Ermenice (Ermenice: հայերեն - Hayeren), Ermeniler tarafından kullanılan Hint-Avrupa dil ailesinden bir dildir. Kendi alfabesi ve Doğu Ermenicesi ve Batı Ermenicesi olarak iki lehçesi vardır. Doğu Ermenicesi Ermenistan'ın resmî dilidir. Türkiye'de ve Ermeni diasporasında çoğunlukla Batı Ermenicesi kullanılır. Hint-Avrupa dil ailesi'nin bağımsız bir alt grubudur.
Ermenice | |
---|---|
Հայերեն Hayeren | |
Ermeni alfabesiyle Ermenice | |
Ana dili olanlar | Ermenistan |
Konuşan sayısı | 5.924.320 (2001) |
Dil ailesi | Hint-Avrupa dilleri * Ermenice |
Yazı sistemi | Ermeni alfabesi |
Resmî durumu | |
Resmî dil | Ermenistan |
Tanınmış azınlık dili | Kıbrıs Cumhuriyeti Polonya Romanya Ukrayna Türkiye |
Dil kodları | |
ISO 639-1 | hy |
ISO 639-2 | arm (B) hye (T) |
ISO 639-3 | Çeşitli: hye – Modern Ermenice xcl – Klâsik Ermenice axm – Orta Ermenice |
Kafkasyada Ermenice konuşulan bölgeler |
Türkiye'deki Ermeni toplumunun yüzde 18'i Ermenice konuşmaktadır. Bu oran gençler arasında yüzde 8'dir. Batı Ermeni lehçesi, UNESCO'nun Dünya yıllık Tehlikede olan Dünya Dilleri Atlası'nda "kesinlikle tehlikede bir dil" olarak yer alır.
Tarihçe
Ermeni alfabesi, 405 yılında Aziz Mesrop Maştots tarafından bulunmuştur. Mesrop Maştots, Ermeni harflerini yaratmak niyetiyle öğrencileri ile birlikte Amed (Diyarbakır), Yedesia (Urfa) ve Samosat şehirlerine gidererek yabancı dillerde yazılmış olan bazı elyazmalarını incelemesiyle 405 yılında Ermeni harflerini ortaya çıkarır. Alfabenin oluşturulması edebiyatın canlanmasını da sağlar ve Ermenice edebiyatta bir altın çağın başlamasının zemini oluşturur. Maştots'un bu girişiminin sonunda Ermeni halkı tarafından Maştots ve öğrencilerinin dönünüşü, Vağarşapat’ta halk ve asillerin eşliğindeki kral Vramşabuh tarafından büyük törenlerle karşılanır.
19. yüzyılda Ermeni edebiyat dilinin de gelişmesiyle Doğu Ermenicesi (Erivan) ve Batı Ermenicesi (İstanbul) lehçeleri arasındaki ayrım iyice ortaya çıkmış, o dönemler Farsçanın bir lehçesi sanılan bu dilin özgün bir Hint-Avrupa dili olduğu da anlaşılmıştır. En eski eserlerin yazıldığı Eski Ermenice; yani Kırapar günümüzde sadece bazı din alimleri tarafından anlaşılabilmektedir.
Bill Bryson'e göre Ermenicedeki sözcüklerin %23'ü Ermenice kökenlidir.
