Zion Ulusal Parkı Amerika Birleşik Devletleri güneybatısında bulunan Utah eyaletinde, şehri yakınlarında bulunan, 593,26 km2 yüzölçümünü kapsayan, ABD Ulusal Park Hizmeti tarafından idare edilen bir millî park'tır.
Zion Kanyonu, "Angels Landing" kayası tepesinden | |
Alan türü | Ulusal Park |
Sınıflandırma | IUCN II |
Devlet | ABD |
Devlet | ABD |
Federasyon | Utah |
Şehir | Güney:. Doğu: ve "Kolob Canyons" girişi yakinda Cedar City, Utah |
İlçe | Washington, Iron, Kane |
Koordinatları | K 37° 12' 09 B 112° 59' 16 |
Karasal alanı | 593,26 km2 59 326 |
Kuruluş tarihi | 19 Kasım 1919 |
Ziyaretçi sayısı | 2,825,505 (2011) |
Kontrol kuruluşu | Ulusal Park Hizmeti |
İnternet sitesi http://www.nps.gov/zion/ |
Coğrafya
Konum
Zion Ulusal Parkı güney-doğu ABD'de Utah eyaletinin Washington, İron ve Kane ilçelerinde (county) konumlu arazilerden oluşmaktadır. En yakın yerleşkeler güneyde , doğuds ve "Kolob Canyons" girişi yakında Cedar City, Utah'dır. En yakın metropoliten şehirler 250 güneybatıda Las Vegas; 500 km kuzeydoğuda Salt Lake City ve 800 km doğuda Denver'dir. Parkın arazisi kuzey-güney yönünde yaklaşık 40 km ve doğu-batı yönünde 2–23 km arasındadır. Bu ulusal park için en uygun ulaşım karayollarıdır ve Utah Eyalet karayolu "Route 9" ve eyaletler arası fedaral "Interstate 15" yollarıdır.
Zion Ulusal Parkı üç önemli coğrafi alanın birleştiği noktada bulunmaktadır. Bunlar kuzeybatıda "Grand Basın (Büyük Havza)"; güneybatıda "Mojave Çölü" ve doğuda "Kolorado Platosu"dur.
Zion Ulusal Parkı'nda en yüksek nokta rakımı 2.659 m'ye varan ""'ndadır. Bu dağ zirveleri ulusal parkın güneydoğusunda ile aynı seviyede bulunmaktadır ve Kolorado Platosu'nun bir kısmıdır. Parkın güneydoğusundan bulunan "Zion Kanyonu" ise "Kolorado Platosu"'nun bir parçası olan ""'nün içinde derince kazılmış gibi konumludur.
Îklim
Bu ulusal park arazisinde kıtasal karasal iklimi; dağlar iklimi ve çöl iklimi karışık olarak bulunmaktadır. Bu arazide ısılar değişik bölgelerde daha çok rakım şartlarına bağlı olarak çok değişiktir. Ulusal parta yapılan gözlemlere göre aylık ortalama ısı en aşağı -18,8 °C ve en yüksek ise 46,1 °C olmuştur. Ekim ve Mayıs ayları arasından don yapma görülebilmekte ve ama genellikle Mart'tan Aralık'a kadar don gayet nadir olmaktadır.
Yağışlar yıl boyunca düzenlidir. Fakat parkın doğusundan bulunan kurak hatta çöl arazilerine pek az yağış düşmektedir. Buna başlıca neden Büyük Okyanus'ta ortaya çıkan ve batıya yönelen bulut sisteminin hemen kıyya yakın bulunan yüksek Sierra Nevada Sıradağları üzerinde geçerlerken nemlerini yağış halinde dağlık arazide boşaltmaları ve bu sıradağların hemen doğusuna yağmur için bulutlarda nem kalmamasıdır. Bu nedenle Sierra Nevada'ların hemen doğusundaki park arazileri içinde bulunan coğrafi "Grand Basin (Büyük Havza)" bölgesine ait olan alçak rakımlı araziler çöl iklimi göstermektedirler. Daha doğuda yüksek rakımlı plato arazilerinde ise yağış alçak rakımlı çöl arazilerine nazaran gayet çoktur. Mayıs ile Haziran dönemi en az yağışlı dönem ve Ocak ile Nisan arası en çok yağış görülen dönem olmaktadır. Yaz ayları "Kuzey Amerika Kıtası mansun" yağmurları ile karaterize edilmektedir. Bu tip mansun yağmurları Asya'da görülen ve aynı adı taşıyan tipten değişiktir. Kuzey Amerika kıtası mansun yağmurlarında yağış çok daha azdır ama Ağustos ayında her öğleden sonra sık sık çok şiddetli yağmur yağmaktadır. Bu mansun yağmurları kisa zamanda (öğledensonra) gayet şiddetli yağış halinde olduğu için kanyonlardaki dere ve çayları birden doldurmakta ve çok kere susuz olan dere vadilerinde büyük "Flash flood" adı verilen seller getirmektedir. Kış mevsiminde ise ısının düşük olması nedeni ile yağışlar kar halinde düşmesi olasıdır ve rakım arttıkça düşen karın boyu gittikçe artış göstermektedir.
