kont Sati von Richmond takma adiyla iki saatlik gosteriler yapmaya baslayan sanatci ilerleyen yillarda dunya capinda bir une kavustuktan sonra Zati Bey sahne adini kullanmaya baslamistir Ayni zamanda Miss Neraida isimli Italyan yardimcisina da Melek Hanim adini vererek Arjantin Brezilya Sili Uruguay ve Paraguay in buyuk tiyatrolarinda 14 yil boyunca her gece gosterilerini sergilemistir Bu donemde 10 tonluk illuzyon malzemesi 12 yardimcisi ve iki de kamyonuyla turne yapmaktaydi 21 Nisan 1936 daTurkiye ye donus yapan sanatci ulkesindeki ilk gosterisini 9 Mayis 1936 da Istanbul daki Fransiz Tiyatrosunda sergilemis ve cok buyuk ilgi gormustur 1936 ve 1937 yillarinda zorlu seyahat kosullarina ragmen Turkiye nin tum sehirlerini dolasmis Mustafa Kemal Ataturk e de bir temsil vermistir Sanatcinin gosterisinden etkilenen Ataturk onu kutlamis ve belediyelerin Zati Sungur ve benzeri illuzyon gosterisi yapan sanatcilarin temsillerinde biletlerden aldiklari vergide bir sure bir miktar indirim yapmalarini saglamistir O yillardaki turne muduru omur boyu dost kaldiklari Necdet Mahfi Ayral di Zati Sungur Almanya da ayri bir hayat kurmus olan esiyle bosanmis ve 1938 yilinda yardimcisi Necla Hanim ile evlenmistir Ayni yil Nisan ayindan Ekim ayina dek suren Yunanistan ve Ekim ayindan sonraki yilin Haziranina dek suren Misir turnelerine cikmistir Turkiye ye donusunu takiben yeniden yurt gezisine cikan sanatci 1949 ile 1950 yillarindaki iki ay Kibris ve ucer aylik Avusturya ile Italya turnelerinin ardindan yeniden Turkiye gosterilerine devam etmistir Zati ve Necla Sungur Misir da 1959 1936 yilindan beri yayinlanmakta olan Amerikan illuzyon dunyasinin prestijli dergisi Genii Haziran 1958 sayisini ve kapagini Zati Sungur a ayirarak dunya sihirbazlarina bu degerli sanatciyi hatirlatmis ve tanitmistir Zati Sungur 1959 yilinda ikiser ay Misir ve Yunanistan da 1962 de ise Israil de gosteriler duzenlemistir Daha sonra Turkiye turnelerine devam ederek 1966 yilinda Turkiye deki son temsillerini veren sanatci genc illuzyonistler yetistirmek amaciyla Universal Sihirbazlik ve Illuzyon Hunerleri Studyosunu kurarak tasarimini ve uretimini kendi yaptigi 541 farkli illuzyonun sunumunun yer aldigi 322 sayfa Sihirbazlik ve Illuzyon Hunerleri Katalogu isimli eserini yayinlamistir Ertesi yil aktif sanat yasamina son vermis illuzyon ogrenmek isteyenler icin esi Necla Sungur la birlikte tum zamanlarini ve enerjilerini adayarak Universal Sihirbazlik ve Illuzyon Hunerleri Studyosunda katalogdan sectikleri oyunlari mektupla siparis veren meraklilara kar gozetmeden fiyat koyarak aciklamalariyla birlikte postayla Turkiye nin her kosesine gondermistir Vefatina kadar her yil dunyanin farkli bir ulkesinde tertiplenen Dunya capinda Illuzyon Sanati Kongrelerine masraflarini kendisi karsilayarak katilmis Turk Bayragini kongre sehrinde ve salonunda dalgalandirarak Turkiye yi temsil etmistir 1968 de Salon Oyun ve Eglenceleri adindaki egitici kitabini yayimlamistir Sahne yasamini birakip Universal Sihirbazlik ve Illuzyon Hunerleri Studyosu nu kurma nedenini Sihirbazlik ve Illuzyon Hunerleri Katalogu nun 1973 baskisinin Onsozunde s 4 soyle anlatiyor Bircok dostlarim ve vatandaslarim bana muteaddit defalar sanatimi devretmek icin nicin bir genci yetistirmedigimi sordular Ben onlara ancak simdi dusuncemi fiiliyata cevirdikten sonra cevap verebiliyorum Bir tek genci yetistirmek eski Misir daki buyuculerin sirlarini tek bir insana devretmelerinden baska bir deger tasiyamazdi Geceli gunduzlu calisarak 50 senede tekamul ettirdigim sanatimi halkima devretmek istedim Istedim ki her yasta her meslekte herkes faydalanabilsin hic kimse bu zevkten mahrum kalmasin sonra onlar ellerindeki oyunlari gelistirsinler