Sayılar
Sayı | Doğu/Batı Ermenice | Ermeni alfabesi ile |
---|---|---|
1 | Mek/Meg | Մեկ |
2 | Yerku/Yergu | Երկու |
3 | Yerek | Երեք |
4 | Çors | Չորս |
5 | Hing/Hink | Հինգ |
6 | Vets | Վեց |
7 | Yott/Yottı | Եօթ/Յոթ |
8 | Uttı | Ութը |
9 | İnnı | Իննը |
10 | Tası/Dası | Տասը |
20 | Kısan | Քսան |
30 | Yeresun | Երեսուն |
40 | Karrasun | Քառասուն |
50 | Hisun | Հիսուն |
60 | Vattsun | Վաթսուն |
70 | Yottanasun | Եօթանասուն/Յոթանասուն |
80 | Uttsun | Ութսուն |
90 | İnnsun | Իննսուն |
100 | Haryur/Harür | Հարիւր/Հարյուր |
1000 | Hazar | Հազար |
Alfabe
İsim (Doğu/Batı) | küçük harf | büyük harf | Latin karşılığı | sayısal değeri | |
---|---|---|---|---|---|
1 | Ayb/Ayp | ա | Ա | a | 1 |
2 | Ben/Pen | բ | Բ | b | 2 |
3 | Gim/Kim | գ | Գ | g | 3 |
4 | Da/Ta | դ | Դ | d | 4 |
5 | Yeç | ե | Ե | e | 5 |
6 | Za | զ | Զ | z | 6 |
7 | E | է | Է | ē | 7 |
8 | It | ը | Ը | ə | 8 |
9 | To | թ | Թ | t῾ | 9 |
10 | Je | ժ | Ժ | ž | 10 |
11 | İni | ի | Ի | i | 20 |
12 | Liun/Lün | լ | Լ | l | 30 |
13 | Xe | խ | Խ | x | 40 |
14 | Tsa/Dza | ծ | Ծ | c | 50 |
15 | Ken/Gen | կ | Կ | k | 60 |
16 | Ho | հ | Հ | h | 70 |
17 | Dza/Tsa | ձ | Ձ | j | 80 |
18 | Ğat/Ğad | ղ | Ղ | ł | 90 |
19 | Çe/Ce | ճ | Ճ | č | 100 |
20 | Men | մ | Մ | m | 200 |
21 | Hi | յ | Յ | y | 300 |
22 | Nu | ն | Ն | n | 400 |
23 | Şa | շ | Շ | š | 500 |
24 | Vo | ո | Ո | o | 600 |
25 | Ça | չ | Չ | č῾ | 700 |
26 | Pe/Be | պ | Պ | p | 800 |
27 | Ce/Çe | ջ | Ջ | ǰ | 900 |
28 | Rra | ռ | Ռ | ṙ | 1000 |
29 | Se | ս | Ս | s | 2000 |
30 | Vev | վ | Վ | v | 3000 |
31 | Tiun/Dün | տ | Տ | t | 4000 |
32 | Re | ր | Ր | r | 5000 |
33 | Tso | ց | Ց | č | 6000 |
34 | Hiun/Hün | ւ | Ւ | w | 7000 |
35 | Piur/Pür | փ | Փ | p῾ | 8000 |
36 | Qe | ք | Ք | k῾ | 9000 |
37 | O | օ | Օ | ō | 10000 |
38 | Fe | ֆ | Ֆ | f | 20000 |
Ermeniceden Türkçeye geçen sözcükler
Bu listeye argodaki sözler [bızdık, keş, kodoş, madik, moruk, oskor vs.], çok lokal halk dili ve kuşkulu olan spekülatif kelimeler [örnek <?> orinak] dahil değildir. Türkçe ile Ermenice arasındaki söz alışverişinde uzman olan akademisyenler içinde Prof. Dr. Hasan Eren ile Prof. Dr. Robert Dankoff sayılabilir. [] Aşağıda verilen kelimelere ve kökenlerine Türk Dil Kurumunun sözlüğünden veya etimoloji sözlüklerinden ulaşılabilir.
|
|
Kaynakça
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 26 Ocak 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Aralık 2013.
- ^ Avrupa Bölgesel Diller ve Azınlık Dillerini Koruma Antlaşması
- ^ "Law of Ukraine "On Principles of State Language Policy" (Current version – Revision from 01.02.2014)". Document 5029-17, Article 7: Regional or minority languages Ukraine, Paragraph 2 (Ukraynaca). rada.gov.ua. 1 Şubat 2014. 22 Haziran 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Nisan 2014.