Şu tablolar Zion Ulusal Parkı için ısı ve yağış gözlemlerinin aylık özetlerini vermektedirler:
Ay | Ocak | Şubat | Mart | Nisan | Mayıs | Haz. | Tem. | Ağus. | Eylül | Ekim | Kasım | Ara. | Yıl |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
En yüksek ısı derecesi gözlemleri (°C) | 21,6 | 25,5 | 30,0 | 34,4 | 38,8 | 45,5 | 46,1 | 43,8 | 43,3 | 36,1 | 28,3 | 21,6 | 46,1 |
En yüksek ısı dereceleri ortalamaları (°C) | 11,0 | 14,0 | 17,0 | 23,0 | 28,0 | 34,0 | 38,0 | 36,0 | 33,0 | 26,0 | 17,0 | 12,0 | 24,1 |
En düşük ısı dereceleri ortalamaları (°C) | -1,6 | -0,5 | 2,2 | 6,1 | 11,1 | 15,5 | 20,0 | 18,8 | 15,5 | 9,4 | 2,7 | -1,1 | 8,2 |
En düşük ısı derecesi gözlemleri (°C) | -18,8 | -15,5 | -11,1 | -5,0 | -5,5 | 4,4 | 10,5 | 10,0 | 0,5 | -5,0 | -10,5 | -14,0 | -18,8 |
Aylık yağış ortalamaları (mm) | 41 | 41 | 43 | 43 | 17 | 15 | 20 | 41 | 20 | 25 | 30 | 38 | 374 |
Hidrografi
Bu ulusal parktaki su havzası Virgin Çayı ve kollarını ihtiva etmektedir. Virgin Irmağı da Kolorado Nehri'ne batıda ve güney-batı'da ulusal park arazisinden çıktıktan sonra katılmaktadır. 2.250 km uzunluğunda olan Kolorado Nehri Kayalık Dağlar'dan kaynaklanmakta; güney-doğu yönünde akıp Meksika'da Büyük Okyanus'a bağlı olan Kaliforniya Körfezi'ne katılmaktadır. Zion Parkı'nda Virgin Çayı ve onun kuzeydeki kolu olan "North Fork Virgin Çayı" parkın kuzeydoğusunda kaynaklanmaktdır. Bu çay Zion Kanyonu içinden güney/güneydoğu yönünde geçmektedir ve bu geçiş sırasında çeşitli dereler bağlanmaktadır. Bu çayın en önemli kolu olan "East Fork Virgin Çayı" ise Virgin Çayına park arazisinden çıktıktan sonra katılmaktadır. Kolob Kanyon'larından akan çeşitli dereler de Virgin Çayı'a park sınırlarının hemen dışında batıda katılmaktadırlar. Virgin Çayı'nın akış meyli bu park arazisi içinde %0,9 ve %1,5 olarak değişmektedir. Bu meyil değişikliği, rakım farklığı ve kanyonlarda suların genişliğin sınırlı olması bu çayın akımının hızlı olmasına başlıca amillerdir.
Resimler
- Parkın Doğu giriş kapısı tabelası
- "Zion Narrows" Yürüyüş Patikası başlangıcı
- "Subway Vadisi"'girişi
- Üç Yaşlı Saygıdeğer Adam" Kayalığı
- "Checkerboard Mesa (Dama tahtası Masa Dağı)"
- "Hidden Canyon (Saklı Kanyon)" Yürüytus Patikası
- Zion Kanyonu "Observation Point (Gözlem Noktası" Yürüyüş Patikası sonundan
- "Tyal;o Creek Deresi" ve arkada "Horse Ranch Dağı"
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ "Zion-Mt. Carmel Highway and Tunnel". National Park Service. 2012. 12 Ekim 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 31 Mart 2013.