kendileri yenilerini bulsunlar ve bu boyle surup gitsin Zati Sungur 1975 yilinda Cekoslovakya nin Karlovy Vary sehrindeki Karlovy Vary Illuzyonistler Kongresinde sundugu kendi bulusu olan Sihirli Zarlar adli gosteri ile yarismada birinci olarak buyuk odule layik gorulmus 1981 yilinda yine ayni etkinlikteki yarismada tekrar birinci olarak Dunya Sihirbazlar Krali unvanina layik gorulmustur Ana dili Almanca olan illuzyonistlerin birligi Magischer Zirkel von Deutschland in onur uyesi ana dili Ingilizce olan illuzyonistlerin birligi International Brotherhood of Magicians in da Merlin uyesi idi Ayrica Academy of Magic Osterreichisches Wiener Magischer Club ve Czechoslovakian Magic Union uyesi idi Almanca Ingilizce Fransizca Italyanca Portekizce Ispanyolcayi konusarak yazarak ana dili kadar iyi biliyordu Her kesimden yiginlarca sevilmis efsanelestirilmis hakkindaki gercek disi hikayeler kusaktan kusaga anlatilan ama aslinda yasaminda cok calisarak imkansizi basarmis bir sanatci idi Prof Dr Metin And 1978 de Ingilizce yayinlanmis olan Magic In Istanbul Micky Hades International Box 476 Calgary Alberta Canada kitabinin Modern Magic and Zati Sungur basligi ile ona ayirdigi bolumun basinda 40 Sayfanin 2 ve 3 paragraflarinda ozetle onun Turkiye Cumhuriyetinin en onemli ve oncu illuzyonisti oldugunu agizdan agza yayilmis olan sohretiyle yiginlarin onun sahnesine kostuklarini seyircileri her biri birbirinden farkli ikiser saatlik dort ayri programla hayran biraktigini kibar ve cana yakin bir beyefendi ve bilge bir insan oldugunu herkese dostca davrandigini genc kusak sanatcilara dunyada hicbir buyuk illuzyonistin yapmadigi kadar yardim ederek ve destekleyerek davrandigini buyuk bir illuzyonist oldugu kadar ayni zamanda cok zekice ve hos sakalarla seyirciyi eglendiren olaganustu sevilen son derecede yetenekli bir sahne sanatcisi oldugunu yazmaktadir Zati Sungur un aile mezarligi 1983 yilinda meslektaslari ile Kanada ve Amerika Birlesik Devletlerinde bir ay boyunca gosteri yapan Zati Sungur 6 Temmuz 1984 tarihinde 86 yasinda iken 60 yil jubilesine hazirlanirken Tesvikiye Saglik Yurdunda kalp yetmezliginden hayata veda etmistir Mezari Zincirlikuyu dadir Prof Dr Metin And Zati Sungur un ardindan Agustos 1984 tarihli 45 sayili Gosteri dergisinde Dev Bir Sahne Sanatcisinin Ardindan baslikli yazisinda Zati Sungur Leyla Gencer i saymazsak Turkiye disinda tum dunyanin hayranlik duydugu tek Turk sahne sanatcisiydi diye yazdi Yasami suresince mesleki mirasini devredebilecegi bir ogrencisi olmadi Vefatindan bir ay kadar once yazar cevirmen Fatih Ozguven in Yeni Gundem dergisi icin yaptigi ve 1 Agustos 1984 te s 2 4 yayinlanan Olumu Hic Dusunmedi baslikli son roportajinda Fatih Ozguven in Sizden sonra hic kimsenin kalmayacak olmasi sizi uzmuyor mu sorusunu soyle yanitliyor Zati Sungur Uzuyor uzmesine ama yapacak bir sey yok Bundan sonra buyuk oyuncu yetismez Birincisi bu yaradilis ve merak meselesi simdikiler kazanc pesinde ufak tefek oyunlar Buyuk oyun bu yok Sahnede 5 tane kizla beraber otomobil kaybettim ben 1950 de San da En buyuk oyun Simdi para da yok Ne kadar cok malzeme olursa o kadar basarili olunur Revuler bitti Iki bucuk saatlik gosteri yok Artik uzulmuyorum varyete sanatcilari yetisir ancak Asagida depoda butun oyunlarim curuyor benim Yaptigi oyundan once illuzyonist zevk almali Ruhen tatmin olmali Yoksa halk zevk almaz Prof Dr Metin And Subat 1998 tarihli ALBUM dergisindeki s 10 21 Dunya Illuzyon Tarihinin Unutulmaz Sanatcisinin Yasam Oykusu Bir Zati Sungur Vardi baslikli yazisinin son sayfasinda soyle yaziyor Zati Sungur un olumunden sonra kimi illuzyonistler cikarak kendilerini sihirbazlar krali ilan ettiler Kimileri ise Zati Sungur un biricik