Стаття 7. Регіональні мови або мови меншин України [...] 2. У контексті Європейської хартії регіональних мов або мов меншин до регіональних мов або мов меншин України, до яких застосовуються заходи, спрямовані на використання регіональних мов або мов меншин, що передбачені у цьому Законі, віднесені мови: російська, білоруська, болгарська, вірменська, гагаузька, ідиш, кримськотатарська, молдавська, німецька, новогрецька, польська, ромська, румунська, словацька, угорська, русинська, караїмська, кримчацька.
- ^ Toktaş, Şule (2006). "EU enlargement conditions and minority protection : a reflection on Turkey's non-Muslim minorities". East European Quarterly (İngilizce). 40 (4): 489-519. ISSN 0012-8449. 11 Ekim 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Ocak 2024.
This implies that Turkey grants educational right in minority languages only to the recognized minorities covered by the Lausanne who are the Armenians, Greeks and the Jews.
- ^ Bayır, Derya (2013). Minorities and nationalism in Turkish law. Cultural Diversity and Law. Farnham: . ss. 89-90. ISBN . 14 Ekim 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Ocak 2024.
Oran farther points out that the rights set out for the four categories are stated to be the ‘fundamental law’ of the land, so that no legislation or official action shall conflict or interfere with these stipulations or prevail over them (article 37). [...] According to the Turkish state, only Greek, Armenian and Jewish non-Muslims were granted minority protection by the Lausanne Treaty. [...] Except for non-Muslim populations - that is, Greeks, Jews and Armenians - none of the other minority groups’ language rights have been de jure protected by the legal system in Turkey.
- ^ Questions and Answers: Freedom of Expression and Language Rights in Turkey. New York: Human Rights Watch. April 2002. 20 Ekim 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Ocak 2024.
The Turkish government accepts the language rights of the Jewish, Greek and Armenian minorities as being guaranteed by the 1923 Treaty of Lausanne.
- ^ Uzum, Melike; Demir, Nurettin (24 Ekim 2017). "Minority Language Education and Policy in Turkey: The Case of Cankiri Poshas". Journal of Universality of Global Education Issues (İngilizce). 4: 5-6. ISSN 2575-9388. 17 Ekim 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Ocak 2024.
In the Lausanne treaty, people of the republic were defined through a religion based definition, similar to the Ottoman concept of millet (nation). For example, the non-Muslim minorities such as Armenians, Greeks, and Jews were recognized as minorities, and their language rights were identified in articles 39, 40, and 41.
- ^ "Review of Istanbul's Armenian community history" 24 Eylül 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce)
- ^ UNESCO Culture Sector, UNESCO Interactive Atlas of the World's Languages in Danger, 2009 30 Ekim 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce)
- ^ UNESCO: 15 Languages Endangered in Turkey, by T. Korkut, 2009 31 Mart 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce)
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 4 Kasım 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 31 Ocak 2013.
- ^ "akunq.net". 16 Mart 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Şubat 2013.
- ^ Basmacıyan, Krikor Hagop, Şark'ta Toplumsal ve Dinsel Yaşam. sf.50
- ^ Bryson, Bill (1990). Mother Tongue (İngilizce). Penguin Books. ss. s. 75. ISBN .
- ^ Prof. Dr. Hasan Eren, Türk Dilinin Etimoloji Sözlüğü, Ankara 1999
- ^ Prof. Dr. Hasan Eren, Türkçedeki Ermenice Alıntılar Üzerine, Türk Dili Dergisi, TDK, 1995/2:859-904
- ^ Prof. Dr. Robert Dankoff, Armenian Loanwords in Turkish, Wiesbaden 1995
- ^ "Etimoloji Türkçe". 20 Ekim 2013 tarihinde kaynağından .
- ^ "Nisanyan sözlük". 18 Mayıs 2007 tarihinde kaynağından .