Dış bağlantılar
Wikimedia Commons'ta Zion Ulusal Parkı ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- Ulusal Park Hizmeti: Zion Ulusal Parkı (İngilizce)
(İngilizce)Vikigezgin'de Zion National Park ile ilgili gezi rehberi bulunmaktadır.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Zion Ulusal Parki Amerika Birlesik Devletleri guneybatisinda bulunan Utah eyaletinde sehri yakinlarinda bulunan 593 26 km2 yuzolcumunu kapsayan ABD Ulusal Park Hizmeti tarafindan idare edilen bir milli park tir Zion Ulusal ParkiZion National ParkZion Kanyonu Angels Landing kayasi tepesindenAlan turu Ulusal ParkSiniflandirma IUCN IIDevlet ABDDevlet ABDFederasyon UtahSehir Guney Dogu ve Kolob Canyons girisi yakinda Cedar City UtahIlce Washington Iron KaneKoordinatlari K 37 12 09B 112 59 16Karasal alani 593 26 km2 59 326Kurulus tarihi 19 Kasim 1919Ziyaretci sayisi 2 825 505 2011 Kontrol kurulusu Ulusal Park HizmetiInternet sitesi http www nps gov zion CografyaKonum Zion Ulusal Parki haritasi Zion Ulusal Parki guney dogu ABD de Utah eyaletinin Washington Iron ve Kane ilcelerinde county konumlu arazilerden olusmaktadir En yakin yerleskeler guneyde doguds ve Kolob Canyons girisi yakinda Cedar City Utah dir En yakin metropoliten sehirler 250 guneybatida Las Vegas 500 km kuzeydoguda Salt Lake City ve 800 km doguda Denver dir Parkin arazisi kuzey guney yonunde yaklasik 40 km ve dogu bati yonunde 2 23 km arasindadir Bu ulusal park icin en uygun ulasim karayollaridir ve Utah Eyalet karayolu Route 9 ve eyaletler arasi fedaral Interstate 15 yollaridir Zion Ulusal Parki uc onemli cografi alanin birlestigi noktada bulunmaktadir Bunlar kuzeybatida Grand Basin Buyuk Havza guneybatida Mojave Colu ve doguda Kolorado Platosu dur Zion Ulusal Parki nda en yuksek nokta rakimi 2 659 m ye varan ndadir Bu dag zirveleri ulusal parkin guneydogusunda ile ayni seviyede bulunmaktadir ve Kolorado Platosu nun bir kismidir Parkin guneydogusundan bulunan Zion Kanyonu ise Kolorado Platosu nun bir parcasi olan nun icinde derince kazilmis gibi konumludur Iklim Bu ulusal park arazisinde kitasal karasal iklimi daglar iklimi ve col iklimi karisik olarak bulunmaktadir Bu arazide isilar degisik bolgelerde daha cok rakim sartlarina bagli olarak cok degisiktir Ulusal parta yapilan gozlemlere gore aylik ortalama isi en asagi 18 8 C ve en yuksek ise 46 1 C olmustur Ekim ve Mayis aylari arasindan don yapma gorulebilmekte ve ama genellikle Mart tan Aralik a kadar don gayet nadir olmaktadir Yagislar yil boyunca duzenlidir Fakat parkin dogusundan bulunan kurak hatta col arazilerine pek az yagis dusmektedir Buna baslica neden Buyuk Okyanus ta ortaya cikan ve batiya yonelen bulut sisteminin hemen kiyya yakin bulunan yuksek Sierra Nevada Siradaglari uzerinde gecerlerken nemlerini yagis halinde daglik arazide bosaltmalari ve bu siradaglarin hemen dogusuna yagmur icin bulutlarda nem kalmamasidir Bu nedenle Sierra Nevada larin hemen dogusundaki park arazileri icinde bulunan cografi Grand Basin Buyuk Havza bolgesine ait olan alcak rakimli araziler col iklimi gostermektedirler Daha doguda yuksek rakimli plato arazilerinde ise yagis alcak rakimli col arazilerine nazaran gayet coktur Mayis ile Haziran donemi en az yagisli donem ve Ocak