ogrencisi oldugunu ileri surdu Hemen belirteyim Zati Sungur un hic ogrencisi olamamisti Kendisiyle 1961 den beri siki fiki dosttuk Eger ogrencisi olmaktan kastedilen onun gosterimlerinden cok sey ogrenmek ya da onun urettigi aletleri kullanmak anlamina geliyorsa bu durumda herkes onun ogrencisiydi Belki en eskisi de bendim Ardinda biraktigi Tesvikiye Sekayik Sokaktaki Sungur Apartmanin bodrum katini tavana kadar dolduran on tondan fazla oyun sandiklari ailesi tarafindan asistani illuzyonist Kaya Elover e bagislanmistir Universal Sihirbazlik ve Illuzyon Studyosundan kalan binlerce mamul ve yari mamul kucuk oyunlar illuzyonist Erdinc Demiray a hediye edilmistir Ingilizce Almanca Fransizca Ispanyolca Portekizce ve Italyanca dillerinde sihirbazlik ve illuzyon sanati konusunda yayinlanmis olan tum onemli kitap ve dergilerden olusan koleksiyonu zatisungur org sitesinin kurucusu ve yoneticisi Dr Selim Basarir a bagislanmistir Yasami boyunca biriktirmis oldugu yurt disinda ve Turkiye de hakkinda yayinlanmis gazete kupurleri ciltleri gunluk sahne program defterleri tum ozel ve sahne fotograflari turne el ilanlari afisleri not defterleri yazismalari eskizleri el yazisiyla anilari yabanci sanatcilarin video kasetleri kongrelerde cektigi sanatcilarin filmlerini ihtiva eden arsivi ve sahne giysileri silindir sapkasi ve bastonu kizi Aynur Sungur Tuncer in gozetiminde muhafaza edilmektedir EserleriSihirbazlik ve Illuzyon Hunerleri Katalogu 1965 1973 Hasmet Matbaasi 322 sayfa Salon Oyun ve Eglenceleri 1968 Basaran Matbaasi 96 sayfaKaynakca a b c d e f g h i j k l Yasam Oykusu zatisungur org 2 Nisan 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Agustos 2014 a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z aa ab ac ad ae af ag Sungur Tuncer Aynur Temmuz 2014 Sihirbazlar Krali Zati Sungur tarih 2 ss 55 62 ISSN 2148 547X Ataturk nasil yaptigimi degil nasil ogrendigimi sordu Sihirbaz Zati Sungur Anlatiyor TRT 11 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan Genii 1958 June geniimagazine com Haziran 1958 3 Nisan 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Agustos 2014 a b And Metin Agustos 1984 Dev Bir Sahne Sanatcisinin Ardindan Gosteri 45 ss 46 50 a b Ozguven Fatih Agustos 1984 Olumu Hic Dusunmedi Yeni Gundem 7 ss 2 4 a b And Metin Subat 1998 Dunya Illuzyon Tarihinin Unutulmaz Sanatcisinin Yasam Oykusu Bir Zati Sungur Vardi Album ss 10 21 ISSN 1301 7268 Konuyla ilgili yayinlarMagic in Istanbul Dr Metin And 1978 67 sayfa Yayinci Micky Hades Int Box 476 Calgary Alberta Canada bkz s 49 61 The Complete Jarett Guy E Jarett and Jim Steinmeyer 2001 Published by Hahne 514 South Parish Place Burbank California bkz s 78 The Linking Ring Official Publication of The International Brotherhood of Magicians Uluslararasi Illuzyonistler Birliginin Yayin Organi Vol 64 No 6 Haziran 1984 ve Vol 94 No 9 s 64 Eylul 2014 Adrion Alexander Die Kunst zu Zaubern bkz s 181 182 DuMont Buchverlag Koln 1978 284 sayfa ISBN 3 7701 1064 1 Die MAGIE monatliche Fachzeitschrift von dem Verlag Magischer Zirkel von Deutschland e V Internationale Vereinigung der Amateur und Berufszauberkunstler Uluslararasi Amator ve Profesyonel Illuzyonistler Birligi olan Magischer Zirkel von Deutschland in Mesleki Aylik Dergisi bkz 1981 1984 arasindaki tum Die MAGIE Dergilerinde Kunye Sayfasinda Onur Uyesi Zati Sungur bkz 1955 Sayi 12 s 323 325 Milbourne Christopher The Illustrated History of Magic Great Britain 1975 432 Sayfa bkz s 270 ISBN 0 7091 4814 3 Tratado Completo De Prestidigitacao E Ilusionismo J Peixoto Sao Paulo 1937 455 Sayfa bkz s 36 s 164 s 268 270 s 428 Trucs De Magia Selecionados J Peixoto Sao Paulo 1946 523 Sayfa bkz 154 ve 493 496 sayfalar Dis baglantilarResmi site