- ^ . 29 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ermenice Ermenice հայերեն Hayeren Ermeniler tarafindan kullanilan Hint Avrupa dil ailesinden bir dildir Kendi alfabesi ve Dogu Ermenicesi ve Bati Ermenicesi olarak iki lehcesi vardir Dogu Ermenicesi Ermenistan in resmi dilidir Turkiye de ve Ermeni diasporasinda cogunlukla Bati Ermenicesi kullanilir Hint Avrupa dil ailesi nin bagimsiz bir alt grubudur ErmeniceՀայերեն HayerenErmeni alfabesiyle ErmeniceAna dili olanlarErmenistanKonusan sayisi5 924 320 2001 Dil ailesiHint Avrupa dilleri ErmeniceYazi sistemiErmeni alfabesiResmi durumuResmi dilErmenistanTaninmis azinlik diliKibris Cumhuriyeti Polonya Romanya Ukrayna TurkiyeDil kodlariISO 639 1hyISO 639 2arm B hye T ISO 639 3Cesitli hye Modern Ermenice xcl Klasik Ermenice axm Orta ErmeniceKafkasyada Ermenice konusulan bolgeler Turkiye deki Ermeni toplumunun yuzde 18 i Ermenice konusmaktadir Bu oran gencler arasinda yuzde 8 dir Bati Ermeni lehcesi UNESCO nun Dunya yillik Tehlikede olan Dunya Dilleri Atlasi nda kesinlikle tehlikede bir dil olarak yer alir TarihceErmeni alfabesi 405 yilinda Aziz Mesrop Mastots tarafindan bulunmustur Mesrop Mastots Ermeni harflerini yaratmak niyetiyle ogrencileri ile birlikte Amed Diyarbakir Yedesia Urfa ve Samosat sehirlerine gidererek yabanci dillerde yazilmis olan bazi elyazmalarini incelemesiyle 405 yilinda Ermeni harflerini ortaya cikarir Alfabenin olusturulmasi edebiyatin canlanmasini da saglar ve Ermenice edebiyatta bir altin cagin baslamasinin zemini olusturur Mastots un bu girisiminin sonunda Ermeni halki tarafindan Mastots ve ogrencilerinin donunusu Vagarsapat ta halk ve asillerin esligindeki kral Vramsabuh tarafindan buyuk torenlerle karsilanir 19 yuzyilda Ermeni edebiyat dilinin de gelismesiyle Dogu Ermenicesi Erivan ve Bati Ermenicesi Istanbul lehceleri arasindaki ayrim iyice ortaya cikmis o donemler Farscanin bir lehcesi sanilan bu dilin ozgun bir Hint Avrupa dili oldugu da anlasilmistir En eski eserlerin yazildigi Eski Ermenice yani Kirapar gunumuzde sadece bazi din alimleri tarafindan anlasilabilmektedir Bill Bryson e gore Ermenicedeki sozcuklerin 23 u Ermenice kokenlidir SayilarSayi Dogu Bati Ermenice Ermeni alfabesi ile1 Mek Meg Մեկ2 Yerku Yergu Երկու3 Yerek Երեք4 Cors Չորս5 Hing Hink Հինգ6 Vets Վեց7 Yott Yotti Եօթ Յոթ8 Utti Ութը9 Inni Իննը10 Tasi Dasi Տասը20 Kisan Քսան30 Yeresun Երեսուն40 Karrasun Քառասուն50 Hisun Հիսուն60 Vattsun Վաթսուն70 Yottanasun Եօթանասուն Յոթանասուն80 Uttsun Ութսուն90 Innsun Իննսուն100 Haryur Harur Հարիւր Հարյուր1000 Hazar ՀազարAlfabeAlfabe Isim Dogu Bati kucuk harf buyuk harf Latin karsiligi sayisal degeri1 Ayb Ayp ա Ա a 12 Ben Pen բ Բ b 23 Gim Kim գ Գ g 34 Da Ta դ Դ d 45 Yec ե Ե e 56 Za զ Զ z 67 E է Է e 78 It ը Ը e 89 To թ Թ t 910 Je ժ Ժ z 1011 Ini ի Ի i 2012 Liun Lun լ Լ l 3013 Xe խ Խ x 4014 Tsa Dza ծ Ծ c 5015 Ken Gen կ Կ k 6016 Ho հ Հ h 7017 Dza Tsa ձ Ձ j 8018 Gat Gad ղ Ղ l 9019 Ce Ce ճ Ճ c 10020 Men մ Մ m 20021 Hi յ Յ y 30022 Nu ն Ն n 40023 Sa շ Շ s 50024 Vo ո Ո o 60025 Ca չ Չ c 70026 Pe Be պ Պ p 80027 Ce Ce ջ Ջ ǰ 90028 Rra ռ Ռ ṙ 100029 Se ս Ս s 200030 Vev վ Վ v 300031 Tiun Dun տ Տ t 400032 Re ր Ր r 500033 Tso ց Ց c 600034 Hiun Hun ւ Ւ w 700035 Piur Pur փ Փ p 800036 Qe ք Ք k 900037 O օ Օ ō 1000038 Fe ֆ Ֆ f 20000Ermeniceden Turkceye gecen