ile Nisan arasi en cok yagis gorulen donem olmaktadir Yaz aylari Kuzey Amerika Kitasi mansun yagmurlari ile karaterize edilmektedir Bu tip mansun yagmurlari Asya da gorulen ve ayni adi tasiyan tipten degisiktir Kuzey Amerika kitasi mansun yagmurlarinda yagis cok daha azdir ama Agustos ayinda her ogleden sonra sik sik cok siddetli yagmur yagmaktadir Bu mansun yagmurlari kisa zamanda ogledensonra gayet siddetli yagis halinde oldugu icin kanyonlardaki dere ve caylari birden doldurmakta ve cok kere susuz olan dere vadilerinde buyuk Flash flood adi verilen seller getirmektedir Kis mevsiminde ise isinin dusuk olmasi nedeni ile yagislar kar halinde dusmesi olasidir ve rakim arttikca dusen karin boyu gittikce artis gostermektedir Su tablolar Zion Ulusal Parki icin isi ve yagis gozlemlerinin aylik ozetlerini vermektedirler Zion Ulusal Parki gozlemleri Ay Ocak Subat Mart Nisan Mayis Haz Tem Agus Eylul Ekim Kasim Ara YilEn yuksek isi derecesi gozlemleri C 21 6 25 5 30 0 34 4 38 8 45 5 46 1 43 8 43 3 36 1 28 3 21 6 46 1En yuksek isi dereceleri ortalamalari C 11 0 14 0 17 0 23 0 28 0 34 0 38 0 36 0 33 0 26 0 17 0 12 0 24 1En dusuk isi dereceleri ortalamalari C 1 6 0 5 2 2 6 1 11 1 15 5 20 0 18 8 15 5 9 4 2 7 1 1 8 2En dusuk isi derecesi gozlemleri C 18 8 15 5 11 1 5 0 5 5 4 4 10 5 10 0 0 5 5 0 10 5 14 0 18 8Aylik yagis ortalamalari mm 41 41 43 43 17 15 20 41 20 25 30 38 374HidrografiBu ulusal parktaki su havzasi Virgin Cayi ve kollarini ihtiva etmektedir Virgin Irmagi da Kolorado Nehri ne batida ve guney bati da ulusal park arazisinden ciktiktan sonra katilmaktadir 2 250 km uzunlugunda olan Kolorado Nehri Kayalik Daglar dan kaynaklanmakta guney dogu yonunde akip Meksika da Buyuk Okyanus a bagli olan Kaliforniya Korfezi ne katilmaktadir Zion Parki nda Virgin Cayi ve onun kuzeydeki kolu olan North Fork Virgin Cayi parkin kuzeydogusunda kaynaklanmaktdir Bu cay Zion Kanyonu icinden guney guneydogu yonunde gecmektedir ve bu gecis sirasinda cesitli dereler baglanmaktadir Bu cayin en onemli kolu olan East Fork Virgin Cayi ise Virgin Cayina park arazisinden ciktiktan sonra katilmaktadir Kolob Kanyon larindan akan cesitli dereler de Virgin Cayi a park sinirlarinin hemen disinda batida katilmaktadirlar Virgin Cayi nin akis meyli bu park arazisi icinde 0 9 ve 1 5 olarak degismektedir Bu meyil degisikligi rakim farkligi ve kanyonlarda sularin genisligin sinirli olmasi bu cayin akiminin hizli olmasina baslica amillerdir ResimlerKolob kanyonlari Parkin Dogu giris kapisi tabelasi Zion Narrows Yuruyus Patikasi baslangici Subway Vadisi girisi Uc Yasli Saygideger Adam Kayaligi Checkerboard Mesa Dama tahtasi Masa Dagi Hidden Canyon Sakli Kanyon Yuruytus Patikasi Zion Kanyonu Observation Point Gozlem Noktasi Yuruyus Patikasi sonundan Tyal o Creek Deresi ve arkada Horse Ranch Dagi Ayrica bakinizABD deki ulusal parklar listesiKaynakca Zion Mt Carmel Highway and Tunnel National Park Service 2012 12 Ekim 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 31 Mart 2013 Dis baglantilarWikimedia Commons ta Zion Ulusal Parki ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Ulusal Park Hizmeti Zion Ulusal Parki Ingilizce Vikigezgin de Zion National Park ile ilgili gezi rehberi bulunmaktadir Ingilizce