sozcuklerBu listeye argodaki sozler bizdik kes kodos madik moruk oskor vs cok lokal halk dili ve kuskulu olan spekulatif kelimeler ornek lt gt orinak dahil degildir Turkce ile Ermenice arasindaki soz alisverisinde uzman olan akademisyenler icinde Prof Dr Hasan Eren ile Prof Dr Robert Dankoff sayilabilir kaynak belirtilmeli Asagida verilen kelimelere ve kokenlerine Turk Dil Kurumunun sozlugunden veya etimoloji sozluklerinden ulasilabilir ahpun dial gubre lt Erm albun aristak dial tavan lt Erm aṙastal avanak lt Erm havanag bar I dial kir lt Erm pʿar bar II halk oyunu lt Erm dial bar lt par carit dial koz tavasi lt Erm caṙut cemek dial uvendire kaziyacagi lt Erm camak cil cil dial hasir otu lt Erm cil cumur cumur dial yagda kizartilmis ekmek lt Erm cmur cemic dial dut kurusu lt Erm cʿamicʿ cepik dial alkis lt Erm cʿapʿik cermik dial kaplica lt Erm ǰermuk cor dial dert hastalik lt Erm cʿoṙ corten yagmur olugu lt Erm ǰordan gecere dial iplik cikrigi lt Erm kacrar gem dial duven lt Erm kamn hac lt Fars xac lt Erm xacʿ hanek dial saka eglence lt Erm hanak hasil dial bir yemek lt Erm xasil hedik bugday haslamasi lt Erm hatik herk dial nadas lt Erm herk hezan dial kiris lt Erm hecan hizar buyuk bicki lt Erm xizar him dial temel lt Erm dial him lt himn hodak dial ciftci yamagi lt Erm hōtal hopal dial yaban guvercini lt Erm hōpʿal kama civi lt Erm gam kerendi dial tirpan lt Erm gerandi kete bir hamurisi lt Erm gatʿay kom dial agil lt Erm gom koftun keten kuspesi lt Erm kopton kusne dial burcak lt Erm kʿusnay lt Arap kusna madimak lt Erm madideg mayis taze sigir gubresi lt Erm mazman dial kildan dokuma yapan lt Erm mazman merek dial samanlik lt Erm marag met celik comak lt Erm met murc cekicle cakilan demir kazik lt Erm murc cekic nahir dial sigir surusu lt Erm naxir nugu bir olcu birimi lt Erm dial nuki nugi lt unki orcik dial seker sucuk lt Erm ṙocik pancar lt Erm banǰar petek lt Erm pʿetʿek pinti cimri lt Erm pʿintʿi posa dial Cingene lt Erm pʿosa pot hata gaf lt Erm pʿotʿ potur bir tur pantolon lt Erm pʿotʿor pocuk dial kuyruk sokumu lt Erm pocʿik lt pocʿ tail selek dial sirtta tasinan yuk lt Erm salak sen neseli lt Erm sen tekfur lt Erm tʿagwor tel lt Er tʿel tesi dial yun egirme araci lt Erm tʿesi tig dial henuz savrulmamis ekin yigini lt Erm tʿel tirtil lt Erm tʿrtʿur zangoc lt Erm zamgoc zerun bir bugday turu lt Erm dial cʿirin lt cʿorean zogal dial kizilcik lt Erm zolalKaynakcaVikikaynak ta Ermenice kaynaklar bulunmaktadir Arsivlenmis kopya 26 Ocak 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Aralik 2013 Avrupa Bolgesel Diller ve Azinlik Dillerini Koruma Antlasmasi Law of Ukraine On Principles of State Language Policy Current version Revision from 01 02 2014 Document 5029 17 Article 7 Regional or minority languages Ukraine Paragraph 2 Ukraynaca rada gov ua 1 Subat 2014 22 Haziran 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Nisan 2014 Stattya 7 Regionalni movi abo movi menshin Ukrayini 2 U konteksti Yevropejskoyi hartiyi regionalnih mov abo mov menshin do regionalnih mov abo mov menshin Ukrayini do yakih zastosovuyutsya zahodi spryamovani na vikoristannya regionalnih mov abo mov menshin sho peredbacheni u comu Zakoni vidneseni movi rosijska biloruska bolgarska virmenska gagauzka idish krimskotatarska moldavska nimecka novogrecka polska romska rumunska slovacka ugorska rusinska karayimska krimchacka Toktas Sule 2006 EU enlargement conditions and minority protection a reflection on Turkey s non Muslim minorities East European Quarterly Ingilizce 40 4 489 519 ISSN 0012 8449 11 Ekim 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Ocak 2024 This implies that Turkey grants educational right in minority languages only to the recognized minorities covered by the Lausanne who are the Armenians Greeks and the Jews Bayir Derya 2013 Minorities and nationalism in Turkish law Cultural Diversity and Law Farnham ss 89 90 ISBN 978 1 4094 7254 4 14 Ekim 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Ocak 2024 Oran farther points out that the rights set out for the four categories are stated to be the fundamental law of the land so that no legislation or official action shall conflict or interfere with these stipulations or prevail over them article 37 According to the Turkish state only Greek Armenian and Jewish non Muslims were granted minority protection by the Lausanne Treaty Except for non Muslim populations that is Greeks Jews and Armenians none of the other minority groups language rights have been de jure protected by the legal system in Turkey Questions and Answers Freedom of Expression and Language Rights in Turkey New York Human Rights Watch April 2002 20 Ekim 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Ocak 2024 The Turkish government accepts the language rights of the Jewish Greek and Armenian minorities as being guaranteed by the 1923 Treaty of Lausanne Uzum Melike Demir Nurettin 24 Ekim 2017 Minority Language Education and Policy in Turkey The Case of Cankiri Poshas Journal of Universality of Global Education Issues Ingilizce 4 5 6 ISSN 2575 9388 17 Ekim 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Ocak 2024 In the Lausanne treaty people of the republic were defined through a religion based definition similar to the Ottoman concept of millet nation For example the non Muslim minorities such as Armenians Greeks and Jews were recognized as minorities and their language rights were identified in articles 39 40 and 41 Review of Istanbul s Armenian community history 24 Eylul 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce UNESCO Culture Sector UNESCO Interactive Atlas of the World s Languages in Danger 2009 30 Ekim 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce UNESCO 15 Languages Endangered in Turkey by T Korkut 2009 31 Mart 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce Arsivlenmis kopya 4 Kasim 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 31 Ocak 2013 akunq net 16 Mart 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Subat 2013 Basmaciyan Krikor Hagop Sark ta Toplumsal ve Dinsel Yasam sf 50 Bryson Bill 1990 Mother Tongue Ingilizce Penguin Books ss s 75 ISBN 0 140 14305 X Prof Dr Hasan Eren Turk Dilinin Etimoloji Sozlugu Ankara 1999 Prof Dr Hasan Eren Turkcedeki Ermenice Alintilar Uzerine Turk Dili Dergisi TDK 1995 2 859 904 Prof Dr Robert Dankoff Armenian Loanwords in Turkish Wiesbaden 1995 Etimoloji Turkce 20 Ekim 2013 tarihinde kaynagindan Nisanyan sozluk 18 Mayis 2007 tarihinde kaynagindan 29 Aralik 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi